In onze nieuwe reeks Let’s go retro (her)lezen we elke maand een ‘gouwe ouwe’. Dat kan een boek zijn waar herinneringen aan vastzitten of eentje dat we al lang eens willen lezen. Pure nostalgie! Vandaag de ervaring van Joke met Het geheime dagboek van Adriaan Mole, 13¾ jaar.

- door Joke -

Er zijn natuurlijk heel wat boeken waar ik leuke herinneringen aan heb. Helaas ben ik ook oud genoeg om een ruime keuze te hebben aan boeken die ik heb weten verschijnen lang geleden. Kiezen vind ik nooit makkelijk. Het boek dat ik in gedachten had, zit ergens ver in de bergruimte verstopt in een kartonnen doos. Dan maar eens kijken in de boekenkasten van de zonen welke oudjes uit mijn en manliefs jeugd de opruimwoede overleefd hebben. Daar viel mijn oog al gauw op Het geheime dagboek van Adriaan Mole, 13¾ jaar. Die las ik toen ik ongeveer 14 jaar was – dacht ik – dus dat is lang genoeg geleden om retro te zijn. Tijdens het lezen kwam ik er al gauw achter dat niet deze maar zijn opvolger, De groeipijnen van Adriaan Mole, het onderwerp van mijn herinneringen vormde. Niet getreurd want ook dit dagboek kon me bekoren, met dank aan de droge humor.

Wie is Adriaan Mole?

Adriaan Albert Mole, geboren op 2 april 1967 als zoon van George Mole en Pauline Mole-Sugden, begint zijn dagboek op 1 januari van het jaar dat hij 14 zal worden (1981). Adriaan piekert veel. Over typische puberzaken als pukkels, verliefdheid, school,… Herkenbaar voor het doelpubliek. Daarnaast zijn er de zorgen over het huwelijk en de tijdelijke scheiding van zijn ouders, over politiek, over de werkloosheid van zijn vader en de geldzorgen, over feminisme, … Met veel gevoel voor drama licht het hoofdpersonage al zijn belevenissen toe. Ook als Adriaans amandelen getrokken moeten worden, gedraagt hij zich dramaqueen-waardig. Volgens eigen zeggen is hij een intellectueel en de boeken die hij leest om dat te bevestigen, vaak klassiekers als Animal farm en Madame Bovary, verwijzen vaak naar de gebeurtenissen uit zijn leven. Een slimme zet van auteur Sue Townsend om de jeugdige lezer op deze manier nieuwsgierig te maken naar deze literatuur. Dat intellectuele vinden we alleszins niet terug in de schrijfstijl van Mole. Kurkdroog vertelt hij over zijn zielenroerselen maar net dat maakt het hele verhaal hilarisch. Dat humoristische is nodig om de soms zware onderwerpen een luchtiger tintje te geven. Uit zijn manier van denken blijkt eerder naïviteit dan intellect. Bijvoorbeeld wanneer de buurman verlaten is door zijn vrouw. De buurman die nota bene steeds langskomt als vader George niet thuis is.

Meneer Lucas is ziek geworden van verlatenheid, dus zorgt mijn moeder nu voor hem na haar werk. Zij is de enige die hij wil zien. [...]Mijn vader heeft een pesthumeur. Ik denk dat hij jaloers is dat meneer Lucas hem niet wil zien.

Wie is Sue Townsend?

Sue Townsend (2 april (!)1946 – 10 april 2014) was een Britse schrijfster. Ze verliet op haar vijftiende de schoolbanken en trouwde op achttienjarige leeftijd. Al jong werd ze alleenstaande moeder met drie kleine kinderen. Ze trouwde een tweede keer en uit dat huwelijk werd nog een dochter geboren. Haar tweede man stimuleerde haar om toe te treden tot een schrijversgroep bij het Phoenix Theater in Leicester dat ondertussen naar haar vernoemd werd. Ze schreef sinds haar veertiende maar deed tot dan toe niets met die schrijfsels. Aanvankelijk schreef ze toneelstukken. Het dagboek van Adriaan Mole verscheen in 1982 en betekende haar doorbraak. In totaal verschenen er 8 dagboeken over dit personage. Er volgden ook een toneelstuk en film. Naast de dagboeken schreef ze nog andere, komische boeken. Townsend had heel wat gezondheidsproblemen. Door diabetes werd ze blind in 2001 waarna ze de boeken dicteerde aan haar zoon Sean. Hij doneerde in 2009 een nier aan zijn moeder. In 2014 stierf ze na een beroerte.

Weerstaat het boek de tand des tijds?

Doordat er veel maatschappelijke en politieke onderwerpen aan bod komen, valt het wel op dat het dagboek niet recent is. Toch blijft het erg grappig en vaak herkenbaar en daarom is het nog steeds meer dan het lezen waard. Ik mag wel hopen dat sommige ideeën van Adriaan verschillen van die van de huidige 13-14 jarigen.

En daarna zei ze dat het huwelijk voor sommige vrouwen een soort gevangenis is. Toen ging ze weg. Het huwelijk lijkt absoluut niet op een gevangenis! Vrouwen mogen elke dag naar buiten om boodschappen te doen en zo, en heel wat werken ook. Ik denk dat mijn moeder gewoon een beetje melodramatisch doet.

Meer lezen?

Hou jij ook van die droge humor en wil je meer hilarische maatschappijkritiek lezen? Dit zijn alle acht de dagboeken in volgorde van verschijnen:

Het geheime dagboek van Adriaan Mole, 13¾ jaar (1982)

De groeipijnen van Adriaan Mole (1985)

Bekentenissen van Adriaan Albert Mole (1989)

Adriaan Mole: de junglejaren (1993)

Adriaan Mole: de cappuccinojaren (1999)

Adriaan Mole en de massavernietigingswapens (2004)

De gevonden dagboeken van Adriaan Mole 33 1/3 jaar (2008)

Adrian Mole: The Prostrate Years (2009) – Deze laatste verscheen als enige niet in het Nederlands

Wie heeft evenzeer nostalgische herinneringen aan Adriaan Mole?

Welk retro-boek wil jij hier graag besproken zien?