Op 11 april verscheen Veertien van Tamara Bach. De volkskrant noemde het een 'indrukwekkende novelle'. Daar word je toch nieuwsgierig van? Evy werd het in ieder geval wél en ze riep even naar Gigi van de Literatuur-club om haar te helpen dit boek te beoordelen. Wat maakten zij er samen van?
Door Gigi en Evy

De auteur 
Tamara Bach wordt in Duitsland gezien als een van de beste jeugdboekenschrijvers van dit moment. Haar werk werd bekroond met o.a. de Deutscher Jugendliteraturpreis, waarvoor ook Veertien werd genomineerd.

Over Veertien 
Een warme nazomerdag, de eerste schooldag na de zomervakantie. Alles is vertrouwd en tegelijkertijd is alles anders. Bé heeft door de ziekte van Pfeiffer haar vriendinnen ruim twee maanden niet gezien. Zij hebben samen van alles meegemaakt terwijl Bé gewoon thuis was. Maar zo gewoon was haar zomer helemaal niet. Er is van alles gebeurd waar haar vriendinnen niets van weten. Van een blauwe kamer ergens in de stad bijvoorbeeld, of van een meisje met zwemvleugels. Of van de jongen die Bé twee dagen daarvoor heeft gekust…

Boekenpraat van Gigi en Evy over Veertien

Evy:  ‘Ik had dit boek gezien en wou het heel graag bespreken. Waarom? Tja, ik moet bekennen dat ik de cover eigenlijk echt té mooi vond. Die tinten groen geven het iets heel fris. Toch is de compositie van de vakken én de afbeeldingen in de vakken datgene wat mijn aandacht trok. Het werkte namelijk bevreemdend op me. Alsof ik naar fragmenten van een oude film keek. Wat vind jij van die cover, Gigi?'

Gigi: 'De cover trok ook direct mijn aandacht. Zoals jij zegt, valt de mooie kleurstelling op. Toch wist ik niet goed wat het voorstelde. Een oud zwembad met een springplank, een speeltoestel?  Uiteindelijk gaat het verhaal hier niet over. Ik wilde dit boek graag lezen vanwege de titel. Het woord Veertien geeft nog niet veel weg. Gaat het over een jongen of een meisje? Staat veertien voor de leeftijd? Achteraf gezien vind ik de keuze voor de titel heel mooi passen. Het geeft iets aan informatie maar geeft niet te veel weg.

Ik heb dit ook aan mijn elfjarige zoon voorgelegd en ook hij geeft aan dat je nog niet veel kunt afleiden uit de omslag en de titel. Je hebt nog geen idee waar het over gaat, enkel dat er een springplank op staat. Dat is wel zo leuk want zo wordt niets verklapt. Hij twijfelt er wel over of zijn klasgenootjes dit ook zo zouden zien. Hoe vond je de keuze voor de titel Evy?'

Evy: 'Ik hou van korte titels! Echt, dat trekt gewoon veel meer mijn aandacht dan een lange titel. Één goedgekozen woord kan me volledig in zijn ban krijgen. Dat heb ik trouwens niet alleen met boektitels, maar bijvoorbeeld ook met de titel van een recensie.
Ik had niet zoveel vragen als jij bij de titel, Gigi. Ik had altijd het gevoel alsof het over de leeftijd moest gaan. Deze titel, in combinatie met deze cover geeft ook na het lezen een heel goed gevoel. Ik vind dat de uitgever/auteur het verhaal op een hele goede manier ingepakt heeft en alles past mooi bij elkaar. De schrijfstijl is namelijk ook heel ‘minimalistisch’. Ik weet niet eens of ik het zo mag noemen, maar er wordt in mijn ogen geen woord teveel gezegd en dat zorgt ervoor dat er vrij veel tussen de regels te vinden is. De verteller houdt je als lezer op een afstand en de manier waarop de zinnen gevormd zijn geven soms het gevoel dat ze niet ‘af’ zijn. Wat vind jij daarvan, Gigi?'

Gigi: 'Ik vind het wel grappig dat je zegt dat de verteller je op afstand houdt door de korte zinnen. Ik herken de korte zinnen, het minimalistische. Dit laat je raden naar wat er tussen de regels staat. De schrijfster laat veel open tijdens het verhaal. De hoofdpersoon vertelt meer niet dan wel, ze heeft veel zaken die ze liever voor zich houdt. Dit geeft een mooie spanningsboog naar wat er gaat gebeuren of juist gebeurd is. De andere kant is het bijzondere perspectief dat je het gevoel geeft dat iemand tegen jou als lezer praat en dat je zelf de hoofdpersoon bent. Op dat moment komt de schrijfster juist heel dichtbij. Dat perspectief, waarbij iemand beschrijft wat de ‘je’ in het boek doet, alsof er van bovenaf naar gekeken werd, vond ik heel opvallend. Ook dit heb ik aan mijn kinderen laten lezen. Mijn zoon vond het bijzonder en grappig maar ook moeilijk te begrijpen. Mijn dochter, die al jong volwassene genoemd mag worden, vond het heel speciaal en het maakte haar nieuwsgierig naar de rest van het boek. Hoe heb jij dit perspectief ervaren Evy? Weet jij misschien ook of er een naam is voor dit bijzondere perspectief?'

Evy: 'Ah nee! Ik hoopte al dat jij de naam voor dit perspectief tevoorschijn zou toveren! Wacht even, ik zoek het op. De absolute jij-vorm? Dat zegt Google tenminste… Het is een verkapte vorm van het ik-perspectief, lees ik verder nog.
Ik moest in het begin van het boek erg wennen aan het perspectief. Ik was na het lezen van de eerste bladzijde een beetje in de war. ‘Wat moet ik hiermee?’, dacht ik. Dus ik kan me helemaal vinden in de woorden van je zoon! Toch is het net dat perspectief wat het boek zijn bijzondere gevoel geeft. Het gevoel waardoor je na het dichtslaan van het boek even stil bent en alles moet laten bezinken. Had jij dat ook Gigi? Was je tevreden met het einde van het boek? Ik vond zelf het verhaal wel af. Het was goed zo.'

Gigi:  'Aha, ‘de absolute jij-vorm’, daar kan ik me wel in vinden. Ik ben altijd dol op bijzondere perspectieven en dit boek past mooi in mijn verzameling met boeken met een onverwacht perspectief. En jazeker! Ik was helemaal tevreden met het einde. Ondanks dat er weinig gezegd wordt over de zaken die er toe doen is het een mooi verhaal en het heeft diepgang. De emoties worden niet verwoord maar je voelt ze wel degelijk. Ik kreeg hier en daar een brok in mijn keel. Ik vraag me wel af op welke leeftijd het lukt om zo tussen de regels door te lezen. Volgens mij moet je dan al snel veertien jaar oud zijn en een liefhebber zijn van speciale boeken. Wat denk jij Evy?'

Evy: 'Ik heb me precies hetzelfde afgevraagd tijdens het lezen. Hoe dit boek zou vallen bij het ‘doelpubliek’van 10+. Er zullen nuances verloren gaan. Er zal over bepaalde zaken heen worden gelezen. Veel is afhankelijk van de jongere zelf en de situatie die deze jongere thuis heeft. Ik kan me voorstellen dat jongeren die een scheiding van dichtbij hebben meegemaakt zich veel dieper verbonden zullen voelen met het hoofdpersonage. Ik denk trouwens ook dat dit niet alleen geldt voor jongeren hoor. Er zullen genoeg volwassenen zijn die dit boek ook niks vinden en er niet de gevoelens uithalen die tussen de regels verborgen liggen en dan wordt het al snel als ‘saai’ bestempeld.
Ik ben eigenlijk wel erg benieuwd naar een volgend boek van Tamara Bach en ze heeft er met mij een fan bij. Is dat bij jou ook zo, Gigi? Of had je dit verhaal toch graag op een andere manier verteld gezien?'

Gigi: 'Ik ben heel nieuwsgierig naar een volgend boek. Ik ga zelfs eens opzoeken of er eerdere boeken waren. Was dit haar debuut? Dan kunnen we nog veel van haar verwachten. Als dit niet haar debuut is dan verwacht ik juist veel van eerdere en zeker ook volgende boeken. Ik ga ook nakijken of ze misschien al boeken voor volwassenen schreef. Ik genoot van dit boek met deze schrijfstijl en dit perspectief.'

Het mag gezegd worden dat wij genoten hebben van dit bijzondere boek voor jongeren. Hebben jullie dit boek al gelezen of zijn jullie nieuwsgierig geworden door dit artikel? Laat het ons hieronder weten!

Groetjes,
Gigi en Evy