Felix woont met zijn moeder, zonder vader, maar met zijn gerbil en een gelukskabouter in een busje. Eerst woonden ze in een huis, later in een flat, daarna in een kelder tot ze terechtkwamen in het busje. Tijdelijk. Tot de zomer voorbij is. Maar de zomer gaat over in de herfst en ze wonen nog steeds in het te kleine busje. Felix durft niemand hierover te vertellen, stel je voor dat hij naast een echt huis ook nog zijn moeder zal kwijtraken. De leugens stapelen zich op, hoe kan hij dit probleem oplossen?

Door Sanne

Vooraf

Over Susin Nielsen

Adres onbekend is niet het eerste boek dat Susin Nielsen heeft geschreven. Je kent haar misschien wel van de boeken Woordnerd, Het ongemakkelijke dagboek van Henry K., Wij zijn allemaal moleculen of Optimisme is dodelijk. Allemaal boeken met wat zwaardere onderwerpen zoals hoogbegaafdheid, therapie, familiebanden en vriendschappen. Emotionele verhalen, maar ook met humor. Door de zwaardere thematiek en problematiek waarmee tieners en jongvolwassenen te maken hebben, zijn haar boeken geschikt voor oudere kinderen en jongeren.

Wie, wat, waar, wanneer?

Ik zie je denken: “Hoezo heb je gekozen voor wie, wat, waar, wanneer?”. Dat zal ik je uitleggen. In het intro las je al waarover Adres onbekend gaat. Hoofdpersoon Felix woont samen met zijn moeder in een busje. Toen ze in een huis woonden, leefden ze bij Mormor thuis (Mormor is Zweeds voor moeders moeder). Oma keek veel tv, naar Oprah Winfrey, Jerry Springer, Ellen DeGeneres, Dhr. Phil, Judge Judy, je kent het wel. En dankzij Mormor maakt Felix kennis met het tv-programma Who, What, Where, When. Hij raakt eraan verslingerd en het programma zal zijn leven drastisch veranderen. Omdat het programma zo belangrijk is voor Felix, leek het mij een mooie manier om het boek te bespreken.

Who, What, Where, When - Wie, Wat, Waar, Wanneer

Who - Wie?

Inmiddels heb je al een beetje kennis gemaakt met het belangrijkste personage uit Adres onbekend. Felix Knutsson is 12 jaar en gaat na de zomervakantie naar de middelbare school. Hij is dol op zijn gerbil Horatio en heeft een brede algemene kennis. Hij is eerlijk, een beetje eenzaam, en heeft naast een bijzondere woonsituatie ook twee bijzondere ouders. Astrid (zijn moeder) heeft met regelmaat last van zinkers (depressies). Zijn homoseksuele vader Daniel ziet hij zo'n twee keer per jaar. Naast Felix en Astrid, zijn er belangrijke rollen weggelegd voor Felix' vriend Dylan en klasgenootje Winnie.

Alle personages hebben hun bijzonderheden, van elk van hen zul je gaan houden, maar het grootste plekje in hart wordt in beslag genomen door Felix.

What - Wat?

In Adres onbekend laat Nielsen zien dat er weinig nodig is om een stabiele situatie te laten omslaan in een minder stabiele woonomgeving. Het overlijden van Mormor en het verliezen van een baan zorgen ervoor dat reserves kleiner worden en rekeningen niet meer kunnen worden betaald. Kleiner wonen is een oplossing, totdat je niet meer kleiner kunt wonen met alle gevolgen van dien. Felix schaamt zich voor zijn thuissituatie en durft zijn vrienden niet in vertrouwen te nemen. Hij nodigt ze daarom niet thuis uit en moet steeds vaker leugens verzinnen. Maar dat is nog niet alles. Felix en Astrid moeten ook op andere vlakken inventief zijn. Hoe schrijf je je in bij een school zonder vast adres? Hoe was je je als je geen badkamer hebt? Waar laat je de inboedel als je in een klein busje woont? Hoe ga je naar de wc? Hoe kom je aan eten?

Hoewel dakloos zijn een belangrijk thema is in het boek, heeft Nielsen ook aandacht voor problematiek waar alle tieners mee te maken hebben zoals vriendschap en verliefdheid. Adres onbekend is aangrijpend, maar ook hartverwarmend.

Where - Waar?

Het verhaal speelt zich grotendeels af in het busje, maar ook op de middelbare school van Felix en bij zijn vrienden thuis. Op het busje na, vrij gebruikelijke setting voor een tiener. Maar hoe gebruikelijk is een politiebureau, een motel of een spelletjesprogramma voor een 12-jarige?

Doordat Susin Nielsen grotendeels heeft gekozen voor het alledaagse leven, zal elke tiener herkenning vinden in het boek en zich in kunnen leven in de situatie waarin Felix zich bevindt. De minder alledaagse elementen maken het boek juist weer verrassend en zorgen voor vaart in het verhaal. Geen moment is het verhaal saai, noch overdreven. 

When - Wanneer & als?

Het verhaal speelt zich af in de tegenwoordige tijd, maar wanneer precies is niet helemaal duidelijk. Het gaat in ieder geval om een periode waarin de economie niet zo lekker draait. Het is de tijd van Ellen DeGeneres en de tijd van mobieltjes, maar ook van spelletjesprogramma's op tv.

Als de nood het hoogst is, is de redding nabij. Dat lijkt ook voor Felix te gelden. Als zijn lievelingsprogramma met een kindervariant komt, zet Felix alles op alles om mee te mogen doen aan het programma. Heeft hij genoeg kennis om alle vragen te kunnen beantwoorden en zo met een geldbedrag naar huis te gaan?

Klinkt wellicht als een voorspelbaar einde? Maar laat je niet in de luren leggen. Nielsen (of is het Felix?) laat je verrassen!

Conclusie

Adres onbekend is alledaags, maar toch ook bijzonder. Heftig, maar ook hartverwarmend. Het gaat om vriendschap, maar ook om familie. Het gaat om gewoon zijn, maar ook om anders zijn. Adres onbekend heeft alles. Het laat je lachen, het laat je huilen, het laat je herkenning vinden en begrip opbrengen. De prettige schrijfstijl van Nielsen zorgt voor een verhaal dat je binnen een mum van tijd uit hebt. We want more van Susin Nielsen!