Schrijfster Sandy Stark-McGinnis staat bekend om haar jeugdboeken en verhalen rondom belangrijke gebeurtenissen en alledaagse worstelingen in het leven van jongeren. Met Zo vrij als een vogel verschijnt haar eerste boek in het Nederlands. Lezers Ilja, Antoinette, Selene, Esther en Annemieke kregen de kans om dit unieke boek te lezen en stelden elkaar vragen naar aanleiding van het boek. Nieuwsgierig? Lees dan snel verder...

Zo vrij als een vogel

De 11-jarige December brengt al bijna haar hele leven door in de pleegzorg. Inmiddels is December vast besloten, ze houdt afstand... ze weet het zeker namelijk, ze is een vogel. En ooit komt het moment dat haar vleugels zich uit haar littekens ontvouwen en ze weg kan vliegen van alles en iedereen... Maar dan wordt ze geplaatst bij een pleegouder die net als haar een grote voorliefde heeft voor vogels, iemand die haar neemt zoals ze is zonder de regeltjes uit de handboeken voor pleegzorg te volgen (als die er al zouden zijn). En wanneer ze dan ook nog vriendschap weet te sluiten op school, weet December niet zo zeker meer of wegvliegen wel is wat ze het liefste zou willen.

Vragenronde

Selene: Wat vind je van de manier waarop de informatie over vogels is verwerkt in het verhaal?

Antoinette: Ik vind de wijze waarop de informatie over vogels in het verhaal is verwerkt bijzonder, maar zeker passend bij dit verhaal. Zowel December en haar pleegmoeder zijn geïnteresseerd in vogels en weten hier veel vanaf. Door de vogels als leidraad te nemen in dit verhaal komen de twee dichter bij elkaar. In het begin vond ik de informatie over de vogelsoorten wel vrij overweldigend en veel. Waarom zoveel verschillende vogelsoorten en hun kenmerken? Pas later in het verhaal werd ik mij steeds meer bewust hoe belangrijk de vogels zijn in de communicatie tussen December en haar pleegmoeder.

Of de doelgroep 10+ de informatie over de vogels in deze context ook zou zal ervaren, vraag ik mij af. Het zal zeker voor kinderen die moeite hebben met lezen wat teveel informatie kunnen zijn.

Antoinette: Wat vind je van de schrijfstijl? Past het goed bij de doelgroep?

Ilja: Ik moest wel even aan de schrijfstijl wennen. In het begin wist ik niet zo goed of het verhaal aan de hand van haar biografie of in het heden verteld ging worden en ik moest daar de eerste hoofdstukken doorheen. Dat kwam met name doordat December over zichzelf in de derde persoon enkelvoud schreef. Gaandeweg het verhaal zat ik er echt helemaal in en kon ik het boek maar moeilijk wegleggen. Qua schrijfstijl vind ik het boek eigenlijk heel volwassen ogen. De thematiek is natuurlijk vrij zwaar en de manier waarop het is opgeschreven maakt het tegelijkertijd begrijpelijk, maar niet kinderachtig. Daarentegen is dankzij deze schrijfstijl het boek wel lastig te plaatsen. Welke beoogde lezers zullen ook daadwerkelijk bij dit boek uitkomen?

Ilja: Gezien mijn worstelingen met de schrijfstijl is mijn vraag voor de volgende: Welke rol schrijf jij de biografie van December toe?

Annemieke: Ik zie de biografie van December als een extra toevoeging in het verhaal. Al was het voor mij als lezer wel enigszins wennen. Het gaf het boek een bepaalde mate van originaliteit met zich mee en dat spreekt me op zich wel aan. Naarmate ik in het boek verder kwam en puzzelstukjes op zijn plek vielen, werd het een extra kracht in het verhaal.

Door de biografie zie je als lezer - volgens mij - een deel van het overlevingsmechanisme van December die haar veiligheid onderbrengt in een fantasie, om zo om te kunnen gaan met alle onrust en alle onvoorspelbaarheid in haar leven. Dit past ook wel bij wat ik gezien heb bij kinderen die binnen jeugdzorg hun plekje moeten vinden. Sommige van die kinderen maken een ideaalbeeld, een droombeeld om de situatie leefbaar te houden.

Dit brengt me gelijk bij mijn vraag - aangezien ik denk dat het boek een belangrijke boodschap bevat voor kinderen in pleegzorg...

Annemieke: Welke boodschappen worden er in dit boek meegegeven aan pleegkinderen (en pleegouders)?

Selene: De boodschap die dit boek aan pleegouders geeft, is dat je het kind waar mogelijk wel zijn of haar eigen gang moet laten gaan en zichzelf mag laten zijn. Wat December over haar vorige pleeggezinnen vertelt, zijn vooral de zaken waarbij ze haar veel regels oplegden waar ze zich niet aan kon of wilde houden (bijvoorbeeld niet in bomen klimmen).
Eleanor laat December wel in bomen klimmen (ook al vindt ze dat niet prettig vanwege het valgevaar), maar vraagt wel aan December of ze kan laten weten waar ze is en of ze voorzichtig kan doen.

Voor pleegkinderen (in ieder geval voor December) is de belangrijkste boodschap wel dat fantaseren leuk is en je daar wel tijdelijk in kunt vluchten, maar dat het ook belangrijk is om de waarheid te aanvaarden en daarmee verder te leven, en dat het helemaal niet erg is dat dat verwerkingsproces een tijdje duurt.

Conclusie

Antoinette: - 4 sterren - "Sandy Stark- McGinnis heeft met Zo vrij als een vogel een pakkend verhaal geschreven over pleegkinderen. Het verhaal is boeiend, ondanks dat er veel vogelsoorten de revue passeren. Juist dit gegeven zorgt ervoor dat het verhaal luchtig blijft. De pijn en het verdriet van December is voelbaar, ook al doet ze zich zelfverzekerd voor. Dit verhaal laat zien dat iedereen zichzelf mag zijn."

Selene: - 4 sterren - "Voor pleegkinderen (in ieder geval voor December) is de belangrijkste boodschap wel dat fantaseren leuk is en je daar wel tijdelijk in kunt vluchten, maar dat het ook belangrijk is om de waarheid te aanvaarden en daarmee verder te leven, en dat het helemaal niet erg is dat dat verwerkingsproces een tijdje duurt."

Ilja: - 4 sterren - "Een boek wat eigenlijk wel in een schoolbieb thuishoort en wat prima en onder begeleiding van volwassenen in de klas besproken kan worden. Het boek is inhoudelijk enorm sterk en het verhaal leest prettig, een aanrader dus!" 

Annemieke: - 4 sterren - "Een boek dat een kijkje geeft in de gruwelijke situaties waarin pleegkinderen zich in het verleden hebben bevonden, maar ook de moeilijkheden en twijfels die hun leven vullen vanaf het moment dat ze in de pleegzorg terecht komen. Een boek dat daardoor herkenning zal bieden aan veel kinderen in dergelijke situaties, en misschien op sommige momenten zelfs troost zal bieden. Het brengt boodschappen met zich mee, zoals je mag zijn wie je bent, je bent goed zoals je bent en er is hoop!"

Esther: - 5 sterren - "Het boek is ook zeer geschikt om te gebruikende tijdens een soortgelijk thema in de klas. Want naast het vermakelijke element van het boek, steek je er ook nog het één en ander van op."

Het boek werd door de lezers gemiddeld bekroond met 4 sterren. Ben je nieuwsgierig naar de gehele recensies van onze lezers, klik dan op de namen van onze lezers. 

Het boek brengt een belangrijke boodschap mee aan kinderen in de pleegzorg, en zo zijn er meer... Ga je dit boek lezen? Ken je zelf nog andere 'therapeutische' kinderboeken?