In mijn maandblog van november stipte ik het onderwerp cancelcultuur en triggerwarnings aan met de vage belofte om hier een keer een volledig blog aan te wijden. Belofte maakt schuld en hier is een extra blog over triggerwarnings en mijn persoonlijke triggers. Want ja, die heb ik. 

In het colofon van het Kerstboek Ingesneeuwd met Kerst van Catherine Walsh staat deze opmerking vooraf: 

Dit boek bevat verwijzigingen naar een relatie met een overheersende partner. Hou hier rekening mee, als dat bij jou gevoelig ligt. 

Ik las verder, want dit specifieke onderwerp ligt niet gevoelig bij mij. Toch zijn er andere onderwerpen die dat wel zijn. Onlangs gooide ik Glijvlucht van Anne-Gine Goemans aan de kant. Eén van de bijpersonages is een man met obesitas, die rijdt in een scootmobiel en nauwelijks kan lopen. Hij wordt beschreven door de ogen van een puber. Waarschijnlijk zal "Super waling", zoals de man zichzelf noemt, ondanks "de blubberende vleesmassa" onverwachts een vriendschap met de jongen sluiten, waarna de jongen geen  schaamte en walging meer voelt bij het zien van de man. Ik hield het 70 pagina's vol en wilde daarna echt niet meer verder. Nu ben ik vrouw en geen man. Ik zit niet in een scootmobiel en ik kan me prima voortbewegen, maar ik ben wel dik. Alle genoemde cliché's en vooroordelen betrok ik meteen op mezelf. Walging, blubberende massa, vetzak, super waling. Het kwam te dichtbij, het was pijnlijk, ik was een aantal dagen compleet van slag. Het triggerde te veel (oud) zeer bij mij. 

Was een triggerwarning op zijn plaats geweest in Glijvlucht of niet? En had ik het boek dan opgepakt of niet? Een waarschuwing in het colofon was waarschijnlijk aan me voorbij gegaan. Toch zat ik niet te wachten op hetgeen waarmee ik tijdens het lezen werd  geconfronteerd. Ik ging met terugwerkende kracht twijfelen aan mijn vijf sterren waardering voor Wondermond. Deed de auteur daar niet ongeveer hetzelfde met bewoners van het Friese platteland? De karakters in dat boek zijn een beetje aangezet en uitvergroot. Meestal hou ik hier wel van. Alleen als het betrekking heeft op iemand met wie je je tot op zekere hoogte identificeert, is het ineens minder grappig. Zijn er Friezen die zich gestoord hebben aan Wondermond? 

Ik word mijn hele leven lang dagelijks geconfronteerd met het ideale schoonheidsbeeld, waarin de boodschap wordt uitgedragen dun=goed, dik=slecht. In boeken ben ik deze, vaak onrealistische, schoonheidsidealen wel gewend. Vooral in oudere feelgoods kom je dit vaak tegen. Dit doet geen pijn. Het wekt vooral irritatie op. Het boek De kleine baai in Kroatie van Julie Caplin gaf ik slechts één ster. De voornaamste reden was dat de auteur een eetstoornis compleet verkeerd aanpakte en een boek vol bodyshaming afleverde. Dit schreef ik in mijn blog van februari hierover: 

Een van de modellen heeft boulimia, een uitgelezen kans voor Julie Caplin om een zwaarder onderwerp uit te diepen. Het enige wat de auteur hiermee doet is het naar beneden halen van de magere modellen, die oppervlakkig zijn en alleen bezig met hun uiterlijk. Het hoofdpersonage Maddie is onzeker over haar eigen lichaam, heeft rondingen op de juiste plekken met haar maat 38 en vangt alle complimenten. Ze is zoveel mooier dan die 'Miniscule, broodmagere vrouwen (...) maar niemand vindt dat die een mooi figuur hebben. Teveel botten, geen welvingen. Zo'n model lijkt meer op een jongen". En zo gaat dat eindeloos door. Dit boek zit vol kwetsende opmerkingen. Het neersabelen van slanke mensen is net zo schadelijk als het belachelijk maken van dikke mensen. Nu ligt bodyshaming bij mij al gevoelig, maar dit slaat werkelijk alles wat ik de laatste tijd gelezen heb. 

Hierna las ik nog twee boeken van Julie Caplin en die keren keer lag ze onder een vergrootglas. In Het kleine chalet in Zwitserland staat een opmerking over het hoofdpersonage die stevige billen heeft, gelukkig zonder cellulites, en verderop moet het hoofdpersonage opletten met eten van chocolade want ze wil immers geen olifantje worden. Allesbehalve bodyneutraal, maar oké dit niveau is normaal.

Ik zie het liever anders. Mits goed gedaan, is het fijn om een personage tegen te komen met wie je je identificeert. Iemand die niet perfect is, iemand die afwijkt van het ideaal. Het was goed geweest voor mijn zelfvertrouwen als ik in mijn jongere jaren een succesvol, dik meisje was tegengekomen in een boek. Ik gun iedereen een boek waarin ze zichzelf herkennen, maar wel op een positieve manier in plaats van het cliché pispaaltje. Want dat laatste wil niemand. 

Het onderwerp alleen lijkt niet genoeg te zijn om iets te triggeren. Het is vooral de manier waarop met het onderwerp wordt omgegaan. De grens tussen herkenning en daadwerkelijk een pijnpunt bereiken is dun en waarschijnlijk ligt die grens bij iedereen op een andere plek. De één wordt door een boek getriggerd, een ander die ongeveer hetzelfde heeft meegemaakt niet. Een triggerwarning kan onnodig een potentiële lezer afschrikken. Daarbij is de lijst met mogelijke triggers is eindeloos lang. 

In Best Hex Ever van Nadia El-Fassi staat het volgende:

Er komen in dit verhaal wat gevoelige onderwerpen voor, zoals bedrogen worden in een vorige relatie (zijdelings), het verlies van een familielid (zijdelings), opgroeien in een opvanghuis en op latere leeftijd uit de kast komen (beschreven). Ik hoop dat ik deze onderwerpen heb behandeld met de zorg die ze verdienen.

Een hele rij met waarschuwingen, waarbij de auteur volledig wil zijn en vooral zichzelf lijkt te willen indekken. Als je overal voor waarschuwt, leest of niemand meer je boek of niemand neemt het nog serieus. Na het lezen van dit boek, neig ik naar het laatste.

Thrillers staan bol van geweld, moord, verkrachting en verbaal geweld. Hetzelfde geldt voor een subgenre als dark romance, waarbij geweld, misdaad en dominantie bijna verheerlijkt worden. Voegt een triggerwarning iets toe als je een boek leest uit deze genres of weet je dat je dit kunt verwachten? Ik geloof niet dat ik ooit in een thriller vooraf een verwijzing heb gezien naar geweld. In Dark romance is het meer gebruikelijk. Ik kreeg op Kobo plus een tijd geleden de leessuggestie Nero van S.J. Tilly. Het voorwoord op pagina 6 bevat deze waarschuwing:

Dit is een dark maffia romance voor volwassenen en bevat geweld, dood en ontvoering. Er is sprake van emotionele trauma's uit het verleden en fysieke mishandeling. In sommige gevallen wordt toestemming op nogal twijfelachtige manier gegeven en sommige personages hebben extreme stalkerneigingen. Bovendien bevat dit boek een man die heel wat alarmbelletjes doet afgaan. Informeer je dus goed en lees verantwoordelijk.

Hoewel het niet niet erg aanlokkelijk klinkt, maakte het me juist nieuwsgierig en ik las het begin van dit boek. Het werd een DNF. Ik kon me totaal niet inleven in het onrealistische plot en het erotiseren van misdaad en dominantie. Volgende keer zal ik een dergelijke kennisgeving vooraf serieus nemen en het boek links laten liggen. Dat bovenstaande triggerwarning een aantal spoilers bevat is blijkbaar iets wat de auteur en uitgeverij voor lief nemen. Liever een gewaarschuwde lezer dan een geschokte. Toch kiest niet elke uitgever hiervoor. Uitgeverij Blossom books vermeldt, om spoilers te voorkomen, alleen op hun website welke triggers boeken bevatten. Zou er iemand zijn die de website van een uitgever raadpleegt voordat die een boek aanschaft? Dit lijkt me een compromis waar niemand iets aan heeft. 

Ik kom zo'n beetje aan het einde van mijn overpeinzingen. Wat vind ik nou van triggerwarnings? In het geval van een Dark romance is het handig om te weten dat het boek dat je in handen hebt niet ieders kopje thee is. De verwijzing naar de gevoelige inhoud in mijn kerstboek, leidde tot een lichte teleurstelling. Het schepte bepaalde verwachtingen die niet werden waargemaakt. Het verklapte bovendien een deel van het plot, niet wereldschokkend, maar toch. En het verhaal Glijvlucht zonder woord vooraf, raakte onverwachts een zere plek. Dus ja, wat vind ik nou van triggerwarnings? Ze zijn nodig, ze zijn overbodig en ze worden gemist. Dus ja. Ik heb nog steeds geen flauw idee. Wat denk jij?