Du kannst denn du sollst
De zorg voor een naaste die doodziek is,
beschreven door een mantelzorger op een eerlijke, nuchtere en ontroerende, maar voor mij ook zeer herkenbare manier.
Toen ik bij de boekenbloggersklus de vraag zag staan wie het boek "Wat kan mij gebeuren? een leven met René Gude" van Babs van den Bergh wou lezen besloot ik meteen nadat ik iets over de inhoud gelezen had te reageren!
En ik mocht het boek gaan lezen en recenseren.
Voor ik begon te lezen was het toch wel even slikken, hoewel ik me zonder aarzelen opgegeven had zou dit onderwerp ook wel heel dicht bij komen....
Ook ik heb de ervaring met het zorgen voor een doodzieke naaste, niet mijn partner (alhoewel ik daar wel eens voor aangezien ben, omdat ik er altijd bij was) maar een doodziek broertje...
Een broertje dat als door een wonder wél weer volledig genezen is, maar zeker deel 1 van dit boek is zo verschrikkelijk herkenbaar!
Babs van den Bergh is de partner van René Gude, een bekende filosoof die ook nog enige tijd de denker des vaderlands geweest is.
Haar verhaal begint met een vrij onschuldig bericht via de mail aan familie en vrienden dat de geplande 'arkwarming' (housewarming op hun nieuwe woonark) uitgesteld moet worden vanwege een gebroken been bij René.
Dit zal later het eerste bericht blijken te zijn van wat een zeven jarig durend bulletin rondom 'het been van René' gaat worden....
Nadat René zijn been gebroken heeft tijdens een val volgen er vele onderzoeken en wordt uiteindelijk de conclusie getrokken dat René botkanker heeft.
En dan belanden ze in een vreselijke achtbaan van gebeurtenissen en emoties, die elkaar vaak zo snel opvolgen dat ze soms maar moeilijk te bevatten zijn.
"Op de kamers die grensden aan de gang lagen mensen stil in bed. Het was hier veel rustiger dan op de afdeling orthopedie. Gedempte stemmen, weinig piepjes, rustige verpleegkundigen. Ik keek door het raam van het kamertje door de openstaande deuren van de afdeling de zonovergoten ziekenhuisgang over en liet mijn blik daar rusten. Ik vroeg me af of het werkelijk waar was dat ik hier zat, met René. Ben ik dit? Zit ik hier op de afdeling oncologie van een academisch ziekenhuis? Moet ik mijn man vanavond achterlaten voor een chemokuur? Het antwoord was natuurlijk een massief 'ja' op al die vragen. Kan ik dit eigenlijk wel? Ik betwijfelde het, maar besloot dat het moest."
"Du kannst denn du sollst" (oud Kantiaanse wijsheid)
Babs houdt familie en vrienden regelmatig op de hoogte via de mail, waarin ze op een nuchtere toon vertelt hoe het René en haar vergaat, soms met een traan maar ook vaak met een dosis humor, en zeker altijd met een nuchtere kijk op de zaken.
Want nuchter is zeker hoe Babs er mee omgaat, "Du kannst denn du sollst" is haar motto om door te gaan.
Wanneer het moet kun je het....
Dat is ook wat ik zelf geleerd heb tijdens de ziekte van mijn broertje: als het moet kun je heel veel! echt veel meer dan je denkt.
Je zet een knop om en doet en regelt alles wat er gedaan moet worden, je gaat gewoon door.....
Soms als ik dat vertel tegen mensen dan levert me dat een merkwaardige en ongelovige blik op, ze snappen die nuchtere kijk niet.
Maar bij mij werkte het echt zo: ik deed gewoon alles wat er gedaan moest worden en zette mezelf opzij (dat kwam later wel) eén blik op mijn zieke broertje was genoeg om de kracht te vinden om door te gaan, hij had mij nodig...
En dat is ook precies wat ik teruglees in het verhaal van Babs.....
"Ik had me ontpopt als iemand die primair praktisch is ingesteld. Die graag de dingen goed regelt voor een ander en zich dan competent voelt"
"We leefden onder een stolp. Bijna al mijn aandacht was gericht op René. hoe kijkt hij uit zijn ogen? Heeft hij zijn pillen al genomen? Heeft hij lekker frisse lakens? Hoe gaat het eigenlijk met het been? Komt er leuk bezoek vandaag, met een lunch die René lekker vindt? Is er genoeg drinken in huis? Als een moeder van een te vroeg geboren kind was ik alert op ieder teken van wel- en onwelbevindingen en probeerde ik voorbereid te zijn op wat er komen ging."
René gaat een zware periode van chemo's in en wordt ook nogmaals geopereerd aan zijn been.
Na een aantal chemo's weten ze wat ze kunnen verwachten, hoe René zal reageren op de chemo, wat zijn sterke en zwakke dagen zijn en daar spelen ze op in en stellen ze hun leven op in.
Wat kun je doen tegen de bijwerkingen? Wanneer moet je welke medicijnen nemen (onderdrukken misselijkheid)? Wanneer voelt René zich goed? wat vindt hij lekker om te eten? Wanneer is hij ziek en wil hij geen bezoek?
Het is zwaar maar ze vinden een manier om ermee te dealen.
Na de reeks chemo's blijkt bij de volgende scan dat René volledig schoon is, de chemo heeft zijn werk gedaan....
Ze kunnen weer beginnen met hun normale leven van voor de ziekte.
Maar eerst op vakantie om bij te komen van alles en aan te sterken.
In het tweede deel van het boek is er ineens na 2,5 jaar een foute uitslag van de controlescan.....uitzaaiingen zowel in zijn been als in zijn long.
Het been blijkt niet meer te redden, daar is maar 1 optie mogelijk: amputatie.
De plekjes op de longen kunnen met een operatie worden verwijderd.
En dit blijkt de voorbode voor de rest van het nog maar zo korte leven van René te zijn....
Na goede periodes waarin de kanker bedwongen is volgt er steeds weer een foute scan waarop uitzaaiingen zichtbaar zijn.
René en Babs weten toch alles uit het leven te halen wat er nog in zit, ze genieten van elk moment waarop het kan, maken vele reisjes en leuke uitstapjes. En ze hebben vooral heel veel steun en hulp van een zorgzame groep vrienden om hun heen, de lezers van het bulletin over 'het been van René'...vrienden die helpen door te koken (de leuke lunchers), op te passen als René niet alleen kan zijn en die de vele noodzakelijke klusjes uitvoeren.
René en Babs proberen waar dit gaat gewoon door te gaan met hun werk, alles zoveel mogelijk normaal te laten zijn.
Maar ze weten allebei dat dit niet door kan gaan, eens komt het bericht: dat er geen behandeling meer mogelijk is, dat het nog slechts een kwestie van maanden of weken is...
Het boek is een verslag van een lange en moeilijke reis, een liefdesgeschiedenis, natuurlijk een verhaal over een vreselijke ziekte, over zorg, verdriet en vriendschap.
Het is op een eerlijke en open manier geschreven, aangrijpend dat zeker, maar ook op een luchtige manier en toch vol warmte.
Het is een verhaal wat, voor mij zeker, maar ik denk ook voor vele anderen herkenning zal bieden.
Helaas kent dit verhaal geen gelukkige afloop....
"Ik moest het laten rusten. Ik zou doorgaan met alles te geven wat ik in me had om Renés laatste maanden (weken?) zo goed mogelijk te laten zijn. We waren nu zo ver gekomen, ik zou de handdoek niet in de ring gooien. dat zou ik later wel doen. 'Erna'."