Meer dan 5,9 miljoen beoordelingen en recensies Organiseer de boeken die je wilt lezen of gelezen hebt Het laatste boekennieuws Word gratis lid
×

Mijn ontdekking van de intertekstualiteit

op 30 september 2018 door

Wanneer je veel leest ontdek je regelmatig in boeken een verwijzing naar een ander boek of schrijver, iets waar ik zelf altijd erg blij van wordt. Herkenning als ik het betreffende boek gelezen heb en een zoektocht op google of Hebban als ik het boek en de schrijver niet ken. Dit laatste leidt trouwens niet zelden tot een nieuwe toevoeging aan mijn NTL-lijst.

Intertekstualiteit

We spreken van intertekstualiteit wanneer in een literaire tekst verwezen wordt naar een andere (literaire)tekst, film of muziek. Het feit dat er een boektitel, auteur, film- of muziektitel, een naam van een personage uit een andere roman of film, een citaat uit een andere tekst et cetera gegeven wordt, moet je altijd bij je interpretatie betrekken. Het kan een personage karakteriseren, een situatie kleuren of het kan verwijzen naar een diepere betekenis van een motief. 
(bron: Basisboek literatuur)

Herkenning

Sinds ik me aangemeld heb bij Hebban is mijn leesvoorkeur langzamerhand veranderd, waar ik vroeger veel thrillers en romans las grijp ik nu eerder naar een historische roman, literatuur of een klassieker, ook ben ik de Russische schrijvers en boeken over Rusland steeds meer gaan waarderen.
Met het veranderen van deze leesvoorkeur heb ik ook de intertekstualiteit ontdekt, vond ik dit in het begin nog een erg lastig begrip, inmiddels herken ik het steeds vaker. En dit herkennen van intertekstualiteit zorgt er bij mij ook regelmatig voor dat ik de boeken die genoemd worden ook zelf wil gaan lezen. Iets waardoor ik de bedoeling van de verwijzing uiteindelijk nog beter zal gaan begrijpen.

De Cazalets en hun boeken

ed93d21a00eb0c1eee4469ea5b4100d2.jpgMijn eerste echte (bewuste) kennismaking met intertekstualiteit was tijdens het lezen van de Cazalet-kronieken geschreven door Elizabeth Jane Howard.
Na het enorme succes van het leesfeuilleton over Het achtste leven (voor Brilka) van de schrijfster Nino Haratischwili werd er een tweede feuilleton gestart bij Hebban: Maar liefst vier boeken zouden in feuilletonvorm aangeboden worden in een leesclub....ik heb geen tel geaarzeld en me aangemeld!
Blij was ik toen ik mee mocht lezen en het werd alleen maar beter: het verhaal las heerlijk, er stonden mooie beschrijvingen in het boek en de familie Cazalet bleek ontzettend veel te lezen. Alle boeken die ze lezen worden vermeld en leverden voor mij een heerlijke zoektocht op, vooral toen ik samen met Gigi ontdekte dat deze gelezen boeken vaak iets vertelden over het karakter van de persoon die ze las of dat ze tekenend waren voor de periode in het leven van die persoon.

Een eigen Cazalets-spot werd geboren en er volgden vele blogs over boeken....

Een boek op een schilderij

2fda2a5762821c5b581a0b8687aee450.jpgEen andere vorm van 'intertekstualiteit' ontdekte ik toen ik in het Van Gogh museum was....
Twee van mijn interesses werden plotseling gecombineerd: kunst en boeken!
Ik ontdekte op de schilderijen van van Gogh steeds meer boeken, en bij het lezen van de bijgehorende uitleg over de schilderijen kwam één boek steeds weer terug: Joie de vivre van Emile Zola.
Dit boek was ik eerder ook al eens tegen gekomen in andere boeken maar ik kende alleen de titel en had verder geen idee waar het boek over ging of waarom het blijkbaar zo'n bekend boek was.
Eenmaal thuis ben ik op zoek gegaan naar het boek, heb een tweedehands exemplaar gekocht via Boekwinkeltjes en ben gaan lezen....
En daar heb ik absoluut geen spijt van gehad! Het bleek een pareltje te zijn, zo mooi waren de beschrijvingen in het verhaal. 
Ik begreep gelijk waarom dit een bekende klassieker geworden is.

Meelezen met het klassiekergenootschap

Rond die tijd ontdekte ik ook het klassiekergenootschap op Hebban. Hier worden vaak de boeken gelezen waar in andere boeken naar verwezen wordt. Na een tijdje enkel de berichten volgen besloot ik de stap te wagen en eens een klassieker mee te lezen.
En zo heb ik inmiddels al meerdere klassiekers gelezen waar regelmatig naar verwezen wordt, zoals Anna Karenina van Tolstoj, De toverberg van Thomas MannVer weg van het stadsgewoel van Thomas HardyDe goddelijke komedie van Dante en heb ik me zelfs gewaagd aan Ulysses van James Joyce!

Op jacht naar klassiekers

5598fd4c8483337af35651d7ffe56349.pngTwee weken geleden was er een boekenmarkt in Utrecht, hoewel het #leesuiteigenkastmaand was besloot ik om er toch een kijkje te gaan nemen, maar ik maakte wel met mezelf de afspraak dat ik enkel op zoek zou gaan naar bekende klassiekers die ik nog heel graag eens wil lezen.
Dat leek me een veilige manier om niet met een hele stapel boeken thuis te komen...
Wist ik veel dat er een aantal anitquariaten zouden staan die gespecialiseerd waren in de literaire klassiekers?!
Zo kwam ik aan het eind van de dag thuis met de Ilias en de Odysee van Homerus, met Oorlog en vrede van Tolstoj, en met De buddenbrooks van Thomas Mann.

En dan nu: Lolita...

d23db5aa8f9e66cc3ea3d1ee30221cc7.jpgTijdens Bookstoreday bezocht ik een lezing van de schrijver Jan van aken over zijn boek De ommegang. Van aken hielt een erg interessant verhaal over zijn boek maar vertelde ook over een schrijver die hij erg bewonderde: Vladimir Nabokov, een grote Russische schrijver vooral bekend door zijn boek Lolita, een boek waar nogal wat ophef over ontstond toen het gepubliceerd werd (en zelfs enige tijd verboden was in Parijs) maar dat tegenwoordig als een literiar hoogstandje uit de 20e eeuw wordt beschouwd.
Mijn interesse was gewekt, een Russische schrijver...ik ben gaan googlen maar daar bleef het toen bij.

Enige maanden later ontving ik het boek De boekhandel van Penelope Fitzgerald om te recenseren en ben ik ook de film gaan bekijken in de bioscoop. In het verhaal speelt het boek Lolita een belangrijke rol. De hoofdpersoon van het verhaal runt een boekwinkel en besluit dit pas uitgebrachte zeer controversiële boek toch te gaan verkopen.
Dat was twee keer Lolita.....

Niet lang daarna bezocht ik een lezing van de schrijver Pieter Waterdrinker over zijn boek Tsjaikovskistraat 40, een boek over zijn leven in Rusland. Waterdrinker hielt een boeiend verhaal over alles wat hij meegemaakt had, over de Russische cultuur én over de schrijver Nabokov! Waterdrinker bleek ook een groot bewonderaar te zijn van deze schrijver.
Iets wat hij ook tijdens de uitzending van het tv-programma Zomergasten nog eens benadrukte.
Dat was drie keer Lolita....

En drie keer is scheepsrecht!
Ik besloot dat ik het boek nu maar eens moest gaan lezen.
En al snel bleek dat Tea er ook zo over dacht, zij was Lolita van Vladimir Nabokov ook al verschillende keren tegen gekomen in andere boeken. Toen ging het balletje rollen....
Er werd een topic aangemaakt en de afspraak stond al snel om dit boek in oktober te gaan lezen met een groep geïnteresseerde Hebbaners!
(Je kunt nog aansluiten!!)

Gister ben ik op internet al even gaan zoeken naar informatie over het boek en de schrijver.....
Dit leverde nog veel meer interessante verbanden op met andere schrijvers en boeken! 
Maar dat bewaar ik voor een volgende blog ;-)



Reacties op: Mijn ontdekking van de intertekstualiteit

Gerelateerd

Over

Vladimir Nabokov

Vladimir Nabokov

Vladimir Nabokov stamt uit een Russische aristocratische familie die in 1917 naa...

Nino Haratischwili

Nino Haratischwili

Nino Haratischwili (1983, Tbilisi) is romancier, toneelschrijver en regisseur. Z...

Elizabeth Jane Howard

Elizabeth Jane Howard

Elizabeth Jane Howard (1923-2014) is een van de grootste schrijvers van het naoo...

Lev Nikolajevitsj Tolstoj

Lev Nikolajevitsj Tolstoj

Lev Nikolajevitsj Tolstoj (1828–1910) verloor op jeugdige leeftijd zijn ou...

Thomas Mann

Thomas Mann

Paul Thomas Mann (6 juni 1875 - Zürich, 12 augustus 1955) wordt bescho...