Rusland in anderhalf uur
Afgelopen zaterdag ben ik naar een lezing van Pieter Waterdrinker geweest in boekhandel Paagman in Den Haag.
Ik had hem eerder horen vertellen over zijn boek Tsjaikovskistraat 40 in het VPRO programma Boeken en vond het toen erg boeiend, dus vandaar dat ik besloot om nu ook deze lezing bij te wonen zodat ik zijn verhaal live kon horen.
En daar heb ik zeker geen spijt van gehad....
Hoorde ik hem vooraf nog zeggen dat zijn verhaal ongeveer 3 kwartier zou gaan duren, aan het eind bleek hij ruim het dubbele volgepraat te hebben!
Wat hij dan zo al te vertellen had?
Jeugd
Het begon met een verhaal over zijn jeugd, een jeugd zonder boeken, er was thuis met ouders die een hotelletje runden gewoonweg geen tijd om te lezen. Hij kwam op een kamp in aanraking met boeken toen anderen gingen lezen ter ontspanning....dat kon dus blijkbaar ook! Je hoefde een boek niet altijd uit je hoofd te leren. Bij gebrek aan beter pakte hij toen maar de bijbel om zelf ook te gaan lezen.
Later kwam hij ook in aanraking met de grote Russische schrijvers en werd zijn interesse gewekt, hij wou Russisch leren!
En sterker nog, na omdwalingen op o.a. de Canarische eilanden is hij een kwart eeuw geleden in Rusland gaan wonen en heeft hier ook zijn vrouw leren kennen.
Schrijver worden, hoe dan?
Hoewel Waterdrinker een rechtenstudie voltooid heeft was het hem meteen duidelijk dat hij daar niets mee wilde doen, hij wou schrijver worden, maar had alleen geen idee hoe hij dat aan moest pakken.
Inmiddels heeft hij hier wel een antwoord op, een antwoord dat tenminste op hem van toepassing is: schrijver wordt je door te leven!
Hij is geen gedisciplineerde schrijver die op vaste tijden in een vast ritme zijn boek schrijft. Nee, hij leeft vooral, heeft het druk met allerlei zaken waarbij hij dingen beleeft die dienen als inspiratie voor zijn boeken, boeken die hij eigenlijk maar een beetje er tussendoor schrijft.
Weinig veranderd
Zijn boek Tjsaikovskistraat 40 is eigenlijk bijna niet ter sprake gekomen, het werd een interessant verhaal over Rusland, het Rusland van nu maar ook dat van lang geleden, voor de revolutie.
Volgens Waterdrinker is er eigenlijk weinig veranderd: Toen had je 1 leider met daar omheen een groepje extreem rijken en een arme gewone bevolking. De extreem rijken spraken geen Russisch maar Frans met elkaar.
Tegenwoordig heb je nog steeds 1 leider met daar omheen een groepje extreem rijken en een arme gewone bevolking, het enige verschil is dat de extreem rijken nu onderling Engels spreken i.p.v. Frans. Het Russisch leren de kinderen die in die extreem rijke families opgroeien enkel via hun kindermeisjes.
Eline Vere versus Anna Karenina
Ook maakte hij nog even een vergelijking tussen de Haagse Eline Vere en de Russische Anna Karenina, beide uit ongeveer dezelfde tijd en hetzelfde milieu. Maar waar in Den Haag (en Nederland) inmiddels enorm veel veranderd is, waar de kloof tussen arm en rijk langzaam aan verdwenen is, gaat dat voor het Rusland van Anna Karenina niet op, hier is weinig veranderd sinds haar tijd.
Montagne russe
Waterdrinker zei dat veel mensen een verkeerd beeld hebben van Rusland, het zou volgens die mensen een land zijn met rare ideeën waar je niet naar toe moet gaan. Wanneer ze toch gaan en in bijvoorbeeld Moskou komen ontdekken ze daar een enorme metropool die niet onderdoet voor andere wereldsteden.
Maar er is natuurlijk ook nog steeds het enorm uitgestrekte platteland, dat arm en achtergebleven is, hier waan je je zo weer 100 jaar terug, zeker wat sfeer betreft.
Eigenlijk kun je Rusland volgens hem het beste vergelijken met een montagne russe, een achtbaan; het is een land van uitersten en extremen.
Nabokov
Tijdens het verhaal kwamen er vele Russische schrijvers voorbij, sommige bekend en gelezen door mij (Tolstoj - Anna Karenina), sommige onbekend, en sommige wel eens tegengekomen in andere boeken.
Enige tijd geleden was ik bij een lezing van Jan van Aken over zijn boek De ommegang, van Aken noemde de schrijver Nabokov en het boek Lolita. Een schrijver die hij enorm bewonderde.
De naam is toen blijven hangen bij mij, met het voornemen om hier eens naar te zoeken.
Kortgeleden kreeg ik het boek De boekhandel van Penelope Fitzgerald om te recenseren en afgelopen zaterdag heb ik ook de film gezien.
En ook hier dook Lolita van Nabokov weer op! Lolita speelt een belangrijke rol in dit boek/deze film.
En geloof het of niet: tijdens de lezing van Waterdrinker kwam Nabokov ook regelmatig ter sprake!
Moet ik dit als een hint beschouwen? Iets van drie keer is scheepsrecht?
Is dit een enorme hint om het boek op te sporen en te gaan lezen?! :-)
UPDATE 19-06-2018:
Ik blijk niet de enige te zijn die de naam Nabokov en het boek Lolita nog al eens tegen komt....
Tea had hetzelfde en vond het ook tijd worden om het boek nu maar eens te gaan lezen.
En van het één kwam het ander....
We hebben afgesproken om in oktober (eerder is niet mogelijk voor ons, helaas) te beginnen met het lezen van Lolita,
we vinden het leuk als er dan meer mensen met ons mee lezen, daarom heeft Tea een tpoic aangemaakt: Wie leest mee in oktober?
Lees jij ook mee??