Terwijl de temperaturen in Nederland af en toe stegen naar waarden die in Brazilië heel normaal zijn las ik het volgende boek voor mijn samen-lezen-is-leuk! project samen met Gigi...de hitte gaf een extra inlevingsvermogen aan het verhaal ;-) 
Wij lazen Schuim der aarde van Roxane van Iperen.

De weg naar het lezen

Hetty: Toen dit boek uitkwam hoorde ik veel goede verhalen over de schrijfster en het boek, ik werd nieuwsgierig maar kon op dat moment geen tijd vinden om het te gaan lezen en plaatste het boek alleen maar op mijn bijna oneindige NTL-lijst.
Pas veel later, toen ik nog een mooie boekenbon te besteden had, besloot ik om nu eindelijk Schuim der aarde te kopen want ik wilde toch ook heel graag zelf ontdekken waarom dit boek zo geweldig is....
Het boek moest echter nog even geduld hebben en bleef nog enige tijd ongelezen in mijn kast staan omdat andere boeken voorrang kregen. 
Tot ik mijn samen-lezen-is-leuk project startte; een mooie kans om het nu echt te gaan lezen!
Ik plaatste het boek op mijn lijst van boeken die ik graag samen met iemand wil gaan lezen en gelukkig reageerde Gigi al snel....een blik in de wederzijdse agenda's leverde de maand juni op voor dit boek. 

Intussen bezocht ik tijdens Bookstoreday een lezing van Roxane van Iperen over haar nieuwe boek 't Hooge nest, ik werd al heel snel geboeid door haar manier van vertellen en door alle research die ze naar haar huis gedaan heeft.
Tegelijkertijd moest ik aan mezelf bekennen dat ik eigenlijk niet meer goed wist waar Schuim der aarde precies over gaat, wel wist ik dat ik de boeken in volgorde van verschijnen wou gaan lezen. 
Dus weer thuis gekomen na de lezing plaatste ik 't Hooge nest in de kast tussen de andere ongelezen boeken en haalde Schuim der aarde eruit en begon aan het samen-lezen-is-leuk-project.

Gigi: Toen lang gelden de leesclub van dit boek op Hebban verscheen was ik niet enthousiast vanwege de cover. Op de een of andere manier trok de afbeelding me niet aan. Daarbij dacht ik dat het om een non-fictie boek ging en ik was toen heel erg ‘into the novels’. Al snel na de start van de leesclub op Hebban had ik spijt als haren op mijn hoofd dat ik niet geprobeerd had om mee te dingen naar een plekje omdat ik zoveel lovende woorden hoorde over Schuim der aarde. Ik trok de haren zowat uit mijn hoofd omdat ik het eigenlijk toch zo goed wist: never judge a book by its cover.

Maar er was een nieuwe kans, een winactie. Ik denk op Hebban maar dat weet ik niet meer zeker. Vol goede moed deed ik mee aan deze winactie en... ik won niet. Ik twijfelde of ik het boek zou halen bij de bieb of bij de boekhandel.
Precies op het moment van mijn twijfel hadden we een Literatuurclub meeting in de zomer van 2018 waarbij we tevens een grootscheepse boekenruil op touw zetten. Dolgelukkig was ik, toen Natalie haar Schuim der aarde beschikbaar stelde voor de ruil. Samen met een leuk kaartje dat als boekenlegger dienst kon doen kwam dit boek dan toch eindelijk in mijn bezit. Al in de trein las ik de eerste bladzijden en toen ik thuiskwam kwam dit boek direct op de kast met uitverkorenen, boeken die ik snel wil lezen. Deze kast is enorm groot en ligt gigantisch vol waardoor dit boek heel voorzichtig ondergesneeuwd werd. Tot dat Hetty kwam met haar verlossende blog en op zoek was naar een lees-maatje voor dit boek dat het al geschopt had tot leesclub boek van het jaar 2017. Er kwam een deadline en blijkbaar heb ik die nodig om boeken die ik heel graag wil lezen, ook daadwerkelijk te gaan lezen.

De beeldvorming

Gigi: Nog altijd vond ik de cover niet zo aantrekkelijk. het is maar goed dat je die snel openslaat en dan nauwelijks meer ziet. Ondanks dat het boek ondergesneeuwd geraakt was, voelde ik al snel de hitte van Brazilië. Een wereldstad met een sloppenwijk omringt door zandvlaktes. Van Iperen maakt de warmte tastbaar en de omgeving zichtbaar door haar helder taalgebruik en haar beeldende schrijfstijl. De drie verhaallijnen die ze samenvoegt in deze roman zijn ruw, rauw en triest. Ondanks de immense pijn die ze beschrijft wil je doorlezen en vlieg je door het verhaal. Het is mooi en het schuurt.

Hetty: De cover van het boek vind ik ook niet erg bijzonder, wel viel de tekst op de voorkant op: 'Schuim der aarde is een boek met ingewanden, leven, ziel, bloed en liefde'... dat beloofd nog al wat! Op de achterflap wordt nog dit nog eens benadrukt door de opmerking: 'Schuim der aarde is een bikkelharde, meedogenloze roman'
Eenmaal aan het lezen moest ik toegeven dat de omschrijvingen zeker klopten, het verhaal was hard, ruw, schokkend en heftig om te lezen, de manier van beschrijven kwam zeker binnen. De totaal verlaten bloedhete omgeving van de oude schuur voel je gewoon (zelfs als het in Nederland geen 30+ graden is!). Het grote verschil tussen arm en rijk wordt goed neergezet en de onrechtvaardigheid die dit met zich meebrengt voel je bij vlagen zelf ook. Toch maakt het verhaal ook meer dan duidelijk dat zowel arm als rijk hun eigen pijn in het leven kennen. 
De beschrijvingen van de gebeurtenissen in en rond de oude schuur zijn hard en pijnlijk, je wilt vaak niet eens lezen dat zulke dingen gebeuren...het schuurt inderdaad regelmatig.

De schrijfstijl

Hetty: De schrijfstijl van Van Iperen is beeldend en daardoor ook indringend. Toch werd ik in het begin nog niet echt gegrepen door het verhaal, waarom weet ik eigenlijk niet goed. 
De zinnen zijn mooi en zoals gezegd beeldend, het verhaal wordt goed opgebouwd. Er zijn drie verhaallijnen waarvan je in het begin alleen maar kunt raden hoe deze samen zullen vallen, er wordt niet teveel prijs gegeven, wat goed gedaan is. 
Langzaam aan werd ik meer en meer gegrepen door het verhaal en kwam het wel binnen...toen wilde ik alleen maar verder lezen om te weten hoe het allemaal af zou lopen.
Toen ik het boek dichtsloeg kon ik alleen maar toegeven dat het op een hele goede manier opgebouwd is, het verliest nergens zijn spanning en je moet blijven lezen tot het einde om het hele verhaal te kennen.

Gigi: Het prachtige taalgebruik van Van Iperen leest prettig door de mooie zinnen. Toch zit hier ook een minpuntje aan. De auteur geeft de personages een stem en brengt hun verhaal tot leven maar ze geeft hen ook taal. Juist die taal past goed bij de vrouwelijke hoofdpersonages maar lijkt niet aan te sluiten bij het mannelijke hoofdpersonage. Deze verhaallijn wordt hierdoor iets minder krachtig, terwijl dit toch de hoofdlijn van de roman is. Als dan uiteindelijk een passage zeer onverwacht en net niet voldoende realistisch, niet voldoende kloppend wordt beschreven breekt dat een deel van het verhaal af.

Onze bevindingen

Gigi: Ik heb enorm genoten van deze roman, op die twee minpuntjes na. Ik hou van mooie zinnen en van beeldend beschrijven van situaties zoals de schrijfster doet. Wat ruw en onplezierig is in het leven van de personages, wordt ook rauw en levensecht beschreven waardoor je als lezer een goed beeld krijgt van de situatie in Brazilië. Ik heb een beetje het gevoel dat ik daar rondgelopen heb en de hitte van het zand en de straatjes onder mijn voeten gevoeld heb. Ook zijn de drie verhalen op zichzelf mooi en komen ze aan het einde op een bijzondere, niet geheel verwachte wijze, samen. Ik begrijp heel goed dat dit boek kan leiden tot een heerlijke leesclub en ik ben erg blij dat ik het alsnog, samen met Hetty heb kunnen lezen.

Hetty: Was het het feit dat ik vlak voor ik aan dit boek begon Roxane van Iperen had horen vertellen over haar nieuwe boek 't Hooge nest op een manier die mijn erg nieuwsgierig maakte naar dat boek, en moest ik daardoor echt wel even wennen aan het onderwerp van Schuim der aarde? Of was het iets anders? Ik weet het niet, maar feit is wel dat ik even tijd nodig had om in dit boek te komen, ondanks dat ik wel voelde dat dit een bijzonder goed geschreven boek is! 
Later zat ik toch in het verhaal en wist het mij te boeien tot de laatste bladzijde.

De sterren

Hetty: Lang heb ik zitten twijfelen over hoeveel sterren ik dit boek zou gaan geven... ook met het schrijven van mijn bevindingen had ik dit keer wel wat moeite. Uiteindelijk heb ik besloten om het boek drie sterren te geven, omdat het toch, voor mij, niet helemaal kon tippen aan de andere geweldige boeken die ik dit jaar al las.

Gigi: Ik geef het boek vier sterren.