In oktober startten 15 deelnemers met goede moed in de leesclub van de Vlaamse auteur Jef Schokkaert. Andromeda is zijn debuut en kwam in september uit bij uitgeverij Vrijdag. Andromeda is een roman over de impact van een terroristische aanslag. Twee hoofdpersonen worden naar de voorgrond geschoven: Thomas Walden en Hazel Newton. We volgen verschillende gebeurtenissen die zich afspelen in zowel 2055 als in 2017 rondom het kuststadje Dunwich, Engeland.

Het begin

De cover toont ons een prachtig mysterieus plaatje van een hert met een bos erin verwerkt. De vraag Wat heeft dat hert met Andromeda te maken?, zorgde voor een discussiepuntje. Niet alleen de voorkant wekte de interesse, ook de zijkanten van het boek. De zogenaamde  “grijze pagina’s” zoals wij ze hebben omgedoopt. Men begon met lezen, maar Guido geeft aan:”Andromeda, hoe begin je eraan? Allereerst: opzoeken wat ANDROMEDA betekent! “. De verwachtingen onder de deelnemers zijn best hoog, het betreft een debuut en het zal dus een toon kunnen zetten in het werk van een auteur.

Andromeda?

Tessalaatje, Guido, Danielle en Eline vonden de titel mysterieus en ongrijpbaar klinken. Maar wat betekent die titel nu? De meningen zijn verdeeld: het kan wijzen naar het enige sterrenstelsel dat met het blote oog zichtbaar is of het figuur uit de Griekse mythologie. Paul ziet nog een verwijzing naar het schilderij van Rembrandt van Rijn en Kris denkt ook nog aan een symbolische betekenis “de rechtvaardiging van het leven”. HHofstede vindt de titel goed passen bij het boek: “er zijn namelijk dingen in het leven waar we geen grip op hebben en zo is het ook met Andromeda”. De meeste lezers begrijpen de cover pas na de laatste bladzijde. De vraag wat Andromeda inhield, werd ook aan auteur Jef Schokkaert gesteld in het daarbij behorende topic. Jef antwoordde: “Er zit wel een symboliek in, het is inderdaad zowel een verwijzing naar het sterrenstelsel als naar de mythe. Maar iedereen haalt  zijn eigen verhaal uit de titel, dus zal ik niet teveel weggeven”. We laten de precieze invulling dan ook in ons midden en laten deze aan de eigen fantasie over.

Schrijfstijl

Andromeda is een boek waar je even aan moet wennen. Je moet er met je hoofd bijblijven. AnnJanssens: “ Nu, het is wel een boek waar ik enorm veel post-its voor gebruikt heb. Ik heb zeer veel mooie zaken genoteerd en aangeduid”. Sommige deelnemers hebben wat moeite om de hoeveelheid aan informatie te bevatten. Edo: “Persoonlijk heb ik een beetje moeite met de schrijfstijl, ik heb het boek al meerdere keren weggelegd, omdat het verhaal toe nu toe (op 1/3 van het verhaal) mij niet vastgrijpt “. Er zitten veel uiteenzettingen en betogen in, waar veelal de betekenis pas op het eind duidelijk van werd. Ann Busquart hield even haar hart voor al die achtergrondinformatie vast, maar vond de sfeer en de schrijfstijl toch goed passen bij het verhaal. Eline vond juist dat die de informatie liet zien dat Schokkaert er echt veel werk in heeft gestoken. Jef’s schrijfstijl wordt door de deelnemers verder omschreven als prettig en krachtig. Kris vind zijn stijl ook nog heel direct en energiek. “Er is boosheid, inwendige onrust, strijd, rebellie”.  Ellen had de interesse voor het boek na 2/3 een beetje kwijt. “ Het kabbelde een tijdlang voort, zonder dat vorm, stijl of inhoud mij nog erg boeide. Er had wat mij betreft wel wat meer variatie in de 'toon' mogen zitten”.

Impact van een boek

Tijdens het lezen van Andromeda kwamen we erachter dat het boek heel wat emoties opwekte. Er waren uiteenlopende leeservaringen, zowel negatieve als positieve. Er rees meteen een leesclubvraag naar boven: Wat voor gevoel/emotie roept dit boek bij je op?

Bij elkaar opgeteld vonden de meeste deelnemers het een heftig en enigszins zwaar boek. Andromeda gaf sowieso veel stof tot nadenken en al helemaal over de toekomst van de mensheid. Kris: “Jef vraagt veel van zijn lezer. Je moet een alerte en oplettende leeshouding aannemen”. Bij JaJansen gaf het boek een gevoel van wantrouwen: “Worden we gemanipuleerd?” . Tessaalaatje gaf het een verwarrend gevoel door al die onderwerpen. Voor Danielle kwam het verhaal over het medicijn en de zelfdoding wel erg dichtbij, het raakte haar doordat ze er in haar omgeving mee te maken kreeg. “Heel confronterend, ik werd er bijna misselijk van”. Ann Jansens:” Wat mij het meest 'imponeerde' en me echt wel aangreep was de gemoedstoestand en het leven van Hazel. Dat waren delen in het verhaal waar ik echt in opging, daar kreeg ik kriebels van... het bracht emoties bij me teweeg. De manier waarop Thomas met haar omging kneep mijn strot soms dicht.” Fien was kort en bondig in haar gevoelens: “Het was gewoon heel spannend tot het einde”.

Thematiek

Jef Schokkaert tracht in zijn boek actuele en soms pijnlijke onderwerpen aan te kaarten. Hij verstopt ze niet onder een steen, maar hangt ze aan de waslijn zodat iedereen erover kan nadenken. Wat is de impact van heftige gebeurtenissen? Welke kanten zitten er aan een verhaal? De wereld is niet zwart-wit en dat laat hij de hoofdpersonages ook op die manier meemaken. Paul schrijft erover: “Schokkaert heeft de kracht mensen in zijn verhaal te zuigen en vast te houden. Hij kan beeldend zijn personages met de daarbij behorende emotionele menselijkheden neer zetten en wel zodanig dat je in de veronderstelling bent dat je persoon al jaren kent respectievelijk weet wat hij/zij allemaal heeft doorgemaakt”. Thema’s die in het boek een plaatsje krijgen zijn gerelateerd aan milieuproblematiek, HIV en de (omstreden) medicijnen die erbij komen kijken, zelfdoding, terrorisme en de gevolgen voor de mensen die rond alle extremistische mensen bestaan. Bij Guido riep het heel wat vragen op: "Hoe gaan wij om met de onstuitbare technologische ontwikkelingen? Zullen die ontwikkelingen ons tenslotte beter maken of zijn wij de weg ingeslagen van zelfdestructie? Hoe gaan wij om met ons milieu? Gaan wij een collectieve zelfmoord tegemoet door het kappen van de groene longen van de wereld? En het klimaat? Wat zullen de onafwendbare gevolgen zijn van de opwarming van de aarde? Massale volksverhuizingen, overbevolking, oorlogen?"

Conclusie

Na het lezen van het boek, bleven we allemaal net als Guido achter met vragen. Een ervan was: wat vonden we nu eigenlijk van het boek? Het was een boek met veel stof tot nadenken en daarom liep de leesclub wat langer door om alles goed te laten bezinken. Guido geeft als conclusie:  “Ik had hoge verwachtingen bij dit boek en die zijn ingelost. De thema’ s hebben mij aangesproken en de schrijfstijl van Jef heeft mij kunnen boeien. Hij heeft er bij deze alvast een fan bij!” Ann Busquart had een ietwat mindere ervaring:” Voor mij hadden de moraliserende kantjes even afgeroomd mogen worden. Less is more.” Ellen had hierin een soortgelijke ervaring en voegt toe: “De conclusies die je aan het eind lijkt te 'moeten' trekken of opdoen, zijn mij te makkelijk”. Edo vond de onderwerpen die voorbijkomen in het boek zeer interessant, maar toch wist het zijn aandacht moeilijk vast te houden. Paul vond het een boek voor en over de protestgeneratie. “Zowel actieve als passieve mensen uit de protestgeneratie kunnen zich in het boek herkennen”."Het is een generatieboek". Een boek dat in een familiebibliotheek thuis hoort en waar je zelf als onderdeel van die generatie iets persoonlijks kunt delen”. Eline: “Ik heb echt geboeid zitten lezen en kon soms zo 200 pagina's aan een stuk door lezen (en dan kom je erachter dat je thee koud is). Dus ik ben aangenaam verrast en ik zou zeker nog eens een boek van Jef willen lezen.”

Eindoordeel

De deelnemers kregen de opdracht Andromeda in 3 woorden te omschrijven. Woorden als uitdagend, idealistisch, extremistisch, confronterend, actueel, psychologisch en nawerkend werden genoemd. Het rebelse gedeelte van het boek sprak de deelnemers zeer aan. De Greyhounds, de groepering die in het boek voorkomt, sprak het meest tot de verbeelding en zou volgens ons een leuk idee voor een toekomstige spin-off kunnen zijn.

De deelnemers kwamen tot een gemiddelde en afgeronde eindwaardering van 4 sterren.

Deelnemers, hartstikke bedankt voor alle gedeelde post-its, notities, bedenkingen en emoties in deze leesclub. Ook  dank aan Jef Schokkaert voor het beantwoorden van de vragen. Veel succes met je boek en de toekomst (al geeft je boek een minder rooskleurig beeld).