Beste Fikry

Ik neem bij deze de vrijheid om je onze bedenkingen en bedankingen in briefvorm door te geven. Niet de gewoonte hier, maar die zijn er nu eenmaal om te doorbreken!

We waren uiteraard allemaal blij dat we niet één maar liefst drie boeken mochten bespreken in deze leesclub, wat ook eens iets anders was. We lazen en bespraken deze drie delen over Ayoub mooi in chronologische volgorde om het ons wat makkelijker te maken. Zo goed als iedereen onder ons was gecharmeerd door het perspectief van de 11-jarige Ayoub uit Het schapenfeest. Zijn spontane, humoristische manier van het bespreken van de mensen rondom hem en de situaties die hij meemaakt, konden de meesten wel smaken. Dirk-Jan viel direct zijn zelfzekerheid op, en Guy herkende zichzelf in de Ayoub die wegdroomt in de moskee, wat hem vroeger in de kerk ook wel eens gebeurde. Zijn fantasiewereld trok iedereen van ons aan en de ongestructureerde manier van schrijven, zonder hoofdstukken ook, versterkte bij Gigi het beeld van een kind tegenover de wereld dat niet in vakjes denkt. Ook het feit dat Ayoub ons rechtstreeks aansprak, voelde heel goed bij de meesten. Wendy liet weten dat ze nog nooit had meegemaakt dat een stem in een boek zo duidelijk is: “je kan de gedachten van Ayoub echt mee beleven”, schrijft zij. Sylvia merkte bij je eerste verhaal al op dat je je verhalen over Ayoub allemaal ‘rond’ hebt gemaakt door in je eindparagraaf van je verhaal terug te refereren naar dezelfde elementen uit je beginzin; een heel leuke truc was dat! De symboliek die je achter de Enige Echte en de Misbaksels van schapen hebt gestoken, had misschien niet iedereen direct door, vandaar dat ik wel heel blij was met je uitleg daarover. We vonden de thematiek in dit boek nog het lichtste waarschijnlijk, maar de relatie met de vader blijkt in dit deel al problematisch te zijn, die het ook zal blijven in de rest van het boek…

Over naar de 15-jarige Ayoub dan uit Drarrie in de nacht. (Spreek je dat nu drarrie of drerrie uit, trouwens?) In dit deel komt Ayoub totaal niet meer in contact met zijn vader en hoor je bij hem daarover in zijn cynische humor heel wat bitterheid doorschemeren. Ayoub werd thuis buiten gezet als een vuilniszak… Hij zwerft buiten met zijn vrienden Fouad, Karim en Maurice rond, komt zo met drugs in aanraking en laat zich meeslepen in de criminaliteit. We gingen met z’n allen op zoek naar de beste adjectieven voor je boek en konden Tom Lanoye’s lijstje dat je boek sierde, aanvullen met aangrijpend, levensecht, herkenbaar, actueel, tragikomisch, origineel en verfrissend. Het komische vond niet iedereen er in terug, maar Heidi vond ze terug in hoe Ayoub de dingen observeert en beschrijft, meestal in zijn kleine schriftje. De hoop die in Het schapenfeest nog aanwezig was, is vervlogen, volgens Marijke.
Het is één van de weinige boeken die we gelezen hebben, waarin de zoektocht naar een identiteit van een Vlaams-Marokkaanse jongen zo levensecht en van binnenuit wordt weergegeven voor ons, en daarom moeten we je zeker bedanken volgens mij.

Je sluit de trilogie van Ayoub met Alleen zij af met een prachtig verhaal uit het standpunt van Eva, waarmee je bewijst dat je ook in de gedachtewereld van een sterke, jonge Vlaamse vrouw kan kruipen. En zo leren we Ayoub opnieuw kennen als 20-jarige uit de ogen van zijn vriendin. Hij heeft littekens overgehouden van de afgelopen jeugdjaren en zijn trauma’s: zijn neurologische aandoening, zijn gebrek aan zelfvertrouwen… Wil viel het op dat je in dit deel Eva vooral dromen gaf terwijl Ayoub in Het schapenfeest de dromer was. Je verhaal was veel gestructureerder volgens Anoeska dan de vorige, ook natuurlijk omdat je dikwijls de link legde met de evoluties in de maatschappij waarin Eva en Ayoub leven en daarmee telkens de spits afbeet. Velen zagen het aankomen dat de relatie tussen Eva en Ayoub niet stand zou houden in deze omstandigheden. Dystopisch werd je verhaal zelfs genoemd hoewel het zo herkenbaar en realistisch aandoet, ook al doet de eerste zin van je verhaal een sprookje vermoeden. We hebben ook kunnen discussiëren of we nu veel stereotypen en vooroordelen herkenden in het boek, waar je toch wel mee speelde en ook over hoe divers het literaire Nederlandstalige (Vlaamse) landschap is of zou moeten zijn.   

Wil laat je bedanken voor de openhartigheid waarmee je vertelt over veelal verzwegen en onbegrepen mistoestanden. Fany valt dan weer de combinatie van humor, messcherpe dialogen , de harde werkelijkheid en het magisch realisme op. Je boek roept een spookbeeld op dat gevaarlijk dichtbij de realiteit komt (Guy) maar je stelt de liefde en de discussie met elkaar als hoop voor de toekomst voor (Nathalie). En dàt is een mooie en noodzakelijke boodschap.

Ook van harte dank om de vragen van onze deelnemers te beantwoorden! Je gaf ons een frisse, eigentijdse en originele kijk op de actualiteit en we hopen in ieder geval hier op Hebban nog meer van je te horen!

Nathalie

Antwerpen, 4/4/2018 

PS: Omdat ze hier met sterren werken, geef ik je nog even mee dat je een gemiddelde van een 3,5/5 sterren voor dit boek kreeg.