De eerste Hebbanleesclub met een graphic novel in de hoofdrol, nl Bella van Joost Vandecasteele, was op alle fronten een succes. Een leesclub met een graphic novel is volgens de deelnemers het herhalen meer dan waard. 

INHOUD

Bella is een aaneenrijging van wat eens 'luid-op-verhalen' waren die door Joost Vandecasteele gebruikt werden om voor te dragen, omdat hij niet tevreden was met het voorlezen van 'zomaar wat stukken uit zijn romans' op allerlei (schrijvers)bijeenkomsten.  

Live op Literaturia, Noorderzon (20-8-2016)

De gebeurtenissen in Bella, die zeer losjes aaneengeregen zijn tot één verhaal, spelen zich af in een futuristische wereld waarin zo'n beetje alles waar we ons vandaag zorgen over maken, of aan ergeren is uitgekomen en dan nog vele malen erger dan we nu kunnen bedenken. Zo vinden de eerste ruimtewezens die onze planeet bezoeken ons ongelooflijk saai en dat terwijl we een gigaspektakel hebben opgezet om te laten zien dat we helemaal niet saai zijn. Elke dag van de week verandert er wel iets: er wordt per ongeluk een nieuw land ontdekt, een film uitgebracht over een stad zonder vaders, internetporno transformeert en iedereen huilt in iedere scène, de grote twijfel slaat toe op een maandag (of donderdag, dat weet men niet precies meer), en op een zaterdag wordt Bella geboren "in een wereld verwikkeld in een fast forward-modus. zoals de toekomst hoort te zijn. elke week wordt er iets nieuws geprobeerd uit angst de geschiedenis permanent te herhalen. toen elke fout te lang werd volgehouden."
Vanaf dat moment wordt Bella gevolgd, terwijl zij opgroeit tot een mooie achttienjarige vrouw, die niet meer alleen is.

LEESCLUB

Dorien Nannings, Rinzewind, Josephus, Bruno Mahieu, Anne-Claire Verham, LoeLoe11, Leen B, DarkMoon, Fony Taimoor, Saskia Jacobs-Labree, Martijn '69, Yvette Stevens en Nathalie B (met een eigen exemplaar) hebben van deze leesclub een feest gemaakt door elke vraag of opdracht vol enthousiasme te beantwoorden of uit te voeren. Dat begon al in het café met het uitwisselen van allerlei ervaringen met het lezen van strips en andere beeldverhalen, terwijl we in afwachting waren van Bella, waar sommigen helaas wat lang op moesten wachten omdat het bij de verzending niet helemaal vlekkeloos was verlopen. Het bleef niet bij striptips, want ook (Vlaamse) tvseries kwamen voorbij en romans van Vandecasteele en anderen.
Het was bijna jammer om de gesprekken te onderbreken in het café en naar het discussiegedeelte te gaan.

Wat maakte de meeste indruk?
Martijn vond "de grootste show ooit om indruk te maken op de aliens" geniaal en dolkomisch en gaf aan dat stuk steeds maar weer terug te lezen. Op Leen maakte de non-stop rondrijdende gevangenis indruk "omdat het zo cru is en het botst met alle dingen die ik in mijn opleiding tot opvoeder heb geleerd." Yvette speelde vals en kwam met een heleboel tweede plaatsen aan, zonder ze te benoemen op de show in Las Vegas na, waarin Stephen Hawking "benoemd [wordt], om aan te tonen dat we toch wel iets over het universum weten". Loeloe11 constateerde twijfelend de enige te zijn die "zoiets had van dit is niks voor mij."

Vertelwijze Vandecasteele
Het zegt waarschijnlijk voldoende als het woord absurd 26 keer gebruikt is? En grappig 14 keer? Maar dat is te kort door de bocht, want Saskia concludeert met betrekking tot het taalgebruik het volgende: "Er zijn twee dingen over te zeggen. Het is duidelijk Belgisch ( of Belgisch dialect, het is maar hoe je het opvat) en het is spreektaal. Zinnen zijn soms geen zinnen. Daardoor komt het ook over als stand-up comedy. Het maakt het directer en brengt de pijnlijkheid des te meer aan het licht. Deze wordt niet verbloemd door mooie volzinnen. ( over het algemeen)". Waaraan Darkmoon toevoegt: "Moet je eens voorstellen, wanneer hij dit een normale romanvorm had geschreven? Dan was zijn boodschap lang niet zo goed overgekomen."

Illustraties Jeroen Los

Iedereen viel het (beperkte) kleurgebruik van Jeroen Los op: " lichtblauw, donkerblauw, wit en zwart". Josephus sluit aan bij Darkmoon die eerder al meldde dat de tekeningen heel erg binnenkwamen en voegt eraan toe: "ze zijn puur, ze laten de essentie zien."
Nathalie vermoedt het begin van een inktopsnuifverslaving, Saskia zet een speurtocht naar Bella's vader in gang en vermoedt dat Vandecasteele... maar volgens Bruno zou Vandecasteele ook wel eens de zoon van Bella kunnen zijn. En alsof dat al niet genoeg aan hersenbrekers oplevert, doet Anne-Claire nog een duit in het zakje "In het begin is trouwens aan sommige tekeningen een gezicht(je) toegevoegd, dat later Bella's zoon blijkt te zijn. Maar ik heb nog geen theorieën over waarom ze in die tekeningen staan". Diverse hypotheses worden vervolgens opgesteld. En ondergraven. Waarbij het gebrek aan paginanummers zo nu en dan problemen oplevert...

Omschrijving Bella
Op de voorkant van het boek staat dat het een roman in beelden betreft, maar een aantal deelnemers, waaronder Leen, Anne-Claire, en Saskia vinden roman met beelden net wat passender. Dorien suggereert "novelle in beelden" omdat Bella korter/ minder pagina's bevat dan een doorsnee roman en het verhaal niet in zijn geheel in beelden is uitgedrukt. En dan ontspint zich, op aangeven van Martijn, een discussie over beelden in, beelden met, Graphic novels en of je bij 'beelden' alleen aan de afbeeldingen van Jeroen Los moet denken, of toch ook aan de beelden die Vandecasteele in zijn teksten oproept. Bruno zegt het kort en krachtig: "Het is gewoon een monoloog van Joost in boekvorm overgoten met tekeningen". Punt.

Thema's en boodschappen
Teveel om op te noemen en dankzij/desondanks voor velen een mooi verhaal of, zoals Bruno zegt "een absurd sprookje waar je bij het herlezen de dieperliggende levenslessen ontdekt".
Hoewel... LoeLoe11 meldt ons: "want door het absurde overdrijven en het gigantisch vreemd en apart maken van alles en dan dat nog eens maal 10.. is het moeilijk om nou precies te zeggen wat de boodschap is.. misschien is dat wel de boodschap?". Fony kan geen hulp bieden, want "Ik kan er niet echt een vinger op zetten welke boodschap hij geeft."

Extra feestdagen
De creativiteit van Joost en Jeroen slaat over naar de deelnemers en leidt tot wonderschone, originele en absurde kaarten. Sommige kaarten zijn beschreven, andere gemaakt. Yvette maakt ter gelegenheid van de Nationale scheer-je-weg-dag deze kaart, Saskia bedenkt een kaart waarmee de Boekluizenmoord jaarlijks wordt herdacht, Martijn wenst ons een Happy Kind of Blue Monday (of Miles Away Day), Bruno voert een nationale niksdoendag in, Nathalie plant op 3 december de Happy Me day, LoeLoe11 kiest voor de afbeelding op pagina... euh... de baby met de schaduw in het kader van de Happy Worst Nightmare day op 13 september (geheel toevallig ook de Jip en Jannekedag!), Anne-Claire stelt voor om 10 augustus een nationale gedenkdag te maken: Mislukte vliegdingendag (en inspireert en passant Saskia nog tot een nationale schaamdag: de dag van de spel- en stijlfouten) , Leen stelt voor om 19 oktober uit te roepen tot Samenleesdag, Josephus' "wenskaart heeft de vorm van een zwarte kat met een hele lange staart die zodra je de kaart opendoet naar buiten zwiept met daarop de tekst: 'Gelukkige vrijdag, de dertiende, want vandaag is de laatste dag van de week'", Rinzewind voert op 24 oktober de Spaardonderdag in met een pikzwarte wenskaart waarop een felgekleurde portefeuille "kwistig munten en geldbriefjes in het rond strooit" en Doriens dag van de onvolledigheid is .. nu ja. Slik. En ook de coördinator (ik zei de gek) klimt in de nullen en enen om iedereen elke 12de oktober een Happy Moment of Frustration day te wensen.

Ironisch lettertype
Ook bij deze vraag gaan de deelnemers volledig los en laten hun fantasie de vrije loop: van doktershandschrift, tattoeage via het officiële ironieteken (dankjewel Leen!) naar alle letters op hun kop, langs woorden die na lezing veranderen in bloemen, sterren en kerstbomen en eindigen met ..dus.. Fony trakteert ons nog een op 'les over ironie', Martijn roept εἰρωνεία, Rinzewind denkt aan het gezucht van een engel in een hoekje, Josephus aan nullen en enen en DarkMoon aan een vreemd edoch komisch letterype.

Verwachtingen
Voor een aantal gold dat ze geen verwachtingen vooraf hadden, maar de meeste deelnemers hadden een verhaal verwacht dat door zou gaan zoals Bella begint: als een strip. Dat dat maar een paar bladzijden duurt en dan de stripvorm goeddeels verlaten wordt, verraste velen maar zorgde meestentijds niet voor een teleurstelling. Er ontstaat naar aanleiding van een opmerking van Leen een discussie over humor. Bruno is voor meer leesclubs met graphic novels of strips en roept Hebban op meer aandacht aan strips te besteden (waar direct gevolg aan gegeven wordt door de week van het beeldverhaal van We Love Scifi & Fantasy), Rinzewind vindt Bella geweldig, en Martijns verwachtingen werden overtroffen en hij is direct een letterboeken van Vandecasteele gaan lezen. Ook dat bleek genieten!

Overige vragen
En toen was er nog tijd en ruimte voor de deelnemers om elkaar vragen voor te leggen die niet in het café of tijdens de discussievragen aan de orde waren gekomen. Vragen waarop nog meer strip-, boeken- en graphic noveltips volgden, en onderzocht werd of er verschil in humor is tussen Nederlanders en Belgen (of andersom) en DarkMoon nodigde ons uit "één aspect van de huidige samenleving [te] verwerken in een absurde 'roman in beelden' zoals Bella. Welk aspect zouden jullie dan kiezen en waarom?". En nadat vrijwel iedereen zich daar weer uiterst creatief over uitte, was het over. Echt, helemaal over.

BEOORDELING

Lees de recensies van de leesclubdeelnemers op de boekpagina van Bella.

Tot slot: hartelijk dank Dorien, Rinzewind, Josephus, Bruno, Anne-Claire, LoeLoe11, Leen, DarkMoon, Fony, Saskia, Martijn, Yvette en Nathalie, jullie zorgden voor een geweldige leesclub!