OVER HET BOEK

Een enthousiaste en gemotiveerde groep van vijftien lezers heeft zich de voorbije weken in de Hebban Literatuur Leesclub ondergedompeld in ‘Bloemkool uit Tsjernobyl’. Deze debuutroman van Roman Helinski verscheen in 2014  en de auteur stelde de laatste exemplaren van het boek ter beschikking voor deze leesclub, waarin hij overigens zelf ook beschikbaar was voor het beantwoorden van vragen, wat door de deelnemers bijzonder werd gewaardeerd.

In ‘Bloemkool uit Tsjernobyl’ volgen we de geschiedenis van een bijzondere vader Roman, verteld vanuit het perspectief van een opgroeiende zoon Victor. Steeds vaker afwezig, ook tijdens zijn aanwezigheid, probeert Roman met de beste bedoelingen toch iets te betekenen voor Victor. Tot de roep van de vrijheid te sterk wordt en hij plots naar Oost-Afrika vertrekt. Wat blijft, zijn de verhalen: die uit het verleden, het heden en zelfs al uit de toekomst. Een vader- en zoongeschiedenis die verdergaat.

OVER DE LEESCLUB

Een titel en cover die tot de verbeelding spreken

De bijzondere titel (“mooie Kuifje-achtige titel”, vindt Martijn) en de opvallende cover wekken bij de meeste lezers de verwachting dat dit een boek zal zijn met een vadergeschiedenis over een bijzonder personage, waarbij verhalen en reizen ongetwijfeld een rol zullen gaan spelen. Het is verder nog even afwachten wat de associatie met Tsjernobyl zal  zijn en hoe het nu precies met die bloemkool zit, maar “het prikkelt mijn fantasie en mijn interesse”, zegt Jack.

Een wel heel bijzondere vader

Van bij het begin van het boek laat Roman Helinski zijn lezers inderdaad kennismaken met de unieke en opvallende persoonlijkheid van vader Roman, “de gekke Pool”. Iedereen zit onmiddellijk “lekker in het verhaal” over deze “heerlijke man” die “leuk en leerzaam” is (volgens Marian), “een fantastische vent voor in de kroeg” (volgens Bellalente) en een “kleurrijke vrijbuiter vol verhalen” (volgens Martijn). Gert vraagt zich wel af of zo iemand “vader had moeten worden”, Roosje vindt hem “een groot kind” en Nakita ergert zich zelfs aan hem.

Gelukkig zijn er nog de andere personages om alles enigszins in goede banen te leiden, ook al blijven deze op de achtergrond en zijn ze minder goed uitgewerkt. Vooral de verantwoordelijke moeder kan bij velen op sympathie rekenen. Wat voor de lezers wel blijkt, is dat er voldoende liefde, respect en loyaliteit in het gezin aanwezig is.

De aangename schrijf- en vertelstijl van de auteur

De schrijfstijl van de auteur valt ook zeer positief op: “prettig, helder en krachtig” (Gert), “kleurrijk” (Tea), “goed leesbaar”(Leentje), “toegankelijk” (Jack) en “doeltreffend” (Moosje). Dit oordeel zal zo blijven doorheen het hele boek en na afloop ook worden herinnerd als een opvallend kenmerk van de stijl van Helinski. Deze vlotte schrijfstijl en de aangehouden spanningsboog zorgen er ook voor dat veel deelnemers het boek al na enkele dagen uit hebben. Eline werd zelfs “helemaal in het boek (...) gezogen” en ook Marieke gleed “het verhaal in, op een heel natuurlijke manier”en Marjo bleef “erin tot het boek uit” was. Volgens Johan is het een boek dat “getuigt van veel vertelplezier” en ook Martijn vindt Helinski een “echte verteller”.

Belangrijke thema’s die aanspreken

Er is een vrij grote consensus bij de lezers dat dit een boek is over volwassen worden en het omgaan met verantwoordelijkheden binnen gezin en familie, maar vooral ook over vrijheid, dromen, verhalen, passies, geluk, alsook de moed en kracht om los te laten en je te verweren ondanks eventuele tegenslagen. Deze thema’s komen duidelijk en scherp aan bod in een enigszins anekdotisch en gefragmenteerd, maar intelligent opgebouwd en strak gestructureerd verhaal, waarin er nooit gemoraliseerd wordt.

Een mannenboek?

Voetbal is een belangrijk onderwerp in het boek: als de gedeelde passie van drie generaties vaders en zonen, met een aantal vrouwen op de achtergrond. Voor Roosje is het boek daarom een “mannenboek”. En Nathalie vindt het verhaal “voor alle vrouwen een les, mannen veranderen niet”. Marian treedt bij, maar voelde zich als vrouw “geen moment buitengesloten”. De andere lezers houden het vooral bij een boek over “vaders en zonen” en over menselijke emoties. Velen zijn ook geraakt door de figuur van de moeder.

DE BEOORDELING

Vrijwel alle lezers zijn onder de indruk van het verhaal en de vlotte, krachtige manier waarop het door de auteur gebracht wordt. Een “puur en mooi geschreven verhaal” (Tea), een “boek dat blijft hangen en waar je over blijft nadenken” (Leentje), “een vadergeschiedenis (...) over grenzen en mogelijkheden” (Marieke), “een verhaal met diepgang” (Marjo), “een fijn boek om te lezen” (Jack), “zeker de moeite” (Nathalie). Gert vindt het “een bijzonder verhaal, dat nieuwsgierig maakt naar de binnenkort te verschijnen nieuwe roman van Helinski” en Martijn “geen meesterwerk (...), maar wel een onderhoudend en leuk boekje”. Johan omschrijft het als volgt: “De energieke manier waarop de avonturen en de anekdotes verteld worden geven het verhaal een zekere intensiteit en diepgang.” Roosje is ook onder de indruk van de literaire kwaliteiten van het boek (de metaforen, de motieven, het taalgebruik): “een fraai stukje literaire ambacht”. En Marian raakte ontroerd door het boek.

Iedereen lijkt ook te hebben genoten van deze leesclub en vooral ook van de aanwezigheid van de auteur (“een grote meerwaarde”). Via deze leesclub heeft Roman Helinksi zeker heel wat interesse voor zijn schrijversschap gewekt. “Dat belooft wat voor de toekomst – dat meesterwerk komt vast nog wel”, voorspelt Bellalente. Roosje kijkt alvast uit naar de opvolger van ‘Bloemkool uit Tsjernobyl’ en denkt “dat zijn volgende boeken nog beter zullen worden”. Eline vindt de schrijfstijl “puur en oprecht (...) en dat maakt dat je na dit boek uitkijkt naar volgend werk van de auteur.”

Het nieuwe boek van Roman Helinski (‘De valse profeet’) verschijnt overigens binnenkort.

GEMIDDELDE WAARDERING:  ****