In dit extra artikel vertelt Frank Krake over de totstandkoming van de omslag van Catharina en laat hij het eerste concept van de omslag zien, wat uiteindelijk heeft geleid tot de definitieve omslag van het boek dat we nu in handen hebben.

- door Frank Krake -

"Het meest besproken en moeilijkste onderdeel bij het uitgeven van een boek"

We hebben het vooral over de cover, maar beter is om te spreken over de omslag. De zijkant/band en achterkant maken er ook deel van uit en in mijn geval werk ik altijd met flappen, omdat die in mijn ogen een grote meerwaarde leveren aan de beleving en het kwaliteitsniveau van het boek.

Na een aantal brainstormsessies met de ontwerper stond al snel vast dat de foto van kleine Clarence samen met zijn moeder centraal moest staan. Geselecteerd uit echt honderden foto’s viel deze telkens weer in het oog.Zo’n bijzondere foto, gemaakt in Kamp Westerbork en in feite pure nazi-propaganda. (Boodschap: kijk eens hoe goed de Joden het hier hebben, er worden zelfs kinderen geboren).

Al snel twijfelden we over de kleur. Bij de geboorte van een jongetje zijn we gewend om aan blauw te denken, rood-roze hoort meer bij een meisje. Toen we ook de fotosessie in Westerbork achter de rug hadden en ik een zeer geschikte foto voor de achterflap er tussen vond, was het nieuwe idee al snel geboren. Clarence als baby op de arm van zijn moeder in kamp Westerbork, en tachtig jaar later met zijn biograaf/auteur terug op de plek waar hij geboren is, op historische grond waar in de jaren veertig het kampziekenhuis stond. Hij vertelt zijn levensverhaal aan de auteur. De manier waarop hij tachtig jaar later omhoog kijkt naar de auteur is identiek aan de manier waarop hij in 1943 naar zijn moeder keek. Mooi voor voor- en achterkant. We maken daarmee de cirkel rond, the circle of life.

Over de ondertitel(s) was ik nog niet zeker, dat kristalliseerde zich langzaam uit tot zijn definitieve vorm. Belangrijker was dat de eerste mensen die er naar keken, onder andere enkele mensen uit het boekenvak, niet direct de link legden naar een verhaal uit de oorlog, naar concentratiekampen. Het kwam eerder over als een feelgood roman. Daar moest iets aan toegevoegd worden, dat was wel duidelijk.

Mijn briefing naar de vormgever was om absoluut niet zo’n dertien in een dozijn ontwerp te maken met die strepen van de ‘kamppyama’s’ die we allemaal kennen. Staalblauw met beige gestreept. Google maar eens op oorlogsboeken over concentratiekampen, dan kom je ze te kust en te keur tegen.

Het moest origineler. En tegelijkertijd mocht het geen kil en koud blauw worden, maar een warme blauwe tint zoals die in de jaren veertig van de vorige eeuw werd gebruikt. Het is de kleur geworden die jullie misschien nog wel kennen uit de keuken van opa en oma. Traditioneel oud-blauw.

Ik was meteen enthousiast over het voorstel van Paul, de ontwerper. Prachtig hoe hij duidelijk en toch subtiel het prikkeldraad en de kenmerkende wachttoren in het ontwerp heeft verwerkt. En origineel en daarmee onderscheidend, op deze manier had ik het nog niet eerder gezien.

Daarna begon het finetunen. De foto kreeg een hele lichte sephia-tint, het lettertype hebben we ‘open’ gemaakt en de ondertitels zijn fijngeslepen. Woord voor woord. Ook het schrijven van de achterflap hoort daarbij. Ieder woord moet raak zijn. Wat wil je wel vertellen en wat niet. Ik heb jullie antwoorden op vraag 1 gelezen. Heel erg leuk en ook weer leerzaam hoe er naar het eindresultaat gekeken wordt. Een proces van zeker twee jaar vanaf het allereerste ontwerp tot jullie commentaar op wat er nu ligt. Dat is heel gaaf om te lezen. Daarom heb ik de Hebban-link ook doorgestuurd naar de ontwerper.

Tenslotte het binnenwerk van de flappen. Dat is de enige plek waar je iets in full colour kunt laten zien in het boek. Vandaar deze keuze, waar ik later nog wel op terugkom.

Na afloop van de leesclub kan ik nog enkele vragen beantwoorden die ik nu al las over de cover. Maar dat zijn spoilers, dus die hou ik nog even vast.

Geniet nu vooral van het boek. Veel leesplezier!