Met zestien enthousiaste lezers, die niet allemaal wisten wat ze konden verwachten van dit verhaal, begonnen we aan Darius de Grote is Niet Oké van Adib Khorram. Hoewel de cover de sfeer wist over te brengen die het verhaal volgens vele lezers in zich had, was het verhaal af en toe wat minder sterk. Van te veel thema's tot te weinig diepgang: niet iedereen was tevreden met het verhaal van Darius. Echter waren er ook enthousiastelingen die het boek sterk vonden in zijn representatie van depressie. Maar uiteindelijk werd het wel duidelijk: het verhaal viel voor sommigen tegen terwijl het voor anderen juist tof was. Dus... smaken verschillen.

Wat waren de verwachtingen?

Waar sommige mensen hun verwachtingen duidelijk uitspraken, kwamen deze helaas niet altijd uit. Veel lezers verwachtten een diepgaand verhaal over een jongen die op zoek gaat naar zijn roots, terwijl hij tegelijkertijd worstelt met zijn depressie en de relatie met zijn vader. 

"Mijn verwachtingen van een boek zijn normaal ook niet hoog. Echter gezien de recensies over dit boek had ik toch wel hoge verwachtingen. Deze verwachtingen heeft het boek echter niet waar gemaakt. Ik vond er te weinig diepgang in. Bepaalde onderwerpen zoals zijn relatie met zijn vader en depressiviteit werden niet echt diep uitgespit. Zonde," zegt Huub. 

Terwijl er ook anderen waren die helemaal geen verwachtingen hadden, zoals Soraya, die dat ook met een bewuste reden doet:

"Ik probeer weinig tot geen verwachtingen vooraf aan een boek te hebben dan word je verrast en vind ik een boek vaak mooier."

Was er wel een ontwikkeling?

Waar de meningen weer over verdeeld waren, was de ontwikkeling van het verhaal (en van de hoofdrolspeler natuurlijk: Darius). Hoewel sommigen aangaven dat het verhaal zich niet echt ontwikkelde, omdat er geen opbouw in te vinden was, vond eigenlijk iedereen wél dat er een ontwikkeling te zien was in Darius en dat dát nou precies de rode draad van het verhaal vormde.

"Echt een opbouw voel ik niet in dit boek. Het is meer dat je merkt dat Darius zichzelf meer gaat ontwikkelen (omgaan met depressie, omgang met vader, omgang met een nieuwe vriend en zich thuis voelen in een ander land). Voor mij is ook niet echt duidelijk één plot. Het zijn meerdere dingen: zijn relatie met zijn vader verandert, met de familie van zijn moeder ook trouwens, hij is zekerder over zichzelf," zegt Michelle, die aangeeft te denken dat er meerdere thema's als rode draden door het verhaal liepen.

Maar deze ontwikkeling ziet Yvie eerder als iets anders:

"Verandering ben ik nauwelijks tegengekomen. Wel besef."

Waar iedereen het over het algemeen wel mee eens was, verwoord Saskia perfect in haar verwoording van het hart van het verhaal.

"Voor mij is dit een echte comming of age Young adult waarin een jongen op zoek is naar zijn identiteit."

Diepgaand of juist niet?

Zoals al was opgevallen, vonden veel van de lezers dat het boek veel thema's bevatte, waardoor ze soms niet zo goed uit de verf kwamen omdat ze niet diepgaand genoeg waren. Eén van die thema's was depressie. In Darius de Grote is Niet Oké kampt Darius met een depressie, waar hij volgens zichzelf geen goede reden voor heeft, maar ook zijn vader heeft al erg lang last van zijn depressie. Ook kampt Darius als gevolg met zijn gewicht en zijn zelfbeeld.

De meningen over het thema depressie waren verdeeld. 

"Het thema depressie wordt niet echt uitgediept in het verhaal. Het is meer een constante factor in het leven van Darius en zijn vader, dan dat het invloed heeft op de loop van het verhaal," zegt Marja, die net als een paar anderen vond dat depressie niet zo erg werd uitgediept in het verhaal, maar dat dit ook niet erg was.

Dit terwijl juist andere lezers vonden dat het thema depressie constant aanwezig was en juist daardoor goed werd beschreven, omdat het juist vaak door kleine dingetjes of gedachten van Darius wordt herhaald.

Marina zegt: "Ik vind het erg prominent aanwezig in het verhaal: juist doordat zo dikwijls herhaald. [...] Op het eerste zicht zou je denken dat Darius pubert, een coming-of- age verhaal beleeft, maar het is meer dan dat. Darius wordt helemaal neergezet als een jongere mét depressie, de manier waarop hij de wereld ziet ( zwart en negatief), zijn relaties mank lopen (zoekt krampachtig bevestiging, reageert vrij paranoïde ) zijn problematischer dan ‘zo maar’ een pubercrisis."

Het thema roots, daarentegen, werd door veel lezers met veel enthousiasme beloont. Volgens velen werd de worsteling van Darius goed uitgewerkt, aangezien hij in Amerika woont en plotseling in Iran wordt gedropt, met weinig kennis van het land en de taal, en zijn familie ein-de-lijk ontmoet.

"De cultuurclash wordt heel goed beschreven in het boek. Die cultuurclash is nog groter door het verschil tussen hem en zijn zus, die zich veel beter kan aanpassen doordat ze de taal wél spreekt," beaamt Liana, die vervolgens ook dit wijze feit toevoegt: "Ookal heeft hij familie in Iran, dat betekent nog niet dat hij zich Iraans voelt."

Doordat het thema zo ontzettend goed werd uitgewerkt, en Iran zo goed werd uitgeplozen, vonden velen het ook enorm interessant om meer te leren over Iran. 

"Zelf vond ik het leuk over deze gebruiken te lezen, het feest Noroez met cadeaus, lekker eten, en het Iraans dansen! [...] Ook de prachtige beschrijvingen van de gebouwen en andere bezienswaardigheden," vond Marijke heel erg leuk. 

Maar af en toe gaven lezers ook toe dat de vele Iraanse namen en gebruiken hen af en toe duizelden. Het waren té veel benamingen. Bovendien was er ook geen woordenlijst aanwezig die kon helpen om de gebruiken en benamingen te identificeren.

"Ook vond ik het soms vermoeiend om de Iraanse woorden en uitdrukkingen te lezen, zeker omdat er geen woordenlijstje werd opgenomen, waardoor je een woord dat al eerder werd uitgelegd opnieuw kon opzoeken," vertelt Wendy. 

Té simpel voor YA?

Een van de discussiepunten die veelal aan bod kwam, was het feit dat Darius de Grote is Niet Oké gepromoot werd als een Young Adult boek, wat eigenlijk inhoudt dat het boek geschikt is voor lezers vanaf 15 jaar. Echter vonden veel lezers dat door de schrijfstijl van Adib Khorram het boek, dat toch wel diepgaande en heftige thema's bevatte, soms te simpel overkwam. 

Ook Evy vond de schrijfstijl wel erg simpel: "De schrijfstijl in zijn geheel doet wel erg jeugdig en eenvoudig aan. Zoals hierboven al wordt aangegeven zal dat voor sommige lezers net de toegankelijkheid bevorderen, terwijl het voor anderen een domper zal zijn. Het had wat mij betreft wel iets verfijnder gemogen."

Hierdoor wist het Evy ook niet echt te raken, wat ze heel jammer vond. De schrijfstijl droeg bij aan het feit dat het niet binnen kwam, evenals de overdaad aan thema's. Toch raakte het Majonne wel, omdat ze zichzelf goed in het boek kon vinden.

"Ik vond het wel een fijn boek, ik werd er wel door geraakt. Ik vond het op bepaalde momenten heel herkenbaar, als depressief iemand, als moeder van een dochter aan wie je dat doorgeeft. Zo herkenbaar dat er wel wat tranen zijn gevallen."

Geslaagd of niet geslaagd?

Hoewel Khorram met zijn boek hogen ogen gooide, met vele lovende recensies voorafgaande aan deze leesclub, was niet iedereen even blij met dit verhaal waarin Darius zichzelf én Iran beter leert kennen en leert te accepteren. Dat het boek goede thema's bevat en deze op interessante manieren bespreekt, is wel duidelijk. Echter was dit voor iedereen niet even sterk en was het boek té vol met verschillende ideeën die de schrijver uit wilde werken, waardoor de diepgang miste. Door de simpele schrijfstijl werd dit helaas versterkt, waarbij de vraag of dit boek niet beter een jeugd-label kon krijgen meteen werd opgeroepen.

Uiteindelijk sluiten we de gezellige en interessante leesclub af met een gemiddelde van 3,75 sterren, wat afgerond toch nog een mooie 4 sterren is. Eigenlijk waren de meningen over de beoordelingen nogal uiteenlopend, vandaar dat er twee citaten echt uitspringen, die beide kanten goed belichten.

Kant 1: "Het boek is best oké, maar geen hoogvlieger," zegt Laura. 

Kant 2: "Een prachtig verhaal waarin (on)zekerheid, familie en vriendschap een grote rol spelen," zegt Soraya. 

Kortom: Darius de Grote is Niet Oké is een verhaal over onzekerheid, vriendschap, familie en identiteit dat je raakt, of juist niet. Ik zou vooral zeggen: gaat dit boek lezen om er zelf achter te komen welke kant bij jou past... en of het je zal raken of niet.