Op 24 januari werden de deuren opgedaan van de Hebban leesclub De geniale ingeving van Shibata van Emi Yagi. Veel enthousiaste kreten weerklonken binnen de muren van deze leesclub. Het enthousiasme bleek dan ook de rode draad van deze Japans getinte leesclub. 

De nieuwsgierigheid was vooral groot naar de Japanse insteek van het verhaal. Waar sommige deelnemers Japan op hun bucketlist hebben staan, werden andere deelnemers getriggerd door de Japanse literatuur.

We maakten eerst een reis door de verschillende covers. De leesclub maakten grote sprongen van Japan tot Frankrijk, om dan onze voeten terug op Nederlandse grond te zetten. Een plaatje blijft een plaatje, maar hoe ervaarden we de titel? De geniale ingeving van Shibata dekte deze lange titel het verhaal? 

Marloes: Een ingeving is het zeker, maar of ie nou zo geniaal is? Het is een effectieve, maar tijdelijke oplossing voor een uiteindelijk hardnekkig en ingewikkeld maatschappelijk probleem. Ik vind de titel daarom te luchtig.

Wendy87: Ik vind de titel in het Nederlands niet doen vermoeden dat het gaat om een verzonnen zwangerschap. Een "geniale ingeving" is vrij algemeen gesteld en kan over van alles gaan... Het heeft iets mysteries en het laat lijken alsof het gaat om een moeilijk te lezen boek, terwijl de schrijfstijl juist heel eenvoudig is en de hoofdstukken opgesplitst worden uit dagboekfragmenten.

Al snel kwamen we op de eenvoudige schrijfstijl van Emi Yagi. Opvallend was de kort en bondige taal, maar ook de eenvoud in de zinsbouw. Het boek was vlot en makkelijk leesbaar, sommige deelnemers voelden een gemis aan diepgang in het verhaal en personages.

JudithIJ.: De onconventionele schrijfstijl en thematiek maken het de moeite waard, maar het gebrek aan diepgang in zowel het plot als de hoofdpersoon zorgen ervoor dat het verhaal niet volledig overtuigt.

Marlies Segers: De zinnen zijn relatief kort en eenvoudig. Dat las makkelijk weg. Het gevolg was wel dat ik soms ook gedachteloos stukken doorging, waardoor ik makkelijk details miste.

Bianca Braakhuis: Wat betreft de opbouw van het verhaal, is er een zekere vaagheid die zowel intrigeert als frustreert. 

Imani: Ik moest in het begin wel wennen aan de ritme, zoals ik het ook wel vaker ervaar bij andere Japanse schrijvers. Er zit op de een of ander manier een soort verstilling in de manier van schrijven.

Helma Koot (luisterboek): Als luisterboek ervaar je een verhaal vaak anders. Ik vond het een fijne luisterervaring met de stem van Skye Grant, maar op de een of andere manier heb ik dan minder aandacht voor de schrijfstijl. Het klonk in ieder geval soepel geschreven met aandacht voor details, maar minder op karakterisering van de personages.

Emi Yagi vertelt in een interview met The Japan times: ‘Het verhaal gaat over de problemen waar vrouwen tegenaan lopen, maar ook over eenzaamheid, Ik wilde een verhaal schrijven dat laat zien hoe belangrijk het is voor vrouwen om niet het gevoel te hebben dat ze vast zitten aan bepaalde rollen – zoals kantoormedewerker, vrouw en moeder.'

De leesclub ging zich verdiepen in de boodschap en thema van het verhaal. Magalie Bonnet beet de spits af: Het verhaal staat voor mij symbool voor de oppervlakkige, holle maatschappij met weinig diepgang en een grote focus op werken.

Suze: De thema’s zijn de positie van de vrouw en het gebrek aan sociale contacten. Het leven in Japan is veel meer gericht op het individu dan bij ons en dat komt duidelijk naar voren.

Catbelle: Leegte, er is meer in het leven dan alleen werken. Leegte vat voor mij dit boek samen. Het toont hoe leeg het leven is en dat alles als een sleur voorbijgaat.

Marieke: Ik had verwacht (en gehoopt) dat het boek de oneerlijke werkverdeling tussen verschillende werknemers wat meer zou aankaarten en dat dit op Shibata's werk ook besproken en veranderd zou worden, met de conflicten en confrontaties die bij verandering horen. Dat miste ik heel erg in dit boek. Shibata leeft toch vooral in haar eigen wereld.

Japanse literatuur wordt gekenmerkt met een unieke verteltechniek, poëtisch of healing fiction. Konden we De geniale ingeving van Shibata plaatsen onder Japanse literatuur? De leesclub was hier eerder wat verdeeld. Sommige deelnemers misten de poëtisch schrijfstijl, waar andere deelnemers het geheel dan weer zeer Japans vonden.

PetraB.: Ik heb eerder twee andere Japanse boeken gelezen, in deze boeken vond ik een dromerigheid, overzicht, emotie en harmonie. De sfeer van dit boek was voor mij anders. Hierin vond ik meer opsomming, vlakheid, eenzaamheid en overzicht.

Susanna: Ik vind van wel. Natuurlijk is ze (nog) geen Haruki Murakami. Dit is Yagi’s debuutroman en daarmee zet ze haar eerste schreden op het pad van de literatuur waar Murakami bv al een heel rijk oeuvre heeft.

Er was een eensgezindheid in de leesclub, vooral de symbolische benadering van het thema eenzaamheid werd origineel bevonden. De liefhebbers van het surrealistische genre gaan het boek zeker omarmen. Toch misten de meeste leesclubbers een gelaagdheid in het plot en personages. De overheersende emotie in de leesclub was een vreemd soort verwarring. We sloten deze leesclub af met een gemiddelde van 3 sterren. Suze sloot de deuren met deze prachtige woorden: Ik heb het boek gelezen op uitnodiging van de Hebban leesclub en heel veel plezier beleefd aan de discussie en verschillende inzichten. Een prachtige omschrijving van een enthousiaste leesclub. 

AnneS: Het boek wordt uitsluitend vanuit het perspectief van Shibata verteld. Hierdoor miste de andere personages diepgang. Ook vond ik het verhaal op enkele punten erg verwarrend waardoor ik het gevoel had dat ik een stuk van het verhaal miste.

Laura: Het boek heeft zijn volle potentie niet bereikt.

Marloes: Unieke invalshoek voor maatschappijkritisch fictiedebuut.

BentheK: Al met al een goed geschreven boek wat makkelijk wegleest, je krijgt een glimps van de Japanse cultuur, maar verwacht geen diepgaande connecties en emoties.

Voor het sluiten van de leesclubdeuren gingen er nog een aantal Aziatische boekentippen over en weer. Helma Koot gaf de boekentip: ‘De sterren tussen zon en maan' van Lucia Jang vertelt het schokkende verhaal van een Noord Koreaanse vrouw.’ Iman tipte dan weer boeken uit Indonesië: Schoonheid is een vloek van Eka Kurniawan.

Wendy