Het geocentrische wereldbeeld in De goddelijke komedie, ca. 1568, Bibliothèque nationale de France

Dante's Satan - Wikipedia

Voordat Vergilius en Dante de Louteringsberg bereiken moeten ze eerst Lucifer passeren, deze zit vast in het ijs met de benen omhoog, zoals de simoniebedrijvers (handelaren in geestelijke zaken door geestelijke en wereldlijke leiders) in canto 19.

'Langs de benen van Lucifer klimmen de reizigers omlaag. Ze komen helemaal onderaan in het gat dat Lucifer bij zijn val uit de Hemel in de aarde geslagen heeft. Door die inslag is aan de andere kant van de aarde, in de grote zee van het zuiden, een eiland ontstaan met een hoge berg. Tegen al zijn bedoelingen in maakt Lucifer het aan mensen mogelijk om te ontkomen aan het gat waarin hij hen wilde begraven. Helemaal onderaan in het hellegat is namelijk en spleet in de rotsbodem, waarlangs men op het zuidelijk halfrond kan komen. De neergang slaat om in een opgang. Er valt weer licht, hoe weinig ook. Vergilius en Dante komen op een punt recht tegenover Jeruzalem, tegenover de plaats waar de mens stierf die zonder zonde werd geboren en leefde. De twee pelgrims vinden een verborgen weg, de  cammino ascoso. De vermelding van de cammino, aan het slot van Inferno herinnert aan de weg van het begin. Dat het een verborgen weg is, roept allerlei connotaties op: verborgen voor Lucifer, verborgen voor de wereld (Joh 1,10) verborgen voor de zogenaamde wijzen, en verstandigen (Mt 11,25), ondoorgrondelijk als alle wegen van God (Rom 11,33) Hoe verborgen ook, deze weg belooft iets goeds. 'De gids en ik gingen die verborgen weg binnen om terug te keren naar de wereld van het licht'. Ze zien de sterren weer, er is hoop!' (uit Dante-Wiel Logister, blz.128)

De vorm van de hel en de louteringsberg zijn elkaars spiegelbeeld:

De hel is een trechter, aan het begin bevinden zich de gestraften met de minst erge zonden. Hoe dieper hoe erger de zonde en hoe dichter bij duivel.
Het Purgatorium is een berg, de louteringsberg. Aan het begin, beneden, zitten de gestraften met de ergste zonden. Hoe hoger op de berg, hoe dichter bij de hemel. Via trappen kom je hogerop.

Afbeelding van het vagevuur in de Très Riches Heures du duc de Berry.

Binnen het rooms-katholicisme is het voor de leer belangrijk dat deze steunt op Bijbelse teksten en de overlevering. De Bijbeltekst waarnaar verdedigers van dit leerstuk van het vagevuur vaak verwijzen is 1 Korinthiërs 3,10-15.

Overeenkomstig de taak die God mij uit genade heeft opgelegd, heb ik als een kundig bouwmeester het fundament gelegd, en anderen bouwen daarop voort. Laat ieder erop letten hoe hij bouwt, want niemand kan een ander fundament leggen dan er al ligt – Jezus Christus zelf. Of er op dat fundament nu verder wordt gebouwd met goud, zilver en edelstenen of met hout, hooi en stro, van ieders werk zal duidelijk worden wat het waard is. Op de dag van het oordeel zal dat blijken, want dan zal het door vuur aan het licht worden gebracht. Het vuur zal laten zien wat ieders werk waard is. Wat ieders werk waard is, zal blijken op de dag van het oordeel, want het vuur waarmee die dag verschijnt, zal ieders werk testen en de kwaliteit ervan aantonen. Wanneer iemands bouwwerk blijft staan, zal hij worden beloond. Wanneer het verbrandt, zal hij daarvoor de prijs betalen; hijzelf zal echter worden gered, maar door het vuur heen..(NBV)

Het purgatorium bestond aanvankelijk niet, er was alleen hel en hemel. Iedereen moest wachten op de dag des oordeels. Als tijdelijk tussenstation werd het Purgatorium ingevoerd, wanneer je daar eenmaal was ging je zeker naar de hemel. Dat kon echter heel erg lang duren en om het proces te versenellen konden nabestaanden aflaten kopen en bidden.

1- Het verschil tussen hel en purgatorium is opmerkelijk. Welke verschillen vallen jou op? Zie je ook gelijkenissen?

2- Is er een stuk dat je opvalt? Een personage? Een plek? Een gebeurtenis? (Vermeld je het canto a.u.b.?)

3- Het aards paradijs bevindt zich helemaal boven in het purgatorium. Zou jij dezelfde indeling gebruiken als Dante?

4- Wat vind je van de ontmoeting met Beatrice?