We startten de leesclub met 24 deelnemers, 7 mannen en 17 vrouwen en ook Frank Krake zelf is van de partij. Een aantal deelnemers komt zelf uit het oosten van het land en hoopt/ verwacht het een en ander te herkennen in het boek. 

Een plaatje

Halverwege maart kwamen de boeken voor de leesclub binnen en wat een feestje was dat. De boeken waren gesigneerd en bij ieder boek zaten twee prachtige bankbiljetten en een boekenlegger. Al direct kwamen de eerste positieve berichten binnen in het café. Vooral veel opmerkingen over de lekkere geur van het boek. Dit blijkt met een speciaal soort lijm te maken te hebben. 'Het ruikt zelfs naar een echte Krake', merkt één van de lezers op.

Als we het hebben over de cover en de opmaak komen er nog meer positieve opmerkingen: op één na vinden alle deelnemers de cover aantrekkelijk. De foto van de verzetsstrijders en de kleuren maken dat het boek ook in een winkel snel zal worden opgepakt. De opmaak is rustig en mooi gelardeerd met foto's. De kleuren, sepia en licht oranje, passen bij de tijd waarin het boek speelt en het boek blijft ook nog uit zichzelf openliggen. Kortom, een boek dat je graag oppakt, waar je graag naar kijkt, dat prettig leest en waar ook nog eens je neus blij van wordt.

En dan van start...

Al gauw blijkt tijdens het lezen dat de titel voor wat verwarring zorgt. Deelnemers hadden een boek dat grotendeels over de bankoverval gaat verwacht, maar krijgen een uitgebreid beeld van het verzetswerk in oost Nederland voorgeschoteld. Frank zegt hier bewust voor gekozen te hebben om alle deelnemers aan de overval hun verdiende aandacht te schenken. Het boek is hierom opgebouwd uit drie delen: Verzetsvrienden, De grootste bankoverval aller tijden en Eindspel. Zoals hieruit duidelijk wordt gaat alleen deel twee direct over de overval.

Nynke: Een breder beeld van het verzetswerk vond ik wel goed. Het maakte alleen de titel wel wat verwarrend, omdat ik inderdaad dacht: wanneer komt de bankoverval?

Margreeth: Ik heb geen problemen met de titel. Het is een indrukwekkende overval geweest. Het boek heeft mijns inziens een terechte opbouw naar die bankoverval toe. Alles draait om contacten, betrouwbare contacten. Ook is het goed om het boek in de tijd te plaatsen; de geschiedenis eraan vooraf is dan belangrijk.

Cami: Ik ben zelf minder enthousiast over de opbouw. Ik vond het eerste deel tot aan de bankoverval veel te lang. Het was voor mij echt een worsteling om door het eerste deel te komen. Met name door alle namen en feiten. Zonde, want ik vond het verhaal vanaf de overval heel aangrijpend en boeiend. Ik heb dat in één ruk uitgelezen. Overigens had de bankoverval zelf uitgebreider gemogen wat mij betreft. Met meer opbouw en details.

Johan: Ik vind de opbouw erg prettig.Het bouwt de spanning goed op, vind ik. Mede hierdoor had ik echt in het begin het idee dat ik erg spannende fictie aan het lezen was.

Schrijfstijl

Over de schrijfstijl bestaat ook wat verdeeldheid. Waar de een het afstandelijk, zakelijk en zonder opsmuk noemt, zegt de ander dat het bijna als een roman leest: Verhalend en met dialogen. Bas Stange noemt het 'betrokken en beschouwend', terwijl Martijn erover schrijft: 'ik vind het een bijna staccato manier van opschrijven van feiten in plaats van beschrijvende in elkaar vloeiende zinnen.'

Thomas: Het boek bevat geen voetnoten, dit maakt het minder zwaarwichtig. Iets dat we in andere non-fictieboeken wel gauw hebben.

Ad Jonkers: Frank Krake schrijft met oog voor detail, zonder opsmuk en heel duidelijk. 

Netty B: Het gevaar ligt om de hoek dat het een droog geheel wordt. Dat is absoluut niet het geval. 

Karin: Binnen het waargebeurde verhaal beschrijft hij persoonlijke details en ogenschijnlijk kleine gebeurtenissen waardoor het verhaal meer gaat leven en je als lezer meer binding krijgt met de personages.

Namen, namen, namen...

Omdat het verzet vraagt om geheimhouding en zo weinig mogelijk van elkaar weten, krijg je veel bijnamen en verzetsnamen van de personages te lezen. Daarom hebben we ook gekeken naar onze eigen bijnamen. Hoe zou jij genoemd worden als je in het verzet zat? Ad zegt bijvoorbeeld: 'Schuilnaam Janus van Geel, bijnaam De Gele.

De meisjesnaam van mijn moeder en bijnaam zal duidelijk zijn.....'. Jeanet zou Moordman of Moortje de onzichbare heten: 'Dat is best een lastige vraag, haha. Moordvrouw zeiden ze vroeger, gezien mijn achternaam Moorman, maar dat lijkt me niet zo'n handige bijnaam in dit geval. Moortje de onzichtbare of zo iets. Dat ik me heel sneaky overal door klets of manoeuvreer. 

En Chantal kiest voor Telke en Ma Teuwen: Mijn bijnaam is Telke. Mijn neef noemde me vroeger altijd zo, vernoemd naar de acteur Telly Savalas.

Mijn schuilnaam zou misschien Ma Teuwen kunnen zijn. 'Als eerbetoon aan mijn overgrootmoeder die zo in WO II werd genoemd.'

Er werd trouwens veelvuldig gevraagd om een lijst met namen van alle betrokkenen en dan het liefst met bijnamen en schuilnamen erachter. Een enkeling heeft het volgehouden om alle namen te noteren, maar de meeste lezers hebben dat na een tijd voor gezien gehouden. Uiteindelijk bleek het verhaal ook prima te begrijpen zonder alle namen bij alle poppetjes. 

Gewetensvraag

Een boek over het verzet vraagt natuurlijk ook om de gewetensvraag: Wat zou jij doen in zo'n situatie? Daar kon of wilde niet iedereen een antwoord op geven. Natuurlijk kun je niet in de toekomst kijken en weten hoe je daadwerkelijk zult reageren, maar gezien je persoonlijkheid kun je wel een kleine inschatting maken.

Marieke: Zoals het boek aangeeft begint het klein en wordt het steeds groter. Het koerierswerk is een van de eerste dingen om mee te beginnen. En saboteren is ook iets wat ik wel zou kunnen. Overvallen of mensen neerschieten is zo ver van mij vandaan, maar je weet niet hoe het is als je in een oorlogssituatie zit. Om anderen/geliefden te kunnen redden kan je bereid zijn om ver te gaan.

Ilja: Ik ben totaal geen held, maar fietsen kan ik wel :) dus dat zou ik wel doen en dus ook wel boodschappen overbrengen, overvallen/iemand neerschieten niet (maar ja, een kat in het nauw maakt rare sprongen zeggen ze. Dus wie weet, stel je je daarvoor op dat moment wel open in het belang van gezin/familie).

Margo: Mijn beslissing of ik voor het verzet iets ga betekenen zou afhangen van mijn persoonlijke situatie. Leef ik alleen of heb ik kinderen? In het laatste geval zou ik voor mijn kinderen kiezen en niets doen in het verzetswerk. Als ik jong en alleenstaand zou zijn, weet ik niet wat ik zou doen. Als ik iets zou doen, zou ik het minst risicovolle kiezen. Achter mijn bureau persoonsbewijzen vervalsen of iets dergelijks. Ik ben zeker geen held!

Thomas: Als boekhouder zou ik wel te vinden zijn om te helpen bij de financiënvan het verzet, hoewel de spanning van de nachtelijke avonturen mij ook wel aanspreekt. Het meehelpen bij het smokkelen van mensen of verboden goederen lijkt me ook wel wat. De solo-missies lijken dan minder iets voor mij, omdat ik weinig vertrouwen heb in mijn poker-face bij eventuele controles.

Verwachtingen

En dan...zijn de verwachtingen uitgekomen?

Evelien: Mijn verwachting is zeker uitgekomen. Frank Krake heeft weer erg zorgvuldig en grondig onderzoek gedaan, te zien aan de enorme lijst bronnen achter in het boek. Ik had echt nog nooit over deze bankoverval gehoord, dus ook dat is uitgekomen. Frank is weer in staat gebleken om een 'klein' stukje uit de geschiedenis groots te brengen.

Renate: Deels wel, ik had wat moeite met echt in het verhaal te komen, door de vele personages, maar toen ik ze eindelijk een plekje in mijn hoofd kon geven, was het een heel interessant verhaal, waar ik zeker van geleerd heb.

Martijn: Nou, niet helemaal. Het boek ging meer over het verzet in het Oosten des lands in brede zin. De bankoverval was eigenlijk maar een onderdeel van een groter geheel en werd zelf slechts beperkt beschreven. De research en opbouw van feitelijkheden waren erg goed verzorgd en indrukwekkend.

Hullemans: Het boek leest als een trein en ik kan alleen maar zeggen dat het uitermate goed is bevallen. Het verhaal boeit van begin tot eind. Het opent ook vele aspecten van de oorlog die ik niet kon bevroeden.

Conclusie

Het boek is over het algemeen goed tot heel goed ontvangen. De titel zorgde voor wat andere verwachtingen, maar de meeste deelnemers zijn toch erg blij met het eindresultaat en allen geven aan veel nieuws geleerd te hebben en weer een stuk interessante geschiedenis te hebben toegevoegd aan hun kennis. 

De gemiddelde beoordeling van De grootste bankoverval aller tijden is een 3,8. 

Ineke: Mijn eerste echte boek over WOII. Ik heb een mooie inkijk gekregen in het verzetsleven van veel jonge mensen. Respect voor hen.

Annemarie: Een mooi verhaal over mensen van het verzet met moed en vaderlandsliefde.

Jacquelien: Het besef dat mijn vader toen zes was en misschien wel dichtbij aan het spelen was toen de trein richting het afschuwelijke eindstation achterlangs reed, deed mij veel.

Gerbie: Geschiedschrijving van hoog niveau.

Annette: Het verhaal is helder geschreven. Ik zou het bijna een documentaire noemen die je leest, waarvan je wilt weten hoe het afloopt en je ondertussen verbaast over de vindingrijkheid en organisatie van het verzet.

Hullemans: Het licht staat op rood, het licht springt op groen, maar in Almelo verdween ooit gigantisch veel poen.