Het zit er weer op! En wat een interessante leesclub hebben we met zijn allen gehad! Veel sterke meningen, zowel voor als tegen. En toch bleven we altijd vol respect naar elkaar toe. Heel leuk, en daar wil ik iedereen vanuit de grond van mijn hart voor bedanken!

Naar aanleiding van de bekendmaking van de shortlist voor de Europese Literatuurprijs 2021, werden er weer enkele leesclubs georganiseerd. Eén daarvan was met De Jaren van Annie Ernaux en daarvoor werden wij met zijn allen geselecteerd. 

Waar gaat De Jaren eigenlijk over?
Dit boek is een collectieve autobiografie van onze tijd. Het vertelt het verhaal over de periode 1941-2006 door de lens van het geheugen, van tegenwoordige en herinnerde indrukken, culturele gewoonten, taal, foto’s, boeken, liedjes, radio, televisie, reclame en krantenkoppen.
Annie Ernaux slaagt erin een vorm te vinden die zowel subjectief als onpersoonlijk, particulier als collectief is, een nieuw genre in feite, dat beoogt het verleden te vangen. Als vermenging van autobiografische fictie en sociologie is De jaren 'op zoek naar de verloren tijd van ons tijdperk van mediadominantie en consumentisme’ (The New York Times), een monumentale bijdrage aan de twintigste-eeuwse Franse geschiedenis zoals weerspiegeld in het leven van één vrouw.

Voorstelrondje aan de hand van krachtige uitspraken

Wie mocht er nu eigenlijk allemaal meedoen aan deze leesclub? Een klein voorstelrondje aan de hand van een uitspraak, tijdens deze leesclub gedaan. Sommige zeggen al meteen ook iets over het boek :)

Martin Pruimers Als ik een schrijver à la Knausgård zou zijn, zou ik er (over de stakingen in 1976) pakkende boeken over kunnen schrijven.

Anne Oerlemans Het is heel erg, maar als je deze vraag zo aan mij stelt, zonder dat ik het boek erbij heb, is er eigenlijk geen enkel fragment dat zo direct in mij opkomt.

Marjolein Schrage Die maaltijden herken ik heel erg uit de tijd dat ik aupair was in Frankrijk: die zondagen eten met de familie waren heilig!!

Roosje de Vries  Ik kan geen boek schrijven ;-)

Angèle van Baalen Van de herontdekking van veel dingen hangt zeker mijn geluk niet af. Het ontlokte me gewoon even een 'o-ja-gevoel-met-een-glimlach'.

Charlyonbooks  Ik zit achter een klein bureautje en ben alsof mijn leven ervan afhangt iets uit karton aan het knippen. Ik weet nog dat dat een bewuste keuze was, zo klein als ik was wilde ik laten zien dat ik een harde werker was....

Cosy Teveel om te lezen, te weinig tijd om met iedereen kennis te maken!

Eus Wijnhoven Wedden dat haar (klein)kinderen een heel ander beeld van (o)ma zullen schetsen?

Eef  Ik heb wel foto's van mij daar, met fietsje en al en denk dat ik me dat ook allemaal kan herinneren maar weet dat niet zeker en denk eigenlijk dat ik op basis van die foto's en de verhalen een herinnering heb 'gemaakt'

Nieske Als ik terugkom uit sommige landen denk ik daar ook over na: wat vond ik er zo fijn aan? 

Iwona Paradoxaal hebben wij nu zoveel keuze dat we niet kunnen kiezen en alles is toch zo saai dat wij steeds meer en meer willen.

Ien Voor hem en ieder mens hoop ik dat we allemaal verdraagzaam kunnen zijn naar anderen toe en dezelfde verdraagzaamheid ook van anderen mogen ontvangen.

Han Ik ben echt benieuwd waar deze wereld naartoe gaat......

We hadden ook één vrijwillige deelnemer! Marije schrijft in haar recensie de volgende mooie woorden over het boek: Het boek is een document van de tijd, wat voorbij is komt niet meer terug. Herinneringen vervagen en verdwijnen langzaam in het niets. Het vastleggen kan er voor zorg dragen dat er iets van de oorsprong overblijft

De discussie

Zoals ik bij de inleiding op dit verslag al aangeef: we hadden niet altijd dezelfde mening, maar dat leverde een heel interessante discussie op.

Die begon al direct bij vraag 1, of anekdotisch een term was die bij het boek paste. Niet (met een grote hoofdletter), is het antwoord in dit geval bij de meeste lezers. Fragmentarisch kwam meer in de buurt, maar zelfs dat omvatte de aanpak van Ernaux niet helemaal (of helemaal niet?). Vooral aan de start van het boek was het voor sommigen onder ons wel aanpassen aan deze vorm, maar gaandeweg wende iedereen er wel aan en beviel het enkelen ook uiterst goed. 

Wat Ernaux in het boek doet, probeerden we zelf ook in vraag 2. In ieder geval beschreven we tijdsbeelden die ons bijgebleven waren. Sommigen onder ons namen daar grote gebeurtenissen uit, zoals de aanslag op het WTC, anderen hielden het klein en beschreven een persoonlijk beeld van iets uit hun jeugd. Het leverde een mooie mix op, van nostalgie tot afschuw. Veel beelden werden, eens genoemd, ook door andere lezers herkend en zo keerden we even terug naar bepaalde momenten uit ons leven. 

Ernaux vermeldt in De Jaren heel veel cultuurelementen (boeken/films/muziek/...). Sommige lezers herkenden veel, anderen herkende helemaal niets. Het gebruik van al deze verwijzingen had wisselend effect op de lezers. Sommigen konden het gebruik van een collectief geheugen erg appreciëren, anderen vonden het wel steeds meer op een opsomming lijken. Ook in het opzoeken van de verwijzingen was veel verschil, waar de ene niets opzocht, deed de andere dat bewust wel. Met als effect dat het wel het lezen vertraagde. 

Ook qua stijl konden we een leuke discussie voeren. Met name over het feit dat Ernaux gebruik maakt van je/wij/zij..., maar nooit in een ik-perspectief schrijft. Daar had de ene lezer al meer moeite mee dan de andere. 'Flauw' is een reactie die werd gegeven, maar andere lezers vinden het erg goed bij het boek passen en kunnen zich volledig in het neutrale ervan vinden. 

Waar we bij vraag 2 al wat persoonlijke beelden deelden, deden we dat nog eens over aan de hand van foto's bij vraag 6. Het is mooi om te zien hoe we elkaar leerden kennen op deze manier. En dat allemaal naar aanleiding van de beschrijvingen van foto's die Ernaux in haar boek verwerkte. Het beschrijven van de beelden kreeg ook weer een mix van reacties. Een beeldende schrijfstijl doorheen het hele boek, vond de ene, en de andere had moeite om een beeld op te roepen bij de beschrijvingen. B

Bij het kiezen van een favoriet/memorabel fragment kwamen er erg verschillende reacties. Sommige deelnemers konden geen fragment meer noemen, andere hadden teveel om uit te kiezen, weer anderen bleef niet één fragment bij maar meer het gevoel dat Ernaux wou overbrengen. Mooi om te zien hoe we er allemaal iets anders uit haalden eigenlijk, veelal afhankelijk van ons gevoel bij het boek en vaak ook vanuit het eigen leven gespiegeld. 

Bij vraag 8 zou de uitgever heel wat inspiratie op kunnen doen, en dat was ook de vraag. De eerste drie blurbs kan je hieronder vinden!
De bijzondere collectie van particuliere herinneringen vormt de tijdgeest van het Frankrijk in De jaren van Ernaux
Annie Ernaux nestelt beelden in het hoofd van de lezer die deurtjes openen in de kast van ons geheugen!
Laat uw geheugen eens flink opfrissen door de Jaren van een Annie Ernaux!

Dit boek bevatte zoveel, op verschillende vlakken, dat we bij vraag 10 nog voldoende munitie over hadden om ook nog vragen op elkaar af e vuren. Er werd daar dus nog een minidiscussie over verscheidene onderwerpen gevoerd en daarmee kwam er ook een mooie afsluiting aan deze intense leesclub. Iedereen was enthousiast om over het boek te discussiëren, niet iedereen was even enthousiast over het boek zelf, maar net dat maakte het extra leuk!

De uiteindelijke meningen

Roosje Het eerste deel boeide me, ontroerde me en bracht me meer terug naar mijn eigen biografie. Deze roman is knap geschreven en heeft ongetwijfeld veel research gekost, maar ik heb er moeite mee die te waarderen. Ze is afstandelijk, en misschien op sommige stukken zo filosofisch dat ik er niet helemaal bij kan. Dat alles zorgt er in ieder geval voor dat het boek nog een hele tijd in mijn geheugen zal zitten.

Iwona De jaren is een persoonlijke kroniek die Annie Ernaux met een scherpe blik heeft geschreven om iets te redden.
Ik dook en ik verdween in De jaren. Meesterlijk werk

Cosy Wie kijkt niet graag terug naar het verleden?
Het boek van Annie Ernaux grijpt terug naar een collectief en veelal frans getint geheugen. Het nestelt beelden in het hoofd van de lezer van lang vervlogen dagen en emoties. Aan de hand van foto's en herinneringen schept ze een tijdsbeeld dat voor veel lezers herkenbaar is en doet dromen van lang vervlogen dagen....
Het boek is een opsomming van belangrijke grote en kleine gebeurtenissen in de franse geschiedenis na de tweede wereldoorlog. Annie neemt je aan de hand van foto's uit haar eigen jeugd mee in een nostaligische roadtrip door Frankrijk.
Indien mogelijk, best te lezen in de taal van Molière!

Marjolein Bijzonder is dat veel fragmenten herinneringen oproepen aan het eigen leven, en doen denken aan eigen ervaringen of vakanties van vroeger.

Nieske Lezen doe ik graag en veel. Maar een boek als 'De jaren' is dan toch wel even iets heel anders!! Van het lezen van dit boek moest (en moet) ik echt even bijkomen.

Anne Toch maakt de nieuwe en unieke manier waarop Ernaux haar verhaal schrijft en speelt met verschillende genres en conventies binnen de literatuur het boek de moeite waard om te lezen.

Eef Ondanks dat ik heen en weer geslingerd ben in mijn mening ove rdit boek, geef ik het toch 4 sterren: "Ik ben uiteindelijk toch wel blij dat ik het gelezen want ik denk dat Ernaux erin is geslaagd om een collectieve biografie neer te zetten die zowel persoonlijk is als afstandelijk. Zoals ze zelf in het boek zegt (op pag. 168): 'Het leven van één bijzonder iemand dus, maar dat ook opgenomen is in de beweging van een generatie.'

Evy Het is wel een boek dat je bijblijft na het lezen en dat aanzetten tot nadenken, ook al geeft Ernaux niet echt kritiek op de maatschappij. Het lijkt eerder alsof ze een levensverhaal in filmvorm voorbij laat komen, waarbij ze sommige scènes meer laat oplichten dan andere

Angèle Laat rusten wat voorbij is
Het kost wel enige doorzettingsvermogen om ‘de verloren tijd 1941-2006’ te herbeleven. En wiens of wier verloren tijd? Die van haar, die van de Fransen of die van de Europeaan?

Ien Ik heb het boek met veel plezier gelezen, ondanks dat het af en toe wat lastig was om doorheen te komen. Ik ga het boek zeker nog eens herlezen.

Han Het is een boek met een schrijfstijl welke voor mij een uitdaging was echter heeft het boek mij goed laten nadenken over het leven van toen en nu

Charlyonbooks Het boek ontstijgt het persoonlijke en houdt je een spiegel voor. Het geeft een beeld hoe we als maatschappij gekomen zijn waar we nu zijn maar nodigt ook uit om na te denken hoe we de vorm gaan geven aan onze toekomst.

6x 3 sterren, 6x 4 sterren, 2x 5 sterren -> Levert een gemiddelde waardering van 3,7 sterren op!