Hieronder het verslag over deze leesclub. Ik wil jullie allemaal hartelijk bedanken voor jullie inbreng. Jammer dat het boek uiteindelijk wel een beetje tegenviel, getuige de 2,7 sterren die we gemiddeld uitgedeeld hebben.

De koning liet even op zich wachten maar eind september 2016 was het dan zover: de leesclub kon starten met het boek De koning komt van Mohammed Benzakour. De verwachtingen waren hooggespannen: op 26 september won de auteur de ANV Debutantenprijs voor deze roman die volgens de achterflap een ‘heerlijke maatschappelijke satire’ is. Vijftien enthousiaste lezers bogen zich over dit boek en hielden het langs de Hebban-meetlat.

In De koning komt verlaat Moebdi Nederland om in zijn geboortestreek op zoek te gaan naar een bruid. Hij ziet zichzelf als een goede partij en er zijn voldoende huwbare kandidaten. Toch loopt het allemaal niet volgens plan. Steeds opnieuw laten goede manieren hem in de steek en winnen zijn lust en droombeelden het van fatsoen. Daarnaast raakt hij gedeprimeerd door de lelijkheid en corruptie om hem heen. Hij vindt troost en gezelligheid bij Gadoezj, een bijzondere ezel. Deze ezel blijkt een wijze vrouw te zijn, die hem gidst op de moeilijke weg naar de volwassenheid, hem terugbrengt naar zichzelf en hem helpt waar hij dat nodig heeft. En de koning? Tja, de koning...

Meester in typeringen
Positieve commentaren waren er voor het taalgebruik, de mooie beschrijvingen en de typeringen. Volgens Anna geeft het boek een goed beeld van Marokko en zorgen de nieuwe woorden voor grote hilariteit. Ook Renate kan de ruimtebeschrijvingen erg waarderen. Rietje ziet het boek als een Marokkaans sprookje. Voor Elsofie zijn de taal en een aantal bijzonder komische scènes aanleiding om uiteindelijk drie sterren te geven. Er werd nog enige tijd gediscussieerd over de positie van Gadoezj de ezel. Is ze nu gewoon een sprekende ezel of is ze zelfs meer: is ze wellicht Moebdi’s alter ego, zijn aardige, intelligente, vrouwelijke kant? Saskia wenst iedereen wel zo’n ezeltje toe in de tuin of in het hoofd: wijsheid en humor (en grote vijgen).

Zoek jezelf…
De ontwikkeling van Moebdi, of juist het gebrek daaraan, was voor een aantal lezers een teleurstelling. Robert en Elsofie zien nog wel een positieve ontwikkeling als Moebdi ontdekt dat hij ook zonder vrouw gelukkig zou kunnen zijn, maar Marjon twijfelt eraan of hij dat ook echt zal volhouden. Petra en Geertje blijven wantrouwig en zien Moebdi ook aan het eind van het verhaal nog als een jongeman die het liefst wegvlucht voor zijn verantwoordelijkheden. Bijna alle lezers zien de queeste wel als een zoektocht van Moebdi naar zichzelf, in plaats van een zoektocht naar een vrouw. Elsofie legt de link met Goethe’s Werther, waarmee het onvervulbare verlangen van Moebdi verklaard zou kunnen worden. Op die manier weet de leesclub toch diepgang aan te brengen in een ogenschijnlijk oppervlakkig verhaal.

Uiteindelijk voeren verveling en ergernis de boventoon
Antoinette kende de schrijfstijl van Benzakour al van het boek Yemma: ‘Waar ik het in Yemma mooi en soms zelfs poëtisch vond, kon ik het nu minder bekoren. Het irriteerde mij zelfs met momenten.’ Hiermee verwoordt ze de gevoelens van bijna alle lezers: gaandeweg het verhaal gaat het grove, vrouwonvriendelijke poep-en-piesverhaal mateloos vervelen en raak je als lezers geërgerd als je steeds weer opnieuw een herhaling van hetzelfde zwakke verhaal leest. Anna doet nog een poging om de zaak vlot te trekken: volgens haar zou het de bedoeling van de schrijver kunnen zijn om de zoektocht weinig spannend te maken, zodat de focus meer op de thematiek komt te liggen; net zoals Reve dat jaren geleden deed in De avonden. Helaas: het redt het verhaal niet.
Meer lezers proberen een verdiepende laag aan te brengen, door vergelijkingen te trekken met andere werken. Geertje legt de link met de theorie van Freud, waarin de fascinatie voor poep verklaard wordt binnen de groei naar volwassenheid. Op die manier zit er toch een diepere laag in dit anders wel wat simpele poep- en piesverhaal. Benzakour legt zelf de link met Robinso Crusoe en Goethe’s Werther.

Uiteindelijk is het een satirisch verhaal waarin Benzakour zowel ‘onze’ denkbeelden over De Marokkaanse Man als het gedrag van sommige Marokkaanse mannen op de hak neemt. De manier waarop dit gedaan wordt, wordt door veel lezers als vrouwonvriendelijk genoemd. Dit element is dan ook met stip het meest opvallende aan het boek. Het gevolg is wel, dat een aantal lezers eigenlijk niet weet of Benzakour hun positief heeft weten te raken. Juist die vrouwonvriendelijkheid leidde af van het eigenlijke verhaal. Anna en Elsofie doorzien dat en laten weten dat de worsteling van Moebdi hun wel heeft geraakt. Vooral de hang naar goedkeuring, de angst voor afkeuring en de onzekerheid troffen beide lezers. Rene had gehoopt dat het boek meer in de sfeer van Huis van de moskee zou zijn, maar werd teleurgesteld. Hij, en andere lezers moesten zich ertoe zetten om het boek uit te lezen. Robert weet het ook nog niet helemaal: ‘is het een sprookje, een klucht, een satire of heb ik het boek gewoon niet goed begrepen en heeft het een diepere betekenis. Ik ben er niet uit.’

Alles overziend komt de leesclub tot een gemiddelde van 2,7 sterren en daarmee is De koning komt een matig gewaardeerd boek. De leesclub zelf verliep soepel, al waren we allemaal snel uitgediscussieerd. Jammer, voor een boek dat veelbelovend begint.