De Macht

Met negentien deelnemers waarvan vijf met een eigen exemplaar was de leesclub voor de Macht van Naomi Alderman geen kleine leesclub te noemen. De verwachtingen bij het begin van de leesclub waren hoog door eerder gelezen recensies over de Engelse uitgave van het boek. 

Samenvatting

Er gebeurt iets merkwaardigs overal ter wereld: meisjes die door slechts een aanraking mensen fysiek pijn doen. Dit geweld openbaart zich aanvankelijk bij zelfverdediging tegen agressie van mannen. Het lijken een paar geïsoleerde gevallen, maar al spoedig is het epidemisch. En ze kunnen die kracht opwekken en doorgeven aan andere vrouwen. Het maatschappelijke proces waarbij de mannen de klassiek vrouwelijke rol moeten innemen is niet meer tegen te houden.

De cover

De rode cover met de grote letters ‘De Macht’ met de vrouw eronder was een mooie aanleiding voor de start van de discussie. Al tijdens het lezen kwam er discussie op gang rondom de symboliek en interpretatie van de cover. Marina: "De cover doet mij denken aan Sovjet realisme. De letters en het plaatje er onder springen naar voren. Het maakt een energieke indruk en de flitsen passen bij het verhaal. “ wat beaamd wordt door Leamd: "Stoere cover, beetje sovjetunie wel. Maar heel krachtig.” Stéfanie: haalt er ook een vergelijking met de Tweede Wereldoorlog uit: Ik vind de stijl van de cover erg gaaf. Lijkt op de posters van de vrouwelijke arbeidersbeweging tijdens wo 2 in Amerika. Ook de kleurstelling is krachtig. Een boek dat je makkelijk op pakt in de winkel.” Uiteindelijk was iedereen het er over eens dat het een opvallende cover is met een soort oorlogsdreiging door het gebruik van kleur en symboliek.

De personages

Het boek wordt verteld uit het oogpunt van meerdere personages. Tunde, Allie, Margot en Roxanne (Roxy) zijn de vier belangrijkste vertellers in het boek. Hoe werden deze personages en hun karakter ervaren door de lezers? De algemene conclusie komt eigenlijk al in het begin van Eveline: "De personages en verschillende perspectieven spraken me eigenlijk allemaal niet zo aan. De vier hoofdpersonages blijven redelijk vlak en maken weinig ontwikkeling door. Ook werd hun uiterlijk en omgeving (bijna) niet besproken, wat een vaag beeld van de personages geeft.” 

Toch heeft iedereen ook een personage wat positief of negatief het meeste opvalt. Saskia J: "Ik heb geen voorkeur. Wel een hekel aan Margot. Margot is een egocentrisch politiek dier dat geen lor om haar dochter geeft. In het begin is dat nog niet zo duidelijk. Ze lijkt een gewone moeder te zijn. Maar wanneer ze de kracht heeft wordt ze in mijn ogen een monster. Haar carrière gaat voor. Ze werkt dan wel met een zak van een gouverneur maar blijkt zelf geen haar beter te zijn.” Saskia O: "Mijn voorkeur gaat uit naar Roxy. Zij denkt het minst in ‘zwart-wit’.” Leamd: "Wie mij het meest aanspreekt is Tunde. Hij is de 'vrouw van nu': soms in gevaar in de wereld van fysiek sterkere personen en in sommige gebieden afhankelijk van hen. In zijn verhaal (en op gegeven moment die van Roxy) wordt pas echt duidelijk hoe veranderd de wereld is in het verhaal.” Stéfanie: "Roxy vind ik het gaafst. Ze is een bastaardkind, maar weet haar plaats te vinden in het criminele circuit. Toch maakt ze de meest verstandige keuzes. Namelijk niet haar vader omleggen, waardoor je weer een bendeoorlog zou creëren en ze is de enige die nog op mannen (Tunde, Darell) durft te vertrouwen. En vertrouwen hebben is denk ik een belangrijk element in het boek. Zeker als ze haar wrong kwijtraakt zie je dat ze nog steeds communicatief is en dat is een eigenschap die bij de andere vrouwen behoorlijk verloren is gegaan. Ik heb een beetje zitten denken aan de hoofdzonden en of je die terug zou kunnen zien bij deze vier, bij haar gaat misschien afgunst nog wel op tot op zekere hoogte.”  Marina: "De ontwikkeling van Allie vind ik wel bijzonder om van misbruikt meisje zo snel te veranderen in de leider van een sekte. Om van moeder Gods te spreken vind ik overdreven. Ze maakt op mij geen sympathieke indruk.”

Het verhaal en de opbouw

De opbouw van het boek wordt niet laaiend enthousiast ontvangen. De Macht komt langzaam op gang en de wisselingen van perspectief komen niet goed tot hun recht. Sara: “Ik krijg een de indruk dat de schrijfster voor de opbouw van het verhaal zowat alle truken die ze kende in het boek verwerkt heeft: perspectiefwisselingen, aftellen, door middel van de brieven een laagje van waargebeurd/historische fictie er aan toevoegen (één grote flashback eigenlijk), prenten, tot zelfs een forumchat toe… “  Lynn: "In het begin werd ik meteen enthousiast door de brieven. Ik dacht dat ze een extra laag aan het verhaal konden toevoegen. Ook was ik nog erg nieuwsgierig naar de manier waarop de verhaallijnen zich zouden ontwikkelen. Maar zoals ik in de personages ben teleurgesteld, zo vond ik het plot ook te vlak blijven.”  

Over het opvallendste element liepen de gedachtes uiteen. Marina: "Voor mij is de wrong het meest opvallende element. Hierdoor ontstaat een groeiend besef van macht. Door het gebruik van de kracht van de wrong ontstaat er fysieke intimidatie en overheersing.” Leamd: "Het opvallendste element is het concept: een alternatieve werkelijkheid. Dit komt voornamelijk tot uiting in de briefwisseling, waarbij je dit concept pas echt doorhebt als je de briefwisseling aan het einde leest.”  Willeke: "Het opvallendste vind ik dat de vrouwen zo snel radicaliseren en zich de eigenschappen van mannen toe-eigenen en het dus eigenlijk helemaal niet uitmaakt wie de absolute macht denkt te hebben.” Kim: "Het opvallendste aan het boek vond ik hoe het verhaal gepresenteerd wordt, met de briefwisseling, de citaten en de plaatjes. Het is niet alleen een boek in een boek, maar ook nog eens een fictief historisch verhaal in een alternatieve toekomst.” Laure: "Het aftellen vond ik het spannendste, er werd naar een hoogtepunt toegewerkt. De perspectiefwisselingen zorgen ook voor spanning, maar in het begin had ik moeite om de verschillende personages uit elkaar te houden!”

Of het boek aangeraden wordt verschilt heel erg per persoon, maar ook per situatie. Marieke: "Ik zou het boek toch aanraden aan mensen, omdat ik het toch een goed concept vond. Ik hou niet zo van boeken afraden, iedereen heeft toch een eigen mening en die moet die persoon eerst vormen. Daarna kunnen we er samen dan over praten, dat vind ik veel leuker! De uitwerking vond ik niet heel goed, maar het concept wel en daarom zou iemand het toch moeten lezen.” Henriette: "Dat is een moeilijke vraag. Ik zou zeggen lees de reviews, kijk of het je echt wat lijkt en probeer gewoon. Ik zou zo een aantal boeken kunnen noemen die ik met veel passie iemand aan zou raden om te lezen omdat ze leuk, interessant, spannend of me heel erg geraakt hebben. Daar hoort dit boek niet bij. Ieder heeft een eigen smaak van boeken, daarom kan ik hem ook niet afraden. Het was niet mijn soort boek." 

Wat als..

Een discussie rondom een boek als De Macht kan natuurlijk niet voorbij gaan zonder de wat als vraag. Wat als jij de wrong zou hebben? 

Sara: Ik denk dat het voor mij zo'n schok zou zijn dat ik mezelf eerder in de positie van Jocelyn zie: meer het proberen te controleren van mijn haperende kracht dan 'm echt ergens voor gebruiken.

Marieke: Ik denk niet dat ik de wrong zou gebruiken om anderen pijn te doen oid. Maar ik zou zelf wel willen experimenteren en weten of ik het helemaal onder de knie had. Dan heb je toch voor noodsituaties een 'wapen' achter de hand.

Stéfanie: Ik ben bang dat met mijn karakter ik toch al snel iemand pijn zou doen en moeite zou hebben hem onder controle te krijgen. Maar als ik die controle wel zou hebben... sturing uitoefenen op anderen, ja dat zie ik mezelf wel doen. Zorgen dat iemand opstaat in de trein of zijn tas van de bank haalt of de vaatwasser uitruimt... Lijkt me tof.

Eveline: Ik kan het natuurlijk niet met zekerheid zeggen als ik hem echt zou hebben, maar op het moment zou ik denken dat ik eigenlijk niet zo veel zou doen met zo'n wrong. Het zou handig zijn als zelfverdediging, maar ik zou hem nooit voor geweld en misbruik gebruiken zoals de vrouwen in het boek.

Hans: Als ik een vrouw met wrong zou zijn......dan zou ik een manier zoeken om de electrische lading te gebruiken om energie op te wekken ten nutte van iedereen...man + vrouw

Janneke: Als ik een wrong zou hebben zou ik in een rasechte sadist veranderen vrees ik. Ik zou zo iedereen het werk waar ik een hekel heb op laten knappen. maar ook alles verkrijgen wat mijn hartje begeert aan boeken, luxe spullen en hebbedingen. Wellicht gewoon een enorm huis. Ik denk niet dat ik mij kan beheersen. Dus wat dat betreft is het ook maar beter dat we geen Wrong hebben.

En andersom, wat als jouw partner de wrong zou hebben?

Kim: Dan zou ik hopen dat onze relatie daadwerkelijk gebaseerd was op liefde en wederzijds vertrouwen en dat we elkaar genoeg respecteren om ons niet te verlagen tot het grijpen naar dergelijke middelen. Ik geloof in gelijkwaardigheid en hoop dus dat we elkaar als gelijken zien en conflicten uitpraten in plaats van misbruik te maken van macht.

Saskia J: Geen idee. Als de relatie slecht is zou ik nu zeker weten dat ik zou gaan scheiden. Als de relatie goed en gelijkwaardig is, moet het niets uitmaken.

Willeke: Ik zou als man een vrouw uitkiezen, voor wie gelijkwaardigheid en balans in de relatie de belangrijkste factor is.. Ongelijkheid in de vorm van macht uitoefenen omdat eentje meer geweld kan gebruiken is geen goede relatie Dus eigenlijk hetzelfde als ik nu heb met een man als partner die fysiek sterker is maar daar geen misbruik van maakt.

En wat als het boek door een man geschreven zou zijn?

Saskia O: Ik heb geen idee of het werkelijk uitmaakt of een boek door een man of vrouw geschreven wordt. Dat komt wellicht omdat ik niet zo sterk denk in gendergebonden (zo zijn er mannen met veel yin en vrouwen met veel yang). Misschien zou het boek meer diepgang krijgen (wat evenwichtiger zou zijn) wanneer het door een duo geschreven zou zijn? Of zoals reeds gesuggereerd door Margaret Atwood.

Wicca25: Het zou voor mij niet veel verschil uitmaken. En als ik er dan toch over nadenk denk ik dat het door een vrouw geschreven is vind ik het krachtiger meer een insteek van feminisme. Als het door een man geschreven zou zijn denk ik eerder dat ik denk dat het iemand is die over de rolverhoudingen nadenkt en van fictie houd en zou de feministische inslag wegvallen.

Esther: Ik was niet anders naar dit verhaal gaan kijken als het was geschreven door een man. Maar misschien is het wel "logischer" dat een vrouwelijk schrijver dit bedacht heeft.

Sara: Ik denk dat het spelletje met de brieven wat moeilijker te integreren geweest zou zijn. En dat het boek misschien wel hetzelfde kan zijn, maar of onze discussie dat ook geweest zou zijn? Nu spreken we over Naomi Alderman als feministisch en misschien zelfs vooruitstrevend. Maar zouden we over een mannelijke schrijver niet heel wat sceptischer geweest zijn? 

De eindbeoordeling:

Gemiddeld geven de deelnemers aan de leesclub de Macht een 2,9 wat afgerond een 3 is. 

Wat vonden de deelnemers?

Willeke: “Macht heeft zo haar gewoontes. Zij beïnvloed mensen en mensen beïnvloeden haar. Wanneer is er sprake van macht? Alleen op het moment waarop het wordt uitgeoefend.”

Marina: "Ik vond het een boek dat stof tot nadenken gaf en ik heb het drie sterren gegeven. Mijn quote is Vrouwen komen aan de macht en zijn aan de beurt om het te misbruiken. "

Stéfanie: "'In mijn interpretatie, is het grootste misverstand over ‘De macht’ van Naomi Alderman dat het over de toekomst gaat."

Helga:"Als je tot nadenken wilt gezet worden zonder al te veel diepgang dan kan dit boek je dat bieden. Ben je iemand die meegezogen wil worden in een boek met diepgang dan zal dit boek een teleurstelling zijn"

Eveline: "Het idee van vrouwen aan de macht was interessant, maar het was het jammer hoe de schrijfster het (matig) heeft uitgewerkt."

Henriette: ""Soms kun je met weinig woorden net zoveel zeggen, alleen moet je dan suggestiever zijn."

Saskia: "De macht Van Naomi Alderman snijdt interessante thema’s aan, leest lekker weg, maar mist elke vorm van diepgang."

Marieke: "Het idee van vrouwen aan de macht vond ik erg tof. Het zet wel aan tot denken. Wat zou er gebeuren als de vrouwen de macht hadden? Zou dat goed gaan? "

Sara: "Er wordt zeker gestart van een aantal goede ideeën en vragen die tot nadenken stemmen, maar ik vind het allemaal nogal vlak blijven.'