10 oktober, daar is het mailtje van Debbie! Vijftien lezers zijn geselecteerd voor de leesclub rond De onttoverden van de Franse Marie Vareille. Al snel sloot zich een extra lezer aan. Naar goede gewoonte volgden de voorstelpraatjes elkaar in snel tempo op. Op de boeken moesten we een weekje wachten, maar dat gaf ons de tijd om nog het een en ander uit te lezen en wat tips uit te wisselen.

Waarover gaat het boek?

De auteur neemt ons mee naar de omgeving van Cap Gris-Nez, jaren negentig van de vorige eeuw. Het verhaal begint wanneer journaliste Fanny door haar chef naar haar (fictieve) geboortedorp Bouville-sur-Mer gestuurd wordt om een twintig jaar oude zaak opnieuw onder de aandacht te brengen. Hoewel ze dit duidelijk niet wil, kan ze er niet onderuit, want dan loopt ze een felbegeerde promotie mis. Tot overmaat van ramp weet haar stiefdochter Lilou, met wie ze absoluut niet door één deur kan, een stage bij haar te versieren. De rebelse tiener gooit haar aanvankelijke dwarse houding al snel overboord, wanneer ze onverwacht getriggerd wordt door de zaak. De indertijd verdwenen Sarah heeft net als zij op jonge leeftijd haar moeder verloren en het mysterie van haar verdwijning/moord laat haar niet meer los. Langzaamaan zal ze ontdekken dat Fanny meer bij de cold case betrokken is dan ze wil toegeven.

Cover, verhaalopbouw, vertelperspectief

De eerste discussievragen zijn die die altijd terugkomen; ze gaan over de cover, de verhaalopbouw en het vertelperspectief.

We hebben de cover van het Nederlandstalige boek vergeleken met de originele Franse cover, de Kroatische, de Russische, de Griekse en de Tsjechische. Sommige covers vonden we aanvankelijk gek, maar na het lezen van het boek dan weer heel geschikt. De meerderheid geeft de voorkeur aan ‘onze’ cover, goede keuze dus van de uitgeverij.

Vareille heeft voor een bijzondere verhaalopbouw gekozen, een die door iedereen gesmaakt werd. Er zijn meerdere verhaallijnen, een in het heden en een in het verleden. De zaak wordt vanuit verschillende perspectieven belicht en die worden afgewisseld met stukken uit een ‘werkdocument’, waarin nog meer informatie te lezen is; de auteur ervan is lange tijd onbekend. Sommige lezers dachten meteen te weten wie ze geschreven had, andere kwamen het pas aan het einde van het boek te weten en waren toen best verrast.

Roman of thriller? Schrijfstijl 

De onttoverden werd als roman in de markt gezet. De tekst op de achterflap doet echter vermoeden dat het boek best spannende verhaallijnen zou bevatten, wat ook zo bleek te zijn. We hebben daarom uitgezocht welke elementen uit het boek we bij een roman vinden passen en welke we eerder aan een thriller zouden linken. Daarbij kwam vanzelfsprekend de schrijfstijl aan bod. Die werd omschreven als toegankelijk, beeldend en meeslepend. De zinnen voelden iets verfijnder aan dan je bij een thriller zou verwachten. Onze conclusie was duidelijk: De onttoverden is echt wel een roman. 

Personages

Personages en hun onderlinge relaties staan centraal in het boek. Nogal wat (stief)moeders en-vaders, (stief)broers- en zussen spelen een belangrijke rol. Sommige relaties zagen we doorheen het boek enorm evolueren, daar viel natuurlijk het een en ander over te zeggen. We hadden het over de karakters van personages, over hun denken en handelen en moesten natuurlijk even onze favoriet noemen.

Titel en muziek

De Nederlandse titel De onttoverden stelde ons aanvankelijk voor een raadsel. Bestaat het woord überhaupt? We hebben het erover gehad wat de titel met ons deed, zowel voor als na het lezen, en konden de titel alleen maar als prachtige vondst van de vertaler bestempelen. De originele titel Désenchantées verwijst overigens naar een song van Mylène Farmer, en daar wordt in het boek best wat aandacht aan besteed. Je kunt er ook echt niet omheen dat een groot deel van het verhaal zich in de jaren negentig van de vorige eeuw afspeelt. Vooral de muziek bracht bij een aantal lezers heel wat jeugdsentiment naar boven.

Wie krijgt er een spin-off?  

Ondertussen hebben we het grootste deel van de leesclub gehad en is het zaak de interesse niet te laten verslappen. Tijd dus voor een aantal creatieve opdrachten, tijd om de hersencellen serieus aan het werk te zetten.

Er worden verkooppraatjes geschreven, en misschien wel het leukste van alles: iedereen schrijft een scenario voor een spin-off met een van de personages. De leesclubdeelnemers hadden de keuze uit een handvol namen en hun ideeën voor vervolgverhalen waren talrijk en creatief. Een terugblik, een verhaal op een andere locatie of in de toekomst, alles kwam voorbij.

Beoordeling

Natuurlijk hebben we nog meer besproken tijdens de leesclub, maar het zou ons te ver brengen om alles hier de revue te laten passeren. De gemiddelde score willen we natuurlijk niemand onthouden, die ligt bij 4,1 sterren. Vrijwel iedereen noemt De onttoverden een ingenieus opgezet verhaal om met volle teugen van te genieten en wil in de toekomst meer van Marie Vareille lezen. Een enkeling vindt de thema’s in het boek niet genoeg uitgewerkt of het verhaal niet literair genoeg.

Het was een plezier om de leesclub van De onttoverden te begeleiden. Op nu naar nieuwe leesavonturen.  

Verslag door Greet Braem, leesclubcoördinator