Als je het over De Oost hebt, dan heb je het over de informele aanduiding van voormalig Nederlands-Indië, het huidige Indonesië. Van 1945 tot 1949 woedde daar de Indonesische Onafhankelijkheidsoorlog en over dit gegeven gaat een deel van het boek De Oost van Maarten Hidskes. Het boek gaat zij aan zij met de film van regisseur Jim Taihuttu.

Deze leesclub startte met 16 deelnemers die vol verwachting begonnen met lezen, gretig om meer te weten te komen over dit stuk geschiedenis en zelfs een deel van hun familieverhaal. Sommige deelnemers hadden de trailer van de film gezien en waren daardoor enthousiast geraakt voor het boek. Enita: “ De film had ik gezien en dit heeft mij toch aan het denken gezet. Dit stuk geschiedenis was voor mij redelijk onbekend. Het boek wou ik hierop aanvullend graag lezen, want dit kan mijn beeld alleen nog maar verbreden en natuurlijk de vragen in de leesclub zullen mijn brein aan werk zetten.”

Schrijfstijl

Terwijl we de schrijfstijl bespraken, kwam gelijk ook de vraag naar boven, voor wie dit boek geschreven was. De meesten onder ons kwamen tot de conclusie dat dit voor YA bedoeld was, maar eigenlijk omschrijft Mariette het nog beter:” Het lijkt er voor mij op dat de doelgroep de bioscoopbezoeker is die in zijn of haar enthousiasme over de film het boek nog wil lezen.” Sylvie beaamt het hoge filmgehalte van het boek: “Ik vind de schrijfstijl te simpel, het voelt als een script en het deed het verhaal geen eer aan. Het boek was een mager kippenboutje , wel lekker maar je zit er niet vol van.”

Geschiedenis

Regisseur Jim Taihuttu vond het stukje geschiedenis dat over De Oost ging schandalig onderbelicht, waar prompt de vraag op kwam: zijn de lezers het ermee eens? Tevens vroeg ik of ze ook iets leerden over de historie. Mireille gaf daar een antwoord op:” Dat het onderbelicht is, is volgens mij al meer dan duidelijk. Ik vind dat het boek nieuwsgierig maakt naar en vragen oproept over dit stukje geschiedenis. Het geeft echter maar een klein stukje geschiedenis weer. Omdat het zo onbekend is, zou een (historische) inleiding op zijn plaats zijn geweest.” Dooo: “Dit boek heeft voor mij een sfeer geschetst van de situatie waarin jonge mannen daar terecht kwamen en van de mogelijke oorzaken waarom velen van hen na terugkeer in Nederland niet over hun periode in Indië wilden spreken. Het boek is voor mij dan ook niet zo zeer een historisch document, maar een verhaal dat een inkijk geeft in een voor velen beladen periode uit de Nederlandse geschiedenis.”

Karaktervorming

In het boek leefden we mee met Johan, een jonge soldaat met een NSB-vader die zich wil inzetten voor Nederland in het verre Celebes. Echter leerden we niet heel veel over hem of over de andere personages zoals zijn vader, zijn kameraden of De Turk. Alle deelnemers in deze club waren het erover eens dat er meer diepgang en emoties in de karakters mochten komen. Waarom maakte Johan bepaalde beslissingen? Daphne:” In het begin is het iemand die graag wil vechten en zich wil bewijzen en later wil hij vooral het goede doen. Maar toch paste zijn acties vaak niet hierdoor vond ik hem een karakter wat moeilijk te pijlen is. Hij wilde graag vechten in Indonesië vanwege zijn vader maar daar horen we maar weinig over. Dus ik had graag wat meer achtergrond gezien.” Wistaire: “Je hebt Johan en dat is het. Laat mij nu een hekel aan Johan hebben gekregen. Sommige acties snap ik echt niet.. Ik kon mij dan ook heel moeilijk inleven in hem.” Andrea beaamt dat alle karakters zo oppervlakkig gebleven zijn, waardoor ze de connectie mist.

Conclusie

Zaten er dan alleen maar missers in het boek? Het antwoord is nee. De schrijfstijl is vlot en toegankelijk, wat het makkelijk leesbaar maakt voor jongeren. Er zit ook actie in en we leerden een klein beetje over de moeilijke keuzes van soldaten en de geschiedenis in De Oost.

Echter de boventoon van onze beoordelingen is er wel een van gemis. Een gemis aan een historische inleiding, een kaartje van het gebied, achtergrondinformatie over de vader en diepgang. Margreeth: “Als ik de schrijver was, zou ik allereerst meer informatie geven over deze oorlog. Ook voor jongeren kan dat prima. meer diepgang dus, ook in de personages. Het is zo allemaal veel te oppervlakkig. En dat is jammer.  Ik zou ook het taalgebruik aanpassen: lelijke jaren 90 scheldwoorden, ik vond dat vreselijk. En zonder dat soort taalgebruik was ook wel duidelijk dat het er ruig aan toe ging. Het was gewoon niet nodig om dat te versterken.” Louise: “Het boek is anders dan ik gedacht had en dat is een beetje jammer. Maar het leest makkelijk en vlot en in combinatie met de film snapte ik het boek beter. Vielen ineens stukjes op zijn plek. Ik had gehoopt meer geschiedenis en achtergrond te vinden in het boek en dat bleek helaas niet zo.” NicoleVoers: Dit boek was dé kans om aan jongeren en volwassenen te laten zien hoe de oorlog écht was. Nu heb ik alleen maar het idee dat het boek maar even snel bij de film hoort dus snel snel even is beschreven hoe een zoon van een nsb'er graag ook ergens in een oorlog wil vechten. Jammer. Maddy: “ik vind wel dat dit boek je juist de inspiratie kan geven om je verder te gaan verdienen in deze tijd en nog andere boeken hierover kan gaan lezen. Ik zie dit als een aanzet tot meer.”

De woorden die het meest naar voren kwamen om het boek samen te vatten waren: geweld, geweten en kolonialisme.

Wij sluiten deze leesclub af met een klein bitter pilletje; het gemiddelde oordeel is 2,6 sterren.