In november ging de landelijke Justin Cronin Challenge van start. Aanleiding was de aanstaande verschijning van Stad van Spiegels, het sluitstuk van Justin Cronin’s trilogie over post-apocalyptische vampieren. Hebban koppelde daaraan drie leesclubs waarvan de eerste in november met veel enthousiasme van start ging. Terwijl de boeken nog onderweg waren vergastte de schrijver ons land met een bezoekje. Een van de deelnemers toog naar Amsterdam en wist interessante wetenswaardigheden op te duikelen. Een verslagje ervan vind je hier

Kadootje

Bij ontvangst van de boeken bleek Uitgever Cargo een verrassing in petto te hebben. De deelnemers ontvingen niet alleen De Oversteek maar ook het tweede deel getiteld De Twaalf. De verrassing werd met veel vreugde ontvangen.

Eigen exemplaar

Veel lezers meldden zich met een eigen exemplaar. Het beloofde daarmee een gezellig en druk clubje te worden. Het was wel even wennen want de een had een versie uit 2010 van maar liefst 994 pagina’s terwijl de ander weer een e-book had met beduidend minder bladzijden. Het was daardoor een gepuzzel om erachter te komen op welke pagina je een citaat kon terugvinden. Bovendien waren de dikke pillen voor sommigen te onhandig om vast te houden en vonden zij het e-book echt een uitkomst.

Inhoud

Het verhaal  gaat over de zesjarige Amy Harper, het ‘Meisje zonder Verleden’. Ze heeft het niet zo getroffen in haar jonge leven. Haar moeder laat haar achter bij een nonnenklooster in de hoop dat zij voor haar zullen zorgen. Twee veiligheidsagenten ontvoeren haar om geheime experimenten op uit te voeren. Amy is de dertiende proefpersoon. Ze overleeft het experiment en één van haar ontvoerders helpt haar te ontsnappen. Voor de wereld is het echter te laat. Het experiment loopt uit de hand en niets zal ooit meer hetzelfde zijn. Behalve Amy… na honderd jaar leeft ze nog steeds en oogt ze nog steeds heel jong.

Verwachtingen

De lezers hadden hoge maar ook uiteenlopende verwachtingen. Ze  rekenden allemaal op een spannend verhaal. Sommigen hoopten daarbij een  flinke portie horror aan te treffen. Daar moest lang niet iedereen iets van hebben. Anderen hoopten meer op een spannende thriller met post-apocalyptische aspecten.
Bookaddict hierover :Welke verwachtingen schept het boek? Best wel veel. Het klinkt als een interessant verhaal met veel aspecten. Ik ben best benieuwd naar alle verhaallijnen en hoe deze zich gaan ontwikkelen.

Genre

De verschillende verwachtingen riepen de vraag op onder welk genre De Oversteek valt. Justin Cronin zelf vond zijn boek iets van een western of roadnovel hebben. Voor de lezers was dit niet zo duidelijk in het boek terug te vinden. De roadnovel was nog wel herkenbaar, maar de western aspecten niet. Sowieso vonden de meesten het lastig om het boek in één categorie onder te brengen. Isabelle Driesmans zegt hierover: ‘ In het begin van het verhaal denk ik het meest aan een thriller met science fiction en fantasy elementen, vervolgens ontstaat er een dystopische wereld met thriller en horror elementen. Daarna ontstaat er een road-novel waar ik wel western elementen in kan terugvinden. Het gehele verhaal is doorspekt met religieuze elementen, waarbij het verhaal van Noah er uitspringt. Ik kan dit verhaal niet zomaar in één bepaald genre onderbrengen, behalve dan onder de noemer 'spannend'.
Elke merkt op : “ Ik kan zelfs niet zeggen welke genres ik allemaal ben tegengekomen. Wat ik wel kan zeggen is dat Justin al die genres onwijs goed gecombineerd heeft!
M.Opheliac merkt op dat het verhaal ook literaire elementen heeft die ‘je kunt terugvinden in de ontwikkeling van de verschillende personages, de onderlinge verstandhouding en de wereldbouw.’

Personages

De Oversteek kent ontzettend veel personages waarvan een groot deel gedetailleerd is uitgewerkt. Het was daardoor lastig om de hoofdpersonages te benoemen.  Iedereen was het er over eens dat Amy dé hoofdpersoon is.  Daarnaast werden vele anderen genoemd zoals Peter, Wolgast, Sara, Grey en Carter. Doordat het boek zo dik is en zich afspeelt over een periode van honderd jaar kende elke periode zijn eigen personages.
Elke lezer had zijn eigen favoriet. Voor Eveline was dat Wolgast ‘Hij wordt zo heerlijk menselijk neergezet, met zijn goede en minder goede kanten.’
Yonina’s favoriet is Mausami,’ ze laat zich niet koeioneren, gaat van haar gevoel uit’.

Thema

Thema's vloeien net zo rijkelijk als pagina's en woorden in de Oversteek. De deelnemers vonden een hele lijst waaronder overlevingsdrang, liefde, geloof, hoop, loyaliteit, moed, doorzettingsvermogen, wetenschap, aanpassingsvermogen en geweld.
Marieke Scheers geeft een voorbeeld: ‘Een duidelijk thema in het tweede deel is het verhaal van de ark van Noach, dat komt wel een paar keer terug, de vloed die de wereld overspoelt en de redding van dieren en familie door Noach en de ark. In dit boek is Amy de ark, en Peter is Noach. Ik vond dat wel een mooie vergelijking. Bijzonder is dat het project dat de mensheid bijna om zeep helpt ook project Noach heet.’

Passende Titel

De meeste lezers vinden de titel passend en van meerdere kanten wordt opgemerkt dat ze pas laat in het verhaal erachter kwamen dat met de Oversteek de tocht naar het hiernamaals bedoeld werd. Ook bleek de titel op meerdere gebeurtenissen van toepassing te zijn. Saskia wijst bijvoorbeeld op het citaat van Louise Glück boven deel Vijf en Daniëlle constateert : ‘De verandering die Amy doormaakt kan als oversteek worden gezien, maar ook de tocht van de groep na de plek waar Amy vandaan komt is ook een behoorlijke oversteek in de gevaarlijke wereld zonder zekerheid.’
 Evelien had ‘De Overgang’ als titel toepasselijker gevonden

Taalgebruik en schrijfstijl

De zinnen in de Oversteek zijn opvallend lang en worden afgewisseld met korte zinnen. Cronin beschrijft alles gedetailleerd en voor de meeste lezers werkt dat goed. De uitgebreide beschrijvingen van mensen en omgeving zorgen voor een beeldend verhaal en houden de meesten geboeid. Maar je moet er wel de tijd voornemen. Zo zegt Ann Janssens :‘ de lange zinnen en de vele details deden me in de eerste leespoging  van begin dit jaar afhaken, terwijl ik er nu meer m'n tijd voor neem. Ik geniet meer van het boek. Angie Roxy  ervaart het gebruik van lange zinnen toch heel anders: ‘ hoe verder ik in het verhaal kwam hoe meer het mij ging storen. Ik hoef niet tot in den treuren te lezen hoe iets eruit ziet. Ga gewoon verder.’
Cindy Strijkers -Brakel heeft het gevoel heb dat er twee schrijvers zijn. “Het gedeelte over Amy is zo gevoelig en zit zo vol emotie, terwijl het andere gedeelte in mijn optiek juist heel mannelijk is.’
Saskia is nogal onder de indruk van omschrijvingen zoals ‘Verdriet was een plek waar een mens alleen heen ging. Het was als een kamer zonder deuren.'
Opvallend is ook het gebruik van woorden zoals Vliegers, Dommelaar, Viralen en Paffers. Dit zijn door Cronin zelfbedachte termen om bepaalde groepen mee aan te duiden.
Lieve van Eeckhout stoort zich eraan dat ‘de uitdrukking 'Vliegers' te pas en te onpas wordt gebruikt. Vooral in het begin zorgde dit bij mij voor wat verwarring in relatie tot de termen Dommelaars, Paffers en de Velen. M.Opheliac merkt op dat de term Vliegers wordt gebruikt als vloekterm.

Weet het boek de aandacht vast te houden?

Menigeen was verbaasd dat zo’n dikke pil hun aandacht tot het eind wist vast te houden. Enkelen hadden wat moeite om afscheid te nemen van de personages uit het eerste deel en over te gaan naar de nieuwe situatie die zo’n honderd jaar later speelt. Wat was het dat de lezer bleef boeien?
Ann Janssens hierover: ‘Het was ook niet enkel spanning dat Cronin verwerkt heeft. Ook de relationele ontwikkelingen, de band tussen personages, de verliefdheden zijn leuke puzzelstukjes die van het boek iets zeer moois en speciaal maken.
LJ  zegt: ‘Door de verschillende perspectieven en hier en daar dagboekfragmenten of zelfs e-mails en logboekfragmenten krijgt zo’n dik, zwaar boek toch wat nodige afwisseling en speelsheid. Mede daardoor kan hij het boeiend houden. Marcia raakte dan weer gehecht aan de  realistische personages waardoor ze nieuwsgierig werd naar hoe het hun verging.

Opvallend

Dat een medisch experiment zo volslagen uit de hand kon lopen vinden veel lezers een belangrijk en opvallend element. Marieke Scheers vindt dat idee ‘helemaal niet zo onwaarschijnlijk, maar wel beangstigend.’
Evelien was het meest verrast dat er zo veel realiteit met fantasie verweven kan worden’ ik werd als lezer de fantasie kant ingezogen waardoor de echte wereld op de achtergrond raakte.’
Elke vindt het Sanctuarium opmerkelijk. ‘Het lijkt op een soort van internaat maar dan toch weer net niet. In hun eerste levensjaren worden de kinderen volledig van de wereld buiten het sanctuarium afgeschermd. Om dan plots, van het ene op het andere moment, heel hun 'veilige' wereld te vernietigen.’
Isabella Driesmans vind het frappant dat ‘religie, geloof en dan vooral het verhaal van Noah een grote rol spelen in het verhaal, maar dat het op zo'n manier wordt gebracht dat ik me daar als niet-gelovige niet aan stoor.’
Sofie Reyskens vindt het wonderbaarlijk  ‘dat niemand een eigen leven lijkt te hebben. Voor alles lijken er wel regels.. ze lijken geen tijd meer te hebben voor een eigen leven met eigen keuzes.’

Geef de hoop nooit op

Er zijn meerdere boodschappen te  vinden in het boek en Lieke van Eeckhout weet de belangrijksten te noemen: ‘Er is hoop op een nieuwe en betere toekomst, hoop op overleven’  en ‘ samen zijn we sterker dan alleen. Vriendschap en solidariteit brengen ons verder dan haat en individualisme, maar deze eerste zijn daarom niet altijd de makkelijkste weg.’
Tenslotte wijst ze op de gevaren van experimenten.

Het eindoordeel

Het regende sterretjes bij de eindoordelen. De leesclub beoordeelde dit spannende en meeslepende boek met een afgerond gemiddelde van 4 sterren. Daarmee is dit boek bovengemiddeld goed ontvangen. En het smaakt naar meer, aldus het oordeel van Cindy en Marcia.

Cindy Strijkers Brakel: 5* Ik ga onmiddellijk door met deel 2, De Twaalf. Ik moet! weten hoe het verder gaat…
Marcia : 5*Het fantastische plot vol spanning, de levensechte personages en de oneindige originaliteit zorgen ervoor dat ik echt niet meer kan wachten om in het vervolg te beginnen
Marieke Scheers: 4* Een fantastisch verhaal, vol mooie beschrijvingen van personen en de omgeving. De personages zijn levendig en als lezer leef en reis je met ze mee
Daniëlle: ‘Een boek wat je gewoon weg niet kan wegleggen!’

We mogen ons gelukkig prijzen dat we net op een derde van de trilogie zijn beland. Nog twee delen te gaan en de meesten staan er klaar voor….