Gedurende de Hebban Leesclub zijn wij benieuwd naar jouw mening over het boek. Om het boek inhoudelijk goed te kunnen bespreken, vind je hieronder een set leesclubvragen. We gaan de vragen een voor een samen bespreken, waarbij de leesclubcoördinator het tempo aangeeft door de vragen onder dit bericht te stellen.

Let op: Wil je antwoorden op een van de vragen, klik dan op de grijze button 'Reageer' rechtsonder de vraag, zodat alle reacties op dezelfde vraag bij elkaar blijven. Gebruik de roze 'Plaats een nieuwe opmerking'-button helemaal onderaan alleen als je iets kwijt wilt dat niet te maken heeft met een van de vragen.

LEESCLUBVRAGEN

Let op: De leesclubcoördinator wijkt af van de onderstaande set standaardvragen. Elke vraag komt op een aparte pagina. Zie informatierubriek. De eerste vraag verschijnt op 11 november 2018. Twee dagen daarna de volgende enzovoorts.

Vraag 1: 

Deze vraag gaat uitsluitend over hoofdstuk 1. 

In dit hoofdstuk maken we o.a. kennis met de Joodse hoofdpersoon Otto Silbermann en zijn zakenpartner Gustav Becker, nationaal socialist.

a. Hoe zou je deze beide personen het best karakteriseren na het lezen van dit hoofdstuk?

b. Zien zij hun relatie/vriendschap op dezelfde manier?

c. In de openingszin viel mij op: " (...) Becker legde zijn rechterhand beschermend op Silbermanns schouder."  Op de volgende bladzijde herhaalt hij dit gebaar. "Hij legde zijn hand opnieuw op Silbermanns schouder."   Belangrijk? Hoe te duiden? 

d. Al in dit eerste hoofdstuk heb ik een paar mooie citaten genoteerd. Ik ben benieuwd naar jullie pareltjes…. Eentje maar…!?

https://www.hebban.nl/spot/leesclub-de-reiziger/nieuws/vraag-1-11-november-2018

Vraag 2:

De vertelde tijd

a. Hoe weten wij zeker dat dit unieke verhaal ten tijde van De Kristallnacht, nu exact 80 jaar geleden, werd geschreven? Welke aanwijzing(en) heb je gelezen? Volgens mij, maar één hele duidelijke in hoofdstuk 2…. Zijn er meer?

De reis van Otto Silbermann (door @JanM treffend de hellevaart genoemd) beslaat een vrij korte tijd. De lezer wordt door het “ik-vertelperspectief” meteen het verhaal ingezogen en wordt een soort meekijkende medereiziger, een soort schaduw a.h.w. De lezer is direct betrokken bij het nu, bij alles wat Silbermann denkt, beleeft, enz. Het lijkt reëel. Maar het zou toch onbetrouwbaar kunnen zijn en/of een wat vertekend beeld kunnen geven. Ook wanneer we bedenken dat de geestelijke vermogens van Silbermann verstoord raken…. En dan komt nu de vraag:

b. Zonder verder nu in detail op de ontmoetingen e.d. in te gaan, was deze reis als beschreven door Boschwitz in grote lijnen wél geloofwaardig? Hoe schat je de verhouding realiteit en fictie in? Waarom denk je dat? We hadden het er al eerder over in het leesclubcafé. Boschwitz heeft de Kristallnacht zelf niet meegemaakt in Duitsland.

https://www.hebban.nl/spot/leesclub-de-reiziger/nieuws/vraag-2-13-november-2018

Vraag 3:

Door het gekozen perspectief is De Reiziger een nogal eenzijdig belicht verhaal.

a. Zou jijzelf voor dit perspectief gekozen hebben? Wat zijn de pluspunten en/of de minpunten voor juist dít boek?

b. Welke persoon of personen zijn toch onderbelicht gebleven, nu de focus alleen bij Otto Silbermann ligt? Van wie had je de gedachten en/of acties ook wel willen volgen?

(foto: standbeeld "man met koffer"  in de haven van Vigo, Noord-Spanje), een emigrant.

https://www.hebban.nl/spot/leesclub-de-reiziger/nieuws/vraag-3-15-november-2018

Vraag 4:

De religie

a. In hoeverre speelt de joodse religie een belangrijke rol in het leven van Silbermann? Is hij actief belijdend? Volgt hij de joodse wetten en verplichtigen?

b. En zijn gezinsleden: zijn vrouw, zijn zoon? Wat komen wij over hun religie te weten door dit boek, door zijn gedachten tijdens zijn treinreizen? 

c. Waarom besluit Silbermann steeds maar weer de trein in te stappen. @EllyK schreef er o.a. ook al over. Is dit een voor de hand liggende oplossing? Is er misschien een link te bedenken naar zijn religie? Welke vluchtmanier had jijzelf gekozen?

Wellicht een overbodige opmerking: mooie citaten zijn altijd welkom! 

https://www.hebban.nl/spot/leesclub-de-reiziger/nieuws/vraag-4-17-november-2018

Vraag 5:

De anderen

Welke gebeurtenis of ontmoeting was voor jou het meest aangrijpend, beklemmend, tragisch of juist anderszins, misschien wel pósitief, hoopgevend en waarom deze keuze? Heb je er een citaat bij? 

(Het staat je natuurlijk vrij om twee of meer ontmoetingen toe te lichten.)

Mijn keuze zou bijvoorbeeld de schakende medereiziger zijn, maar er waren wel meer interessante gebeurtenissen / ontmoetingen...

https://www.hebban.nl/spot/leesclub-de-reiziger/nieuws/vraag-5-19-november-2018

Vraag 6: de verhaallijnen

Was er een gebeurtenis, een ontmoeting, of misschien wel een verhaallijn die weggelaten had kunnen worden en om welke reden?

Of was er een verhaallijn die juist méér uitgewerkt had mogen worden?  Ik denk aan de zogenaamde open eindjes.

Over Elfriede komt een aparte vraag.

https://www.hebban.nl/spot/leesclub-de-reiziger/nieuws/vraag-6-21-november-2018

Vraag 7:

Even terugbladeren misschien...

a. Vanaf welk moment was het voor jou duidelijk dat Silbermann de grip op zichzelf dreigt te verliezen en zag je zijn tragisch einde toch min of meer aankomen? Heb je daar een citaat bij?

b. Silbermann, zo lezen we al op blz. 26 - hoofdstuk twee -, was vooral heel erg bang. Om deze redenen was hij steeds op de vlucht. "Hij was bang voor het concentratiekamp, bang voor de gevangenis en bang om geslagen te worden."  Het laatste hoofdstuk, hoofdstuk elf - blz. 213 ev - vond ik erg aangrijpend. Hoe gaat het aflopen met Silbermann, nu hij in de cel is beland? Gaat hij meeschreeuwen met Schwarz en de anderen? Hoe eindigt Silbermann? Wat zijn jouw gedachten daarover? 

https://www.hebban.nl/spot/leesclub-de-reiziger/nieuws/vraag-7-23-november-2018

Vraag 8:

Vond je het begrijpelijk / acceptabel /geloofwaardig (vul zelf maar in) dat Elfriede kennelijk voor haar eigen veiligheid heeft gekozen? 

Zou dat een vrijwillige keuze zijn geweest? Wat zegt dat over hun huwelijk, hun gezin?

Waarom zou de schrijver hiervoor gekozen hebben?

https://www.hebban.nl/spot/leesclub-de-reiziger/nieuws/vraag-8-25-november-2018

Vraag 9:

Zijn jeugd...

In hoofdstuk 5 - blz 116 onderaan - blz. 122 middenin denkt Otto Silbermann tijdens zijn slaap terug aan zijn prille jeugd. De lezer krijgt een beeld van zijn thuissituatie  toen, met zijn vader, moeder, zijn kleine zusje. Wat zou de bedoeling zijn geweest van de schrijver van deze lange flashback, deze ontmoeting met het verleden? 

https://www.hebban.nl/spot/leesclub-de-reiziger/nieuws/vraag-9-27-november-2018

Vraag 10: 

Dit is de laatste vraag voor onze discussie. 

a. Ben je door dit boek Silbermann een sympathiek mens gaan vinden of juist niet? Ben je met hem mee gaan leven of bleef je op afstand met enige reserve volgen? Is het mogelijk daarvoor een oorzaak aan te wijzen? 

b. Vind je dit boek een aanrader? Graag met motivatie.

c. Is je oordeel over dit boek veranderd door het samen discussiëren in deze leesclub? Wat wil je er eventueel nog meer over zeggen? 

https://www.hebban.nl/spot/leesclub-de-reiziger/nieuws/vraag-10-29-november-2018

Volgende stap:

Schrijf je recensie van minimaal 150 woorden op de boekpagina van het leesclubboek en plaats een quote uit je recensie plus je sterrenwaardering in 'Schrijf je recensie'.

In deze leesclub is er afgeweken van de bekende "Standaardvragen".....

1. Hoe ontwikkelen de hoofdpersonages zich gedurende het verhaal? Welke van hen spreekt je het meeste aan en waarom?

2. Welke hoofdthema’s kun je onderscheiden? Hoe worden die uitgewerkt door de auteur?

3. Kun je de titel van het boek verklaren? Dekt de titel de inhoud van het verhaal?

4. Wat kun je zeggen over de schrijfstijl? Is deze anders dan je (van deze auteur) gewend bent?

5. Wat vind je van de opbouw van het verhaal? Hoe ontwikkelt de plot zich?

6. Welke elementen gebruikt de auteur om het verhaal spanning / emotie / diepgang mee te geven? Denk daarbij aan perspectiefwisselingen / flashbacks / flashforwards en keuze voor de verteller (vertelperspectief).

7. Wat is volgens jou het opvallendste element in dit verhaal?

8. Heeft de auteur je kunnen raken? En op welke manier? In positieve of in negatieve zin?

9. Denk je dat de auteur de lezer met het verhaal een boodschap heeft willen meegeven? Zo ja, welke is dat dan?

10. Welke verwachtingen had je vooraf en over dit boek en zijn die wel of niet uitgekomen?