De Verwisseling is een historische roman over de Tweede Wereldoorlog, maar dan vanuit een ander gezichtspunt. Het Tsjechische boerenmeisje Izzy leert een Britse krijgsgevangene Bill kennen die op de boerderij komt werken en ze worden verliefd. Ze willen samen vluchten, maar dat mislukt en ze komen in een krijgsgevangenenkamp terecht. Izzy moet zich voordoen als jonge man om te kunnen overleven.

Het is geen standaard oorlogsverhaal en dat trok vijftien lezers over de streep om mee te doen met een leesclub van deze roman. Ook sloten er nog drie lezers aan met een eigen exemplaar. 

Het versturen van de boeken ging in twee delen, waardoor de ene helft van de lezers nog zat te wachten op het boek en de ander zich moest beheersen om niet gelijk te beginnen met lezen. (Te vroeg klaar zijn met lezen bij een leesclub is nooit zo handig). Maar toch was uiteindelijk iedereen voorzien van een exemplaar en konden we van start. De eerste vraag ging over verwachtingen en de eerste indruk,

De leesclub

De eerste indruk en de verwachtingen

De leesclublezers hebben hoge verwachtingen. Dat het een oorlogsroman is, dat weten we, maar een andere insteek in combinatie met een liefdesverhaal legt de lat hoog. 

Esther: Ik verwacht een oorlogsroman met een originele insteek. Ik verwacht geheimen, romantiek, verdriet en spanning. Ik denk dat het einde wel voorspelbaar is, maar ik ben wel erg benieuwd naar ‘de weg ernaartoe’. Ik ben sowieso erg geïnteresseerd in geschiedenis, dus ik verwacht veel van dit boek op te steken.
Ilja: Ik verwacht een verhaal over de oorlog, maar met een andere insteek. De feiten zullen in dit boek naar mijn idee zeer zeker kloppen en ik verwacht dat ze tot hun recht gaan komen in een romantisch verhaal.

De cover en de titel

Na het lezen van het boek komt de eerste discussievraag online, waarin we de cover en de titel bespreken. En we zijn het grotendeels met elkaar eens. De cover past niet bij het toch heftige verhaal en de titel is op meerdere manieren te interpreteren en past daardoor niet volledig bij het plot. Er wordt een vergelijk gemaakt met covers van Engelstalige boeken en die vallen meer in de smaak dan deze Nederlands uitgave.

Cover

Leentjetrixie: Ik vind de cover eigenlijk niet passend bij het verhaal de foto is te vrouwelijk. Als je weet dat het verhaal er juist om draait dat Izzy er als een jongen moet uitzien hadden ze moeten kiezen voor een kortharig model als persoon en ook met een andere zwart/witte achtergrond.
Betsy: Ook ik vind de cover - hoe mooi ook - niet passen bij het verhaal. Te vrouwelijk romantisch, niet avontuurlijk zoals Izzy juist is.
Carovh: De cover mist de spanning en romantiek, die wel terugkomt in het verhaal. Op basis van de cover kan ik niet achterhalen waar het verhaal over gaat. Hierdoor past het niet echt bij het boek.

Titel

Katja: Ook de titel vind ik niet echt passend, oke ja, er is een gedaanteverwisseling, maar ik denk bij een verwisseling eerder aan de wissel tussen twee personen, en niet 1 persoon die van gedaante veranderd.
EllisPagen: De titel vind ik wel passend. Het is tenslotte een gedaanteverwisseling die Izzy ondergaat. En ook een verwisseling in gedrag en karakter. Bewust neemt ze haar nieuwe ego Cousins aan om te overleven.
Marieke: De titel wil niet helemaal overtuigen. Ik had verwacht dat ze zou wisselen met een andere krijgsgevangene, maar de verwisseling zit 'm in haar verandering naar het uiterlijk van een jonge man.

De opbouw

Het boek begint met een spannende proloog en is daarna in vieren opgedeeld. Elk deel vertelt een andere gebeurtenis. De kennismaking en de vlucht, het krijgsgevangenkamp, de steengroeve en de dodenmars. We discussiëren over het nut van een proloog en de verdeling van het boek.

Al snel blijkt dat de eerste twee delen moeizaam lezen. Het is niet helemaal duidelijk waarom, mogelijk ligt het aan de schrijfstijl. Maar de delen drie en vier zijn meeslepender en spannender en daardoor interessanter en vlotter te lezen. De ene lezer laat zich helemaal meevoeren in het verhaal, terwijl de ander van begin tot einde worstelt om erdoor heen te komen.

Helma: Hoewel de proloog wel een spannend begin is, snapte ik niet waarom dit als proloog werd gebruikt. Achteraf gezien voegde het niets toe aan het verhaal. Deel vier maakte erg veel indruk. Wat een afschuwelijke mars en het idee dat dit nog zoveel mensenlevens heeft gekost! Dat kwam wel binnen bij mij.
MarjaLegius: Een goede keuze om het boek in vieren op te delen. Zo wordt duidelijk waar en op welk moment van de oorlog de gebeurtenissen zich afspelen.
Yvonne: Ik had wel moeite met de opbouw van het verhaal ik kwam maar moeilijk in het boek en had moeite om in het verhaal te blijven.
Joketje: Het mooist vond ik het derde deel waarin ze gaan werken in de steengroeve. Er is een enorm mooie verbondenheid tussen de vrienden. De kracht van vriendschap is verpletterend. Ergens ook hoopvol.
Ilja: Ik heb met alle delen geworsteld. Ik denk dat ik uiteindelijk het snelste door deel 3 ben gegaan, maar ook dat deel sprak me niet aan.

Was het realistisch?

Het feit dat het Izzy is gelukt om zich een lange periode voor te doen als jonge man en daarbij niet spreekt roept vragen op. Sowieso is het hele verhaal bijzonder. We bekijken  in hoeverre het een realistisch verhaal is, aangezien het is gebaseerd op de uitspraak van een veteraan en het nooit is bevestigd. De meningen zijn niet gelijk, de een denkt dat het werkelijk gebeurd kan zijn, de ander plaatst er grote vraagtekens bij. 

Fieke: Ik denk wel dat het waar is dat vrouwen zich uit angst voor de optrekkende Russen als mannen hebben vermomd om aan hun misdadige gedragingen te ontkomen. Of het boek op waarheid is gebaseerd wat betreft de personage Izzy lijkt me onwaarschijnlijk, maar er zijn meer onwaarschijnlijke dingen gebeurd.
Anneke: Het minst realistische vind ik persoonlijk dat direct de juiste personen werden aangetroffen die haar verhaal mee geheim hielden. Die haar hielpen om te verbergen dat ze een vrouw was en die haar beschermden tegen de anderen.
MarjaLegius: De auteur heeft echt uitgebreid onderzoek gedaan en dat merk je in het verhaal. Daarom vind ik het ook jammer dat juist het verhaal van een vrouw in het krijgsgevangenkamp niet echt realistisch is. In de gegeven omstandigheden kan het volgens mij niet zo zijn dat je dit verborgen weet te houden omdat overal het gevaar op de loer ligt.
Roos: Of het echt is gebeurd? Ja dat geloof ik wel, maar je had ook mensen naast je nodig die je hierbij hielpen. In je eentje zou je dat niet vol kunnen houden. 

Een andere kijk op de oorlog

Het verhaal van Izzy en Bill speelt aan het einde van de Tweede Wereldoorlog en beschrijft het leven in Tsjechië en dat van de krijgsgevangenen. Eens een ander perspectief en dat is iets wat de leesclublezers wel is bevallen.

Joketje: Het is een deel van de geschiedenis waar ik heel weinig van afwist. Puur geschiedkundig zou ik er geen boek over lezen. Maar de wrede geschiedenis zit verweven in een spannend verhaal met een vleugje romantiek en pure vriendschap.
Esther Jansen: Ik vind dat alle aspecten van de oorlog belicht moeten worden. Mooi dat er nu een boek is uitgebracht over ‘het ondergeschoven kindje’. Ik heb er veel van geleerd. 
Wietske: Sowieso vind ik historische romans iets extra's hebben omdat die je iets laten zien (en vaak beter onthouden) over een stukje geschiedenis waar je wel iets van weet, maar vaak heel globaal. Op deze manier krijg je een heel directe, persoonlijke inkijk in dit aspect van WO II. Heel mooi en leerzaam.
Katja:  Hierover is zo weinig bekend. Ik had/heb niet zo heel veel met oorlogsverhalen, maar dit verhaal heeft me echt aangegrepen.

Het einde

Over het einde is een hoop te zeggen, maar vooral dat het ineens en abrupt stopt en de lezers blijven dan ook met vragen zitten en dat valt ze toch wat rauw op hun dak. We besluiten dan ook maar zelf in te vullen hoe het verder gaat met Izzy en Bill en hun kompanen en dat levert leuke mooie en ontroerende vervolgen op. Tenslotte is het aan de lezers om het boek te beschrijven in maximaal 10 woorden.

Einde

Renate: Het is een plotseling einde waar je alle kanten mee op kan. Dat vond ik jammer, ik heb altijd graag dat een verhaal helemaal klaar is, en dat je weet hoe het ze is vergaan en of Izzy ooit nog haar moeder heeft gezien.
Fieke: Door het boek zo te laten eindigen blijf je met veel vragen zitten!  Toch vond ik het goed dat dit niet is uitgediept. Het verhaal ging over de vlucht van Izzy en Bill, het zou de kracht van het boek wegnemen.

Vervolg (een van de achtien opties)

Anna: Ik denk dat Izzy, Bill en Max in Engeland op het platteland zullen vestigen. Izzy is immers niet het soort vrouw die graag in een rumoerige stad leeft. Ze zullen een boerderij beginnen met hun drietjes. Later als de rust teruggekeerd is in Europa zal Izzy terug naar huis keren. Haar broer en haar vader zijn overleden in de oorlog. Ze zal haar moeder weten te overtuigen dat die uiteindelijk mee komt naar hun boerderij in Engeland. Dan voelt Izzy zich volmaakt gelukkig, met haar moeder opnieuw aan haar zijde en een nieuw leven tegemoet.

De verwisseling in maximaal tien woorden:

Roos: Historische roman vanuit uniek perspectief; van haat tot liefde
Joketje: Spannend oorlogsverhaal waarbij vriendschap en liefde het onmogelijke mogelijk maken.
Helma: Indrukkwekkend oorlogsverhaal waarin ondanks erbarmelijke omstandigheden hoop en kameraadschap overwinnen.
CarovH: Een roman die vanuit een ander perspectief de Tweede Wereld Oorlog beschrijft.
Ilja: Een ware worsteling

Conclusie

Dat De verwisseling een mooi en bijzonder verhaal beschrijft daar zijn de leesclublezers het wel over eens, maar het lezen van het boek is niet voor iedere lezer een succes. Voor de een is het een worsteling, een ander komt moeilijk in het verhaal, maar laat zich dan toch meeslepen door het verhaal en een derde vindt het van begin tot het einde de moeite waard. De meningen over het boek lopen dan ook behoorlijk uiteen. We vergelijken de verwachtingen die we hadden voor het lezen met hoe we erover denken na het lezen.

Verwachtingen

LeentjeTrixie: Mijn verwachtingen zijn meer dan uitgekomen.
Toen ik een eerste hoofdstuk uit de sneakpreview las was ik zo nieuwsgierig naar dit boek dat ik me inschreef voor deze leesclub en mijn verwachtingen zijn ingelost.
EllisPagen: Mijn verwachtingen zijn vooral in deel 3 en 4 uitgekomen. Toen werd ik pas echt in het verhaal gezogen. Ik heb het boek met heel veel plezier gelezen.
Ilja: Ik had hoge verwachtingen van het boek, die zijn helaas voor mij niet uitgekomen, maar misschien waren die ook wel te hoog achteraf. Voor mij was het boek te romantisch en daar kwam ik maar niet doorheen.
BetsyB: Mijn verwachtingen zijn niet uitgekomen; het leek zo'n mooi verhaal, maar het lukte me maar niet om het echt dichtbij te laten komen.
Anna: Mijn verwachtingen zijn uitgekomen, een verhaal met informatie over een deel van de oorlog waar ik niet zoveel van wist. Hoewel het boek in het begin niet heel vlot las.

De sterren

Met drie x 2 sterren, een x 2,5 ster, zes x 3 sterren, zes x 4 sterren, een x 4.5 ster en een x 5 sterren, is het gemiddelde voor De verwisseling 3,33 sterren.

Quote's uit recensies

Tot slot een paar quotes uit recensies van de leesclubdeelnemers

Ilja (2 sterren) De manier waarop het verhaal is neergepend, heeft mij totaal niet gepakt en het lezen van dit boek was voor mij persoonlijk een worsteling.

Anneke (3 sterren): Het decor en de gebeurtenissen van het verhaal komen wel binnen, maar toch raakte de schrijfster me minder dan verwacht
Roos (3 sterren): Het verhaal kon mij niet zo sterk boeien als ik zou willen en is niet zo bijzonder of meeslepend als waar ik had op gehoopt. Niet steengoed maar ook niet super slecht; gewoontjes.

Katja (4 sterren): Als er maar een klein stukje van waar is, dan nog is het heel aangrijpend wat er allemaal gebeurd is.
Helma (4 sterren): De verwisseling is, behalve een liefdesverhaal in bange tijden, vooral een verhaal over kameraadschap, overleven in erbarmelijke omstandigheden en de constante angst verraden te worden.
Marja Legius (4 sterren): De situatie in de krijgsgevangenkampen, de steengroeve waar de krijgsgevangen te werk gesteld worden en de dodenmarsen zijn geloofwaardig en indrukwekkend.

Fieke (5 sterren): Ik heb het in één adem uitgelezen