Jeroen Windmeijer staat bekend om zijn spannende boeken waarin geschiedenis en religie verweven is. Voor de meeste deelnemers aan de leesclub van De wraak van Balthasar was dit de reden om zich in te schrijven. Het werd een gemêleerde groep lezers. Er waren oudgedienden, nieuwelingen en twee lezers die met een eigen exemplaar aansloten. Wat we allemaal gemeen hadden, was het enthousiasme om aan het boek te beginnen. Helaas vielen er tijdens de discussie drie deelnemers af, maar de veertien die overbleven maakten er weer iets heel moois van. Extra bijzonder was de pagina waarop de deelnemers een vraag aan de auteur konden stellen. Daar werd goed gebruik van gemaakt. Bovendien gaf Jeroen leuke reacties bij vraag 9.

De auteur

Jeroen Windmeijer (1969) is van huis uit cultureel antropoloog met een grote liefde voor Latijns-Amerika en een fascinatie voor godsdiensten. Hij heeft drie trilogieën op zijn naam staan, waarvan hij er een samen met Jacob Slavenburg schreef. Een vierde trilogie schrijft hij samen met Tjarko Evenboer. De wraak van Balthasar is het tweede deel in Windmeijers Delft-trilogie, waarvan vorig jaar deel een, De schaduw van Vermeer, verscheen.

Het boek

De wraak van Balthasar onthult het échte verhaal achter de moord op Willem van Oranje.
Victor van Atten begint nietsvermoedend aan een van de stadswandelingen die hij begeleidt. De toer wordt die avond opgeluisterd door enkele acteurs in historische kostuums. In de drukke stad valt de vrouw die tegen de stadhuismuur zit niet op. Totdat blijkt dat ze niet beweegt. Ze is gruwelijk verminkt en om het leven gebracht. Wat is er aan de hand in het anders zo rustige Delft?
Voor oud-militair Bobbi Meijer is dit de eerste zaak waarin ze zich als rechercheur kan bewijzen. Als er binnen enkele dagen echter nieuwe moorden gepleegd worden, groeit het haar bijna boven het hoofd. De enige aanwijzing die ze heeft zijn de briefjes die op de plaatsen delict worden aangetroffen: het lijkt iets te maken te hebben met het bewogen verleden van Delft. Het koninklijke verleden…

De discussie

Voor we beginnen met lezen, staan we stil bij het uiterlijk van het boek. Al snel weet Marja Vissers te vertellen dat de afbeelding van het gebouw op de cover een klooster was, dat Willem van Oranje daar ooit verbleef, en dat het nu museum Prinsenhof is. De cover wordt overigens niet door iedereen even mooi gevonden. Zo zou Vrmm het boek in de winkel niet oppakken, ze vindt de cover een beetje te somber. De achterflap lezen de meeste deelnemers wel. Evelien Walravens doet dat echter vluchtig, omdat ze te bang is dat er spoilers op staan.

Het boek heeft vier hoofdpersonages, die allen aan het woord worden gelaten door de auteur. Een van hen is Balthasar Gerards, de moordenaar van Willem van Oranje. Daarnaast lezen we vanuit de perspectieven van Bobbi Meijer, Victor van Atten en de moordenaar. Bobbi is rechercheur en ex-militair. Dit moordonderzoek is het eerste dat zij mag leiden. Imani vindt haar een sportieve, stoere vrouw, die haar best doet om zich staande te houden in de politiewereld. Haar sterkste karaktereigenschap is volgens Anna Bos-Chialastri dat ze niet vasthoudt aan eerder opgedane oordelen wanneer dat niet nodig blijkt.
Victor is geschiedenisdocent en stadgids in Delft. Hij is degene die het eerste slachtoffer vindt en het om diverse redenen niet kan laten zelf een onderzoek naar de moordenaar te starten. Bijna iedereen denkt dat zijn interesse voor de moordzaak niet alleen komt doordat hij geschiedenis heeft gestudeerd, maar ook omdat hij een oogje op Bobbi heeft en op deze manier hoopt met haar in contact te komen. Gaandeweg het verhaal zien we een zekere ontwikkeling bij Victor. Lisette ziet bijvoorbeeld dat hij zich met iedere moord meer in de geschiedenis rond de moord op Willem van Oranje en ook de Bijbelse tien geboden verdiept en zo leert om dit stukje geschiedenis van meerdere kanten te bekijken.
Het jaar 1584 staat bij menigeen in het geheugen gegrift als hét jaar waarin Balthasar Gerards Willem van Oranje vermoordde. Veel meer dan dit feit weet lang niet iedereen over deze historische gebeurtenis te vertellen. Jeroen Windmeijer brengt de geschiedenis van Balthasar in dit boek tot leven. Er is een aantal elementen dat er voor de lezers uitspringt in Balthasars verhaal. Zo was het nieuw voor beachhouseboeken dat Willem van Oranje totaal niet geliefd was, en ook de beweegredenen van Balthasar om hem naar een andere wereld te helpen, was nieuw. Zij was niet de enige hoor, veel lezers kenden deze feiten niet. Wat Annette Overvoorde opviel, is dat Balthasar al langer met het idee liep om Willem van Oranje te vermoorden en dat hij dit zo goed doordacht heeft dat hij zelfs zijn naam tijdig heeft veranderd. De straf die Balthasar kreeg voor het vermoorden van de Vader des Vaderland was gruwelijk. Annemieke vindt het dan ook opvallend dat hij geen krimp gaf tijdens de martelingen.
Er worden opvallend veel moorden gepleegd in De wraak van Balthasar, en ze worden zeer gedetailleerd beschreven. Marlies heeft daar geen moeite mee, want zo krijg je als lezer een goed beeld hoe de moorden daadwerkelijk gebeurd zijn. Anna Bos-Chialastri vond het prettig om hierdoor een beter idee te krijgen bij de moordenaar. Wie die moordenaar is, is voor de meesten niet meteen duidelijk. 10eke  had in eerste instantie meerdere gegadigden op het oog. Zelfs op het laatst dacht ze nog dat de moordenaar een medeplichtige van iemand anders was. Klummie had ook meerdere verdachten op haar lijstje, maar ze kon al snel veel namen doorstrepen. Dat er eerst iemand anders wordt opgepakt voor de moorden, ziet ze als een klassieke afleiding voor de lezer kennismaakt met de echte moordenaar. Imani moest vooral lachen bij de arrestatie van de moordenaar, die uitgleed tijdens de achtervolging net als Balthasar destijds.

De schrijfstijl van Jeroen Windmeijer wordt als toegankelijk, beschrijvend, prettig en vlot bestempeld. Hoe zit het met de spannende elementen? Welke technieken gebruikt de auteur hiervoor? Eveline Kleijn ervaart de spanning niet als nagelbijtend, maar ervaart wel dat de spanning zich gestaag opbouwt door onder andere mini-cliffhangers. Annemieke benadrukt dat het op deze manier voor haar een pageturner was. Dat het boek niet als nagelbijtend spannend wordt ervaren en wellicht niet alleen de stempel ‘thriller’ verdient, is voor de auteur niet nieuw. Hij zegt hierover: “Ik denk dat ik in mijn eentje min of meer een niche ben gaan vormen in Nederland. Ik ken geen andere auteurs die het soort religieus-historische thrillers schrijft zoals ik." Een benaming waarin iedereen zich kan vinden.

Religie is de belangrijkste drijfveer voor Balthasar om Willem van Oranje te vermoorden. Hij zegt hierover: “Ik, Balthasar Gerards, ben ervan overtuigd dat onze Heer ieder van ons met een bepaald doel op aarde heeft neergezet. Als mens heb je een bepaald lot waaraan niet te ontkomen valt. Mijn taak is het om mensen op hun dwalingen te wijzen en terug te brengen in de schoot van de moederkerk." Een uitspraak waarvan Evelien Walravens denkt dat hij toch wel een erg rotsvast geloof moet hebben om dit te kunnen doen. Ze kan er bijna bewondering voor hebben, ware het niet dat Balthasar hiervoor moest doden. Lisette vindt dat iemand met zo’n rotsvast geloof in een bepaalde God, die eveneens vindt dat je als mens een lot hebt waaraan niet te ontkomen valt, er ook op moet vertrouwen dat zijn God daarvoor dan zorgt, waardoor je niet het recht in eigen hand hoeft te nemen. Door genoemd citaat dringt de vraag zich op of er in bijna 450 jaar veel veranderd is bij mensen en/of religies. Imani denkt dat de wereldleiders van nu allen gedreven zijn door hun eigen motivatie, en ze haalt een citaat van personage Victor aan die het volgens haar heel scherp uitlegt. “Ze worden gedreven door macht, maar verpakken het in het verdedigen van hun land, of in religie, en als dat allemaal hetzelfde is, in etniciteit.”  Bij de link naar de huidige tijd denkt Vrmm gelijk aan fanatisme, geen ruimte en begrip voor andersdenkenden, opgelegde regels en weinig vrijheid.

Bij een nieuwe druk van De wraak van Balthasar wil de uitgever graag een citaat van een lezer op de cover. We mogen alle veertien een poging wagen om eeuwige roem te verdienen.
Vrmm: Religieuze, historische thriller met zoektocht naar seriemoordenaar in Delft. Een verhaal over wraak, geloof en het vinden van de waarheid.
Imani: Het enige wat een volk verenigt is hun verhaal. Maar wat als het verhaal anders blijkt te zijn?
Anna Bos-Chialastri: Wie wreekt de berechtiging van vader der vaderlands executeur?
10eke: Een serie gruwelijke moorden wordt gepleegd in Delft. Een zoektocht naar motief, relatie met religie en een historische gebeurtenis. Is het wraak?
Marja Vissers: Een thriller, maar niet zomaar eentje. De moord op Willem van Oranje, de stad Delft, interessante Delftenaren en nog meer: je gaat het allemaal meemaken!
Lisette: Een serie moorden houdt het historische Delft in zijn greep. Een zoektocht naar de dader en het motief.
Evelien Walravens: Een seriemoordenaar heeft het voorzien op willekeurige inwoners van Delft. Wat is de connectie met de moord op Willem van Oranje?
Marlies: Een spannende, historische thriller waarin de geschiedenis omtrent Willem van Oranje, wraak en de historische stad Delft samenkomen.
Gea Kuipers: Een serie gruwelijke moorden in historisch Delft brengt de recherche haast tot wanhoop. Helemaal als er een connectie blijkt met de moord op Willem van Oranje.
Klummie: Een serie mysterieuze maar gruwelijke moorden teistert Delft. Toeval? Of herhaalt de geschiedenis zich 400 jaar na de moord op Willem van Oranje?
Annemieke: Een seriemoordenaar houdt Delft in zijn greep. Wat is de relatie met Willem van Oranje?
Annette van Overvoorde: Een serie moorden in het Delft van nu, En een executie uit de tijd van de Prins van Oranje. Jeroen Windmeijer legt de feiten onder de loep en laat de lezer in vertwijfeling achter.
Eveline Kleijn: Als geen ander kan Jeroen Windmeijer het verleden en heden verweven door middel van gruwelijke executies in Delft.
beachhouseboeken: Mysterie, moord, de geschiedenis van Delft en het Koningshuis, alles gemixt tot een spannend boek met een moordenaar die alleen kan denken aan wraak!

Uiteraard hebben we het in de leesclub over nog veel meer gehad, bijvoorbeeld over onze verwachtingen, en vooral of ze zijn uitgekomen. Daarvoor verwijs ik graag naar vraag 9. Niet alleen omdat de antwoorden de moeite van het lezen meer dan waard zijn, maar ook omdat Jeroen Windmeijer op ieders antwoord reageerde.

Het eindresultaat

Na twee weken lezen en bijna twintig dagen discussiëren, is het tijd om onze waarderingen voor De wraak van Balthasar van Jeroen Windmeijer bekend te maken. Van de veertien deelnemers gaf precies de helft van de lezers vier sterren en de andere helft vijf sterren. Daarmee verdient dit boek een gemiddelde van 4,5 sterren in deze leesclub. Een prachtig resultaat.

Rest mij om alle deelnemers en Jeroen heel hartelijk te bedanken voor een gezellige, boeiende en inspirerende leesclub. Hopelijk tot snel ziens.
Lieve groet, Gea