Zuchtend onder de helse hitte van de hete septembermaand startte de leesclub met ‘De zomer die alles deed smelten’. In deze debuutroman van Tiffany MCDaniel gaat een slaperig stadje ten onder aan de gevolgen van een zinderende hitte en oplopende emoties.

De schrijfster

Tiffany MCDaniel ( 1985) is geboren en getogen in Ohio en ze laat zich inspireren door de glooiende heuvels en de kastanjebossen van haar streek. Ze is tevens dichter, kunstenaar, toneel- en scenarioschrijfster en schrijft al vanaf haar achttiende. ‘De zomer die alles deed smelten’ is de eerste roman die gepubliceerd werd. Haar uiteindelijke ambitie is een roman te schrijven waar Ray Bradbury voor uit zijn graf komt. De eerste schreden zijn gezet.

Het verhaal

In de zomer van 1984 wordt het plaatsje Breathed in Ohio geplaagd door een hittegolf. Fielding Bliss, een jongen van dertien jaar, weet dan nog niet wat hem te wachten staat. Met de hitte verschijnt de eveneens dertienjarige Sal ten tonele, een wat aparte afro-amerikaanse jongen die beweert de duivel te zijn. Fielding sluit vriendschap en Sal wordt opgenomen in het gezin Bliss. Maar in het stadje verspreiden de roddels zich snel en langzaam raakt de gemeenschap ervan overtuigd dat Sal inderdaad de duivel is. Terwijl de temperaturen stijgen, naderen de spanningen het kookpunt. Een catastrofe lijkt onafwendbaar. Niets zal ooit nog hetzelfde zijn…

Opbouw verhaal

Het plot ontwikkelt zich aanvankelijk langzaam, sloom, passend bij de warmte, aldus Annelies.
Ann B vond het verhaal vanaf de eerste zin al meeslepend. De schrijfster werkt duidelijk naar een climax toe, maar verbergt hier en daar al vooruitverwijzingen. Dit kan ze doen door het verhaal te laten vertellen door de 84-jarige Fielding. Dit brengt meteen ook een treffend contrast met zich mee tussen de jonge, ietwat naïeve en zeker nog onschuldige Fielding enerzijds en de verbitterde, door wroeging verteerde oudere man.
Martijn 69 merkt op dat de nadruk op de misère van de familie Bliss & Sal ligt.’ De gekte bij de rest van de bevolking speelt zich lange tijd op de achtergrond af.’

Veel Thema’s

Wat opvalt zijn de vele thema’s die je in het boek kan terugvinden. De lezers weten een hele zwik te noemen waarbij angst voor het onbekende toch wel als de belangrijkste wordt gezien. Vooroordelen,  angst, discrimininatie, massahysterie, licht en donker, schuld en boete, ongewenst zijn, racisme , jaloezie, machtsmisbruik en goed en kwaad passeren de revue. Lore B. merkt op dat er maar een dunne lijn is die goed en kwaad scheidt.

Actueel

Het thema van het boek is behoorlijk actueel. Angst voor het onbekende en de besmettelijkheid hiervan kan leiden tot massahysterie. Zo ziet Angele een overeenkomst met de vrees voor buitenlandse vluchtelingen en noemt Lore B de angst voor aanslagen van de IS. Martijn’69 wijst op de vrees voor moslims als gevolg van die aanslagen en op politici die van deze angst gebruik maken.

Passende Titel

Over de titel is iedereen eensgezind. Hij is uitermate passend. Annelies hierover: ‘Ik vind het wel een mooie titel. De enorme hitte is bijna voelbaar door de beschrijvingen die de schrijfster geeft. Dat mensen daardoor misschien eerder oververhit raken, moedeloos raken en  zaken minder kunnen relativeren is bijna te voelen.’
Annick merkt op dat bij veel mensen ‘fatsoensregels, eerlijkheid, openheid, geloof en goedheid smelten als sneeuw voor de zon.’

Poëtische Schrijfstijl

Dat de schrijfster tevens dichter is, is te merken aan haar schrijfstijl. Haar zinnen zijn poëtisch, vol met metaforen en zoals Marlies
zegt: ‘naarmate het verhaal vordert vertraagd het tempo als een smeltende toffee en krijgt het een steeds diepere emotie.
Hoewel een groot deel van de lezers geweldig geniet van haar mooie en beschrijvende zinnen, hebben enkelen toch een puntje van kritiek. Annelies vond dat de mooie zinnen haar deden vervreemden van het verhaal. Lore B, Rietje Angele en Harriët ervaren vooral het begin als te overdadig.

Symboliek

Het valt verschillende lezers op dat het boek rijk is aan symboliek. Marlies merkt op dat ‘niets zomaar gebeurt. Elke gebeurtenis en handeling heeft een reden of is een verwijzing. Ook de namen van de personages geven volgens Saskia aanwijzingen aan de lezer : ’Sal komt van Salomo, de wijze. Tegelijkertijd is de naam Sal een samentrekking van Satan en Lucifer.’

Milton

Dat elk hoofdstuk in het boek voorafgaat door een citaat uit Het Verloren Paradijs van MiIlton trekt meteen de aandacht van de leesclub. Annelies Tielen heeft dit meer dan 10.000 versregels tellende epische gedicht gelezen. Zij weet te vertellen dat ‘het  net als dit boek gaat over de duivel en hoe die uiteindelijk terugkomt op aarde.’

De kleur Geel

Niet alleen de cover van het boek is geel. Marlies 72 verbaast zich erover dat de kleur geel overal opduikt: ‘De zon, bloemen, een restaurant in Breathed waar borden, servetten etc. geel zijn, de koolvelden, garagemonteurs in knalgele overalls, het gele bloed van kevers. Het is eindeloos. Gele mosterd blijkt zelfs te helpen tegen pijn.

George Orwell

Het verhaal speelt zich af in negentienvierentachtig. De destijds dertienjarige Fielding is op het moment dat hij het verhaal vertelt vierentachtig jaar oud. Dat roept bij Rietje de vraag op of het getal vierentachtig soms een rol speelt in het boek.
Saskia ziet een link naar het boek 1984 van George Orwell en ook Monique herkent Orwell en merkt op dat ‘ook dát boek draait om angst. Er wordt op je gelet, wees niet anders dan de rest.’ Ann B vindt bevestiging in het boek wanneer de schrijfster Orwell met naam en toenaam noemt.
Ook Hebban-recensent Guy Doms meldt zich enthousiast. Hij heeft het boek gelezen en als fan van Orwell ziet hij meteen  de overeenkomstigheid.
Saskia ziet een tweede overeenkomst: ‘In Orwell heb je het Departement van Vrede terwijl het voortdurend Oorlog is. In dit boek is Sal de duivel maar ook weer niet terwijl de godsvruchtigen het kwaad aanhangen.’

Zeer verdeelde meningen

Geloofwaardigheid 

De leesclub was sterk verdeeld over de geloofwaardigheid en de ontwikkeling van de personages. Angele vindt de karakterontwikkeling beperkt. Ze krijgt bij de hoofdpersoon Fielding niet helder hoe hij is veranderd. Annelies vind de meeste karakters wat plat en Harriet vindt Sal niet erg geloofwaardig. Monique daarentegen vindt dat vooral Fielding een enorme ontwikkeling meemaakt. ‘Je kunt wel zeggen dat 1984 het jaar is waarin hij 'volwassen' wordt.’
Martijn’69: ’ In één zomer ontwikkel je je vaak niet zo enorm, maar de 84 jarige Fielding heeft zich ontwikkeld tot een cynische einzelgänger die met spijt terug kijkt op zijn leven .’
Ook Wilma ziet ontwikkelingen in de personages. Anderen merken op dat er wel degelijk ontwikkeling in de personages is maar dat je vooral tussen de regels door moet lezen.

Diepgang

Ook over de diepgang van het verhaal lopen de meningen uiteen. Saskia vindt de diepgang zitten in ‘het onderhuidse, in dat wat niet gezegd wordt maar wringt.’ Ann B. sluit zich hier bij aan.
Marlies merkt op dat ‘niets zomaar gebeurt. De diepgang ligt er voor haar in dat elke gebeurtenis en handeling een reden heeft of een verwijzing is.’
Harriët kan niet echt met het verdriet en de gebeurtenissen meevoelen. ‘Het miste misschien wat diepgang, iets te oppervlakkig misschien.’ Ook Angele kan niet goed met de mensen meevoelen. Voor Wilma komt dat omdat het verhaal te apart is.
Rietje zegt dan weer: ‘ na de dood van Grand vond ik juist heel reëel beschreven wat de nabestaanden voelden. Ik vond het zo goed beschreven dat ik echt even moest stoppen omdat het me heel erg aangreep.’
Volgens Annick handelt en reageert de familie Bliss op een menselijke, herkenbare manier.

Riep het verhaal emoties op?

Annick ziet zich geconfronteerd met ‘een gamma aan emoties, waarvoor je tijd nodig hebt om ze te laten bezinken.’
Ook Wilma vindt het een heftig en bijzonder boek. ‘Een boek dat je volgens mij kan blijven herlezen en steeds haal je er weer nieuwe emoties uit en komen andere gebeurtenissen sterker naar voren. Verrassend en bijzonder. ‘
Guy: ‘Deze roman snijdt door merg en been als je hem erg aandachtig leest en herleest.’
Monique vindt de personages te vlak verwerkt om ze beter te leren kennen. Ook Angele, Harriët en Lore B konden niet echt meevoelen met het verhaal en de personages.

Opvallendste element

De meeste lezers vonden de hitte en de angst het belangrijkste element.
Voor Harriet is het opvallend ‘hoe makkelijk het is om een grote groep mensen van iets te overtuigen alleen maar omdat men gedreven wordt door angst en men niet meer zelf logisch na kan denken of kritische vragen kan stellen.’
Ann B vergelijkt het boek met “De Golf van’ Morton Rhue. Bij Monique roept het herinneringen op aan de filmversie ‘The Wave’ waarin men laat zien hoe eenvoudig het is om een mensenmassa te manipuleren.
Martijn 69 noemt een heel ander element: “dat de duivel het verstandigste en meest liefhebbende personage is en dat zijn tegenstrever die het stadje tegen de zogenaamde duivel opstookt zelf de pure slechtheid is.’

Eindoordeel

De meningen en oordelen van de lezers over ‘De zomer die alles deed smelten’ zijn heel divers. Dit geldt ook voor het aantal sterren dat men het boek gaf. Deze lopen uiteen van 2 tot 5 sterren. De een is laaiend enthousiast, de ander vindt het tegenvallen.
Zo geeft Annelies bijvoorbeeld 2 sterren : ‘ Paar pareltjes in te ambitieuze roman’
Marlies 72 vindt het echter een ‘Duivels Mooi Boek’ en geeft het maximaal aantal sterren.

De gemiddelde waardering komt uit op 4 sterren. Een mooie waardering voor een intrigerend boek.