Eindoordeel: Leuk futuristisch glamourverhaal, maar niet voor iedereen
Het boek kreeg in het Nederlands de pakkende titel Duizend hoog, de schrijfster heet Katharine McGee en is een 28-jarige debutante, de setting is de Toren, een duizend verdiepingen tellende wolkenkrabber in New York, de tijd is het jaar 2118. Het verhaal gaat over het wel en wee van vijf jongeren die in deze Toren wonen en allemaal hun eigen gezichtspunt krijgen. Hoe hoger ze wonen hoe rijker, hoe lager hoe armer. Het boek wordt vaak een Gossip girl in de toekomst genoemd, vanwege de soapachtige aard van het verhaal. Hoe dan ook, young adult magazine 7-Days koos Duizend hoog als het decemberboek in de reading challenge die ze in 2016 organiseerden. En daarmee was dit het laatste boek uit de rij en werd er, om dat te vieren, een leesclub aan de gebruikelijke giveaway vastgekoppeld.
Vijfentwintig deelnemers aan de challenge werden ingeloot en mochten halverwege december aan de leesclub beginnen. Drie lezeressen sloten aan met een eigen exemplaar. Een leesclub die start wanneer de voorbereidingen voor Kerstmis al in volle gang zijn, bleek echter niet ideaal. De post is immers ook erg druk in die periode en dus druppelden de boeken maar geleidelijk aan binnen. Daar stond natuurlijk tegenover dat de meeste deelnemers vakantie hadden, waardoor veel boeken toch nog snel uit werden gelezen, ondanks een goede 400 pagina’s leesstof.
De leesclub bestond naast het leesclubcafé en de leesclubdiscussie (die acht op het boek aangepaste vragen had) ook uit een nieuw onderdeel, namelijk de leesclubglossy. Dat was geïnspireerd op het boek, omdat het inderdaad vol soapachtige elementen zit en ook flink wat glamour bevat. Een glossy paste hier dus prima bij! In de leesclubglossy bespraken de deelnemers de belangrijkste personages en werden er nieuwtjes gedeeld over het boek en/of schrijfster Katharine McGee. Zoals dat er in augustus 2017 een vervolg op Duizend hoog wordt verwacht en dat de voorbereidingen voor een tv-serie zelfs al vóór de publicatie van het boek zijn begonnen.
Hieronder volgt een overzicht van de onderwerpen waarover nog het meest is gediscussieerd in de leesclub. Daar komen wel spoilers in voor, dus pas op als je het boek nog niet gelezen hebt!
Van proloog…
Om maar te beginnen bij het begin. Duizend hoog is een boek met een opmerkelijke proloog. We zien namelijk een meisje van de hoogste verdieping van de Toren vallen, maar we weten niet wie het is of wat er is gebeurd. Dat wordt pas tegen het einde van het boek duidelijk. Het moge echter duidelijk zijn dat deze opzet een bepaalde spanningsboog tot gevolg heeft, want het verhaal lijkt nu gericht op de vraag wie dat meisje was en waarom ze is gevallen. De manier waarop dat in dit boek verder is uitgewerkt riep echter gemengde reacties op, omdat het verhaal lange tijd niet teruggrijpt naar die proloog.
Een aantal deelnemers was direct na het lezen van de proloog enige tijd best heel benieuwd naar wat er aan de hand was, maar zag dat geleidelijk aan naar de achtergrond zakken. MissyP: De proloog hakt er wel direct in. … Dan ben je heel nieuwsgierig wie het is, maar je moet met alle hoofdpersonen nog kennis maken. Gedurende het verhaal raakt de val wat op de achtergrond. Er zijn zoveel meiden die er voor in aanmerking komen...
Voor een handvol lezers duurde het te lang voordat de proloog zijn besluit nam, omdat ze het gevoel hadden dat die eerder in het verhaal had zullen komen. Vooral Nalina vond de proloog daardoor in de weg zitten: Ik had gehoopt dat de proloog eerder zou komen, want ik dacht dat het verhaal daar juist om draaide. Daardoor leek het boek voor mij eerder een soort introductie dan dat het daadwerkelijke verhaal verteld werd, wat ik erg jammer vond. … Nu was ik de hele tijd afgeleid door de proloog en kon ik maar moeilijk het verhaal in komen. Ik denk dat als ik de proloog niet had gelezen, dat ik het boek dan veel leuker had gevonden.
Een enkeling had helemaal niet willen weten dat er iemand dood zou gaan op het eind en vond de proloog in dat kader overbodig. Inge Hogevonder: Als deze er niet in had gezeten had ik het einde veel beter gevonden omdat je echt verrast zou zijn dat er iemand dood gaat. Nu lees je de hele tijd met het idee in je achterhoofd dat er iemand van de toren valt. Het maakt je natuurlijk wel nieuwsgierig naar wie het is maar met alle drama die er al in de toren speelt was het helemaal niet nodig geweest om dit van te voren te weten.
Anderen vonden het echter juist een geweldige opzet. Amber: Mijn hersenen draaide op volle toeren na de proloog. Ik heb elk denkbare gebeurtenis langs laten komen, maar ik heb het niet kunnen raden. Voor mij een verassing dus! Echt goed uitgewerkt en de spanning bleef er aardig inzitten. Juist omdat er zoveel drama is waren er veel verschillende mogelijkheden en je blijft je maar afvragen wat er nu precies is gebeurd en wie het is overkomen. Mijn complimenten!
… naar ontknoping
Maar dan de uiteindelijk ontknoping zelf. Die vindt plaats op het dak van de Toren en daar verzamelen zich alle vijf de hoofdpersonen. En zo komen vijf verschillende verhaallijnen heel mooi samen. En dat roept niets dan lof op voor schrijfster McGee. Angelique: Ik vind dat de auteur goed naar de ontknoping heeft toegewerkt. De verhaallijnen kwamen goed samen, dingen vielen op hun plek, ook word er op deze manier ruimte gelaten voor een vervolg.
Ook positief zijn de deelnemers over het feit dat tot op het allerlaatste moment alle opties nog helemaal open blijven, behalve dat het een meisje is dat valt. Dit feit en de uiteindelijke gebeurtenissen op het dak komen voor eigenlijk iedereen als een verrassing. Eline R: Ik vond het boek pas echt spannend toen ze allemaal samen op het dak stonden, omdat ik wist dat dit het moment zou zijn dat wat er in de proloog gebeurde ook daadwerkelijk zou gebeuren. Ik vond de ontknoping zeker verrassend, want tot het laatste moment kon ik alleen maar raden naar wie het zou zijn wie er van het dak zou vallen. Het was absoluut niet zo voorspelbaar dat ik meteen wist wie het zou zijn.
Een goed voorbereide, verrassende en tot het laatste moment spannend gehouden ontknoping dus. Wel was een merendeel van de leesclub enigszins bedroefd over het verlies van het meisje dat zou vallen. Een verrassende ontknoping is nog niet de ontknoping die je had gehoopt. Jamie: Na de proloog was ik een klein beetje nieuwsgierig, maar hoe verder ik in het boek kwam hoe nieuwsgieriger en banger ik eigenlijk werd. Het zou toch niet zo zijn dat één van mijn favoriete personages eraf viel en ja hoor.
Vijf hoofdpersonen…
Het boek draait in principe om vijf tieners van 17 en 18 jaar oud, hoewel een aantal goede vrienden van hen ook regelmatig in beeld komen. Dat zijn:
-
Avery Fuller, het rijkste meisje van de Toren dat op de duizendste verdieping woont en genetisch is ontworpen om perfect te zijn. Toch kan ze datgene dat ze het liefste wil hebben niet krijgen.
-
Leda Cole, de beste vriendin van Avery, heeft het ogenschijnlijk goed voor elkaar, maar worstelt met een geheime drugsverslaving en een problematische liefde voor Avery’s stiefbroer Atlas.
-
Eris Dodd-Radson is ook een in rijke vriendin van Avery. Als een lang verholen waarheid boven water komt, stort haar wereld echter in en moet ze verhuizen naar laag in de Toren.
-
Rylin Myers, is een arm meisje dat voor haar jongere zus moet zorgen en foute vrienden heeft. Maar dan lijkt haar leven een verrassende wending te nemen als ze de rijke Cord ontmoet.
-
Watt Bakradi, is een technisch genie met een merkwaardig geheim: hij heeft een illegale kwantumcomputer in zijn hoofd. Daardoor kan hij heel veel te weten komen van iedereen.
-
Andere belangrijke personages zijn Cord, Atlas en Mariel, een nieuwe vriendin die Eris zal maken in de lagere regionen van de Toren.
Wat vond men nu van deze hoofdpersonen? Welnu, tijdens de leesclub blijkt al snel dat de smaken sterk verschillen. Tijdens het lezen van het boek hebben alle vijf de personages zo hun eigen fans, maar blijken ze ook allemaal bij sommige lezers minder goed te vallen. Niemand steekt er uit naar boven en niemand naar beneden. Behalve dat Leda gedurende het verhaal de nodige sympathie zal verliezen en als minst favoriete personage zal eindigen. Mariel krijgt trouwens ook veel bijval, maar Atlas wordt een paar keer saai genoemd.
… en vijf gezichtspunten
Een ander opvallend kenmerk aan Duizend hoog is dat het verhaal voor iedere hoofdpersoon een eigen gezichtspunt beschikbaar heeft en daarmee in wezen ook een eigen verhaallijn. Maar vijf gezichtspunten is vrij veel. Dan is het dus de vraag hoe de lezers dat hebben ervaren. Dat blijkt verrassend positief te zijn. De conclusie mag wel zijn dat mensen het leuk vinden om een verhaal vanuit meerdere standpunten te lezen. Leentje vond het bijvoorbeeld het leukste onderdeel aan het boek: Ik vond de 5 verschilde personen wel heel leuk gedaan. Elk met hun eigen leven, eigen ideeën. En een stukje verderop: Heb tijdens het lezen er helemaal niet over nagedacht wie het zou kunnen zijn dat was gesprongen/ gevallen wat dan ook. Vond het een leuk boek door de verschilde hoofdpersonen kom je niet vaak tegen.
Tinke geeft nog meer goede redenen voor het vertellen van een verhaal vanuit zoveel gezichtspunten: Het is vooral omdat ik anders misschien wel een hekel heb aan een personage en dan de hele tijd vanuit haar gezichtspunt moet lezen. Nu had ik wel een hekel aan een personage maar hoefde ik niet zo vaak uit haar gezichtspunt te lezen. Iedereen was anders en had een eigen mening en dat vond ik wel mooi. En vooral wat ze van elkaar vonden.
Een aantal deelnemers moest wel wennen aan deze opzet en had er wat opstartproblemen door. Brechtje: Ik vond vijf gezichtspunten eigenlijk best wel veel, en vooral in het begin moest ik er wel even aan wennen. Vooral dankzij de kleine cliffhangers bij de hoofdstukken, was het af en toe wel even verwarrend en moeilijk switchen. Achteraf vond ik het wel een hele leuke manier van schrijven: je kon iedereens gedachten en gevoelens lezen, en dat maakte het verhaal wel duidelijker. De personages hadden ook wel een eigen stem, dat vond ik heel prettig. Ik vond het heel leuk om te lezen!
Ook opmerkelijk was het feit dat de allerlaatste alinea wordt verteld vanuit een nieuw gezichtspunt, namelijk dat van Mariel. Zo’n ongebruikelijk gezichtspunt op het einde van een verhaal kan heel verkeerd vallen, maar niet in dit geval. Verschillende deelnemers gaven aan dat Mariels gedachten, die een duidelijke brug vormen naar het volgende deel, hun alleen maar extra deden uitkijken naar het tweede deel. Esther: Mariëlle opende de deur naar een vervolg op dit boek. Ik kan de gedachten van Mariëlle goed begrijpen. Ik zou denk ik net zo reageren. Een mooie afsluiter van dit boek.
Een gigantische wolkenkrabber…
Hij is natuurlijk het meest in het oog springende onderdeel van dit verhaal: De Toren, een wolkenkrabber van duizend verdiepingen hoog in de stad New York. Het valt niet mee om je voor te stellen hoe die eruit ziet. Dan kun je de hulp van goede omschrijvingen wel gebruiken. Krijgt de lezer die ook van de auteur? Nou, dat valt in de ogen van veel deelnemers wat tegen. Claudia Verleg: Verder lijkt het alsof Katherine niet erg veel moeite heeft gedaan om de rest van de toren te beschrijven. Dit vond ik erg jammer, aangezien dit concept het verhaal wel uniek maakt. Ik kan me zelf wel iets voorstellen over hoe de toren eruit ziet, maar dat is meer mijn eigen verbeelding en fantasie dan daadwerkelijk die van McGee. Jammer, want ik had het graag vanuit haar visie willen weten.
Zelf bedenken hoe de Toren eruit ziet vond echter niet iedereen een nadeel. Fany: De toren en de omgeving waren minder duidelijk in het boek maar voor mij niet echt een probleem. Ik bedenk zelf wel hoe het er zou kunnen uitzien…. Voor mij lag de klemtoon hier op de relaties en minder op de plaats maar dat is persoonlijk.
Over de beschrijvingen van het leven in de Toren was men een stuk enthousiaster. Belangrijk probleem was wel dat de hoge, rijke verdiepingen een stuk duidelijker werden omschreven dan de arme, lagere verdiepingen, terwijl het midden bijna helemaal buiten beschouwing bleef. Anne-Claire: De rijke hogere verdiepingen zijn beter beschreven dan de lagere verdiepingen. Helemaal mist (voorlopig) is het middelste gedeelte, geen enkele hoofdpersoon uit de middenklasse, terwijl daar de meeste mensen toch toe behoren... Maar ergens begrijp ik het ook wel. Die rijken kunnen zich veel meer technische snufjes veroorloven en Katharine McGee heeft ontzettend veel lol met die te bedenken, dus tja.
Maar daarmee bleven er dus wel vragen bestaan over hoe die onderste verdiepingen er nu eigenlijk uitzien. Inge van Duijvenvoorde: De onderste verdieping had allemaal straten en ik kreeg het gevoel dat het dan zo groot als een heel wijk zou moeten zijn. Maar hoe zag dat er dan uit? Want in een gebouw heb je natuurlijk misschien wel ramen voor een beetje daglicht, maar dat kan niet vanuit het plafond. Hadden ze daar lampen voor, of was het gewoon donker. Hadden ze net zoals op een echte straat lantaarnpalen? In mijn voorstelling was het daar altijd donker en dus een soort nachtelijke sfeer.
Zou er dan iemand in zo’n wolkenkrabber willen wonen? Nee, daarvoor werd geen enkele vrijwilliger gevonden. Eline Huls moet er echt niet aan denken: Ik kan wel zeggen dat ik van harte hoop dat zoiets nooit gerealiseerd zal worden. Het lijkt misschien ideaal om alles binnen handbereik te hebben en nooit meer ver te hoeven reizen voor werk, school of vrije tijd, maar tegelijkertijd wordt je wereld er zo ontzettend klein van.
… in de toekomst
Het verhaal speelt zich overduidelijk af in de toekomst, in 2118 om precies te zijn. Dan is het dus ook de vraag wat men vindt van het toekomstbeeld dat wordt geschetst. Helaas blijkt die de meesten niet zo goed te bevallen. Vooral de enorme kloof tussen arm en rijk, die in het boek zo breed wordt uitgemeten en door de wolkenkrabber aanschouwelijk wordt gemaakt, staat veel deelnemers tegen. Marcia: De toekomstvisie die Katharine McGee schetst is niet zo deprimerend als bijvoorbeeld in The Children of Men of The Hunger Games, maar nog altijd eentje waar ik me niet echt op verheug. Ik zou het jammer vinden als status, geld en macht het enige is waar men naar streeft, al zou je natuurlijk kunnen stellen dat dit slechts een uitvergroting is van onze huidige maatschappij (de steeds groter wordende kloof tussen arm en rijk). Desondanks hoop ik juist dat deze tendens in het echte leven weer een beetje afneemt en mensen leren gelukkig te zijn met zichzelf en ook minder waarde hechten aan social media en online stats. Maar dat is misschien een tevergeefse hoop. Maar misschien valt dat ook wel mee, als je ziet hoeveel deelnemers aan één leesclub hetzelfde hopen.
Opvallend is trouwens dat schrijfster Katharine McGee de door haar geschetste toekomst niet lijkt te zien als negatief. In een interview zei ze hierover het volgende: I love books like The Hunger Games and Divergent, ..., but I was feeling an overwhelming frustration that every depiction of life in America we were seeing was incredibly dim. I finally got to the point where I thought, why don’t I just write a different vision of the future myself?
Misschien doelt ze hiermee echter vooral op de technologische vooruitgang die in Duizend hoog volop aanwezig is en waar ze duidelijk met veel plezier aan heeft gewerkt. Maar wat vinden de lezers daar dan van? Welnu, daar wordt alvast een stuk enthousiaster op gereageerd. Brandon: … er zijn wel snufjes waar van ik denk dat zou ik wel eens willen proberen. Nooit meer mijn sleutel van de deur kwijt kunnen doen want die heb ik steeds bij mij, geweldig toch? een Robot die mij zou helpen met mijn taken binnen het huishouden zou ik ook wel zien zitten, niet meer uit de zetel terwijl ik aan het lezen ben om iets te drinken of te snoepen te halen.
Zien vrouwen dat wellicht anders? Welnee. Lore: Ik ben wel een voorstander van technologie. De gadgets leken me dus allemaal geweldig! Een oogscanner, kan het beter? Zo kan ik mijn sleutels nooit meer kwijtraken. Vooral mijn fietssleutel zal hier dankbaar voor zijn ;) En die laatste opmerking kon uiteraard op veel bijval rekenen.
Niettemin waren er een aantal populaire gadgets en een aantal vermaledijde exemplaren. Geliefd waren vooral de huishoudrobot, de computergestuurde kledingkast, de hovercraft en monorail voor het vervoer en de koelkast die ervoor zorgt dat je nooit teveel calorieën binnenkrijgt. Dat sleutels vervangen worden door irisscans vond iedereen superhandig, maar het idee om het vrienden en familie hiermee gemakkelijker te maken zomaar je huis binnen stappen, was dan toch weer minder. Het op afstand minst populaire idee waren de contactlenzen die alle telecommunicatie verzorgden en waarmee men contact kon zoeken met anderen. Een woordgrap van de schrijfster wellicht, maar voor de meesten toch een wat beangstigend idee dat je dan steeds berichten en andere zaken letterlijk voor je netvlies ziet. Hoe moet je dan nog opletten of andere mensen aankijken?
Claudia Bosman ziet beide kanten van de medaille: Ik vind sommige dingen echt hilarisch in het boek. De koelkast die bijhoudt wat je allemaal gegeten hebt en je dan een glas water geeft omdat je aan het max aantal calorieën zit. Geweldig! Geef mij zo'n koelkast :-) Snoepjes waarin techniek zit verwerkt. (Gummy Buddies blz 85/86) . De computer gestuurde kledingkast, erg handig! Ondanks dat ik erg moet lachen om al die technische snufjes in het boek hoop ik toch niet dat dit allemaal werkelijkheid gaat worden in de nabije toekomst. Vooral die lenzen lijken mij helemaal niks.....mensen zitten tegenwoordig al bijna 24/7 op hun mobiele telefoon van alles te doen en met die lenzen zal er helemaal niet meer normaal gecommuniceerd worden denk ik?
Een ander punt waar sommige deelnemers moeite mee hadden was het veelvuldige gebruik van toekomstige drugs en alcoholische dranken die in het boek voorkomt. Amber stelde het aan de kaak en kreeg bijval van Angelique. Naar hun mening werd het neergezet alsof het maar normaal was voor een stel tieners. De gevolgen die het uiteindelijk voor een aantal hoofdpersonen had, vonden ze geen afdoende tegenwicht. Een stel andere deelnemers had dat echter anders ervaren en meende dat de consequenties wel hard waren aangekomen. Ook werd er geopperd dat het op zich paste bij de levensstijl van de personen in het boek. Corine had er een bijzondere kijk op: Ik vond het drank- en pilgebruik ook wel opvallend maar het paste wel bij de trieste, eenzame wereld waar een paar personages inzaten. Mariel leeft in een fijn gezin bijvoorbeeld en gebruikt niets overmatigs voor zover ik me herinner en Watt blijft redelijk stabiel omdat hij Nadia heeft. (op het bijna einde na waar Watts wereld helemaal inzakt). Dus in mijn ogen heeft dat overmatig drank/ drugsgebruik wel een duidelijke plek in het verhaal.
Is dat leuk, zo’n futuristische soap?
Uiteindelijk draaide het verhaal vooral over de onderlinge strubbels van de hoofdpersonen, waardoor het boek een soort soap in een technologisch vernuftige toekomst is geworden. En dat is een combinatie die nog niet zo vaak is gedaan. Dan is het dus de vraag wat lezers van zo’n concept vinden, want eigenlijk staat of valt de waardering voor het boek daarmee.
Uiteindelijk bleek zowel in de leesclubdiscussie als in de leesclubglossy dat een meerderheid van de deelnemers er behoorlijk enthousiast over was. Een aantal lezers had toch wat bedenkingen en/of moeite met het boek. Opvallend is dat diegenen die uiteindelijk meenden dat het boek toch niet zo hun ding was, meestal hoge verwachtingen hadden gehad, terwijl lezers met juist lagere verwachtingen en twijfels over zo’n soapachtig verhaal positief verrast waren. Dat doet vermoeden dat het op voorhand moeilijk te voorspellen is of Duizend hoog geschikt is voor een bepaalde lezer of niet. Er is maar één ding dat iemand kan doen om uit te zoeken wat hij of zij vindt en dat is het boek zelf lezen!
Een overzicht van de verschillende conclusies kort samengevat:
-
Verslavend! Een woord dat wel vaker in één zin wordt genoemd met soaps. In dit geval hebben zowel Inge van Duijvenvoorde, Leentje als Marcia het laten vallen. Zij waren bijzonder enthousiast over het boek.
-
Een heerlijk boek dat ik gewoon niet weg kon leggen. Zo kun je de mening van Tinke, Eline R, en MissyP het beste samenvatten.
-
Ik moest er aanvankelijk even inkomen, maar daarna heb ik het met veel plezier gelezen, omschrijft de leeservaring van Lore, Karin, Amber, Jamie, Anne-Claire en Claudia Bosman.
-
Een geweldig boek, maar wel een beetje jammer van die proloog, die was beter geweest van niet, aldus Inge Hogevonder.
-
Het was een mooi boek dat ondanks de glamour en technologie toch veel aandacht had voor universele menselijke waarden, meende Fany.
-
Een mooi en leuk verhaal in een toekomst met veel interessante technologische vooruitgang, gelooft Brandon.
-
Een leuk boek om te lezen en ik vond het beter dan ik had verwacht, maar het miste wel spanning, stelde Brechtje.
-
Het was niet onaardig, maar ik had er toch meer van verwacht. Teveel drama en te weinig spanning, zo besloten Nalina, Eline Huls en Esther een beetje teleurgesteld.
-
Niet voor mij al dat drama, maar ik begrijp best dat anderen het leuk vonden, gaf Claudia Verleg aan.
-
Het was best goed geschreven, maar absoluut niet mijn ding, moest Angelique na een worsteling met het boek vaststellen.
-
Oppervlakkig en het boeide me niet, zo besluit Corine de rij resoluut.
Er is ook goed nieuws voor de uitgever: slechts drie deelnemers gaven aan het tweede deel niet te willen lezen en twee deelnemers twijfelen nog. De rest kijkt reikhalzend uit naar het vervolg. Wel zijn velen een beetje benauwd dat dit boek een eindeloos doorhobbelende serie wordt met te weinig spanning, vernieuwing en ontwikkeling. Namens de leesclub Duizend hoog wordt het Katharine McGee dan ook van harte aangeraden dat te voorkomen!
Eindoordeel
Uiteindelijk beoordeelden bovenstaande deelnemers het boek met één maal 2 sterren, vijf maal 3 sterren, elf maal 4 sterren en drie maal 5 sterren. Lore en Eline Huls gaven expliciet aan dat ze het boek eigenlijk 3,5 ster wilden geven. Omdat de een dit naar boven en de ander het naar beneden heeft afgerond, maakt dat voor de eindscore niks uit en kan het hier voor de goede orde zo vermeld blijven. Het eindtotaal komt daarmee op 83 punten en een gemiddelde van 3,77. Dus, met de hakken over de sloot, een gemiddelde beoordeling van 4 sterren voor Katharine McGee en Duizend hoog!