OVER HANNELORE

In Hannelore heeft Frank Krake de jeugdjaren van Hannelore, die in de sekte De Gemeente Gods opgroeide, opgetekend. Hannelores ouders traden toe tot de Gemeente Gods toen zij pas drie jaar was. Tot haar 17e jaar kende ze geen ander leven, dan het leven binnen de sekte waar de charismatische Sipke Vrieswijk en zijn minnares Aagje Hoekstra de dienst uitmaakten. Als zelfbenoemde Ware Profeet voerde hij een waar schrikbewind onder zijn volgers. Een schrikbewind dat van kwaad tot erger ging, waarbij hij de meest bizarre opdrachten uitvaardigde onder de noemer: ‘Zo zegt de Here der Heerscharen’. Toen het einde nabij leek ‘ontvoerden’ ze Hannelore naar Israël, Zweden en Cyprus. Na jaren gevangenschap, drank en drugs werd ze tegen haar wil bevrijd, waarna een internationale klopjacht op Vrieswijk begon.

Vanaf dat moment begon ook pas haar echte strijd. Het gevecht om opnieuw te leren leven, weer Hannelore te worden in een vrije wereld. Met vallen en opstaan wist ze die strijd uiteindelijk te winnen. Nu leidt Hannelore (42) een gelukkig leven met haar grote liefde en vier kinderen en hoopt ze een voorbeeld te mogen zijn voor velen.

DE LEESCLUB EN HUN VERWACHTING

De leesclub bestond uit 28 lezers (inclusief de coördinator van de leesclub), waarvan 3 lezers met een eigen exemplaar meededen. De lezers verwachtten een indrukwekkend, aangrijpend en heftig verhaal over het leven binnen een sekte. Dat ging misschien nog wel het meeste op voor Paul Wormsbecher: ‘In mijn omgeving speelt eenzelfde situatie en aan de ene kant is er de angst dat het boek te confronterend is en daarmee inhoud geeft aan wat mijn vermoeden is spelend in mijn omgeving; aan de andere kant is er een enorme bron van nieuwsgierigheid om te lezen hoe mensen in deze situatie verzeild raken, verknoopt raken en er niet meer uit kunnen ontsnappen.’ De lezers hoopten ook antwoord te krijgen op hoe een sekteleider te werk gaat zoals Marjo: ‘Ik verwacht na het lezen van dit boek meer info te hebben hoe een sekteleider in zijn werk gaat om zijn volgelingen zo blindelings hem te laten volgen.’  Een nieuwsgierigheid die onder andere door Tienke werd gedeeld: ‘Sowieso verwacht ik een verhaal dat me (ook zonder leesclub) nog wel bezig zal houden in gedachten. Ik ben namelijk behoorlijk nieuwsgierig naar andere levensstijlen maar vind het vervolgens lastig om me er een voorstelling van te maken en daar blijf ik dan over nadenken.’ Een aantal lezers gaf aan dat zij eerdere boeken van Frank Krake hadden gelezen en er daarom bijna blind van uitgingen dat ook Hannelore weer een prachtig boek zou zijn.

COVER EN TITEL

Over de cover waren de meningen eensgezind. De meeste lezers vonden de frisse, vrolijke kleuren en het onschuldig ogende lachende meisje op de cover reden om het boek op te pakken in de boekhandel. Deze vrolijkheid staat in schrille tegenstelling tot wat Hannelore is overkomen. Martijn was lovend over de vormgeving: ‘Mooi apart formaat, fijn papier om mooie omslag.’ Voor Renate sprongen de sprekende blauwe ogen van Hannelore er uit. Dat vond Mwaal ook: ‘Door de kinderfoto met haar sprekende blauwe ogen krijgt het boek meteen een beeld. De titel en ondertitel spreken er sterker door. Mooi contrast door op de achterflap de volwassen versie te plaatsen.’ Frank Krake, die net als Hannelore zelf meewerkte aan de leesclub, verklaarde de symboliek achter de cover: ‘Het is het onschuldige meisje van voordat alle ellende begon die je vrolijk toekijkt op de cover en de zelfverzekerde en gelukkige vrouw van nu die op de achterzijde het boek afsluit. Daar tussenin bevindt zich haar verhaal, haar leven van tussen die twee foto's....’

VORMGEVING, SCHRIJFSTIJL EN WOORDGEBRUIK

De schrijfstijl werd onder andere gewaardeerd als ‘vlot’, ‘gemakkelijk leesbaar’, ‘pakkend’, ‘toegankelijk’ ‘puur en rauw’ en ‘integer, eerlijk en levensecht’. Het was Rcisca zo goed bevallen dat ze zeker nog meer boeken van Frank wil gaan lezen.

Het boek bevat veel foto’s om het verhaal te ondersteunen. Dit doet je beseffen dat Hannelores verhaal echt gebeurd is. Lizzie: ‘Zonder die foto's had ik het boek minder geloofwaardig gevonden, gewoon omdat het onrealistisch lijkt maar de foto's bevestigen het verhaal en tonen aan dat de gruwel echt plaatsgevonden heeft. Kippenvel krijg je ervan.’

Zeker in het eerste deel van het boek citeert Frank Krake veelvuldig sekteleider Sipke Vrieswijk. Dit resulteert in een grote hoeveelheid Bijbelse teksten. De meeste lezers vonden dat juist dit de persoonlijkheid van Vrieswijk weergaf en aantoonde dat het steeds extremer werd. Paul Wormsbecher: ‘Het gebruik van deze teksten heeft mijn leesplezier alleen maar vergroot, ook al ben ik persoonlijk totaal niet gelovig aangelegd..... voor mij onderdeel van de inhoud van het verhaal; sterker nog - de alles omvattende manier van indoctrinatie door Vrieswijk om de leden van de Gemeente Gods te kleineren, te beïnvloeden en onder de duim te houden !!’ Martijn vond het functioneel, maar vond het tegelijkertijd: ‘wel een beetje ‘too much’ om te lezen. En Angela vond deze hoofdstukken ‘taaie stof om te lezen’. Hannie vond het verhelderend: ‘De Bijbelteksten laten goed zien hoe het er in de Gemeente Gods aan toe ging. De leden van deze gemeenschap werden zo vaak gebombardeerd ermee, dat ze gedrild werden om hun gedachten daardoor te laten bepalen.’ Marjo onderstreepte het nog verder: ‘Het is juist heel belangrijk dat die Bijbelteksten erbij staan. Daardoor kun je zien dat hij de teksten die hij gebruikt uit de Bijbel, uit hun verband haalde en helemaal naar zijn eigen hand zette. De teksten die tegen hem zouden pleiten die haalde hij niet aan.’

INHOUDELIJKE DISCUSSIE

Wat bij elke lezer overheersde was de verbijstering over hoe mensen zich zo kunnen laten indoctrineren door een persoon en daar hun gezin, hun familie, vrienden en hun baan op het spel zetten en zich financieel totaal lieten uitkleden. Peter Marks had daar wel een verklaring voor: ‘Je wordt immers meegezogen met het zogenaamde Woord van God dat wordt verkondigd. Je wilt dan behoren bij de uitverkorenen. Als je dat maar vaak genoeg hoort, ga je er ook nog in geloven.’ Jeanet: ‘Maar ook dat Vrieswijk als maar verder gaat en dat iedereen daar gewoon in meegaat. Dat (bijna) niemand zegt "tot hier en niet verder".’

De daden van Sipke Vrieswijk en zijn minnares Aagje Hoekstra werden door alle lezers verafschuwd. Marieke Scheers omschreef hem als ‘knettergek’ en ook over de daden van Aagje was ze duidelijk: ‘Ze heeft dat machtsspelletje dat er werd gespeeld helemaal eigen gemaakt en genoot er net zo van als Vrieswijk.’ Hoewel Vrieswijk werd gezien als de kwade genius, dacht een aantal lezers dat Aagje, die op de achtergrond Vrieswijk influistert misschien nog wel erger was. Lizzie: ‘Ik heb helemaal geen positief beeld van haar, ik denk dat zij misschien nog een grotere manipulator is dan Vrieswijk.’

De lezers waren unaniem geschokt over wat de volgelingen van de Gemeente Gods hebben moeten meemaken: het seksueel misbruik door het verplicht het bed delen met Vrieswijk en Hoekstra, het ongemerkt toedienen van drugs, het financieel kaal plukken en de geestelijke mishandeling. Het ging van kwaad tot erger. Het drukte de lezers met de neus op de feiten over hoe het er aan toegaat in een sekte. Ingrid: ‘Toen ik aan het boek begon had ik nooit verwacht dat het me zo zou raken, soms heb ik het boek moeten neerleggen omdat het zo heftig was en beseffend dat dit waargebeurd was. Ik ben blij dat dit verhaal gepubliceerd werd want dit mocht niet in de doofpot verdwijnen.’

MEDEWERKING FRANK KRAKE EN HANNELORE AAN DE LEESCLUB

De medewerking van zowel Frank als Hannelore werd bijzonder op prijs gesteld. Bovenal heeste er een enorm respect voor Hannelore omdat ze het aangedurfd heeft om met haar verhaal naar buiten te treden. Ook de open manier waarop ze vragen beantwoordde van de lezers werd enorm gewaardeerd. Sven: ‘Het gebeurt niet vaak dat je de kans krijgt om vragen rechtstreeks te stellen aan een auteur. Laat staan dat je dan nog vragen stelt aan het hoofdpersonage uit het boek. Dit was de kers op de taart bij deze leesclub.’

EINDOORDEEL en WAARDERING

Van de 28 deelnemers deelde alleen Evy De Brabander 3*** uit: ‘Het is moeilijk om te lezen omdat je als buitenstaander zelf de aantrekkingskracht van Sipke Vrieswijk, De Profeet, niet voelt en je dus niet altijd even goed kan inleven in het volgzame gedrag van de personen die alles doen wat hij zegt.’

Acht lezers hadden 4**** voor het boek over, waaronder Jeanet: ‘Het boek vertelt het verhaal zoals het is gegaan en dit kan de auteur als geen ander, hij blijft objectief.’ Ook Samuel Derous gaf 4****: ‘Hannelore is bijzonder goed geschreven. De pagina's worden met woorden gevuld die een rollercoaster van emoties teweeg brengen. Je kunt niet anders dan meeleven met Hannelore, en met wat ze heeft meegemaakt.’

Maar liefst 18 deelnemers gaven de volle 5*****. Iwona: ‘Frank Krake heeft zijn werk heel goed gedaan. Prachtig boek, de sfeer van een gesloten klooster is voelbaar: angst, bespioneren, fanatisme, hebzucht. Veel emoties speelden mee tijdens het lezen: ongeloof, verdriet en woede. Het was moeilijk het boek weg te leggen.’ Nel Crea: ‘Alle lof, bewondering en respect voor Hannelore om dit met ons te delen. De auteur Frank Krake heeft met eindeloos geduld en respect het verhaal van Hannelore opgeschreven. Zelfs de meest afschuwelijke details worden respectvol en integer beschreven. Dit zegt heel veel over Frank Krake. Het is een indrukwekkend boek wat nog heel lang op je netvlies blijft staan.’ Karin68: ‘Een boek waar je mond van open zakt en je kippenvel bezorgt.’

Helaas verzuimde een lezer alle vragen te beantwoorden en een recensie te plaatsen.

De leesclub werd met een gemiddelde score van 4,6**** afgesloten. Afgerond dus de volle 5*****. Hebben we nu al het leesclub boek van het jaar te pakken? Het is Frank en Hannelore van harte gegund. De tijd zal het leren.

In de onderstaande reacties hebben de lezers een kenmerkende quote uit hun recensie van Hannelore geplaatst en het aantal sterren dat zij het boek gaven.