In juli 2019 verscheen Heimweeland, de eerste in het Nederlands vertaalde roman van de Duitse schrijfster Kati Naumann, over twee vrouwen die de confrontatie aangaan met een pijnlijk en emotioneel beladen verleden. Het boek gaat over herinneren en loslaten, en over het gevoel vergeten te zijn, maar niet te kunnen vergeten. Hebban organiseerde een leesclub op verzoek van uitgeverij HarperCollins. 15 mensen werden ingeloot voor deelname, en 3 mensen deden mee met een eigen exemplaar. Het was een prettig gevarieerd gezelschap van 15 vrouwen en 3 mannen; veel ervaren leesclubdeelnemers en ook enkelen die voor het eerst meededen.

Het verhaal

Milla, eenzame moeder van een puberzoon, zoekt in haar vrije tijd via geotracking naar verloren plaatsen. Midden in het Thüringerwoud stuit ze op de overwoekerde kelder van een verdwenen hotel, waar ze een schriftje van een jong meisje vindt. Dit is het begin van de zoektocht naar een familiegeheim met wortels in de DDR en uitlopers naar het heden. Het gebied rond hotel Waldeshöh was onderdeel van het niemandsland tussen de twee Duitslanden, Sperrgebiet. Bezit werd onteigend, bewoners verplaatst. Zo ook de familie Dressel, eigenaar van het hotel. Als ze na de val van de Muur terug willen naar hun geboortegrond, blijkt de DDR het hotel en zijn bewoners allang vergeten te zijn. Milla gaat met hen op zoek naar wat er vroeger is gebeurd.

De discussie

In het leescafé ontstond al snel een levendige uitwisseling. Het boek liet zich over het algemeen vlot lezen, en de eerste indrukken waren nogal wisselend. In de discussie bleef dit ook het geval.

De schrijfstijl werd eenvoudig en toegankelijk gevonden, soms zelfs te eenvoudig. Hennie verwoordde het zo:  “Het verhaal is toegankelijk geschreven en geeft een goed tijdsbeeld van de voormalige DDR.” En Clarissa: “Heimweeland is in een simpele schrijfstijl geschreven, wat het verhaal toegankelijk maakt, maar waardoor er hier en daar wat diepgang ontbreekt.” Frank was het meest uitgesproken in zijn mening: “… literair ondermaats , bol van clichés …”

Wel werden de mooie natuurbeschrijvingen opgemerkt, onder anderen door E.W.

Marja merkte op dat de schrijfster nogal eens expliciet de gevoelens van iedereen benoemde, waardoor je weinig zelf na hoefde te denken. Leendert: “Het boek is prettig leesbaar geschreven, hoewel het plot niet verrassend is.”

De structuur van het boek werd over het algemeen wel gewaardeerd. Kitty: “Dat het verhaal niet chronologisch wordt verteld is voor mij een meerwaarde van het boek. De afwisseling tussen heden en verleden maakt je nieuwsgierig naar het vervolg.”

De herhalingen in het boek vielen nogal op. De meningen hierover wisselden van vertragend en ronduit storend tot een effectief stijlmiddel om de essentie van het leven daar en toen weer te geven. Marij zei hierover: “Maar het drukt ook nog wel hoop uit, de hoop dat er ooit weer een beter leven komt.” En Pioen: “De herhaling van het controleren van de kamers heb ik gezien als het ritme van het leven van alledag, door dat steeds weer te benoemen krijgt het verhaal de cadans van die tijd.”

De verschillende personages hadden het allemaal wel in zich om iemand aan te spreken, al werden ze misschien niet voldoende uitgewerkt. Annie zei hierover: “Een verdieping van personages en DDR-geschiedenis zouden deze roman interessanter gemaakt hebben.” Ook Lexx zei: “De personages worden magertjes uitgewerkt.”

Waardering

Erna: “Een historisch verhaal dat geminimaliseerd is tot een simpele familieroman.”

Marjolein: "Een familieroman die je traag mag lezen, en die dan een beeld geeft van hoe het leven in de DDR was."

Maria: “Al met al is Heimweeland een emotionele roman waarin twee vrouwen de geschiedenis in duiken en daar oog in oog komen te staan met pijnlijke familiegeheimen.”

Tot slot Margo over de leesclub:  “Fijn dat de sfeer in de groep gezellig bleef ondanks de grote verschillen in de beoordeling van ons boek.”

Onze waardering varieerde van 2 tot 4 sterren. Heimweeland werd door de leesclub beoordeeld met gemiddeld 3,1 sterren.