Het is half maart wanneer er bij 15 leesclubdeelnemers Het boek van oorlog en vergeten op de deurmat valt. Iedereen stelt zich enthousiast voor in het leesclubcafé en er wordt gestart met lezen. Ook de schrijver van het boek, Joost Loncin, laat snel van zich horen en beantwoordt al snel en uitgebreid enkele vragen van de lezers.

Schrijver en boek:

Joost Loncin (1955) is journalist en schrijver. Hij studeerde Germaanse filologie. Eerder publiceerde hij het boek Geheime routes en netwerken over de Jodenvervolging in België tijdens de Tweede Wereldoorlog. Het boek van oorlog en vergeten is zijn debuutroman. Ook voor dit boek deed de schrijver veel onderzoek.

Het is 1989 wanneer wereldverbeteraar Charlie Klein na een traumatische ervaring in Ethiopië komt uitrusten bij zijn oma aan de Vlaamse kust. Het gaat nie.t goed met Charlie, hij gaat gebukt onder de gebeurtenissen in Ethiopië. Zijn neef en vriend Jacky komt het opzoeken en samen halen ze herinneringen op uit het verleden. Niet alleen Charlie heeft last van gebeurtenissen uit het verleden, ook andere familieleden hebben nooit gepraat over hun eigen voorgeschiedenis. Wanneer ze met enkele familieleden naar plekken uit het verleden opzoeken, gaan ze de confrontatie aan met hun eigen voorgeschiedenis.

De cover:

Op de cover staat een tekening van de in België bekende schilder Léon Spilliaert (1881-1946). Voor de Vlaamse lezers van de leesclub was dat zeker een reden om dit boek op te pakken wanneer ze het in de boekwinkel zouden zien liggen. De overige leesclubdeelnemers waren wisselend over de cover. Het is een cover die wat somber overkomt maar daardoor ook wel weer past bij de titel van het boek. “De foto is te donker en onduidelijk voor mij. Dus de cover trekt bij niet aan. “De titel daarentegen wel en om die reden zou ik het boek oppakken en ook de achterflap lezen.” (bcarine)

Personages:

Het hoofdpersonage is Charlie, met hem begint het hele verhaal. In flashbacks krijg je een indruk van zijn jeugd en waarom hij hulpverlener is geworden. Inge68 beschrijft zijn karkater als volgt: “Charlie is in mijn ogen een ‘binnenvetter’, een persoon die zijn gevoelens verbergt achter een schild van stoerheid en arrogantie. Achter dat schild is hij volgens mij wel een gevoelig persoon, die oprecht geeft om zijn familie en vrienden en probeert het goede te doen.” Leonie1406 vindt Charlie wat moeilijker te plaatsten: “Charlie is in mijn ogen wat onpeilbaar. (Zelf)destructief, angstig maar vooral erg gebroken.” Naast Charlie noemen een aantal Sarah als personage die ze het meest bijgebleven is. Pietje-puck zegt over Sarah: “Charlie was overduidelijk verliefd op haar wat ze zelf ook wist. Dit had lastig voor haar kunnen zijn, maar ze bleef zich inzetten voor het welzijn van Charlie.” Maar ook Hannah spraak tot de verbeelding maar ze was ook iemand die bij veel lezers vragen opriep. JohnHMH “Ik vind de rol van Hannah heel bijzonder. Voor mij bijna moeilijk voor te stellen. Iemand die zomaar een familie binnen komt wandelen en direct vanaf aanvang daarin onbelemmerd een grote rol speelt.”

Schrijfstijl:

We hebben het verder over de schrijfstijl gehad. EdwinCG vond de schrijfstijl bloemrijk. “Er worden zinnen gebruikt die ‘rond’ zijn. Poëtisch. Joost Loncin lijkt iemand te zijn die van de Nederlandse taal houdt.” RvK93 vond het: “Een prettige schrijfstijl waar je als lezer(es) makkelijk doorheen komt.” Angèle van Baalen bemerkte dat de schrijver weinig samengestelde zinnen gebruikten waardoor het verhaal een wat doordendert. Wel vond ze “dat de beelden die Loncin gebruikte weer erg mooi waren.”

Thema:

Een groot thema van het boek is ‘vergeten’. De schrijver zegt daar zelf het volgende over: “Vergeten is de zaken op zijn beloop laten en dan komt het slechte in de mens naar boven. Dat thema heb ik in mijn roman gedramatiseerd.” De vraag hoe de schrijver dit thema had uitgewerkt in zijn boek leverde een mooie discussie op. Discussie over wat vergeten is, of dat je het beter over zwijgen kunt hebben. Maar ook de vraag wat nu het slechte in de mens is, is dit individueel of collectief. Naast dit grote thema, werden ook nog de thema’s vriendschap, vluchten en liefde genoemd.

Boodschap:

Het boek van oorlog en vergeten verscheen net voordat de oorlog in Oekraïne begon. Toevallig ook net de plek waar de grootouders van Charlie vandaan zijn gevlucht met hun ouders. Dit maakte dat thema’s uit het boek ook aansloten bij de actualiteit. De vraag was nu ook of we nog een boodschap uit dit verhaal hebben gehaald. Voor Marja Legius was dat: “Dat elke oorlog of die nou klein of groot is. In de media is of niet. Of het een wereldoorlog of een stammenoorlog is, alleen maar slachtoffers kent maar dat die soms niet zichtbaar zijn omdat het niet de overledenen maar juist de overlevenden zijn.” Had Marja het over de oorlog voor Alegna was het meer het vergeten/zwijgen, het belang van praten over je (traumatische) ervaringen wat ze als boodschap uit het boek haalde. “Wel is het dan prettig als je iemand hebt die wil luisteren om het te begrijpen en niet iemand die luistert om te reageren.” Ook voor Sabrina was het niet vergeten een belangrijke boodschap “Vergeten doe je nooit, het blijft altijd een trauma maar je moet er wel over praten met anderen om toch wat te kunnen verwerken.

De leesclub werd afgerond met een recensie en waardering voor het boek.

Elsborghys: “Joost Loncin is voor dit boek duidelijk niet over een nacht ijs gegaan. Het boek is goed gedocumenteerd, de historische feiten kloppen, en tegelijkertijd lees het verhaal van een familie die met een oorlogsverleden worstelt. De vele dialogen tussen de personages zijn levendig en geven het soms zware verhaal wat lucht. De schrijver heeft ook veel zorg besteed aan zijn woordkeuze.”

Elly63: “Joost Loncin neemt de lezer in bloemrijke taal mee op de reis door het verleden van deze familie. Langzaamaan, door een afwisseling van heden en verleden, wordt het hele verhaal onthuld. Een verhaal waar je nog wel een tijdje over na blijft denken.”

Er werden 8 x 3 sterren en 6 x 4 sterren gegeven wat het gemiddelde maakte van 3,4 sterren.

Dank aan alle medeleesclubgenoten voor jullie inbreng en ook grote dank aan Joost Loncin voor de uitgebreide reacties op  alle vragen van de lezers.