Vraag 3. Waar gaat het boek eigenlijk over? Deel 1

471400

21 december 2018

2018-12-21T18:53:34+01:00

Gigi Leestgraag

https://static.hebban.nl/files/images/thumb/image%28819%29.jpg

https://www.hebban.nl/!/gigi-leestgraag

195796

De kerstdagen en dan drie koningen die op zoek zijn naar Maria. Dat doet denken aan het kerstverhaal. Zeker als ze alle drie een geschenk voor haar hadden en de ster hen leidt. Maar de mooie vriendschap die uiteindelijk ontstaat vind ik ook mooi bij de kerstgedachte passen. 3b Elsschot/Laarmans zegt al dat hij eigenlijk naar huis gaat, de eerste keer sinds lange tijd op een normaal tijdstip om zijn leven te beteren en meer bij zijn gezin te zijn. Hoewel het beeld niet echt aanlokkelijk is. Door zijn drie vrienden de weg te wijzen ontsnapt hij aan de thuissituatie. Hij gaat mee op zoek. Hij noemt telkens dat hij enkel voor zijn vrienden op zoek is maar je voelt dat hij toch ook wel heel nieuwsgierig is naar Maria. Deze zoektocht en dit verlangen zal ook wel ergens anders voor staan. Misschien ook wel naar iets nieuws, iets anders, iets wat hem uit de sleur helpt, iets exotisch. 3c. Er zijn vele verwijzingen naar het christendom. Je hebt er al heel wat genoemd die me waren opgevallen @Jan. Natuurlijk wordt telkens de gekruisigde Jezus genoemd. Maar ook de staatsies van de kruisweg worden aangehaald. De jongen moeder die haar kind de borst gaf in de kroeg kan ook gezien worden als Maria met kindeke Jezus. Ik zal niet alles noemen wat ik herkende. 3d. Ik wilde in eerste instantie antwoord geven op de vraag of Elsschot religieus was maar er staat: Laarmans. Ik denk dat Laarmans grote twijfels heeft bij het christendom maar als hem gevraagd wordt hierna is dat toch het enige geloof dat hij voldoende kent. Bij alles wat hij er over zegt, hoor je twijfel in zijn antwoorden over het waarheidsgehalte. Hij beschrijft het dan eerder als een symbool. Toch vind ik Laarmans ook dan iets sceptisch. Toch zit het geloof in zijn leven want overal ziet hij religieuze verwijzingen. (Het is Elsschot die het schrijft, die die verwijzingen (zoals de drie wijzen uit het oosten) bij Laarmans in de mond legt.

0

+1

471877

22 december 2018

2018-12-22T21:04:57+01:00

Jan Stoel

https://static.hebban.nl/files/images/thumb/Jan%20IMG_0130%20Hebban%282%29.jpg

https://www.hebban.nl/!/jan-stoel

116111

@Gigi. Ad 3.d. Laarmans is het alter-ego voor Elsschot en Elschot is weer het alter-ego voor Alfons de Ridder

0

1

471400

+1

471934

23 december 2018

2018-12-23T00:30:31+01:00

Gigi Leestgraag

https://static.hebban.nl/files/images/thumb/image%28819%29.jpg

https://www.hebban.nl/!/gigi-leestgraag

195796

Precies Jan., de overtreffende trap :-)

0

2

471877

+1

474434

27 december 2018

2018-12-27T19:26:02+01:00

Jan Stoel

https://static.hebban.nl/files/images/thumb/Jan%20IMG_0130%20Hebban%282%29.jpg

https://www.hebban.nl/!/jan-stoel

116111

@Gigi.Op de Kruisweg kom ik in een latere vraag nog terug. Even vasthouden dus.

0

2

471877

+1

474599

27 december 2018

2018-12-27T22:49:03+01:00

Gigi Leestgraag

https://static.hebban.nl/files/images/thumb/image%28819%29.jpg

https://www.hebban.nl/!/gigi-leestgraag

195796

Leuk Jan :-)

0

2

471877

+1

471419

21 december 2018

2018-12-21T19:45:27+01:00

Tea.

https://static.hebban.nl/files/images/thumb/imagesUT80TQ7M%284%29.jpg

https://www.hebban.nl/!/jupiter

123896

3a) Zeker, zoals elders al vermeld is de link duidelijk te leggen tussen de drie wijzen uit het Oosten die een aanwijzing krijgen, een aankondiging op een stukje papier, en het verhaal als in Mattheüs II. Alleen nu wordt hetgeen aangekondigd niet gevonden. De ster Laarmans krijgt het niet voor elkaar. Ach, zou het zo zijn dat het aangekondigde niet gevonden mag worden omdat het zondig is? Zoiets dacht ik tijdens het lezen, hoewel ik niet erg bijbelvast ben, maar wel de verhalen nog goed ken van vroeger. Ja @Gigi, die geschenken horen er ook helemaal bij, Elsschot heeft oog voor detail . 3b) Volgens mij doet Laarmans aan escapisme, hij heeft het niet gezellig thuis en wil hij een verzetje, hij wil in eerste instantie misschien ook naar de dames van lichte zeden. Ik kreeg ook dubbelzinnige gedachten bij de vogelkooien, lichtekooien. 3c) De voorbeelden van @Gigi sla ik over, ik noem een paar andere, ook niet teveel natuurlijk. Het beloofde land Offervaardigheid Zondige Wraak schreeuwen voor God 3d) Ik heb het idee dat Laarmans respectvol omgaat met alle vormen van geloof. Bij hem spat het religieuze belijden niet af, ik denk dat hij ook daarin eventueel nog zoekende is. Hij vraagt anderen en luistert, daarmee blijft hij zoeken en bijstellen.

0

+1

471473

21 december 2018

2018-12-21T22:21:19+01:00

Bart Balette

https://static.hebban.nl/files/images/thumb/Scan_20210208%20%285%29.jpg

https://www.hebban.nl/!/bart-balette

260873

Laarmans/Elsschot had het zeker niet gezellig thuis. Zijn kinderen vreesden hem, hij was introvert en men was opgelucht als hij terug vertrok op zakenreis of whatever... Dat kom je te weten in de documentaire 'Erfgenaam van Elsschot' en nog veel meer over de duistere kantjes van Elsschot/Laarmans.

0

1

471419

+1

471476

21 december 2018

2018-12-21T23:05:14+01:00

Tea.

https://static.hebban.nl/files/images/thumb/imagesUT80TQ7M%284%29.jpg

https://www.hebban.nl/!/jupiter

123896

Ja, zo in de loop van tijd kom je wel iets te weten van Elsschot, laatst las ik nog het boek Willem Elsschot mijn vader van zijn dochter Ida. Die documentaire moet ik eens opzoeken, interessant om zoveel mogelijk te weten te komen.

0

1

471419

+1

471879

22 december 2018

2018-12-22T21:06:43+01:00

Jan Stoel

https://static.hebban.nl/files/images/thumb/Jan%20IMG_0130%20Hebban%282%29.jpg

https://www.hebban.nl/!/jan-stoel

116111

@Tea: 3.b. Volgens mij sla je daar de spijker op zijn kop. Ik kom er in vraag 4 nog op terug. Lastig voor mij: ik heb allerlei vragen voorbereid, maar word soms ingehaald door jullie. Jullie zijn sneller dan mijn vragen.

0

2

471476

+1

471423

21 december 2018

2018-12-21T19:51:50+01:00

Marjolein

https://static.hebban.nl/files/images/thumb/scan%282%29.jpg

https://www.hebban.nl/!/marjolein-28

257389

3.a Voor mij is het zeker een verhaal met een kerstboodschap: openstaan voor elkaar en verdraagzaamheid. Ook het openstaan voor een ander geloof hoort hierbij. je zou Laarmans nog kunnen zien als Jezus, die buitengeslotenen helpt. 3.b Ik denk dat Laarmans zelf ook op zoek is, de onverdraagzaamheid richting de matrozen vindt hij lastig te verteren, hij is op zoek naar een positiever mensbeeld. 3c. op blz 13: de krantenvrouw die haar kanselarij rot zijn beschikking stelt Ik vind het hele boek een verwijzing hebben naar het verhaal van de barmhartige samirataan 3d. Ik denk dat Laarmans niet godsdienstig is, de titel van het boek wijst daar voor mijn gevoel op. Daarnaast vertelt Laarmans wel over het christelijk geloof, maar zegt hij nergens dat het zijn geloof is.

0

+1

471464

21 december 2018

2018-12-21T22:02:50+01:00

Paula van Mourik Buijs

https://static.hebban.nl/files/images/thumb/IMG_1880.JPG

https://www.hebban.nl/!/paula-van-mourik

230987

3a De drie “zwartjes” doen denken aan de drie wijzen uit het Oosten. Ook zij waren op zoek naar een belofte, het kindeke Jezus. De ster die hen naar Bethlehem wees is in dit verhaal Laarmans. Hun licht in de duisternis. 3b Laarmans is op zoek naar een verzetje. In plaats van thuis bij moeders de vrouw waar hij de avond doorbrengt met zijn krantje, krijgt hij de mogelijkheid om op zoek te gaan naar een mysterieuze vrouw. Welke man wil dat nou niet? 3c De jonge vrouw met haar kind in de kroeg doet denken aan Maria met haar kind in de herberg.

0

+1

471881

22 december 2018

2018-12-22T21:08:36+01:00

Jan Stoel

https://static.hebban.nl/files/images/thumb/Jan%20IMG_0130%20Hebban%282%29.jpg

https://www.hebban.nl/!/jan-stoel

116111

@Paula. 3b en 3c. Ik ben het met je eens. De jonge vrouw doet denken aan Maria, maar is het ook zo. Ik weet niet,

0

1

471464

+1

471472

21 december 2018

2018-12-21T22:18:25+01:00

Martijn

https://static.hebban.nl/files/images/thumb/20181009_225217%282%29.jpg

https://www.hebban.nl/!/martijn-7

125961

3a Ik merk dat er veel belangstelling en begrip is voor de Afghanen, ook al worden begrippen als zwartjes gebruikt. Ook de religie van de Afghanen (Islam) wordt beschouwd en in verdiept. Laarmans gaat op zoek naar de ware religie, samen met mensen van een ander geloof (Maria), maar kan dit niet samen vinden (is hier een reden voor??). Later gaat hij dan alleen verder op zoek.....twijfelachtig of de (dwaal)tocht wel gaat slagen... 3b Ik lees in het boek een zoektocht naar het geloof: de ‘beste’ religie.... Christendom, islam, maar ook het communisme wordt als een religie beschreven. Zoals op pag 69: ‘.... allen gelijk zijn.... En niet alleen in de schoot van Allah,..maar reeds hier op aarde,..’. Ik vind dit een duidelijke verwijzing naar de belofte van het communisme. 3c Ik merk, net al bij de eerste vragen dat ik directe verwijzingen wel lees, maar niet noteer. Letterlijke verwijzigingen heb ik dan ook niet paraat. 3d Volgens mij is Laarmans wel godsdienstig. Hij is christen, maar twijfelt inderdaad, zeker gezien de verheerlijking van het ‘leven na de dood’, hij stelt veel belang in het leven nu op aarde. Daarom denkt hij over het communisme. Dit past ook goed in de tijdgeest rondom WOII, waar het communisme vanuit het Oosten opkwam en ook in West Europa best wat aanhang had.

0

+1

471603

22 december 2018

2018-12-22T10:52:26+01:00

Guido Goedgezelschap

https://static.hebban.nl/style/img/avatar_preset_1.png

https://www.hebban.nl/!/guido-goedgezelschap

190145

[] V R A A G. 3 [] WAAR GAAT HET OVER? DEEL 1 Dit is een schitterende vraag Jan. Een vraag die je kan stellen bij elk boek van Willem Elsschot: een bewijs van zijn genialiteit! Een begenadigd schrijver die vindt dat schrijven zijn ding niet is, maar door vrienden vaak gepusht wordt om toch nog eens een boek te schrijven. Hij houdt niet van dikke boeken. Dus schrijf hij alleen het meest noodzakelijke neer en de rest laat hij over aan de interpretatie van de lezer, ... Deze korte beschrijving is volgens mij representatief voor het ‘ fenomeen ‘ Willem Elsschot. En met het woord ‘ fenomeen ‘ moet je opletten. Het is voor het laatst gebruikt door Felix Lévitan, toenmalig Tourdirecteur, toen Eddy Merckx in 1969 zijn eerste Tour won, ... a) Dit is een stukje Kerstverhaal anno 1938. De plaats en de cast zijn enigszins verschillend, maar het is zo herkenbaar. Laarmans, de ster, moet de drie ‘ zwartjes ‘ uit het Oosten naar Maria Van Dam leiden, ... aan wie ze elk al een geschenk hadden aangeboden, In tegenstelling tot het mysterieuze mirre, het welriekende wierook en het dure goud waten het eerder gebruiksvoorwerpen uit hun eigen land. Er is maar ëén probleem: Maria Van Dam is onvindbaar, ondanks al hun omzwervingen door een druilerige stad. Het deed mij even denken aan de omzwervingen van de Israëlieten in de woestijn op weg naar het Beloofde Land, ... Vraag die ik mij al een hele tijd stel. Wilde Maria Van Dam wel gevonden worden? Kloosterstraat 15, een winkel waar men vogelkooien verkocht, .., Kooien, ... Misschien was Maria Van Dam wel getrouwd ( gekooid, ... ) en wilde zij helemaal geen ontmoeting met de Afghanen, .... Moest zij na het werk onmiddellijk terug naar de ‘ veilige omgeving ‘ bij haar man, .., b) Het is de bedoeling van Laarmans om met zijn krantje ‘ eens vroeg naar huis te trekken ‘ om bij zijn gezin te zijn. Zijn gezin dat hij door zijn veelvuldige afwezigheid toch een beetje verwaarloosde. Goede voornemens ( ook te reflecteren naar de Kerstsfeer ), Hij wilde echter eerst naar zijn stamkroeg maar die lag té ver weg om door deze regen naar toe te gaan. Wat Laarmans ook zegt: ik geloof niets van zijn ‘ goede voornemens ‘! Als het niet had geregend op die novemberavond dan was hij gewoon naar zijn stamkroeg gegaan en had hij niet gedacht aan een ‘ ongewoon vroege ‘ terugkeer naar huis. Hij gebruikt de regen als uitvlucht om goede voornemens te maken: voornemens gebouwd op onstabiele funderingen, .... Zijn onverwachte ontmoeting met de drie ‘ zwartjes ‘ geven hem een onverwachte uitweg. Hij onderbreekt zijn tocht naar huis ( wat hij toch al niet zo zag zitten ) om de drie zeemannen te helpen: zijn fraaie voornemens spoelden weg als het regenwater in het rioolputje. .. Waar is Laarmans naar op zoek? Hij kan het niet verdragen dat de drie matrozen niet écht aanvaard worden door de plaatselijke bevolking, ... rijstkakkers, ... Hij heeft medelijden en zijn menslievendheid haalt de bovenhand, .. En hij hoopt écht om Maria Van Dam te vinden, ... misschien valt er voor hem ook een kruimel van de tafel, ,,,, Volgens mij zoekt hij ook echt conversatie, een conversatie die hij thuis achter zijn krant niet heeft, .. En dan staat er nog een zéér belangrijke passage in het boek. BLZ, 68 “ Aan ophelderen valt niet te denken, want zij staan voor dezelfde muur waar ik reeds een halve eeuw langsloop zonder een deur te vinden en ik zit dan ook met onze mensgod lelijk in de war tegenover de abstracte eenheid van hun Allah. “ Laarmans zoekt antwoorden op vragen die niet te beantwoorden zijn over toestanden die niet te bevatten zijn. Het moet wat geweest zijn voor de drie Afghanen toen Laarmans kwam aandraven met ‘ de samenstelling van onze Westerse God, ... c) Zoals in al zijn boeken neemt het godsdienstige aspect zijn rol in het verhaal in. Dat is hier niet anders. BLZ. 15 “ De Mariaboodschap “ BLZ 15 Er zit ook een mooie woordspeling in de conversatie voor de krantenwinkel. “ de VLEESwording van hun droom “ “ ‘t Is zonde, meent de SLAGERSJONGEN, ... “ BLZ. 26 “ Offervaardigheid “ BLZ. 26 “ Kroon “ ( Maria is vaak afgebeeld met een kroon ) BLZ. 31 “ Nu kan Maria ieder ogenblik verschijnen want in de grot van Lourdes is het wonder óók gebeurd. “ BLZ. 37 “ Voorzienigheid “ “ Verdoemden “ BLZ. 45 “ ... begint de lintjes van zijn foliant weer los te pulken als was hem ‘ te elfder ure ‘ een licht opgegaan. “ “ te elfder ure “ komt vaak in de Bijbel voor BLZ. 48 “ Zó moet Jezus gekeken hebben toen Judas het signaal gaf met eijn kus. “ BLZ.56 “ ... als een donkere David voor Goliath. “ Voorbeelden legio doorheen het hele verhaal. d) Van huize uit is hij Christelijk opgevoed. Maar het is duidelijk dat hij op zijn levensweg wel wat vragen heeft voor wat het geloof is. Ik zou Laarmans nageven dat hij een zoekende is, ... naar het onbegrijpelijke mysterie van het Christelijke geloof, .. Hij is jaloers op de abstracte eenheid van Allah omdat hij zelf in de knoop zit met onze drievuldigheid, .. De drievuldigheid zoals ik ook De Ridder/Elsschot/Laarmans vaak noem: ook zij zijn één in drie mysterieuze gedaantes, ... Willem Elsschot ìs een fenomeen!

0

+1

471886

22 december 2018

2018-12-22T21:15:19+01:00

Jan Stoel

https://static.hebban.nl/files/images/thumb/Jan%20IMG_0130%20Hebban%282%29.jpg

https://www.hebban.nl/!/jan-stoel

116111

@Guido. Elsschot is inderdaad een fenomeen. Je hebt weer lekker veel uitgezocht, zeg.

0

1

471603

+1

471611

22 december 2018

2018-12-22T11:05:19+01:00

hugo van der wildt

https://static.hebban.nl/style/img/avatar_preset_1.png

https://www.hebban.nl/!/hugwil

101802

Het boek nu lezen, juist voor Kerst, voor de leesclub. Toeval of voor bedachte rade door onze Jan? Op zoek naar Maria = de naam van de moeder van het kindje Jezus. Drie Afghaanse mannen = drie koningen op weg naar de stal. Laarmans = is de ster, het licht dat hun zal begeleiden. Blz. 41: Zo hebben de drie Koningen ook gelopen, heel lang geleden. Zouden we dan kunnen spreken van een kerstverhaal in de plaats van een roman? De titel: het dwaallicht heeft met het kerstverhaal niets te maken maar moet verklaren waarom zij hun doel niet bereiken. Dwaalspoor. Maar waarom een dwaalspoor? Dus kunne wij de vraag stellen: Waarom bereiken zij hun doel niet? Een kerstverhaal met een droevig einde kan nu ook weer niet. Zo komen we bij 3b. Niet de matrozen maar Laarmans is op zoek naar? Zou Maria het geluk zijn? Zou Maria de zin van het leven zijn? Als dat zo zou zijn is het duidelijk dat zij, sorry Laarmans het doel niet bereiken. Er zijn reeds velen voor Laarmans op zoek geweest naar het antwoord op deze twee vragen. Volgens mij gaan er ook nog veel Laarmansen komen die op zoek zullen gaan naar het antwoord op deze twee vragen.

0

+1

471884

22 december 2018

2018-12-22T21:14:12+01:00

Jan Stoel

https://static.hebban.nl/files/images/thumb/Jan%20IMG_0130%20Hebban%282%29.jpg

https://www.hebban.nl/!/jan-stoel

116111

@Hugo. Toen ik het 'Dwaallicht' las zag ik meteen de mogelijkheden om er toch een beetje een Kerst-gevoel aan te koppelen. Let straks maar op vraag 4 en ik laat de leesclub niet voor niets eindigen op 6 januari: drie koningen. Maar er zijn zoveel aspecten die een rol spelen in het verhaal. Op het eerste gezicht lijkt het een eenvoudige verhaal, maar als je tussen de regels door gaat lezen blijkt er een wereld achter dit boek schuil te gaan.

0

1

471611

+1

471650

22 december 2018

2018-12-22T12:13:15+01:00

Helena van D

https://static.hebban.nl/files/images/thumb/7E3CDCC7-2249-46E1-BDE7-033D6FBB269E.png

https://www.hebban.nl/!/helena-van-dijk

196056

3a Jazeker, en het blijkt uit heel veel zaken. De wijzen uit het oosten gingen in hun tijd op bezoek bij koning Herodes om te vragen waar ze de Koning (Jezus) konden vinden, de drie Afghanen belanden ook bij de lokale autoriteiten (de politie) om hun Maria te vinden. Jozef en Maria waren ivm een volkstellingen naar Bethlehem gegaan, op het politiebureau in Antwerpen blijkt ‘toevallig’ (‘want dat ding krijgen wij maar eens in de vier jaar’) de kiezerslijst van de wijk te liggen. De wijzen nemen wierook, mirre en goud mee, de drie Afghanen hebben geurige bloemen, sigaren en een pot gember. Verwijzingen te over naar het Kerstevangelie. 3b Wanneer je in je achterhoofd hebt dat het boek in 1946 verscheen, net na de oorlog dus, zou je kunnen veronderstellen dat Elsschot zoekende was naar de zin van het bestaan, maar dat de tevergeefse zoektocht (en het onvervulde verlangen) er alleen maar toe hebben geleid dat hij ‘maar gauw naar huis [gaat] met mijn krant om weer plaats te nemen in de kring van die waar ik aan gebonden ben en die mij vervelen, onuitsprekelijk.’ 3c Ontelbaar veel voorbeelden naar bijbelfragmenten. Een paar die ik leuk vind om te noemen: - blz. 23: ‘want zijn wijn niet op weg naar een bruiloft?’ Verwijst volgens mij naar het verhaal van de wijze en de dwaze maagden. - blz. 41: ‘ik weet nu dat gij bereid zijt mij te volgen, al ging ik naar de onderwereld.’ Verwijst naar het lijdensverhaal van Jezus, - blz. 48 ‘Zó moet Jezus gekeken hebben toen Judas het signaal gaf met zijn kus.’ Spreekt voor zich. - blz. 56: ‘... gaat voor de puistige jongen staan als een donkere David voor Goliath.’ - blz. 62 ‘ ... hij en zijn vrienden het beloofde land niet zullen betreden.’ Net zoals Mozes dat niet mocht. 3d Voor mij klinkt het alsof Elsschot wel is opgevoed met het geloof en de bijbel, hij heeft er in ieder geval zeer veel kennis van. Het is mijn vermoeden dat hij door de oorlog is gaan twijfelen aan godsdiensten in het algemeen; ze hebben geen antwoord op levensvragen, een zoektocht blijft vruchteloos. Of hij zijn geloof heeft verloren kan ik moeilijk inschatten, er lijkt mij wel sprake van gerede twijfel.

0

+1

471651

22 december 2018

2018-12-22T12:17:31+01:00

Guido Goedgezelschap

https://static.hebban.nl/style/img/avatar_preset_1.png

https://www.hebban.nl/!/guido-goedgezelschap

190145

@Helena Het is alleszins zo dat De Ridder het niet zo hoog ophad met godsdienst. Dat blijkt in al eijn werk. Ook privé: hij woonde samen met eijn vrouw en kind voor hij trouwde, niet zo evident in die periode.

0

1

471650

+1

471659

22 december 2018

2018-12-22T12:35:52+01:00

Gigi Leestgraag

https://static.hebban.nl/files/images/thumb/image%28819%29.jpg

https://www.hebban.nl/!/gigi-leestgraag

195796

Volgens mij bedoel je het iets genuanceerder dan je het hierboven schrijft @Guido. De Ridder was niet Katholiek, niet als christen opgevoed maar omdat dit wel heel belangrijk was in die tijd en hij er veel mee in aanraking kwam, wist hij er heel veel van. Hij kon niet overal helemaal achter staan en dat lees je in zijn boeken bijna altijd terug. Hij had wel iets met godsdienst, met religie, kende de bijbel goed, want daarom schreef hij hier bijna altijd over in zijn werken. Maar je leest wel telkens zijn licht kritische, houding hierover, hij dacht er veel over na.

0

1

471650

+1

471663

22 december 2018

2018-12-22T12:38:22+01:00

Guido Goedgezelschap

https://static.hebban.nl/style/img/avatar_preset_1.png

https://www.hebban.nl/!/guido-goedgezelschap

190145

@Gigi Je hebt volledig gelijk hoor. Daarom belande zijn werk nogal eens op de zwarte lijst natuurlijk,

0

2

471659

+1

471665

22 december 2018

2018-12-22T12:40:58+01:00

Gigi Leestgraag

https://static.hebban.nl/files/images/thumb/image%28819%29.jpg

https://www.hebban.nl/!/gigi-leestgraag

195796

Ja, dat klopt ook @Guido. Dat was ik even vergeten, die zwarte lijst. Goed dat je dat nog even noemt.

0

2

471659

+1

472239

23 december 2018

2018-12-23T15:32:19+01:00

Kris

https://static.hebban.nl/style/img/avatar_default_2.jpg

https://www.hebban.nl/!/kris-smet

128125

Inderdaad de "Index Librorum Prohibitorum". https://nl.wikipedia.org/wiki/Index_librorum_prohibitorum Als ik het goed heb, stond Elsschot ook op deze lijst (indien niet officieel dan toch zeker officieus). En zeker sinds de publicatie van 'De Verlossing' in 1921. Dat werd gezien als een nogal antiklerikaal boek. Persoonlijk vond ik dat iedereen in dat boek nogal van zijn slechtste kant werd voorgesteld. En dus niet alleen de clerus.

0

2

471659

+1

472955

24 december 2018

2018-12-24T17:53:59+01:00

Nathalie B1

https://static.hebban.nl/files/images/thumb/20181018_214725%285%29.jpg

https://www.hebban.nl/!/nathalieb

128938

Mijn moeder mocht Elsschot bv niet lezen toen ze op school zat omdat hij toen op de zwarte lijst stond. Ze ging nochtans naar een (toen liberaal-progressieve) stadsschool. Nu ik er zo over nadenk, had ik dit boek voor mijn challenge kunnen catalogiseren als een ooit verbannen boek. Gemiste kans!

0

2

471659

+1

472961

24 december 2018

2018-12-24T18:07:45+01:00

Gigi Leestgraag

https://static.hebban.nl/files/images/thumb/image%28819%29.jpg

https://www.hebban.nl/!/gigi-leestgraag

195796

Ik kan het boek wel nog in die categorie kwijt...

0

2

471659

+1

472967

24 december 2018

2018-12-24T18:18:31+01:00

Nathalie B1

https://static.hebban.nl/files/images/thumb/20181018_214725%285%29.jpg

https://www.hebban.nl/!/nathalieb

128938

Nou hier is je tip! 😁

0

2

471659

+1

472981

24 december 2018

2018-12-24T18:52:49+01:00

Gigi Leestgraag

https://static.hebban.nl/files/images/thumb/image%28819%29.jpg

https://www.hebban.nl/!/gigi-leestgraag

195796

Yep, Guido bracht me op het idee en ik heb dit boek (en nog enkele Elsschots) direct daar geplaatst. :-)

0

2

471659

+1

471669

22 december 2018

2018-12-22T12:49:05+01:00

Helena van D

https://static.hebban.nl/files/images/thumb/7E3CDCC7-2249-46E1-BDE7-033D6FBB269E.png

https://www.hebban.nl/!/helena-van-dijk

196056

De vraag was of hij godsdienstig was of niet en of je dat uit Het dwaallicht zou kunnen opmaken natuurlijk. Dat hij een enorme bijbelkennis moet hebben gehad, staat voor mij buiten kijf, net als zijn kritische houding ten opzichte van geloof, of liever gezegd: religie.

0

1

471650

+1

471672

22 december 2018

2018-12-22T12:51:31+01:00

Guido Goedgezelschap

https://static.hebban.nl/style/img/avatar_preset_1.png

https://www.hebban.nl/!/guido-goedgezelschap

190145

@Helena Zo was de vraag inderdaad.

0

2

471669

+1

471766

22 december 2018

2018-12-22T15:37:49+01:00

Bart Balette

https://static.hebban.nl/files/images/thumb/Scan_20210208%20%285%29.jpg

https://www.hebban.nl/!/bart-balette

260873

Het Katholicisme was alomtegenwoordig in het Vlaanderen van de jaren dertig en het klop dat Elsschot samenwoonde met zijn latere echtgenote, kritisch én cynisch was Elsschot alleszins ten aanzien van het geloof.

0

2

471669

+1

472242

23 december 2018

2018-12-23T15:36:10+01:00

Kris

https://static.hebban.nl/style/img/avatar_default_2.jpg

https://www.hebban.nl/!/kris-smet

128125

Hij kon de Bijbel overigens wel appreciëren, vooral vanuit literair oogpunt. Het was trouwens een van de weinige boeken die in zijn boekenkast stonden, naast een paar woordenboeken en de werken van Shakespeare. Dit heb ik ooit een keer op een Elsschot-lezing vernomen.

0

2

471669

+1

471828

22 december 2018

2018-12-22T18:29:45+01:00

Tea.

https://static.hebban.nl/files/images/thumb/imagesUT80TQ7M%284%29.jpg

https://www.hebban.nl/!/jupiter

123896

Volgens mij was De Ridder helemaal niet zo uitgesproken in zijn mening over zijn geloof. Hij liet het liever in het midden, ondanks de pogingen die gedaan zijn hem over te halen tot het gelovige kamp. In een van de brieven van Jan Villerius aan Elsschot probeerde Villerius Elsschot te bekeren tot het geloof. Maar Elsschot antwoordde met de hoop dat ‘ de geestelijke band tussen ons stevig genoeg zal blijken om stand te houden tot mijn tijd gekomen zal zijn.’ Citaat uit ‘Elsscot leest voor pag. 86.’

0

1

471650

+1

471896

22 december 2018

2018-12-22T21:40:42+01:00

Jan Stoel

https://static.hebban.nl/files/images/thumb/Jan%20IMG_0130%20Hebban%282%29.jpg

https://www.hebban.nl/!/jan-stoel

116111

@Allen. Het diepgravertje doet zijn werk weer. Prachtig om te zien wat jullie uit het boek halen. Elsschot komt natuurlijk uit een katholieke traditie, maar het is ook bekend dat hij kritisch was. Uit eerdere boeken van Elsschot die tijdens leesclubs besproken werden kwam naar voren dat Elsschot vaak geen stelling neemt. In 'Het Dwaallicht' zie je dat ook terug. - Zo zegt hij tegen Ali en zijn secondanten als het over God/geloof gaat: "Aan ophelderen valt niet te denken, want zij staan voor dezelfde muur waar ik reeds een halve eeuw langsloop zonder een deur te vinden en ik zit dan ook met onze mensgod lelijk in de war tegenover de abstracte eenheid van hun Allah." (blz. 68). - Gelooft u werkelijk in de man aan het kruis, Sir? vraagt Ali. "In onze luchtstreek wordt algemeen in hem geloofd", antwoordt Laarmans (blz. 79). Hier lijkt Laarman te twijfelen. - Verloochend heb ik u niet. Mijn geest heeft gewankeld, niet mijn hart (blz. 82). Ook hier de twijfel. - En wat te denken van de opmerking die hij maakt over 'de zwartjes': "Zij laten dieper medelijden blijken dan van enig christen ooit kan uitgaan." En dan is er nog het slot van het boek: "Laten wij niet wanhopen, want de wil des Heren is immers ondoorgrondelijk." Misschien wel net als Elsschot zelf.

0

1

471650

+1

471905

22 december 2018

2018-12-22T22:21:08+01:00

Bart Balette

https://static.hebban.nl/files/images/thumb/Scan_20210208%20%285%29.jpg

https://www.hebban.nl/!/bart-balette

260873

Deze opmerking over de 'zwartjes' die dieper medelijden tonen dan een christen is tegelijk cynisch en veelbetekenend voor het zogenaamde 'geloof' van Elsschot. Was Elsschot wel te doorgronden?

0

2

471896

+1

471912

22 december 2018

2018-12-22T22:49:43+01:00

Jan Stoel

https://static.hebban.nl/files/images/thumb/Jan%20IMG_0130%20Hebban%282%29.jpg

https://www.hebban.nl/!/jan-stoel

116111

Ben ik met je eens!

0

2

471896

+1

472009

23 december 2018

2018-12-23T10:35:37+01:00

Helena van D

https://static.hebban.nl/files/images/thumb/7E3CDCC7-2249-46E1-BDE7-033D6FBB269E.png

https://www.hebban.nl/!/helena-van-dijk

196056

Die slotzin houdt mij ook wel bezig; in hoeverre meent Elsschot dat of is het misschien wat cynisch bedoeld?

0

2

471896

+1

472251

23 december 2018

2018-12-23T15:45:51+01:00

Kris

https://static.hebban.nl/style/img/avatar_default_2.jpg

https://www.hebban.nl/!/kris-smet

128125

Misschien dat er een stukje cynisme aan te pas komt. Maar ik zag de hele laatste alinea eerder als een uiting van het typische pluralisme dat we bij de (ondoorgrondelijke?) vrijdenker Elsschot nog wel vaker aantreffen: - De tekst van het liedje uit zijn jeugd komt uit 'There is a tavern in town' (een folksong uit 1883, die later ook als 'Drunkard Song' werd uitgegeven). De 'willow' (wilg) is een symbolische boom uit de mythologie en heidense volksverhalen. - Daarna wordt Allah vermeld. - Net als Maria (de belangrijkste heilige uit de katholieke kerk) en Fatima (de dochter van Mohammed, die een belangrijke rol in de Islam heeft). - En hij sluit af met de 'wil des Heren'. Een mooie pluralistische mix, dus.

0

2

471896

+1

472265

23 december 2018

2018-12-23T16:00:11+01:00

Helena van D

https://static.hebban.nl/files/images/thumb/7E3CDCC7-2249-46E1-BDE7-033D6FBB269E.png

https://www.hebban.nl/!/helena-van-dijk

196056

Dank, ik denk inderdaad dat je het zo moet interpreteren zoals jij het beschrijft.

0

2

471896

+1

471860

22 december 2018

2018-12-22T20:13:42+01:00

Marieke Leest

https://static.hebban.nl/files/images/thumb/avatar%28609%29.png

https://www.hebban.nl/!/marieke-da-conceicao

263629

3.a. De drie wijzen uit het oosten. Pg. 41. 3.b. Laarmans wou eerst gewoon naar huis gaan maar eens aangekomen wilde hij zo snel mogelijk weer weg. De zoektocht is volgens mij gewoon een excuus om weg te kunnen. In eerste instantie. Uiteindelijk is hij ook wel nieuwsgierig. Naar Maria Van Dam, naar het leven van de Afghanen,... 3.c. Mariaboodschap op pg. 15 Het beloofde land op pg. 17 Maria kan ieder ogenblik verschijnen zoals in de grot van Lourdes op pg. 31 Verwijzing naar de kruisweg op pg. 53

0

+1

471911

22 december 2018

2018-12-22T22:49:20+01:00

Bart Balette

https://static.hebban.nl/files/images/thumb/Scan_20210208%20%285%29.jpg

https://www.hebban.nl/!/bart-balette

260873

3a. Je kan er van uitgaan dat Elsschot verwijst naar de drie wijzen uit het Oosten op hun zoektocht naar...Een Kerstverhaal is 'Het dwaallicht' volgens mij niet. Daarvoor is het boek te genuanceerd en bevat het veel meer elementen dan enkel het religieuze. De schrijver haalt wel Bijbelse taferelen aan en kent de Bijbel grondig. Volgens insiders was Elsschot namelijk een verwoed lezer van o.a. Multatuli, Shakespeare en uiteraard de Bijbel vandaar de vele verwijzingen. 3b.Elsschot was een rebel en had vele duistere kantjes. 'Het dwaallicht' is zijn meest erotische boek. Deze novelle handelt over de zoektocht naar een jonge, knappe vrouw. Laarmans is op zoek naar avontuur en als humanist wenst hij de 'verloren' drie matrozen te 'assisteren' op hun nachtelijke klopjacht. En zoals hier al eerder aangehaald wenst hij niet naar huis en haard terug te keren omwille van het avontuur en het erotische dat lonkt. 3c. Dit is door velen al uitvoerig belicht en er zijn voorbeelden genoeg. Bijvoorbeeld de jonge moeder met baby in hotel/bar ...maar ook de 'opofferingsgezindheid' van Laarmans t.o.v. de drie Afghanen. 3d. Mij lijkt het dat Elsschot zonder twijfel een verwoed lezer was van de Bijbel maar een devoot Katholiek was hij niet. Daarvoor was hij te rebels, hij gebruikt de Bijbel misschien als inspiratie voor zijn oeuvre maar daar stopt het mee naar mijn bescheiden mening.

0

+1

474484

27 december 2018

2018-12-27T20:38:08+01:00

Jan Stoel

https://static.hebban.nl/files/images/thumb/Jan%20IMG_0130%20Hebban%282%29.jpg

https://www.hebban.nl/!/jan-stoel

116111

Dat erotische komt in een volgende vraag nog terug, Bart. Volgens mij heb je gelijk dat het geen kerstverhaal is, al lijkt er wel op toegespeeld te worden.

0

1

471911

+1

471920

22 december 2018

2018-12-22T23:01:42+01:00

Els B

https://static.hebban.nl/files/images/thumb/franka%282%29.png

https://www.hebban.nl/!/Ezairah

106235

Voor mij zit er inderdaad wel een link met het Kerstverhaal in deze novelle. De drie wijzen uit het Oosten, waar al meer mensen naar verwijzen. Maar ook de op zich onbaatzuchtige actie van Laarmans om hen te helpen lijkt ergens te verwijzen naar Christelijke barmhartigheid - in eerste instantie laat hij de mannen alleen, maar zijn geweten spreekt en hij gaat hen helpen (daarbij geholpen door Goddelijke interventie omdat zijn tram maar niet vertrekt?). Maar wat mijn bovenbuurman Bart Balette ook al aangeeft vind ik ook - het is zeker niet 'alleen' maar een kerstverhaal, het is een soort Odysee en verwijst daarmee naar nog oudere verhalen dan de Bijbel natuurlijk. Voor mijn gevoel was Laarmans op zoek naar iets van zingeving, wat hij kennelijk thuis niet vond. Hij zoekt misschien wel verlossing van een liefdeloos huwelijk, of is dat te kort door de bocht? Behalve de in de vraag al gestelde religieuze verwijzingen is er natuurlijk het gesprek in het café over religie, en de betekenis voor Laarmans maar zeker ook de betekenis van het islamitische geloof voor de Afghanen. Nu ben ik zelf helemaal niet religieus, en mis misschien wat nuances die iemand die wel gelooft mee krijgt, maar ik had wel het gevoel dat ook Laarmans het geloof niet per se heel serieus neemt. Bijvoorbeeld als hij zegt 'in onze streken wordt algemeen in hem geloofd' op de vraag van Ali of hij werkelijk gelooft in de man aan het kruis (Jezus). Als hij werkelijk gelovig was, had hij wel wat minder omfloerst kunnen antwoorden.

0

+1

472116

23 december 2018

2018-12-23T12:29:00+01:00

WillvanSebille

https://static.hebban.nl/files/images/thumb/IMG_0546.JPG

https://www.hebban.nl/!/willvansebille

232232

3.a. Natuurlijk komt de associatie op van de drie wijzen uit het oosten. Ook zij zochten naar een Maria, al was niet haar naam doorgegeven maar haar kind dat bijzonder zou zijn. Ook het feit dat Maria niet op het aangegeven adres te vinden is, kan een associatie zijn naar het feit dat er geen plaats voor haar was in de herberg en zij en Jozef dus nergens terecht konden. Voor een officiële instantie zou zij dus ook niet te vinden zijn. 3.b. Volgens mij zijn de matrozen wel degelijk op zoek naar Maria en is Laarmans ook op zoek, of beter Elsschot/Alfons de Ridder. In eerste instantie wil hij de drie matrozen alleen maar ter wille zijn, misschien onbewust ook om niet naar huis te hoeven te gaan maar in de loop van de zoektocht is hij wel degelijk gaan zoeken, naar warmte of naar een echt thuis. Misschien naar een plek waar er naar hem geluisterd wordt, ook al zegt hij niets maar leest de krant of zwijgt. 3.c. Wat het religieuze aspect betreft zijn er veel verwijzingen buiten die je al noemt in de vraag. Ik wil daarover weer eens het boek doornemen, dus ik kom daar nog op terug (als ik überhaupt nog iets meer vind dan wat er al genoemd is hiervoor). 3.d. waarom zou je geen christen of niet godsdienstig kunnen zijn en toch kritiek op de kerk kunnen hebben? Met name de kerk als instantie is wat kritiek oproept en verkeerde dingen doet vanuit een machtspositie.

0

+1

472222

23 december 2018

2018-12-23T14:55:15+01:00

Gigi Leestgraag

https://static.hebban.nl/files/images/thumb/image%28819%29.jpg

https://www.hebban.nl/!/gigi-leestgraag

195796

Ik denk dat ik het helemaal met je eens ben met vraag 3d. Natuurlijk kun je kritiek hebben en toch godsdienstig zijn. Ook is dit niet helemaal uit het boek te halen of Laarmans, Elsschot of De Ridder religieus is of niet. Ik weet uit secundaire literatuur dat religie wel een grote rol speelde in zijn werk, dat in De verlossing echt een aanklacht tegen onderdelen van de Katholieke kerk te vinden is en dat hij zelf atheïst zou zijn.

0

1

472116

+1

472227

23 december 2018

2018-12-23T15:00:06+01:00

WillvanSebille

https://static.hebban.nl/files/images/thumb/IMG_0546.JPG

https://www.hebban.nl/!/willvansebille

232232

Is best interessant om de argumenten te lezen in die secundaire literatuur waarop men baseert dat de religie een grote rol speelt en dat hij atheïst zou zijn. Kun je noemen welke secundaire werken dat zijn?

0

2

472222

+1

472232

23 december 2018

2018-12-23T15:14:12+01:00

Tea.

https://static.hebban.nl/files/images/thumb/imagesUT80TQ7M%284%29.jpg

https://www.hebban.nl/!/jupiter

123896

@Will Zie mijn reactie hierboven, ik zal hem even herhalen: Volgens mij was De Ridder helemaal niet zo uitgesproken in zijn mening over zijn geloof. Hij liet het liever in het midden, ondanks de pogingen die gedaan zijn hem over te halen tot het gelovige kamp. In een van de brieven van Jan Villerius aan Elsschot probeerde Villerius Elsschot te bekeren tot het geloof. Maar Elsschot antwoordde met de hoop dat ‘ de geestelijke band tussen ons stevig genoeg zal blijken om stand te houden tot mijn tijd gekomen zal zijn.’ Citaat uit ‘Elsscot leest voor pag. 86.’ https://www.deslegte.nl/elsschot-leest-voor-145227/

0

2

472222

+1

472774

24 december 2018

2018-12-24T13:58:58+01:00

WillvanSebille

https://static.hebban.nl/files/images/thumb/IMG_0546.JPG

https://www.hebban.nl/!/willvansebille

232232

Hé, ik wit niet dat de Slegte nog bestaat, dus als webwinkel blijkt nu. Ga het boek even zoeken in de bibliotheek maar erg bedankt voor de tip!

0

2

472222

+1

472776

24 december 2018

2018-12-24T14:00:49+01:00

Tea.

https://static.hebban.nl/files/images/thumb/imagesUT80TQ7M%284%29.jpg

https://www.hebban.nl/!/jupiter

123896

Er is nog veel meer secundaire literatuur, ik ben weg van https://www.hebban.nl/boeken/zoekende-ziel-ter-linden

0

2

472222

+1

472817

24 december 2018

2018-12-24T14:42:23+01:00

Jan Stoel

https://static.hebban.nl/files/images/thumb/Jan%20IMG_0130%20Hebban%282%29.jpg

https://www.hebban.nl/!/jan-stoel

116111

@Tea. Nooit geweten. Dank.

0

2

472222

+1

472214

23 december 2018

2018-12-23T14:40:30+01:00

Atse

https://static.hebban.nl/files/images/thumb/20170802_144250%282%29.jpg

https://www.hebban.nl/!/atse-den-boer

242261

3a. De drie Afghanen kunnen gezien worden als de wijze uit het Oosten. Die op zoek zijn naar hun “heilige maagd” Maria. De ster die ze leidt naar het beloofde land is Laarmars. Verder heeft Laarmans en de Afghanen samen een gesprek/discussie over het geloof. 3b. Laarmans is opzoek naar spanning. In het begin van het verhaal komt duidelijk naar voren dat Laarmans niet echt een familieman is, maar een man die in de avonduren niet gezellig naast vrouwlief zit maar op zoek is naar een verzetje 3.c. Het meeste zal door andere al beschreven zijn. Voor mij was het luciferdoosje wel opvallend. Je kan het gekrabbel in het doosje uitleggen als een “Mariaboodschap”. Het ironische is dat het in een luciferdoosje is geschreven. Lucifer is zoals de meeste wel weten een andere benaming voor de duivel. Ik kan me haast niet voorstellen dat Elsschot dat toevallig heeft gekozen. 3.d Laarmans kan godsdienstig zijn opgevoed gezien zijn kennis over het geloof, maar ik heb niet het idee dat hij er ook daadwerkelijk in gelooft. Ik denk dat het ook de geloofsovertuiging van Elsschot beschrijft. Je kan het dwaallicht dan ook zien als een modern kerstverhaal met een totaal andere uitkomst.

0

+1

472226

23 december 2018

2018-12-23T15:00:00+01:00

Gigi Leestgraag

https://static.hebban.nl/files/images/thumb/image%28819%29.jpg

https://www.hebban.nl/!/gigi-leestgraag

195796

O ja, een lucifer doosje met de Maria boodschap, of was het toch een sigaretten doosje? Dat ligt wel dichtbij het lucifer doosje.

0

1

472214

+1

472228

23 december 2018

2018-12-23T15:02:17+01:00

Atse

https://static.hebban.nl/files/images/thumb/20170802_144250%282%29.jpg

https://www.hebban.nl/!/atse-den-boer

242261

In mijn hoofd was het een luciferdoosje, maar je hebt gelijk het was inderdaad een sigarettendoosje.

0

2

472226

+1

472230

23 december 2018

2018-12-23T15:10:08+01:00

Tea.

https://static.hebban.nl/files/images/thumb/imagesUT80TQ7M%284%29.jpg

https://www.hebban.nl/!/jupiter

123896

‘Lucifer’!

0

2

472226

+1

472236

23 december 2018

2018-12-23T15:15:14+01:00

Gigi Leestgraag

https://static.hebban.nl/files/images/thumb/image%28819%29.jpg

https://www.hebban.nl/!/gigi-leestgraag

195796

Toch erg goed gevonden Atse...

0

2

472226

+1

472229

23 december 2018

2018-12-23T15:04:18+01:00

hugo van der wildt

https://static.hebban.nl/style/img/avatar_preset_1.png

https://www.hebban.nl/!/hugwil

101802

3b Ik heb ergens in een reactie op een vraag gelezen dat het adres niet zou bestaan.(info van een Elsschot wandeling); Sorry, maar nu komt de thriller fan terug in mij naar boven. Nu kan Jan en allen wel diepgaande dingen vertellen en gaan zoeken maar men moet wel ernstig blijven. Wanneer men een boek leest dan verwacht men dat daar geen onwaarheden in staan. Ongeacht dat dit boek geschreven is door Elsschot of iemand anders. Als we dus terugkeren naar de politiepost. Daar zijn kiezerslijsten bekeken en als ik mij niet vergis zijn kiezerslijsten geen vodje papier maar wel officiele documenten. Dus volgens mij zijn er twee mogelijkheden waarom het adres en de werkelijkheid niet kloppen;. Maria is verhuist en heeft haar nieuw adres niet doorgeven dus lijst klopt niet. Marie heeft haar adreswijziging doorgeven maar is niet tijdig gewijzigd in de lijsten. Dus dit kan een oorzaak zijn waarom zij Maria niet hebben gevonden. Maar waarom zou Maria een fout adres doorgegeven hebben aan de Afghanen? De tijd tussen haar bezoek aan het schip en de zoektocht van de Afghanen zal geen dagen geweest zijn. Dus we blijven met een vraag zitten zonder antwoord want in het verhaal is volgens mij geen antwoord te vinden op deze vraag. Men kan nu wel zeggen dat het niet de Afghanen zijn die naar iets zoeken. Sorry, maar het zijn wel zij die Maria hebben ontmoet, daar gaan we toch vanuit en het zijn zij die info hebben waarmee men een zoektocht begint. Dan verschijnt er een eenzame Antwerpenaar die op weg is naar huis, een krant koopt en reeds denkt aan thuis om die krant te gaan lezen. Hij loopt naar zijn tram en het zijn onze drie vrienden die hem de weg versperren. Akkoord, toeval misschien?Waarom gaat onze Antwerpenaar wil in op de vraag van onze Afghanen? Dus nog meer vragen dan onze Jan reeds heeft gesteld.

0

+1

472287

23 december 2018

2018-12-23T16:44:49+01:00

Guido Goedgezelschap

https://static.hebban.nl/style/img/avatar_preset_1.png

https://www.hebban.nl/!/guido-goedgezelschap

190145

@Hugo Alle vermelde adressen bestaan: ik ben er overal geweest. Kiezerslijsten: nu ja, daar kunnen ook fouten in dtaan hoor, zelfs nu nog. Wij hebben het al mogen ondervinden! Er zullen altijd vragen blijven: dat is een kenmerk van Elsschot. Zijn manier van schrijven is in deze uniek. Het is of Elsschot een patent heeft om eijn lezers op te zadelen met onoplosbare vragen, ...

0

1

472229

+1

472271

23 december 2018

2018-12-23T16:12:01+01:00

Kris

https://static.hebban.nl/style/img/avatar_default_2.jpg

https://www.hebban.nl/!/kris-smet

128125

a) De verwijzingen naar het kerstverhaal zijn hierboven al uitgebreid vermeld. - De drie koningen/wijzen/'zwartjes' komen in 'Het Dwaallicht' inderdaad ook uit het oosten, namelijk Afghanistan. - Op p. 39 staan er 'stars' en 'sterren' te fonkelen. - Op p.41 is er de 'sterrenhemel' en de expliciete verwijzing naar de "drie Koningen", van "lang geleden". - En op p. 77 wordt Ali als "een nieuwe Melchior" omschreven. b) Voor mij gaat Laarmans niet alleen op zoek van de 'Maria Van Dam' van de drie Afghanen, maar ziet hij haar ook als een lichtpunt van hoop of redding of verlossing in zijn donkere (volgens hem foute) bestaan, vol ondeugd, zonden en zwakheden. Laarmans verwijst voortdurend naar: het "beloofde land", "het pad der deugd", "de zondige gedachte", "mijn onstuimig hart", "de onderwereld", "de rotte plekken van de ziel", "de stap die tot inkeer leidt". Misschien is hij wel op zoek naar een nieuwe vorm van geloof of god? De kritische lezer zou dit dan ook kunnen interpreteren als een geloof dat uiteindelijk toch niet bestaat of niet kan gevonden worden (net als Maria Van Dam). c) Er staan heel wat religieuze en bijbelse verwijzingen in het boek. In de vraag en in de antwoorden zijn er al heel wat vermeld. Een hele mooie vond ikzelf het getal '15' uit het adres waar Maria Van Dam zou te vinden zijn (Kloosterstraat 15) en waar de hele zoektocht naartoe leidt. Het getal '15' is immers een belangrijk bijbels en religieus getal, omdat het de vermenigvuldiging is van 3 (symbool voor de goddelijke volmaaktheid) en 5 (het getal van de genade). Een andere mooie verklaring is de link die het getal 15 heeft met het Hebreeuwse 'Jahweh' vanuit de oorsprong Jod Hee: Jod is de tiende letter uit het Hebreeuwse alfabet en Hee de vijfde letter.

0

+1

472311

23 december 2018

2018-12-23T17:45:14+01:00

Tea.

https://static.hebban.nl/files/images/thumb/imagesUT80TQ7M%284%29.jpg

https://www.hebban.nl/!/jupiter

123896

@Kris, je antwoord bij b zou een bevestiging zijn van Elsschots aarzeling om zich uit te spreken voor of tegen het geloof. Hij weet het niet, hij zoekt wel, maar komt er niet achter. Mooi gevonden het getal 15!

0

1

472271

+1

472635

24 december 2018

2018-12-24T10:43:57+01:00

Helena van D

https://static.hebban.nl/files/images/thumb/7E3CDCC7-2249-46E1-BDE7-033D6FBB269E.png

https://www.hebban.nl/!/helena-van-dijk

196056

Dat getal 15; mooi inderdaad. Bijzonder dat zelfs een huisnummer betekenis kan hebben. Naar aanleiding van jouw vondst ben ik nog wat verder gaan zoeken en vond deze pagina https://www.amen.nl/artikel/828/het-getal-15, waar je kunt lezen dat het getal 15 in de bijbel ook vaak voorkomt. Ik ben opgegroeid met de bijbel, maar het was mij nooit opgevallen trouwens...

0

1

472271

+1

472699

24 december 2018

2018-12-24T12:26:24+01:00

Jan Stoel

https://static.hebban.nl/files/images/thumb/Jan%20IMG_0130%20Hebban%282%29.jpg

https://www.hebban.nl/!/jan-stoel

116111

@Helena. Al weer een ontdekking in het werk van Elsschot. Inderdaad achter het huisnummer 15 zit weer een totale andere wereld. Het is weer genieten met dit boek.

0

2

472635

+1

473745

26 december 2018

2018-12-26T12:41:54+01:00

Kris

https://static.hebban.nl/style/img/avatar_default_2.jpg

https://www.hebban.nl/!/kris-smet

128125

Fascinerend, toch.

0

2

472635

+1

472655

24 december 2018

2018-12-24T11:04:45+01:00

Tea.

https://static.hebban.nl/files/images/thumb/imagesUT80TQ7M%284%29.jpg

https://www.hebban.nl/!/jupiter

123896

Bedankt Helena, interessant, ik ben ook opgegroeid met de bijbel, maar wist dit ook niet.

0

1

472271

+1

474285

27 december 2018

2018-12-27T15:47:17+01:00

Natalie

https://static.hebban.nl/files/images/thumb/2019%20Foto%20Me_v2%20juli.jpg

https://www.hebban.nl/!/natalie-3

123106

Wat goed gevonden! Getallen betekenen toch soms meer dan je in eerste instantie denkt.

0

1

472271

+1

472869

24 december 2018

2018-12-24T16:01:04+01:00

Pollie_79

https://static.hebban.nl/files/images/thumb/cfd9d991bc1c5011cc580ca6abeecf3e.jpg

https://www.hebban.nl/!/pollie79

239743

3a: Zeker. Religie (en de vraagtekens / moeilijkheden die Laarmans bij het geloof heeft en ondervindt) is voor mij het belangrijkste achterliggende thema in dit boek. Elsschot doet er ook niet te moeilijk over en benoemt de vergelijking met de drie koningen letterlijk in dit boek. 3.b. Naar een leven in zedelijkheid. Hij heeft het moeilijk met het gedrag wat van hem verwacht wordt: Pp. 27: "Ik kon nu wel afscheid nemen, want mijn christelijke plicht is volbracht en voor de apotheose hebben zij feitelijk van mij geen bijstand nodig. Maar waarom niet blijven? Waar plaats is voor drie is ook plaats voor vier, doch ik stoot die zondige gedachte met geweld van mij af. Mijn kameraden zien er nochtans joviaal en hartelijk uit en ik heb de indruk dat zij bereid zijn Maria als koek met mij te delen. Neen, neen..." Pp. 57: "... En weer denk ik aan vrouw en kinderenen aan mijn pantoffels. Maar ik ben nu eenmaal opgescheept en moet varen tot wij stranden op een klip. Het is echter een goede les die vruchten dragen zal en wie mij een volgende keer meekrijgt, met of zonder talisman, dat zal een knappe jongen zijn." Op gegeven moment wordt hem door Ali ook verteld dat het misschien maar beter is dat zij Maria niet vinden omdat hij een getrouwd man is. Hij bespreekt ook op verschillende plekken dat hij zich niet thuis voelt in de kudde die zijn stadsgenoten omvat en heeft moeite om in de pas te lopen. pp 40"... ik erken gaarne dat ikzelf met weerzin beroep doe op enig onderdeel van de staat, want er zit een onderwerping in die mij doet steigeren." 3.c. Dat Maria zich in de Kloosterstraat bevindt. Misschien een verwijzing dat Laarmans eens op zoek moet naar een klooster om zich te bezinnen en dat dat misschien de enige weg is om zijn wegebbende vertrouwen in zijn geloof terug te vinden. Dan zal het dolen wellicht verleden tijd zijn. 3.d. Hij is godsdienstig (omdat dat van hem verwacht wordt?) maar heeft moeite om te leven naar de eisen die daar aan gesteld worden (zie ook mijn bovenstaande antwoorden).

0

+1

472965

24 december 2018

2018-12-24T18:13:18+01:00

Nathalie B1

https://static.hebban.nl/files/images/thumb/20181018_214725%285%29.jpg

https://www.hebban.nl/!/nathalieb

128938

Het verhaal van de drie wijzen en de parallellen met het bijbelverhaal zijn al veelvuldig genoemd. Mij gaat dit boek nog meer over behulpzaamheid en loyaliteit dan over religie door de houding van Laarmans t.o.v. de drie Afghanen, dit in tegenstelling tot andere personages die ze tegenkomen. Nog altijd een Kerstverhaal in die zin. 😉 Kijk ook maar eens naar de vloeken die de matrozen naar zich geworpen kregen: bloody nigger, zwarte piet. Ook in het café van Kortenaar wordt een drievuldigheid besproken: politiek, liefde en religie. Laarmans en Elsschot/De Ridder moet je op de keeper beschouwd wel apart zien vind ik. De auteur projecteerde tenslotte zichzelf niet helemaal in hem. Elsschot ging in verschillende boeken tegen de kerk te keer. Denk bv maar eens terug aan zijn boek 'De verlossing'. Dit ging echter over een ander personage dan Laarmans; hoe je Laarmans best beschouwt in deze, vind ik dus wel wat mysterieuzer. In Lijmen/Het been komt dit aspect bv niet zo naar voor, vind ik en durf ik daar niet veel over beweren...

0

+1

473066

24 december 2018

2018-12-24T21:37:47+01:00

Natalie

https://static.hebban.nl/files/images/thumb/2019%20Foto%20Me_v2%20juli.jpg

https://www.hebban.nl/!/natalie-3

123106

3. A Op deze vraag is uiteraard uitgebreid op geantwoord. Je denkt inderdaad aan de drie wijzen uit het Oosten. En Laarmans zou de ster zijn die hun leidt. Maar ik moest ook denken aan een boek die ik kreeg van een ex-collega, een gelovig man, volgens mij was het ‘Wijde en enge poort’ zie http://www.pastoralekroes.nl/prekendeengepoort/ 3 B. Ik denk dat het ook een soort ontsnapping is uit het dagelijks ritme, dagelijkse sleur. Op de eerste bladzijdes lees je de vaste gewoontes van Laarmans en met de komst van de 3 matrozen kan hij die gewoontes eens doorbreken. Ook maakt hij kennis met een andere cultuur (blz. 21 ‘Zo ben ik dan eindelijk de baan eens op met mensen die volkomen verschillen van de volksgenoten met wie ik gedoemd ben al mijn dagen te slijten, althans met mensen van een andere kleur’) 3.C Blz 55 Naast de deur zit en jonge vrouw die een kind zoogt’ en op blz 56 een donkere David voor Goliath

0

+1

Het dwaallicht

Vraag 3. Waar gaat het boek eigenlijk over? Deel 1

Reacties op: Vraag 3. Waar gaat het boek eigenlijk over? Deel 1

Het dwaallicht

Meer informatie

Eindverslag. Het Dwaallicht (1946) is onverminderd actueel

Vraag 10. Het Slot

Vraag 9. Actualiteit

Vraag 8. Raadsels

Vraag 7. Waar gaat het boek eigenlijk over. Deel 2

Vraag 6. Taal

Vraag 5. Laarmans/Elschot/De Ridder

Extraatje 2

Vraag 4. Personages

Vraag 3. Waar gaat het boek eigenlijk over? Deel 1

Extraatje 1

Vraag 2. Antwerpen

Vraag 1, Cover, titel en beleving

Opwarmertje

Het dwaallicht van Willem Elsschot

Mail ontvangen en dan?

Leesclubcafé [geen spoilers]

Leesclubdiscussie [spoilers toegestaan]

Schrijf je recensie!