Een leesclub met het nieuwste boek van Pam Jenoff dat is al reden genoeg om in te schrijven.
Met een diverse club lezers gingen we Het meisje met de blauwe ster lezen en hier zullen we nu wat vragen uitlichten die we hebben besproken.
Met 2 lezeressen met een eigen exemplaar kwamen we op een leuke groep van 17 lezers.

Over het boek:

1942. Sadie is achttien en bevindt zich midden in de verschrikkingen van de Tweede Wereldoorlog in het getto van Krakau. Als de nazi’s het getto leegruimen, vlucht Sadie met haar zwangere moeder het riool in.
Ella leidt op haar beurt een luizenleventje dankzij haar stiefmoeders goede band met de nazi’s. Maar haar vrienden hebben haar in de steek gelaten en haar verloofde is naar het front gestuurd.

Tijdens een van haar eindeloze, eenzame wandelingen door Krakau ontdekt Ella Sadies schuilplaats. De mensonterende plek waar Sadie zich bevindt en de angst waarin ze leeft raken Ella diep, en ze besluit haar te helpen. Voorzichtig bouwen de twee een band op, maar als de oorlog heviger wordt blijkt hun vriendschap levensgevaarlijk: voor Ella, Sadie en iedereen om hen heen…

Schrijfstijl:
De schrijfstijl van Pam Jenoff werd als fijn ervaren, ze nam je echt mee in het verhaal, je kon tijdens het lezen zo voor je zien waar ze was maar ook hoe het er geroken zou hebben.
Wel vonden sommige dat ze de emoties vlak hield, terwijl andere de emoties goed konden voelen.

Kimisreading: Ik vind de schrijfstijl van Pam Jenoff er fijn. Ze schrijft erg vlot waardoor je makkelijk in het verhaal komt en ook door wil blijven lezen. Helemaal bij dit soort onderwerpen vind ik het prettig als de boek wat makkelijker geschreven is, dit maakt het eenvoudiger om je aandacht er bij te houden en je echt te focussen op het verhaal.

Marije Miggiels:  Ik vond de schrijfstijl prettig. Dat wil zeggen toegankelijk en laagdrempelig taalgebruik, korte zinnen die makkelijk weglezen.
 Ik vond de schrijfstijl goed passen bij de personages, het taalgebruik past bij het opleidingsniveau en de leeftijd. Ik vond de omgeving ook erg goed omschreven, ik voelde me regelmatig smerig alsof ik zelf in het riool zat. Echt knap gedaan.

Nel Crea: Het boek leest snel en makkelijk , zonder tekort te doen aan de ernst van de situatie. Door de schrijfstijl van het
boek was het makkelijk om je als lezer goed in te leven en je een beeld te vormen.

Daan: De schrijfstijl is heel toegankelijk. Schrijfster heeft een makkelijke manier van schrijven waar door het plezierig leest en je ook vastgehouden wordt in het verhaal. Ze nam je bijna visueel mee in haar verhaal. Ik zou haar stijl willen bestempelen als toegankelijk.
Soms is ze wat 'makkelijk' en snel en dat gaat dan ten koste van de emotie die ze over wil brengen. Dat vond ik wel jammer. Bijvoorbeeld de scene waarin de hoofdpersoon haar vader verliest in de stroom van het riool. Dat moet een drama zijn geweest en daar komen de emoties van haar niet tot haar recht. Daar wordt t e weinig aandacht aan geschonken. Zo zijn er nog een paar van die scenes en daar vind ik schrijfster dan weer gemakzuchtig in haar stijl van schrijven

Setting:
In de setting hadden we het erover hoe Pam Jenoff de geschiedenis had gebruikt had gebruikt voor dit verhaal, maar ook over hoe ze de setting van dit verhaal had neergezet.
Het bleek dat ze het verhaal deels gebasseerd had op een waargebeurd verhaal wat zich in Lviv afspeelde tijdens de Tweede wereldoorlog, dit verhaal heeft ze verplaatst naar het voor haar bekende Krakau zonder iets af te doen aan het verhaal.
De setting werd goed neergezet gevonden, waar je echt tijdens het lezen de geur van het riool kon ruiken.

Astrid van der Helm: De setting... ik leefde in het riool. Dat was voor mij toch wel het belangrijkste stuk. Boven de grond kon ik de straten voor me zien. Zoals bijvoorbeeld de keitjes op de straat waar ik in mn hoofd overheen liep. Als een film trok het voor mijn ogen langs. De sfeer in het riool vond ik het beste neergezet. De smerigheid, het vieze water, de kou trok mn schouders in. De zwangere moeder kon ik zien liggen op het kleed..
Heel goed gedaan!

Marij Bosma: Een bijzondere setting. Wie bedenkt nu zoiets, het beschrijven van het leven onder de grond in een riool. Zo zie je maar dat mensen vindingrijk worden in moeilijke omstandigheden.

Nalt70: Ik vind de setting van het verhaal heel goed. Het contrast tussen de leefomstandigheden van beide meiden is goed neergezet, en wordt per hoofdstuk (logischerwijs) grimmiger. Ik heb al boeken gelezen over mensen die ondergedoken hebben in rioolstelsels (dat was non-fictie!) Dit verhaal komt goed in de buurt. Pam Jenoff heeft zich heel erg goed laten informeren!!

Alice: Wat vinden jullie van de setting van dit boek? Idd zoals eerder aangegeven dat de setting het verhaal is maar het is wel een verschrikkelijke setting en ik heb er nooit bij stil gestaan dat zoiets in werkelijkheid is gebeurd. Als je erover nadenkt is het vreselijk en dat mensen daar dan maanden lang zijn. Ook dat Ella boven het rooster stond en daar communiceerde met Sadie . Ik vind het dan heel bijzonder dat er niemand iets gezien heeft of zich afvroeg wat ze daar deed

Marije Miggiels: Ik weet niet hoe dichtbij de werkelijkheid de auteur is gebleven, dus dat vind ik moeilijk te zeggen. Ik heb wel nieuwe dingen geleerd, over de Davidsster, en dat er echt vluchtelingen in het riool zaten was ook nieuws voor mij. Als ik een oorlogsboeken lees, leer ik graag iets nieuws. Dat is echt een meerwaarde.

Andrea35: De setting is mooi opgebouwd en weergegeven. Ik kreeg een duidelijk beeld van Krakau voor mij (al ben ik er nog nooit geweest). Ook het leven in de riool is mooi vorm gegeven. Ik had echt het gevoel in de riool rond te lopen en even vuil te zijn als de personages.
De auteur heeft er voor gekozen om zich te richten op het rioolverhaal. Het thema wereldoorlog 2 is natuurlijk immens breed. De schrijfster is er in geslaagd om daar 1 stukje uit te nemen en prachtig uit te werken. Ze doet dit zonder zich te verliezen in subthema's (collaboratie, verzet,...). Wanneer auteurs te veel in een boek willen stoppen wordt het vaak een complex verhaal. Door dicht bij haar hoofdthema te blijven en de subthema's erg oppervlakkig uit te werken blijft dit een vlot leesbaar boek

Opgevallen:
In een boek kan natuurlijk alles opvallen al dan niet bewust door de schrijfster.
Het leuke is dan ook dat iedereen hetzelfde boek leest maar dat iedereen weer wat anders opvalt, waarvan je dan zelf denkt ohja dat is ook zo.

Jacqueline: De opofferingsgezindheid die de ouders hebben voor hun kind en zelfs onderling voor elkaar. Zelfs in de barre levensomstandigheden in het riool wordt aan elkaar gedacht.

Steffilosfeld: In het verhaal blijven mij vooral beelden bij. Alsof ik terug kom van een vakantie en van alles gezien heb. Ik blijf het beeld hebben van de ogen die door het rooster van het riool naar boven kijken. En het moment waarop Ella de ogen van Sadie dan ziet. Als een nieuwsgierig persoon die de wereld gewoon nog eens wou zien, de zon nog eens wou voelen.
De avonden tussen Saul en Sadie met hun leesboeken blijven me ook bij. Soms is het genoeg om met iemand samen te zijn en niet te praten. Samenzijn kan even belangrijk zijn als erover praten. De band die ze daardoor creëren is prachtig.

Linda: Wat me lang is bijgebleven is het verdrinken van de vader van Sadie. Zo plotseling weggerukt uit het leven. Maar ook zoals door anderen is beschreven het stijgende water in het riool. Vreselijk

DME: De liefde tussen Ella en Krys, kwam zo puur en liefdevol over. Maar ook de relatie tussen Sadie en Saul. Al vind ik de rol van Saul helemaal aan het eind wel iets vergezocht. Daar had ik dan wel iets meer over willen weten.

Ontknoping:
De ontknoping van dit verhaal werd door sommige lezers totaal niet verwacht, het zorgde er ook voor dat sommige van ons terug naar de proloog van het verhaal moesten en dan het laatste hoofdstuk overnieuw lezen om het door te hebben.
Ook werd er gevonden dat er opeens wel erg snel naar het einde toe werd gewerkt.
Maar het werd over het algemeen een goed en verrassend einde gevonden.

Jeanette: Een heel verrassende ontknoping. Ook ik heb de 2 laatste hoofdtukken opnieuw gelezen. Snapte nl niet hoe Sadie als niet zwemster heeft kunnen ontsnappen Vond ik niet echt geloofwaardig zeker gezien de flink bloedende wond. Ik had de redding van Sadie niet voorzien. Na de epiloog nog even de proloog gelezen om het kwartje te laten vallen. Voor mij was de ontknoping een complete verrassing. Hoewel de zin:"Mijn vriendin, die alles voor mij had gegeven, zou het niet overleven", had me eigenlijk duidelijk moeten maken dat dit de gedachten van Sadie waren.

Jacqueline: Ik vind de ontknoping erg verrassend. Bij het lezen van het hoofdstuk over de ontsnapping van Sadie en Ella uit het riool vond ik deze twee personages al erg door elkaar loten en twijfelde ik over wie er nu daadwerkelijk dit had overleefd.
De uiteindelijke ontknoping over de hereniging van de twee zussen, met daarbij de bos bloemen, heb ik echt niet zie aankomen. Knap gedaan Pam Jenoff.

Linda82: Ik vond het een hele verrassende ontknoping. Had hem niet zien aankomen.
Moest ook de laatste bladzijden even opnieuw lezen. 'Mede ook doordat het opeens wat snel ging in het boek. Je blijft nog wel met vragen zitten hoe het nu precies zo is gekomen. Wat gebeurde er nu precies op het laatste in het riool.

Rita: Ik was dus ook volledig confused. Ik dacht dat Sadie verdronken was omdat ze niet kon zwemmen. Ik heb het einde dus ook tweemaal gelezen omdat ik ook verkeerd zat.
Het einde mocht voor mij ook wat langer geweest zijn, er gebeurt nog teveel om het zomaar allemaal in de epiloog te droppen. Maar al bij al vond ik het toch goed gevonden, de epiloog begint met de laatste zin van de proloog : de vrouw die ik voor me zie is niet de vrouw die ik had verwacht. Kortom een verrassend einde.

Renate: de ontknoping heeft mij erg verrast had die zeker niet aan zien komen, en heb dan ook de proloog weer terug gelezen en het laatste hoofdstuk en toen viel er een hoop op zijn plek in mijn hoofd. Aan het einde ging het ook een beetje erg snel dat vond ik wel jammer. Het was een origineel einde en voelde voor mij wel passen, vond het goed bedacht en niet ver gezocht. Maar had het totaal niet verwacht.
Wel liet het mij met wat vragen achter

Diana: Ik ben het heel erg eens met wat hierboven al genoemd is. Ik was ook heel erg verward. Maar zoals meerderen hebben gedaan, heb ik ook de proloog even opnieuw gelezen. Toen kwam ik tot de conclusie dat de auteur bewust vragen open liet. Ze speelt een spel met ons als lezer en verbluft met een zeer verrassend en onvoorspelbaar einde. Dat vind ik ontzettend knap van de auteur. Ik ben hierdoor ook wel erg nieuwsgierig geworden naar de andere boeken van deze schrijfster.

Het oordeel
Met 4 keer 5 sterren, 12 keer 4 sterren en 1 keer 3 sterren is het boek goed beoordeeld, 4,2 sterren gemiddeld.
Het was een leuke leesclub, waar we allemaal wel iets van hebben opgestoken, het was een mooi boek, maar ook een verhaal wat de meeste van ons heeft verrast.

Hieronder onder wat lezerquotes

5 Sterren
Andrea: 'Een prachtig, ontroerend verhaal vol moed, liefde en vriendschap te midden van Wereld Oorlog 2. Het verhaal komt binnen en vraagt wat tijd om te laten bezinken.'
Rita: Een mooie zin uit het boek met een hoopvolle boodschap :
'Mama had gelijk, ze zei dat er op een dag weer bloemen zouden zijn'
Aangezien dit één van de boeken zal zijn dat ik nooit zal vergeten, heb ik het toch 5 sterren gegeven,

4 Sterren
Marije: 'De auteur omschrijft de omgeving zodanig dat je het gevoel krijgt zelf in het boek te zitten.'
Alice: 'Liefde maakt alles uit! Dat is wat ik heb ervaren vanuit het boek. Waardoor moed, kracht en doorzettingsvermogen ontstaan en vol te houden zijn.'