Nadat eerder dit jaar het boek Zolang ik jou heb van Susan Crandall in een leesclub was besproken en goed werd beoordeeld, was er nu meer dan genoeg animo om haar tweede boek Het sprookje van de eeuwige zomer te gaan lezen en te bespreken. Vijftien lezers werden geselecteerd en er sloten nog vier lezers aan met een eigen exemplaar.

Korte samenvatting

Het sprookje van de eeuwige zomer van Susan Crandall is een ontroerende roman over de kracht van verzoening in verstoorde relaties.

Tally James ziet haar jongere broer op tv in het nieuws – in een item over een moord. Ze besluit terug te keren naar Mississippi om de confrontatie met haar verleden aan te gaan. Daar ontdekt Tally dat er op sommige wrange vragen al even wrange antwoorden bestaan, maar dat er ook een mogelijkheid is om relaties te herstellen en weer voor het goede te kiezen.

De leesclub

Met Antoinette, Anne, Annelies, Bonkikong, Evy, Gerry, Frieda, Heleen, Diana, Joke, Kitty, Leandra, Marja, Marjolein, Marjoleine, Vicky, Willeke, vertrok ik, Marieke, naar Mississippi om Tally te volgen in haar reis terug naar haar verleden. Na het lezen bespraken we het boek in tien vragen, waarbij het boek zeer kritisch werd beoordeeld. Als eerste namen we de cover en de titel onder de loep.

De cover en de titel

De cover laat een plaatje zien van een bootje met een volwassen vrouw die twee kinderen beschermt. Het is mooi, maar met het verhaal blijkt het niet overeen te komen. Tally is nu een volwassen vrouw, maar in de tijd dat ze grotendeels zorgde voor haar jongere tweeling broer en zus, was ze zelf nog een kind. Daarbij hebben die drie nooit samen in een bootje gezeten. Het levert dan ook de nodige commentaren op.

Kitty: Ik vind de foto niet kloppen met de inhoud van het boek. In het bootje zit een moeder die haar kinderen beschermt, dat kan niet Margot zijn. Hierdoor kan ik de foto niet plaatsen.

Frieda: De cover laat voor mij wel meteen een donkere, sombere sfeer zien, waarmee direct duidelijk wordt dat het geen mooi sprookje is. Maar ook niet meer dan dat. Ik herken het niet als een fragment uit het boek en zie er ook niet de klamme swamp in.

Leandra: De cover vind ik niet echt bij het boek passen. Vooral omdat het ook nergens in het boek voorkomt. De voorkant geeft mij een beetje een droevige indruk. Als het Tally met de tweeling moet voorstellen kan ik het niet helemaal plaatsen dan is het denk ik vooral figuurlijk bedoeld. Dat ze alles deed voor de tweeling om hun te beschermen.

De titel “Het sprookje van de eeuwige zomer” is bijzonder en wordt meerdere keren genoemd in het boek, maar een sprookje is het niet. Het verhaal is grimmig, want het verleden van Tally was niet bepaald makkelijk.
De titel geeft weer dat je terug denkt aan hoe het vroeger was en dat vooral de mooie dingen worden onthouden. Door de lezers wordt het op verschillende manier geïnterpreteerd

Marjolein: De titel vind ik wel degelijk bij het verhaal passen. Het wordt meerdere keren genoemd, in een context waarbij gerefereerd wordt aan het romantische beeld dat aan het Zuiden zou hangen. Zoiets als van "daar is het altijd mooi weer, dus daar gaat altijd alles goed", net als later in Californië. En dat is natuurlijk niet zo, dat hebben we gelezen!! Dus een cynische titel, want het is alles behalve een sprookje.

Sander: Hoewel de correcte vertaling van de Engelse titel mythe is, is het Nederlandse ‘sprookje’ wel passend. Een rode draad is immers een volksverhaal over de familie waar meermaals op terug wordt gekomen.

Marjoleine: De titel vind ik mooi. Ik hou ervan als een titel letterlijk in een boek voorkomt, en dat is hier een aantal keer het geval. De titel roept bij mij ook een triest gevoel op, dat deed het al voor ik het boek las. Een gevoel van, kon het maar altijd goed zijn.

Antoinette: Ik vind de titel van het boek verwarrend. Ik had een ander verhaal verwacht op basis van de titel. Ik denk dat dit mede te maken heeft dat een titel vaak goed de inhoud van een boek weergeeft. Hier ligt hij meer in de filosofische sfeer en verklaard het zich pas nadat het boek uit is. Het is een titel die zich leent voor verschillende uitleg.

Personages

Tally en haar broers en zussen groeien op in een gezin waarbij de ouders geen verantwoordelijkheid nemen. Vader heeft psychische problemen die niet worden onderkent en moeder wil niets liever dan zich onttrekken aan haar gezin. Gran probeert de goede naam hoog te houden, waardoor hulp van buitenaf onmogelijk is. De lezers zijn het er over eens dat “een disfunctioneel gezin” de situatie het beste omschrijft. Wanneer we kijken naar de ontwikkeling van de personages, zijn vooral Tally, Ross, Griff en Gran goed uitgewerkt en is er vooral bij Tally een ontwikkeling te zien. Maar er zijn ook personages zoals Maisie en Walden, die te weinig aan bod komen, wat jammer is, want die uitwerking had het verhaal kunnen verrijken.

Annelies: Het is een erg disfunctioneel gezin. Met een zeer egocentrische moeder, die de hele wereld wil verbeteren, maar daarbij wel haar gezin verwaarloost en een vader die bipolair is en dus bij tijden ook niet aanspreekbaar is voor de kinderen. Oma is heel belangrijk en is eigenlijk de enige constante factor.

Vicky: De familie waarin Tally en Griff opgroeien zou ik omschrijven als verwarrend, de kinderen hebben geen stabiele basis die ervoor zorgt dat ze zorgeloos kunnen opgroeien. Ze doen hun best om zelf een soort onbezorgdheid te creëren, maar dit lukt hen niet heel goed

Bonkikong: De meeste personages zijn goed uitgewerkt, met goede karakterbeschrijvingen. Wel vind ik het jammer dat er niet veel over Walden en Maisie is geschreven. Dat heb ik een beetje gemist.

Gerry: De tweeling en Maise spelen meer een rol op de achtergrond, terwijl zij best belangrijk waren in Tally's leven. Deze personages hadden van mij wel wat meer uitgewerkt mogen worden.

Heleen: Ik vind dat de opbouw in het boek helpt in de uitwerking van personages. Je krijgt steeds meer helder over wat er speelt en gebeurd is en wat hen gevormd of misvormd heeft. Alleen Walden had nog wat meer uitgewerkt kunnen worden. Daar ben ik nog wel meer benieuwd naar.

Opbouw

Het boek heeft meerdere tijdlijnen, het verhaal van Tally in het heden en het indringende verhaal over een aantal jaren van haar jeugd. Langzaamaan wordt er duidelijk in wat voor ontregelt gezin Tally is opgegroeid en in wat voor omgeving en wat de consequenties ervan zijn voor het nu. Waar de ene lezer zich liet onderdompelen door het verhaal, was het voor de ander te langzaam of te verwarrend.

Vicky: Ik vind dat het verhaal niet helemaal vlot is opgebouwd, de schakeling tussen heden en verleden hapert soms voor mij. Soms leek het of je te weinig informatie doorkreeg om helemaal mee te zijn. Die informatie kwam dan pas later door, maar was soms vroeger nodig om helemaal mee te kunnen zijn.

Anna: Het verhaal ontwikkelt zich goed, wel even wennen aan de verschillende tijdlijnen, maar dat geeft ook wel weer extra spanning tijdens het lezen.

Evy: Ik vond het een goede opbouw al had ik in het begin wel wat moeite om de twee verhaallijnen uit elkaar te houden. De ontwikkeling verliep wel wat moeizaam maar daar stoorde ik mij totaal niet aan het gaf zeker de ruimte voor een mooi einde.

We vergelijken ook nog de sfeer in het boek en of er een verschil is tussen beide tijdlijnen.

Joke: De sfeer in het boek vond ik wel goed beschreven. De heftige gevoelens en het verdriet van de kinderen met betrekking tot hun ervaringen in hun jeugd komen echt wel binnen.

Gerry: De sfeer in het verhaal komt bij mij goed over, ik vind dat je in het verhaal echt het verschil ziet in het leven vroeger en nu. De schrijfster is daarmee met de tijd meegegaan.

De vraag over de opbouw heeft ook nog een C vraag over het einde. Voor de een is het romantisch en goed afgerond, de ander vind het juist afgeraffeld.

Marjolein: Dat afraffelen herken ik wel, ook uit andere boeken. Dat er dan aan het eind nog snel even wat losse eindjes vastgeknoopt moeten worden, om goed af te kunnen sluiten.

Diana: Ik vond de afronding prima ik houd wel van een duidelijk einde. Het kwam op mij niet afgeraffeld over, meer een opluchting zo van eind goed al goed.

Marja: De afronding van het boek heeft de schrijfster wel goed gedaan, want er zijn geen losse eindjes overgebleven. Echter soms was het wel wat gekunsteld.

Schrijfwijze

Over de schrijfwijze van Susan Crandall zijn de lezers het wel eens. Ze heeft een fijne wijze van schrijven, het is niet te moeilijk en met regelmaat zijn er hele mooie zinnen in het boek te ontdekken. Maar wat wel naar boven komt bij de lezers is dat ze diepgang missen in het boek. Het is goed geschreven, maar een beter uitwerking van karakters en het waarom van de keuzes had het boek net wat meer inhoud kunnen geven. Ook de trage opbouw komt weer ter sprake.

Gerry: De schrijfwijze vindt ik fijn. Wat mij bij het vorige boek van haar al opviel had ik nu weer, ze schrijft beeldend. Door kleine details toe te voegen aan het verhaal, zie ik voor mij, wat er gebeurd en dat vindt ik wel mooi.

Marjoleine: De schrijfstijl is wat te langzaam naar mijn smaak.

Heleen: Ik vond het een heerlijke schrijfstijl, maakt het een lekker boek om te lezen. De zinsbouw, beschrijvingen van de omgeving met kleine details maken het wel beeldend.

Willeke: Een gemakkelijke schrijfwijze, al zijn er wat enkele momenten dat ik meer kwaliteit wilde hebben. Bijv. Walden, die nauwelijks achtergrondinformatie krijgt en ineens opduikt omdat hij een moord zou hebben gepleegd.

Vicky: De schrijfwijze stoorde me niet, het boek las vlot weg. Wel vond ik, net zoals de niet voldoende uitgewerkte personages, dat ook de keuzes van de personages te weinig onderbouwd waren. Ik snapte wel alle keuzes, het waarom en de gevolgen daarvan, maar die werden voor mij niet voldoende uitgewerkt.

Met dank aan Vicky en Willeke, die het verhaal omschreven als een kabbelend riviertje. Het past helemaal bij het boek en is daarom ook de titel van het verslag geworden.

Wat viel op?

Met een vraag als deze kunnen er zeer uiteenlopende antwoorden komen en dat blijkt ook nu weer het geval. Iedereen haalt toch weer iets uit het verhaal of is door iets anders geraakt.

Marjoleine: Het moment dat Tally door haar vader ‘in vertrouwen wordt genomen’. Hij draait door in zijn waanbeelden en Tally moet daar maar mee om zien te gaan. De benaming van zomertijd, wintertijd en orkanen vond ik erg treffend.

Frieda: Het boek heeft mij het meest geraakt op plaatsen waar je het kwetsbare kleine meisje ziet dat hunkert naar het gewone.

Kitty:  Een paar keer werd een probleem vergeleken met een knoop in een touw. Deze vergelijking geeft een mooi inkijkje in de denkwereld van Tally. Op haar eigen kinderlijke manier noemt zij problemen een knoop in een touw.

Sander: In de proloog stond deze zin: Hoewel mijn drie broers en zussen zijn uitgewaaid, kilometers ver weg en lichtjaren uit mijn hoofd, zitten ze net zo diep in mij als mijn eigen hart.

Willeke: Opvallend vind ik de rol van Tally op pagina 249 als zij de gedachte toestaat in haar hoofd: "Aan mijn familie kan ik niets veranderen. Ik ben doodmoe van het proberen, Margo interesseert het niet, Gran denkt dat alles normaal is, papa is er niet voor ons" Ze voelt zich een Don Quichot.

Anna: Als Tally in het bootje, bessen zoekend om jam van te maken, waarbij ze bijna verdronk en toch dacht aan de bessen . Altijd maar weer aan anderen denken.’

Verwachtingen en conclusie

De verwachtingen waren best hoog. De goede recensies bij het vorige boek van Crandall legde de lat hoog en dan worden verwachtingen niet altijd ingelost. Het feit dat de korte samenvatting spreekt over een moord, die verder eigenlijk geen rol speelt, de verwachting dat het meer een moeder zou betreffen die vecht voor haar kinderen (cover), de traagheid, het afgeraffelde einde en het gebrek aan diepgang zijn punten van kritiek die naar boven kwamen in de discussie.

Sander: Mijn verwachting was een aangrijpend en krachtig verhaal met een beschermd familielid (op basis van de cover). Voor mij ontbrak de echte kracht en diepgang een beetje. Er zat wel wat sfeer in, maar niet zoals ik had gehoopt.

Frieda: Na het lezen van het eerste fragment had ik verwacht dat de verdenking van de moord een grotere rol zou spelen en minder dat het ook een romantisch verhaal zou zijn. Ik had gehoopt dat het een wat meer historische roman zou zijn. Maar deze verwachtingen hebben mij bij het lezen niet in de weg gestaan: ik heb me lekker laten meeslepen door het verhaal en ervan genoten

Willeke: De verwachtingen die ik had naar aanleiding van de proloog zijn niet uitgekomen. Waar ik tegenaan hikte was de traagheid waardoor mijn aandacht verslapte. En het tweede waar ik over viel was dat het laatste deel: het heden waar het leek als of de lijntjes snel aan elkaar geknoopt moesten worden.

Maar daartegenover staan ook een aantal reacties van lezers die juist aangenaam zijn verrast.

Kitty: Mijn verwachting was om een fijn boek te lezen. Die verwachting is overtroffen, want het boek is intenser dan verwacht en heeft me dan ook echt oprecht geraakt.

Evy:  Deze schrijfster was nieuw voor mij dus de verwachtingen waren niet erg hoog maar ze heeft mij zeker aangenaam verrast met haar schrijfstijl.

Marja: Wat mijn verwachtingen overtrof waren toch de mooie zinnen, natuurbeschrijvingen en het verhaal van de jonge Tally met de gebeurtenissen in de familie.

De recensies en de sterren waren dus best een verrassing, want het is een boek met een mooi verhaal en een sterk hoofdpersonage, maar er was ook kritiek. Naar welke kant slaat dan de balans uit? Na inventarisatie van alle sterren gelukkig de positieve kant.

Met één x 2,5 ster, zes x 3 sterren, drie x 3,5 ster en negen x 4 sterren, sluit de leesclub van Het sprookje van de eeuwige zomer af met een mooi gemiddelde van 3,5 ster!

Anna 3 sterren: Een vlot geschreven en gemakkelijk leesbaar boek.

Antoinette 4 sterren: De sfeer van het boek is prettig en de soms poëtische zinnen maken het verhaal tot een mooi geheel.

Bonkikong 3,5 sterren: Mooie roman met stof tot nadenken

Annelies 3 sterren: Teveel thema's door goede schrijfster in een roman gepropt

Diana 4 sterren: De stormen van haar verleden zijn overgewaaid

Leandra 3,5 sterren: Het is op zo’n manier geschreven dat alles als een puzzel in elkaar valt. Alles vult elkaar op een andere manier aan.

Hieronder staan alle quotes van de leesclublezers uit hun eigen recensie met de gegeven sterren.