Over Het tango-algoritme

Als de danspartner van wiskundelerares Emmy het voor gezien houdt, moet ze noodgedwongen op zoek naar een nieuwe partner voor haar wekelijkse tango avond. Haar huisgenoten Grace en Florence, de tienerdochter van Grace, besluiten Emmy, die de zoektocht behandelt als een wiskundig probleem, een handje te helpen door haar aan te melden voor een dating app. Dat is totaal niets voor Emmy, die angstvallig vermijdt om sporen op het internet achter te laten. De reden daarvoor houdt ze graag geheim. Ondertussen hebben Grace en Florence hun eigen geheimen die ze (vooralsnog) met niemand willen delen. Als de aankoop van een paar dansschoenen de verkeerde mensen naar hun huis in Nieuwegein leidt, zal hen leven nooit meer hetzelfde zijn.

DE LEESCLUB en hun VERWACHTING

De leesclub bestaat uit 18 enthousiaste deelnemers, waarvan vier deelnemers met een eigen exemplaar. Omdat het een thriller is verwacht vrijwel iedereen een spannend verhaal met onverwachte (intelligente) plottwists, waarin de rode schoen op de cover en de geheimen van de drie vrouwen een belangrijke rol gaat spelen. De verwachting zijn hooggespannen, zeker bij de lezers die al eerder een boek van Heleen van der Hoven hebben gelezen. WillemijnOuss hoopte daarnaast op de nodige diepgang. KarinvdZee was vooral benieuwd naar de 'verkeerde mensen' die op de flaptekst worden genoemd: “Als ik dit lees, maak ik in mijn hoofd alweer mijn eigen verhaal.” Elina vond het fijn dat de achterflap niet veel weggeeft: “Ik wil namelijk gewoon zelf het boek lezen en niet het halve boek op de achterkant al doorlezen!”

COVER en TITEL

De lezers waren unaniem te spreken over de cover waar de rode schoen de blikvanger is. “Voor Palu was het overduidelijk met welk soort boek ze hier te maken heeft: “Een eenzame rode dansschoen in het donker in een plas met water. Jep een en al thriller.”  Laura kreeg op haar beurt direct een associatie met een sprookje: “Hij doet me denken aan het sprookje met de dansende rode schoentjes of Assepoester waarin de schoen werd verloren.” Een mening die gedeeld werd door KarinvdZee en Hannie. Voor Marije Ronteltap had het net zo goed een roman kunnen zijn.

Hoewel de titel zelf niet veel weggeeft, riep de combinatie met de ondertitel de nodige spanning op. Vugtje76: “Als ik zonder het boek gezien zou hebben de titel zou horen, denk ik niet aan een thriller. De ondertitel 'Zoek ... en je zult gevonden worden' en het feit dat er één rode schoen op de cover staat juist wel.”

PROLOOG

Over het nut van de proloog liepen de meningen uiteen. Guido Goedgezelschap had er helemaal niets mee en voor Sander had het weggelaten mogen worden. Ook Hannie zag er niet direct het nut van in terwijl Laura en Karin Marcellina direct getriggerd waren. WillemijnOuss en Tineke Fraij werden door de proloog vooral nieuwsgierig naar de rol van het kaartenhuis. KarinvdZee ging de proloog pas waarderen nadat ze het boek uit had en ze de proloog opnieuw las.

Bij Lizzie zorgde het ervoor dat ze in haar hoofd al een hele verhaallijn ging bedenken: “Hier had ik al een hele tangomoord in mijn hoofd, en de rode schoenen waren het moordwapen.... Mijn fantasie slaat soms een beetje op hol ;).”

PERSONAGES en PERSPECTIEVEN

De lezers waren bijna unaniem van mening dat het veelvoud aan personages en perspectieven van waaruit het verhaal verteld wordt, nodig waren om de gebeurtenissen steeds vanuit een andere invalshoek te bekijken. Hannie: “Ik vind dat alle personages een rol speelden in het verhaal en ook nodig waren voor de voortgang om het te kunnen begrijpen. Sommige wat meer, andere wat minder. Maar voor mijn gevoel prima gedoseerd!” Sander was van mening dat het perspectief van Viggo onnodig was in tegenstelling tot Palu: “Grace en Viggo hebben misschien maar een kleine bijdrage, maar ik vind dat deze er zeker in hoort. Net dat beetje extra informatie dat je nodig hebt, of dat je juist doet twijfelen.” Karina Hoekerswever vroeg zich af of het ook noodzakelijk was om vanuit alle perspectieven te schrijven, al kon ze zich wel voorstellen dat je als auteur beter emoties over kan brengen dan via een alwetende verteller. Omdat die er niet was, leerde je de andere personages kennen door de ogen van de ik-figuren. Hoewel dat misschien niet helemaal betrouwbaar is, hadden de meeste lezers het idee dat ze hen redelijk tot goed hebben leren kennen omdat ze vanuit meerdere perspectieven geportretteerd worden. KarinvdZee: “Ik denk dat ik de personages en hun beweegredenen goed heb kunnen doorgronden, doordat de personages steeds weer terugkwamen.” Roosje was minder overtuigd: “Eerlijk gezegd niet helemaal. Wat de reden van hun handelen was is duidelijk, maar het karakter van de personages komt verder niet ter sprake. Alleen op het moment van handelen in het verhaal.”

SCHRIJFSTIJL

Algemene kwalificaties als ‘vlotte schrijfstijl, ‘prettig leesbaar’, ‘begrijpelijk’ en ‘beeldend’ werden veelvuldig genoemd. Karin Marcellina benoemde het specifieker: “Een losse, gevoelige stijl met oog voor detail of het nu gaat over de personages die ze beschrijft of over de omgeving waarin die personages zich bevinden.” WillemijnOuss was vooral te spreken over de leuke woordspelingen en verwijzingen naar het kaartspel. Hannie was gecharmeerd van het humoristische taalgebruik. Laura omschreef het kort en krachtig als: “Scherp, creatief, complex, spannend.” Guido Goedgezelschap gebruikte bloemrijker taal: “Van begin tot einde word je als lezer ondergedompeld in een spanningsbad: je krijgt het nooit koud omdat de auteur steeds weer een hoeveelheid warm water toevoegt …” Evy2004 was vooral te spreken over de korte hoofdstukken: “Daar geef ik nu persoonlijk zelf als lezer altijd liever de voorkeur aan.” CaroBos75 waardeerde het woordgebruik: “Niet te moeilijk maar ook zeker niet te simpel. Ik hoefde gelukkig niet een woordenboek ernaast te hebben.”

SPANNINGSOPBOUW en PLOT

Een aantal lezers vond dat de spanning iets te langzaam wordt opgebouwd, zoals Sander: “De spanning blijft vrij vlak. Voor de personages gebeurt er wel veel, maar die spanning is niet extreem voelbaar als lezer. Het begon wat traag, maar krijgt daarna wel een fijn tempo qua opbouw in de gebeurtenissen en de vraag hoe alles in elkaar steekt.” Een mening die door Elina gedeeld werd: “Voor de karakters was het mega spannend maar de lezer gaat er nét niet helemaal in mee.” Ook voor Karina Hoekerswever had het iets sneller gemogen: “Voordat er echt iets gebeurde duurde wel even en ik hou toch wel van een beetje meer actie in een plot.” Voor Palu was de spanningsopbouw niet helemaal in balans: “Ik heb het idee dat veel spanning pas op het einde komt. Het hele verhaal is er wel zo'n spanning aanwezig, maar hij blijft heel lang op gelijk niveau. En op het einde lijkt daardoor dat er heel veel snelheid in wordt gebracht.” Marije Ronteltap vond de langzame opbouw een pré: “Ik wil juist dat we langzaam alle feitjes krijgen en er nog genoeg tijd overblijft om zelf een idee te krijgen over hoe het zit.” Ook WillemijnOuss vond het niet erg: “Het was spannend genoeg dat ik door wou blijven lezen, vooral aan het eind was de spanning mega. Ik kon het boek niet wegleggen.” En voor Karin Marcellina vergrootte de traagheid juist de spanning: “Je krijgt als lezer veel informatie over de hoofdpersonages waardoor je gaat meeleven met deze personages en je geneigd bent om als het ware mee te gaan zoeken naar een oplossing of naar de dader(s).”

De verschillende plottwists in het verhaal waren niet voor iedereen allemaal even verrassend, hoewel niemand de uiteindelijke plottwist zag aankomen. Lizzie: “Er waren er voor mij twee die ik niet had zien aankomen. De rest wel. De uiteindelijke ontknoping had ik niet zien aankomen.” Karina Hoekerswever: “De ontknoping heeft mij wel verrast en ook al klinkt het onaardig, ik was blij met het einde van Flo en Simon, dat haalde het feelgood gehalte omlaag." KarinvdZee: “Het einde van het boek vond ik heel verrassend en onverwacht! Dit zag ik absoluut niet aankomen! Prachtig einde!”

DE TANGO (DANS en ALGORITME)

Het tango algoritme lijkt de essentie van het verhaal te zijn, maar de tango als dans is de rode draad door het verhaal. De lezers vonden het origineel dat de uitleg van de verschillende passen de voortgang van het verhaal aangaven.  Dansliefhebber Guido Goedgezelschap: “De tango is een dans als geen andere. In geen enkele andere dans zijn er zoveel verschillende moves met elk een eigen benaming. Hier heeft de auteur dankbaar gebruik van gemaakt. De omschrijvingen die zij geeft hebben inderdaad te maken met wat we daaropvolgend te lezen krijgen.” Tineke Fraij: “In feite dans je al lezende de tango met het boek mee.”

Op het eerste gezicht lijken de tango (vanuit het hart) en het algoritme (vanuit het verstand) niet veel met elkaar te maken te hebben. Karin Marcellina dook het internet op en kwam met de volgende verklaring: “Op het eerste gezicht misschien niet maar de danspassen van de tango lijken ook wel iets wiskundig te hebben. Wikipedia geeft deze definitie van een algoritme: "Wiskundig geformuleerd is het een eindige reeks instructies die vanuit een gegeven begintoestand naar een beoogd doel leidt. Als je die tekst zou aanpassen dan zou je kunnen zeggen dat een tango een eindige reeks verschillende passen is die vanuit een gegeven begintoestand (aanvang van de dans) naar de volmaakte tango (beoogd doel) leidt.” Helma Koot: Voordat ik aan het boek begonnen was vond ik die keuze helemaal niet logisch. Maar al lezende kwam ik erachter dat het eigenlijk helemaal niet zo raar was en klopte het. Een soort yin en yang, waarbij verstand en hart niet zonder elkaar kunnen bestaan.”

THEMA’s

Als belangrijkste thema’s worden liefde en privacy (met name de sporen die je op internet achterlaat) het meest genoemd, maar ook tienerzwangerschap, geheimen, macht en status komen voorbij. Voor Karin Marcellina is het belangrijkste thema de macht van techbedrijven en de uitwerking van deze macht op het handelen van mensen. Voor Roosje is dat de angst om te vertrouwen: “Dat is haast niet meer mogelijk, nu tegenwoordig, en ook in het boek, iedereen zijn sporen nalaat op internet. Er zijn altijd mensen die deze sporen kunnen volgen en er misbruik van maken. Erg griezelig!!!” Karina Hoekerswever noemt machtsverhoudingen: “Omdat deze onderliggend de veroorzaker zijn van alles wat er gebeurt, zowel rondom Grace, Emmy als Flo.” En natuurlijk de tango, door Guido Goedgezelschap bloemrijk beschreven: “Deze dans loopt als een rood-zwarte serpentine op hoge hakken doorheen het verhaal.”

GELOOFWAARDIGHEID

Over het algemeen vinden de lezers het boek misschien niet helemaal realistisch, maar zeker wel geloofwaardig. Palu heeft daar wel een kanttekening bij: “Een ander verhaal is wanneer de vraag zou gaan over toeval. Het is heel toevallig dat alles in het boek allemaal zo loopt. Juiste (of verkeerde) tijd op juiste (verkeerde) plaats. Maar dat is meestal zo in boeken. Dat zou dan in het echte leven misschien iets anders lopen. Maar geloofwaardig, ja.” Toch denken (of misschien hopen) de meeste lezers dat de gebeurtenissen in het boek in het echte leven niet zo snel zullen gebeuren.

WAARDERING

Van de achttien deelnemers deelden twee lezers 5***** uit. Hannie: “Het verhaal is opgebouwd als een intelligent spel dat gespeeld moet worden om de veiligheid in het leven te waarborgen. De verschillende plottwists houden de spanning hoog, zeker in het tweede gedeelte van het boek. Het slot is volkomen onverwacht en voelt als een terechte afsluiting na veel dramatische gebeurtenissen.” Karin Marcellina: “Het is een cliché maar dit is echt zo’n boek dat je niet kunt wegleggen zodra je bent begonnen met lezen. Nadat het boek is uitgelezen, de dansschoenen zijn opgeborgen en de laatste algoritmelink is weg geklikt, rest er één vraag: waar kan dit boek aangemeld worden voor de longlist Hebban thrillerprijs 2022?”

Veruit de meeste lezers (dertien) waardeerden het boek met 4****. Evy2004: “De schrijfstijl van Heleen is zeer vlot en moedigt zeker aan om verder te willen lezen. Ook vind ik dat ze naarmate haar boeken verschijnen ze steeds beter wordt met haar eigen schrijfstijl.” Tineke Fraij: “Dit boek voelt als een passionele tango waarin je door de verrassende plotwisselingen wordt meegesleurd naar het spetterende einde, waar de verschillende verhaallijnen op een mooie manier samen komen.” Roosje: “Knap in elkaar gezet en een echte page-turner!” Guido Goedgezelschap: “Het Tango Algoritme zit vol perspectiefwisselingen, verrassingen, geheimen en plotwisselingen die stuk voor stuk leiden naar een zeer onvoorspelbaar slot waardoor de laatste bladzijde nog belangrijk genoeg is om te lezen.” CaroBos75: Zonder spoilers weg te geven het einde is echt een emotionele verrassing die ik niet had zien aankomen. Het heeft spanning, verdriet, mysterie, passie, liefde en geluk.”

Voor de overige drie deelnemers was het boek 3*** waard. Karina Hoekerswever: “Door de korte hoofdstukken, die vrijwel altijd met een mini cliffhanger afsluiten, weet de auteur de lezer geboeid te houden in het verhaal. Van de Hoven heeft een prettige schrijfstijl waarbij ze je met vaart door het plot loodst richting het einde. Met enkele onverwachte wendingen weet ze het feelgood gehalte binnen de perken te houden en het tango algoritme als een prima thriller af te sluiten.” Lizzie: “Ondanks het feit dat ik het boek meer een misdaadroman dan een thriller vond, is het een aangenaam boek om te lezen, met korte afwisselende hoofdstukken die de lezer gekluisterd houdt aan het boek om de waarheid te achterhalen.”

De leesclub werd met een gemiddelde score van 3,9 sterren afgesloten. Een prachtig resultaat!

In de onderstaande reacties hebben de lezers een kenmerkende quote uit hun recensie van Het tango algoritme geplaatst en het aantal sterren dat zij het boek gaven.