De afgelopen weken is er met een enthousiaste groep van 15 lezers aandacht besteed aan Het verzetsmeisje, de nieuwste roman van Pam Jenoff. Het boek is vertaald door Saskia Peeters en aan ons de eer om het te mogen bespreken in een Hebban leesclub onder begeleiding van Laurie. Dit verslag is een korte weergave van het verloop vvan deze leesclub en wat de deelnemers van deze oorlogsroman vinden.

Verwachtingen

De boeken druppelden al snel binnen en het lezen kon beginnen. Vooraf zijn er altijd verwachtingen, zo ook nu. Er werd verwacht dat dit boek een vlot geschreven en makkelijk te lezen boek zou zijn met een hoop emoties en spanning. Laura: 'Ik verwacht een spannend boek. Waar je vertrouwen moet hebben in iemand, maar ook teleurgesteld wordt in of door iemand. Denk dat het boek ook snel leest en moeilijk aan de kant te leggen zal zijn.' Netty heeft al eerder een boek van deze auteur gelezen en dat beviel goed. 'Een aantal jaar geleden heb ik van Pam Jenoff ‘ Het meisje van de Kommandant’. gelezen. Dat vond ik erg mooi! Ik verwacht nu weer een boeiend en meeslepend boek over WOII, dit keer over een verzetsbeweging.' Waar iedereen het over eens is is die irritante rode sticker met een 5-sterren beoordeling op de voorkant, die krijg je er niet zomaar af. Sommigen hebben het geprobeerd, anderen hebben het laten zitten. Zijn de verwachtingen waargemaakt? Niet helemaal, bleek tijdens de discussie.

Schrijfstijl

Als eerste keken we naar de schrijfstijl. Hier valt al veel over te zeggen. Erika vindt dat de schrijfstijl 'vlotjes' leest. Wel merkt ze dat ze, door de kortere hoofdstukken, sneller geneigd is om te stoppen met lezen. Elise ervaart dan juist het tegenovergestelde: 'Grappig verschil, ik heb door korte hoofdstukken namelijk altijd dat ik door blijf lezen. Zo'n situatie als 'ahh nog even één hoofdstukje, nou oké nog eentje dan stop ik echt.' haha.' Het verhaal wordt verteld vanuit meerdere perspectieven en dat vindt Geesje prettig. 'erg fijn om het verhaal te lezen vanuit de 3 hoofdpersonages. Deze vulden elkaar goed aan waardoor je een compleet beeld krijgt. Ook de flashbacks zijn waardevol om het plaatje compleet te krijgen.' Wel wordt duidelijk dat sommige elementen niet prettig zijn, zoals de woordkeus. Hadewych: 'Het verhaal is gemakkelijk te lezen. Het heeft eenvoudige zinnen en veel dialogen. De woordkeus is hier en daad slecht gekozen (ik kan niet bepalen of dat aan de vertaling of aan de schrijfster ligt.). Zie blz. 36: haar eenzame wandelingen waren als zuurstof voor haar (geen fraaie vergelijking); blz. 93 'Wil je geen pistool?' vroeg Hannah op ongelovige toon. Micheline schudde haar hoofd. 'Je schiet er niets mee op.' (Die laatste is wel lachwekkend!) Blz. 391 Zet het ze betaald, hen allemaal (hen/ze?)
Verder vind ik dat de schrijver onnodig veel uitleg geeft of herhaalt voor de lezer. Zie blz. 85 en 133.' Naarmate de leesclub vordert komen er meer zaken aan het licht die sommigen niet prettig vonden.

Personages

Het verhaal wordt afwisselend verteld vanuit Hannah, Micheline en Lily. Hannah is de hoofdpersoon, maar de andere vrouwen spelen ook een belangrijke rol in het verhaal. Zij kregen daarom ieder apart een spotlight. We begonnen met Micheline omdat het boek daar ook mee begint. Micheline wordt mschreven als een vrouw die de touwtjes in handen heeft. Ze wordt afstandelijk gevonden, maar later toont ze meer emotie. Marlies: 'Ik schat haar in als een dame met een sterk verantwoordelijkheidsgevoel. Dit heeft ze van jongs af aan ontwikkeld doordat ze altijd moest zorgen voor haar grote broer Matteo. Dit verantwoordelijkheidsgevoel trekt ze zover door dat ze zelfs haar eigen leven in de waagschaal zet vanwege haar belofte aan Hannah. Ze stapt over haar eigen belemmeringen (anthipathie tegen Lily) heen om iets goed te doen terwijl dit haar uiteindelijk het leven kost. Toch kan ik niet goed zeggen of ik haar wel of niet sympathiek vind. Haar karakter wordt niet echt heel goed uitgewerkt, behalve dan haar focus op haar taak: Het redden van Engelse piloten.
Wat ik jammer vond is dat er geen verbinding meer gemaakt is met het eerste hoofdstuk, waar ze heel sterk binnenkwam.' Gerrie: 'Ze is een sterke vrouw die niet zomaar mensen vertrouwt en graag alle controle zelf in handen wil hebben. Het feit dat ze deze rol in het verzet vervult geeft aan dat ze sterk is. Controle en een zekere wantrouwen is dan ook wel begrijpelijk. Daarbij is binding met andere en die dan verliezen omdat het fout gaat niet handig in deze rol. Zoals ze aan het einde haar mannetje (in dit geval haar vrouwtje) staat is krachtig en getuigt van een sterk karakter.'

Vervolgens bespraken we Lily, de nicht van Hannah. Hier kwam eigenlijk al naar boven dat het verhaal behoorlijk wat ongeloofwaardige elementen bevat en dat de research beter had gemoeten. Catherine is naar aanleiding van dit boek op onderzoek uitgegaan een heeft contact opgenomen met Breendonk. Hieruit blijkt dat het er in dit kamp anders aan toe ging dan Jenoff in haar boek beschrijft. Ook de reisafstanden kloppen niet. Wat ons nog meer opvalt is de naïviteit van Lily. Ze leeft nog als voor de oorlog en spreekt vaak van luxe producten waar niemand eigenlijk meer aan kan komen zoals zalm. Het is uiteindelijk wel duidelijk dat zij de meeste ontwikkeling doormaakt. Laurie: 'Ik vind Lily wel het best uitgewerkte personage. Ze maakt een ontwikkeling door, maar wel pas vrij laat in het verhaal. In eerste instantie leeft ze in haar veilige bubbeltje en lijkt ze haar ogen voor de werkelijkheid te sluiten. Zoals hierboven genoemd zijn er veel ongeloofwaardigheden waar ik me tijdens het lezen ook al over verbaasde. "Is er geen sper tijd?" "Bonbons, huh?" "Zijn er geen voedselbonnen dan?" Zomaar wat voorbeelden. Misschien was het in België wat dat betreft anders dan in Nederland, maar dat durf ik niet met zekehreid te zeggen. Ook mis ik, net als anderen, wat emotie bij Lily en ook wat warmte en genegenheid. Toen François was opgehangen aan de galg was ze eerst in shock, maar ik vond dat ze er al snel overheen stapt een doet of haar neus bloed. [...] Ze was verpleegster, maar waarom zien we daar niets over terug? Behalve dan de identiteitskaart die Hannah "leende". En hoezo herkende die Duitse soldaat die Hannah aansprak Lily's naam.'

Als laatste namen we hoofdpersoon Hannah onder de loep. 'Hannah vind ik er stoer. Hoe ze was voordat de gebeurtenis in de winkel in Duitsland, is voor mij niet duidelijk maar dit het wel haar karakter gevormd. Dat is ook het meeste wat we van haar te zien krijgen. Bij de risico's die ze neemt staat haar belang altijd voorop. In de oorlogssituatie waarin ze zit vind ik het logisch dat ze soms creatieve en niet altijd verantwoorde keuzes maakt. Haar sterke persoonlijkheid is al vanaf het begin duidelijk en deze verandert weinig in de loop van het verhaal.' zegt Jacqueline over haar. Amarins: 'Hannah was een fijne stoere vrouw. Ze neemt risico’s en heeft durf. Net als de lezers hierboven vond ik Hannah ook niet de hoofdpersoon terwijl de titel en de korte inhoud dat wel insinueren. De dames waren met z’n drieën degenen die het verhaal maakten tot wat het geworden is.' Dat komt later ook nog terug, als de vraag gesteld wordt wie nou het "echte" verzetsmeisje is. Hier kwamen verschillende antwoorden op. Neeltje: Het echte verzetsmeisje is voor mij Micheline. Door het hele boek heb is ze strijdlustig, ondanks het verraad dat om haar heen gebeurt.'

Plot

Als de plot wordt besproken komt er voornamelijk uit naar voren dat het boek fijn leest als je de ongeloofwaardigheden wegdenkt. Het roept over het algemeen niet veel emotie op. Voor Vrouwine geldt dat het eerste deel van het verhaal het meest aangrijpend was. 'Voor mij was het meest aangrijpende deel aan het begin van het boek, [...] Op dat moment was haar eigen leven niets meer waard. [...] Hoe kan een mens met dit trauma verder leven?' Hierna werd het boek minder aangrijpend. De opbouw wordt door iedereen wel als prettig ervaren. 'Het eigenlijke verhaal begint voor mij pas bij het derde hoofdstuk en daarna kan je vrij vlot doorlezen aan dit hoofdzakelijk chronologisch verhaal met wisselend vertelperspectief.' aldus Catherine. Ook hier komen de ongeloofwaardigheden aan bod en dat heeft voor sommigen echt het leesplezier beïnvloedt. De verwachtingen zijn daardoor dus deels waargemaakt.

Eindoordeel

Het verzetsmeisje van Pam Jenoff krijgt in de leesclub best wat te verduren. Uiteindelijk zijn we het er allemaal over eens dat, als je de achtergrondinformatie en ongeloofwaardigheden wegdenkt, dit een verhaal is dat geschikt is als "vakantieboek". Het leest vlot door de vrij korte hoofdstukken. Als je er niet te hard over nadenkt is het een mooi verhaal. In de leesclub deden wij dit uiteraard wel en dat zie je aan de recensies. De meeste lezers zijn eensgezind en geven dit boek 3 sterren. Een aantal geeft dit boek 4 sterren en nog een aantal slechts 2 sterren. Dit maakt dat de deelnemers aan deze leesclub Het verzetsmeisje beoordelen met 3 sterren.