Boek
Korte verhalen uit de middeleeuwen is een verhalenbundel met negentwintig fictieve verhalen uit de periode van ongeveer 500 tot 1500 die zijn gebaseerd op waargebeurde voorvallen uit de geschiedenis. Paul Christiaan Smis maakt de lezer met zijn levendige vertelwijze deelgenoot van de gebeurtenissen.

Opzet van de leesclub
Een leesclub met als onderwerp een boek met 29 korte verhalen, hoe zal dat eruit zien? Met alleen algemene vragen over bijvoorbeeld schrijfstijl zou de lengte van de leesclub net zo kort worden als een van de verhalen. Maar om nu over elk verhaal een vraag te stellen… Dat zou betekenen dat de tijd die de discussie in beslag zou nemen weleens alles behalve kort zou kunnen zijn. Zou dat de deelnemers bevallen?

 Grote voordeel is dat er vrijwel direct met de discussie kan worden begonnen. Het boek hoeft niet eerst volledig te zijn gelezen voor de eerste vraag kan worden gesteld. Al snel wordt een ritme gevonden, per hoofdstuk een vraag, ongeveer vijf vragen per week. Tijdens het discussiëren over de inhoud van de korte hoofdstukken worden de algemene vragen, zoals over schrijfstijl, opbouw van het boek, niet vergeten.

De discussie
Vijftien enthousiaste deelnemers starten op 3 november me de discussie. De eerste reacties laten al zien dat er veel herkenning is uit de vroegere geschiedenislessen en vooral veel aanvulling op wat er al bekend is. Zo laat Ronnie weten dat er ondanks de geringe lengte van de verhalen wel veel informatie in is verwerkt. Kort, maar bomvol informatie. Irma haalt Carmiggelt erbij om aan te tonen dat er in de verhalen bijna altijd een moraal verborgen zit: “opvoeden is een nieuwe generatie proberen te vullen met de eigen vooroordelen”.  De verhalen blijken niet altijd luchtig, en dat is nog zacht gezegd. Bonnie weet de gevoelens van medelijden en afschuw, die soms uiteraard volledig terecht zijn, in een goed perspectief te plaatsen. We beoordelen alles immers vanuit onze huidige maatstaven en inzichten. Tess beaamt dat de namen van de personages heel goed het tijdsbeeld weergeven. Voor haar middeleeuwse-zelf kiest ze de naam Clover. Marja valt op dat de ouderwetse namen die in het boek worden gehanteerd, zoals Rijsel (ons bekend als Lille), ook tegenwoordig nog voorkomen. De verhalen zorgen ervoor dat Google regelmatig wordt bezocht om verklaringen te vinden of nog meer achtergrond op te zoeken. Jane googelt de betekenis van de namen die gebruikt zijn en komt tot een paar mooie vertalingen. Google is niet de eerste bron voor de achtergrondinformatie. In een apart vragentopic beantwoordt de auteur uitgebreid de vragen die door de deelnemers worden gesteld.

Hoofdstuk 19, het meesterwerk, zorgt bij vrijwel iedereen voor enthousiasme. Els Hoogendoorn vindt dit verhaal over Jeroen Bosch zelfs een cadeautje. Miranda herkent de schilder al snel uit het verhaal. Zij zag vorig jaar zijn schilderijen in het Prado in Madrid. Het verhaal vindt zij naadloos passen bij de stijl van schilderen, “alsof de duivel hem op de hielen zat”.

Janneke legt de link van de middeleeuwen naar de televisieseries van nu. In het verhaal van de boodschapper, waarin veel oude plaatsnamen worden gebruikt, herkent zij de naam Mercia vanuit de serie Vikings. De fantasie wordt ook regelmatig gebruikt tijdens het lezen. Cilske ziet voor zich hoe het wandkleed uit verhaal 15 eruit zou hebben gezien, een donkerrood, zwaar fluwelen wandtapijt met honden, engelen en uiteraard de hoofdpersoon in het midden in vol ornaat.

Bij het terugkijken maakt Els Lens een mooi verschil tussen verhalen die indruk hebben gemaakt en verhalen die het mooist waren. Bij haar zijn deze dan ook anders. De verhalen van Van de vos Reynaerd en Het meesterwerk van Jeroen Bos vond zij het mooist. Gert vindt de verhalen waar hij het meest van heeft opgestoken het interessantst, voor hem was dit het verhaal over Groenland, Schepen uit het oosten.

Beoordeling
Na bijna twee maanden zit de leesclub erop. Alle verhalen zijn uitgeplozen. Van de vijftien lezers hebben dertien een recensie geschreven en hun sterrenaantal toegekend.  Om het gemiddelde hiervan te bepalen hoef je geen rekenwonder te zijn. Allen kenden het boek vier sterren toe. Hoewel een enkeling de lengte van de leesclub niet als positief beschouwde, blijken de meeste deelnemers dit totaal niet als nadeel te hebben ervaren. Andere delen van de historische verhalen zijn inmiddels op de Wil ik lezen-lijst van een aantal van de deelnemers beland.