Hotel Alfabet: ‘You can never leave’ *   

Hotel Alfabet is de debuutroman van Klaas ten Holt. Eerder verscheen van hem De complete weduwnaar over het overlijden van zijn partner en moeder van zijn kinderen.

*Vrij naar Hotel California

In een notendop

Adriaan is op doorreis, op weg naar het Roemeense stadje Cluj in de Transsylvanische Alpen, om daar onaangekondigd iemand op te zoeken. Maar tijdens een zware sneeuwbui strandt hij in een afgelegen hotel: Hotel Alfabet. Daar in het hotel ontmoet hij diverse excentrieke hotelgasten. Iedereen vraagt er hem iets anders om mee te helpen. Klaas ten Holt speelt een wonderlijke spel met het schimmenrijk; wat blijft er over als je aan het einde van je leven de balans opmaakt?

De leesclub & verwachtingen

Met 16 deelnemers en 1 gastdeelnemer begonnen wij enthousiast aan dit wonderlijke leesavontuur. Voor sommige deelnemers was het hun eerste deelname aan een Hebban Leesclub.   

De verwachtingen waren nagenoeg eensgezind. Marianne verwachtte een ‘bizar verhaal’. En Iwona ‘een bijzonder verhaal, waar de dromen en verbeelding een rol spelen. Ik ben benieuwd naar waar de fantasie van de schrijver ons zal brengen.’

Sandra: “Ik werd gegrepen door de inleiding die op Hebban stond en verwachtte een surrealistisch verhaal met absurdistische gebeurtenissen.”

Maar of deze verwachtingen werden ingelost, is nog een andere vraag.

De personages

Behalve Adriaan maken wij ook kennis met o.a. professor Quast en de weduwe Kloos-Ranitz en de hoteleigenaar.

Niet alle personages spreken de deelnemers aan. Echt een favoriete persoon springt er niet uit. Ze maken nauwelijks een ontwikkeling door, zijn niet goed uitgewerkt. Ook Adriaan ontwikkelt zich nauwelijks. Alleen al rond dit aspect wordt duidelijk dat de auteur niet voldoet aan de meeste verwachtingen. Erna formuleert het als volgt: “Adriaan vind ik een complex karakter hebben. Gekwetst door het leven is hij wat gedeprimeerd. Hij komt wat knorrig over, is eigenwijs en wat betweterig. In wezen denk ik dat hij intelligent is en het daardoor extra moeilijk heeft. Het is het soort mens dat het niet echt in zich heeft zich te ontwikkelen, uit onvermogen volgt hij het pad dat anderen voor hem uitstippelen.” Enkele lezers kiezen zelfs de kat uit als favoriet personage.

Motieven

De lezers gingen samen op zoek naar verschillende motieven in het verhaal. Alfred vond vele dingen terug in het verhaal, opnieuw met de verzuchting dat deze beter uitgewerkt hadden kunnen worden: “We volgen Adriaan in zijn zoektocht naar 'de' werkelijkheid, naar de zin van zijn leven. Zoals hierboven al genoemd spelen onder meer liefde en haat een grote rol. In het boek zorgen verder filosofie, wetenschap, kunst (vooral muziek), seksualiteit en het culinaire voor puzzelstukjes in die zoektocht. Daarnaast vallen namen op: Erasmus, Socrates, Vlad, Nietzsche en Genesis. De (jacht op de) beer is een andere rode draad.” Zonder de uitwerking of verdieping blijven het echter losse elementen die hem niet raakten. Eus merkt op dat “er wordt gestrooid met muziekstukken, theorieën, maar dat dit eerder terloops gebeurt dan met een diepe betekenis.”

Marianne vond het dan wel weer een goed boek waar ze zeer over te spreken was. Als het over het aspect tijd gaat in de discussie, kan ze de column van Joost Nijssen van uitgeverij Vrijdag wel smaken, hoewel zij één van de weinigen is om eerlijk te zijn. “Ik vraag me af of het tijd of tijdloosheid is. In die ene dag gebeurt zo veel dat het haast niet in één dag past. Van het wat trage begin naar het slotconcert, een stroomversnelling inderdaad. En dan het laatste stuk dat veel later speelt, verval van het hotel.” Guido refereert dan weer aan Einstein, die ons leerde dat tijd een relatief begrip is. Ook doet hem het boek wat denken aan de roman Windstilte van Kris Wollants, waarin het hoofdpersonage terecht komt in een tijdsvacuüm en daar allerlei vreemde figuren tegenkom. Dat tijdsvacuüm wil zeggen dat het personage overleden is maar ogenschijnlijk nog leeft in een tijdloze tijd. Hij kreeg de indruk dat ook het hoofdpersonage Adriaan in eenzelfde situatie zat en dat de auteur van dit boek Windstilte zeker ook gelezen had.

Motto’s, cover en titel

Hoe vonden de lezers de drie motto’s terug in het boek?

Johan DC: “In de motto's komen de mystieke sfeer van het boek terug, maar vooral ook de strijd met jezelf en het lijden aan de tijd. De strijd met de beer is wellicht ook symbolisch bedoeld als de grote strijd met jezelf die je een keer moet strijden om jezelf beter te leren kennen en die sommigen winnen, terwijl anderen deze strijd nooit te boven komen.” Voor Wendy zijn de motto’s allemaal wat mysterieus: “Er is de pijn voor een verloren liefde. Dan de beer en het strijden wat ook staat voor jezelf tegenkomen”, maar op het derde motto, daar kan ik mijn vinger niet goed opleggen. Tja, het blijft allemaal mysterieus.”

Ook de cover passeerde de revue bij de bespreking want deze was best wel opvallend. Henri vond zowel de titel als de cover best intrigerend in het begin. De ambiance lokte hem in ieder geval om het boek ter hand te nemen en te lezen. Taal is volgens hem een belangrijk instrument voor de zoektocht naar de zin van het bestaan, compositie van muziek speelt een belangrijke rol. En de geur van klassieken hangt volgens hem om het boek heen, waar de schrijver volgens hem goed van op de hoogte is.

Guido geeft een perfecte verklaring voor de titel van het boek: “Het gaat om alfa en omega (a en z): het begin en het einde. Dat wordt al duidelijk wanneer Adriaan op de trap het woord ‘Genesis‘ leest: schepping. De totale vernietiging aan het eind, de apocalyps is dan weer de verwijzing naar omega (of z). Alles draait om schepping en vernietiging: de apocalyps, alles wordt verwoest. Dat komt ook vaak terug in de meer dan opmerkelijke conversaties met professor Quast, die streeft naar de volmaaktheid van het menselijke ras: “ de cyclus is bijna rond en alles begint terug van voor af aan“. Volgens Erna zijn er in het hele boek aanwijzingen en verwijzingen naar de titel. Deze was dus in ieder geval goed gekozen!

Ons eindoordeel

Een heel aantal lezers vonden het boek echt moeilijk om door te komen omdat er heel veel in het boek werd aangeraakt dat aan de oppervlakte bleef. Daardoor kwamen eerder irritatie en afkeer om de hoek kijken, ook t.o.v. het hoofdpersonage vanwege zijn passiviteit. Slechts twee lezers waren echt positief over het boek, namelijk Iwona en Marianne. Of hoe een boek toch verschillend geïnterpreteerd kan worden. Alfred vond het tegengeluid dat Marianne gaf, wel leuk: “Toch iemand die het boek met plezier heeft gelezen. Dat is één van de voordelen van een leesclub: de verschillende inzichten en opvattingen. Soms geeft dat verdieping en scherp ik mijn oordeel aan. Dat was hier zeker niet het geval.” Eline verwachtte “een excentriek, bizar, spannend, mysterieus en absurd boek.... Nou, mijn verwachtingen zijn uitgekomen, maar toch op een andere manier, dan ik had verwacht...”

Henri gaf het boek al met al een gemiddelde beoordeling: “Nee, Ten Holt spaart zijn lezers niet en bespaart hem of haar de walging evenmin: de lichaamssappen vliegen je om de oren. Al met al geeft dit toch aan het boek ondanks de keuzes die ik persoonlijk niet zou maken, een authenticiteit die ik waardeer met drie sterren.”

Al met al was het boek nogal hoog gegrepen qua vorm en qua taal, en heeft dit blijkbaar heel wat lezers afkerig gemaakt. Jammer genoeg werd het boek van deze leesclub ditmaal niet echt hoog beoordeeld, maar zoals steeds vonden alle lezers het een meerwaarde om Hotel Alfabet samen te lezen.

De gemiddelde score kwam uit op 2 sterren

~ Natalie v.d. D ~