Begin november werden er 15 Hebbanezen verrast met een mail dat ze mochten deelnemen aan de leesclub van 'Ik laat je niet achter' van Gemma Liviero. Vier deelnemers haakten aan met hun eigen exemplaar, wat een gezellige club gaf van 19 diverse lezers. Wat zou hun oordeel over het boek zijn?

'Ik laat je niet achter' van Gemma Liviero is een adembenemende roman vol geheimen, leugens en verraad, die zich afspeelt in de nasleep van de Tweede Wereldoorlog. 

Augustus, 1945. Stefano, een Italiaanse krijgsgevangene doorkruist het door de oorlog verwoeste Duitsland, wanneer hij een jongetje vindt dat naast het lichaam van zijn dode moeder ligt. Stefano ontfermt zich over de jongen en zoekt onderdak in een ogenschijnlijk verlaten huis. Maar het huis is verre van verlaten. Het wordt bewoond door Erich, een voormalig Duitse soldaat, wiens schuchtere buurvrouw Rosalind een afschuwelijk geheim met zich meedraagt. Allemaal zijn ze getekend door de keuzes die ze in de oorlog hebben gemaakt en zijn ze onzeker over hun plek in de nieuwe, verwoeste wereld om hen heen. En allemaal houden ze hun adem in voor het moment dat de waarheid aan het licht komt.

Gemma Liviero kwam op het idee om roman te schrijven over de Tweede Wereldoorlog toen ze veteranen -onder meer uit haar eigen familie-  interviewde voor een studieproject. In 2018 verscheen haar roman 'Scherven van Hoop'.

Verwachtingen:
Een aantal deelnemers was al bekend met werk de auteur, doordat ze haar eerdere boek ‘Scherven van hoop’ al hadden gelezen. De opbouw en schrijfstijl hiervan waren erg goed en hiermee legde de auteur de lat voor haar volgende boek behoorlijk hoog. Een kenmerk waar je niet omheen kon was de omvang van het boek. Dikke boeken kunnen afschrikwekkend zijn, maar eigenlijk werd het door iedereen positief opgevat. Een ander opvallend detail was de soberheid en het tijdsbeeld dat de cover uitstraalde. The_Cat hoopt met dit boek niet zomaar een boek over de Tweede Wereldoorlog te krijgen, maar juist een boek dat de emoties weergeeft na de oorlog.

Tea. merkte op dat het boek werd uitgegeven door Kok Boekencentrum. Deze uitgeverij brengt in diverse uitgeefvormen producten voor lezers die zich laten inspireren door het christelijk geloof en de cultuur van het christendom. Uitgangspunt is de christelijke traditie zoals die zich in de afgelopen 2000 jaar heeft ontwikkeld. Weinig lezers hebben hier iets van gemerkt en 'in zijn algemeenheid is ‘Ik laat je niet achter’ geen roman met duidelijk herkenbare christelijke normen en waarden’ te noemen, aldus Wil.

Schrijfstijl:
Kort gezegd kunnen we concluderen dat de schrijfstijl niet een van de gemakkelijkste was.  Er wordt veelvuldig gebruik gemaakt van tijdsprongen en perspectiefwisselingen en het verhaal bevat een aanzienlijk aantal personages. Dit gaf een boel verschillende meningen over de schrijfstijl. ‘Het is een mooie manier om het verleden van de personages duidelijker te krijgen. Het geeft meer karakter aan de personages en een mooie kijk in de verschillende achtergronden’, luidt de mening van Mwaal. Marja Vissers vond de structuur heel helder, maar het verhaal toch wat ingewikkeld. En zo had Leonie wel zo’n 100 bladzijdes nodig om in het verhaal te komen. Ze vond dat het switchen tussen personages en tijden het verhaal onnodig ingewikkeld maakten. Hemelse boeken was het ermee eens dat het even opletten geblazen was, maar bleef toch de hele tijd geboeid en heeft genoten van het taalgebruik.

Titel:
‘Ik laat je niet achter’ heeft een brede betrekking en kan op verschillende personages in het verhaal slaan.  Toch is de titel misschien wel iets té breed gekozen. Veel deelnemers vonden dan ook de titel van het Engelstalige boek, ‘The Road beyond Ruin’ beter bij het verhaal passen.

Plot:
Yvie vond het plot zelf niet zo bijzonder. ‘Het is eigenlijk een vrij standaard reis naar beter, maar de vele zijlijnen die er genomen worden door middel van flashbacks en uitdieping van de karakters maken er toch een behoorlijk ingewikkeld boek van’.

Naarmate het eind in zicht kwam, wist de ontknoping de meeste deelnemers toch op een andere gedachte te brengen. Carla van Oosterom vond het een verrassend plot waarbij er explosief ineens zoveel meer vaart en spanning in het verhaal werd gebracht, dat het bijna leek alsof het laatste stuk door een andere auteur was geschreven. TheaS doorzag de verschillende aanwijzingen al vrij snel, maar werd uiteindelijk toch verrast door het eind. Ze vond het echter niet het sterkste deel van het boek, omdat het leek alsof er dingen afgeraffeld werden.

Personages:
Al snel wordt duidelijk dat Stefano, Rosalind en Erich een belangrijke rol vertolken. Marjolein0404 merkte echter op dat de focus gaandeweg wordt verlegd naar de vriendschap in de jeugdjaren van Rosalind, Erich, Georg en Monique. Fieke van Steenis werd het meest geraakt door Stefano, door de manier waarop hij zich over Michal ontfermde en zich inzette om Rosalind tegen Georg te beschermen.

Toch was het erg lastig om een favoriet en een minder favoriet personage te kiezen. De verhaallijnen veranderden gedurende de voortgang en hierdoor werd het lijntje tussen goed en kwaad erg gerafeld. Sigried had zelfs geen favoriet personage: ‘Elk personage had iets dat me in het begin fascineerde en naar het einde toe irriteerde. Ze hebben allemaal iets mysterieus, zeker wanneer duidelijke wordt dat alle drie de hoofdpersonages manipulatief zijn.' Ook Greet Braem vond het jammer dat de auteur zowat elk hoofdpersonage twee gezichten geeft. ‘Wie eerst sympathiek overkwam, bleek dat uiteindelijk helemaal niet te zijn. Of omgekeerd.'

Er blijft een groot vraagteken bij de verhaallijn van de jonge Michal hangen. De cover wekt de verwachting dat hij een flinke rol zou gaan spelen in het verhaal. Hij blijft echter behoorlijk op de achtergrond en deze keuze van Liviero heeft flink wat twijfels aan het licht gebracht. Helene de Wuffel vindt het jammer dat we Michal niet beter meer leren kennen. 'Zoals hij nu werd voorgesteld, had de auteur hem bijna wel weg kunnen laten.'

Sfeer:
Boeken zijn met uitstek geschikt om bepaalde sferen en/of gevoelens op te wekken en ‘Ik laat je niet achter’ was hierin geen uitzondering. Zo vond Saskia vond de sfeer in het boek vaak dreigend, terwijl Linda de setting juist angstig vond. Tess voelde een gespannen sfeer, doorlopend door het gehele boek.

Dat het boek een heftige tijd bespreekt, is natuurlijk alom duidelijk geworden. Liviero wist met bepaalde dialogen en passages kippenvel op te wekken en laat haar lezers nadenken over haar verhaal. De pagina’s claimen besef. Pauwels Chantal vond het indrukwekkend om de gedachtegang van Claudine te lezen. ‘Haar opstand tegen de ideeën van Hitler, haar afkeer van het naziuniform van haar broer, de breuk met haar ouders. Een moedige vrouw.’

Conclusie:
Veel deelnemers hoopten van tevoren een nieuw en verrassend boek te krijgen dat een ander perspectief van de oorlog bloot zou leggen. Hoewel de auteur daar gedeeltelijk in is geslaagd, kon het niet iedereen even goed bekoren.

De leesclub van 'Ik laat je niet achter' werd met een gemiddelde beoordeling van 3,34 sterren afgesloten.