Een boek dat draait om loslaten

Een leesclub is een prachtig forum om met elkaar gedachten uit te wisselen over een boek. Je leest op de site van Hebban de preview van een boek, het spreekt je aan, je besluit vervolgens om je in te schrijven en krijgt dan het boek gratis toegestuurd. Inschrijven voor een leesclub is niet vrijblijvend, volgens mij. Meedoen aan een leesclub betekent dat je respect hebt voor de auteur, dat je je ook dient te verhouden tot de andere deelnemers in de leesclub. Het kan natuurlijk zijn dat het boek tegenvalt. Juist dan is het goed om ook de argumenten aan te dragen waarom je dat vindt en om het daar met elkaar over te hebben. In deze leesclub hadden we te maken met een fors aantal afhakers. Dat zorgde er voor dat de discussie soms wat stroef verliep. Maar er bleef nog genoeg te genieten en te bespreken.

Inhoud

Patrick, een jonge onderzoeker aan de universiteit, wordt op straat in elkaar geslagen. Hij wandelt er met zijn vriendin Femke. Studente Ines schiet hem te hulp en brengt hem in contact met een geheimzinnige Chinese vechtkunst. Hij krijgt les van de charismatische Il dottore en sluit vriendschap met Steve. Met overgave duikt Patrick in de betoverende wereld vol geweld en levenslust. Maar zijn liefde voor Ines en de eisen van Il dottore zetten de vriendschap met Steve onder druk. Patrick zal ingrijpende keuzes moeten maken voordat zijn vrienden hem definitief ontglippen. Jaren van de tijger vertelt het verhaal van de vriendschap tussen drie jonge mensen en hun verlangen naar een ander leven. Een roman over de magie van geweld en de kracht van de liefde.

Is je oordeel veranderd?

Je leest een boek en op basis daarvan ben je geneigd om makkelijk een oordeel te vormen. Maar verandert je mening naar aanleiding van de discussies in de leesclub? Aan het begin én aan het eind werd de mening gepeild. Niet iedereen was van mening veranderd. Anne Oerlemans gaf aan dat de leesclub en de achtergrondinformatie meer inzicht gegeven had in het boek en dat ze het daardoor ook beter begreep. Nathalie B was er niet zo lyrisch over als over de debuutroman van de schrijver en Aurora heeft door de leesclub meer over het boek nagedacht, maar snapt nog steeds niet wat de schrijver met het boek heeft willen zeggen. Luck van Leeuwen heeft zijn mening in positieve zin bijgesteld. Freddy Was kwam met een mooie analyse. “In het begin kreeg ik niet zo’n vat op het boek. Maar door de vragen over de personages, de thema’s, de stijl en de structuur van het boek…én door de antwoorden van de leesclubgenoten vindt hij het boek een aanrader voor een literatuurliefhebber." Hoewel het nooit het favoriete boek van Sabine zal worden is ze gaandeweg de leesclub geboeid geraakt en denkt er wellicht aan er nog eens naar terug te grijpen.

Cover en de eerste zin

De leesclub had allerlei gedachten bij de cover. Harriet associeerde de drie zwarte strepen meteen met de klauw van een tijger en de kleuren rood en geel deden haar aan China denken. Freddy Was koppelde de ‘klauw’ aan de wijze waarop het drietal Patrick, Ines en Steve ‘ door het leven scheuren. Voor Natalie was de kleur rood de kleur van agressie, macht, pijn en gevaar. Eeke ging nog een stapje verder en legde de relatie tussen de kleur rood en het bloed dat in het boek vloeit en zowel de mentale als fysieke pijn. Silke van Deelen had het over ‘drie tijgerstrepen’ die horen bij gevechten, maar ook bij aantrekken en afstoten.

Schrijvers denken vaak lang na over de eerste zinnen in het boek. In ‘Jaren van de tijger’ staat in de openingszin onder meer ‘Je moet de pijn voelen, dan weet je dat je nog leeft’. Is hier sprake van een statement? Volgens Anne Oerlemans wel: de gedachte achter deze zin komt op meerdere plekken in het boek terug. “De fascinatie voor de Chinese cultuur en de waarde van pijn blijft het hele boek aanwezig. Pijn geeft Patrick de motivatie steeds maar door te gaan.” Velen onderkenden het doorzettingsvermogen van Patrick en Silke van Deelen had meteen een essentieel thema van het boek te pakken: “Patrick was een brave, hardwerkende onderzoeker. In de ogen van sommige mensen een sulletje, maar perfect in de ogen van zijn vriendin. Zijn nieuwe vrienden brengen hem aan het twijfelen. Leeft hij wel echt? Na de trainingen voelt hij de pijn. Dat is volgen zijn trainingsmaatjes het echte leven. Freddy Was stipt aan dat in het boek mentale en fysieke pijn vaak terugkomen. Harriet zag dat de hoofdpersonages als ze met de vechtsport bezig waren, veel pijn te verduren hadden en dat ze dan meer ‘leefden.’ Patrick is duidelijk ongelukkig met zijn huidige leven en de vechtkunst geeft hem nieuwe energie en perspectief, constateert Aurora.

Diepgravertjes

Voor de echte liefhebbers waren er in deze leesclub zogenaamde diepgravertjes, vragen die meer de diepte in gingen. Deze vragen waren facultatief. We hadden het over de autobiografische elementen in het boek. Het interview met Joost van Driel dat op Hebban verscheen en het artikel dat over zijn activiteiten in de vechtsport in het PZC verscheen hielpen de leesclubdeelnemers op weg.

We gingen ook dieper in op de Chinese vechtkunst en de basisprincipes ervan, maar ook op de wijsheden die overal in het boek verwerkt zijn. We stonden stil bij de vraag (en dat was een ‘extra diep diepgravertje’) of een van die wijsheden ‘De ware mens heeft geen bindingen’ ook als motto van het boek zou kunnen gelden. Eeke: in het boek draait het om leren loslaten. “Als je geheel los bent van aardse bindingen, dan word je de ‘ware mens’". Over wijsheid gesproken! Sabine wil er nog aan toevoegen ‘winnen is trotseren, trotseren is geduld, geduld is oefening. Anne Oerlemans vindt in het boek de uitspraak van Steve, een van de hoofdpersonages, ook wel passend: “Humility is the greatest thing in the universe.” Ondertussen konden we luisteren naar de Autralische band The Church. Aan hun song ‘Can’t get free’ is het motto van het boek ontleend: “Everybody says it / everybody know / You can’t get free / If you don’t let go.”

De gouden tand

We hadden het over de namen van de kroegen, de onderzoeken die Patrick en Femke deden en de relatie van die onderzoeken tot hun persoonlijkheid en gingen zelfs door op opvallende details in het boek. Freddy Was ging in op het feit dat Steve uit India terugkwam met een gouden tand en vroeg zich af of er een relatie gelegd kon worden met de gouden tand van Boeddha. Degene die in het bezit is van de gouden tand van Boeddha heeft het recht het land te regeren. Steve wilde toch ook dé man van de vechtkunst in India worden.

De stijl van Joost van Driel was een item dat nadrukkelijk besproken werd. Nathalie B had het over een vlotte stijl en helder taalgebruik. Harriet vond dat sommige stukken staccato waren geschreven (passend bij de vechtsport) en dan weer soepeler. “Il Dottore heeft het over de dans in de sport en die worden dan ook soepeler beschreven." En weer was het Freddy die met een prachtige formulering naar voren kwam toen het ging om de Engelstalige zinnen die Steve gebruikte: “Zo boetseer je personages als Steve, je maakt ze geloofwaardig.” En mooie zinnen schrijven dat kan Joost van Driel zeker: “In ons hing nieuwe lucht”, “je moet onthecht zijn. Alleen dan raakt je niets” en “Het zachte werd langzaam van mijn karakter geschuurd, het harde bleef over.”

Personages en thema’s

De drie hoofdpersonages zijn Patrick (de tijger), Steve (de panter) en Ines (de kraanvogel). Daaromheen cirkelen Il Dottore, de eigenaar van de vechtsportschool waar de hoofdpersonen oefenen en Femke de vriendin van Patrick die meer voelt voor een ‘veilig’ leven, zonder risico’s. Iedereen ging op zoek naar de symboliek achter tijger, panter en kraanvogel en het leverde een levendige discussie op. Maar of we er nu echt uitgekomen zijn?

In de thema’s van het boek konden we elkaar wel vinden. Persoonlijke groei, zoeken naar vrijheid, het vinden van je levensdoel, erkenning en (zelf)vertrouwen, bewijsdrang en waardering, keuzes maken, loslaten , voor jezelf opkomen, vriendschap, doorzettingsvermogen. Eeke kwam wel met een heel mooie formulering: spiritueel ontwaken en voegde daaraan toe: “Je moet jezelf helemaal in iets verliezen en jezelf en je angsten laten gaan en laten komen, alles doorleven, door alle pijn heen, voordat je vrij kunt zijn.” We kunnen wel constateren dat er in het boek toch veel te ontdekken is qua thematiek.

Open einde

Het einde van het boek bezorgde de leesclubdeelnemers de nodige hoofdbrekens. Aurora vond het irritant en Luck van Leeuwen frustreerde het. Sabine vond het open einde eerst niet prettig maar merkte dat ze zichzelf vragen bleef stellen. Dus laat het open einde ook weer plaats voor verbeelding. En dat is nou precies wat Joost van Driel wil doen. Natalie vindt het juist prettig dat de schrijver niet alles verklaard. “Je mag als lezer best wat werken. Je krijgt het verhaal niet op een presenteerblaadje.” Silke van Deelen vroeg zich af of Patrick terugkeert bij Femke, maar denkt eigenlijk van niet want dan zou hij de banden tussen zijn nieuwe en oude leven weer verbreken. Harriët zoekt een diepere betekenis achter de vraag van het jongetje dat aan het eind van het boek aan Patrick vraagt: “Ben jij een tijger?” Neemt Patrick afscheid van zijn ‘jaren van de tijger’ en moet iemand anders zijn rol overnemen. Misschien dat Joost van Driel nog een antwoord weet. Freddy Was formuleerde het prachtig: “De auteur is de God van zijn klavier.” Bloeit er nog iets op tussen Patrick en Femke, hoe zit het met Steve, en Ines? Dat laat de auteur fijntjes over aan de lezer, die er daar dus niet altijd gelukkig mee is.

Het gemiddelde cijfer van de recensies van onze leesclubdeelnemers: 3,5 sterren.

Jan Stoel, leesclubcoördinator