Eindoordeel: prettig boek, maar de diepgang ontbreekt
Behalve dat op 23 november 2016 de winnaar van de NS Publieksprijs bekend werd gemaakt, was het ook de dag dat belangstellenden voor deelname aan de leesclub Kleine helden van Almudena Grandes te horen kregen of ze hiervoor uitgekozen waren. Een dag later meldden de meeste gelukkigen dat het boek ontvangen was en een aantal van hen begon met veel enthousiasme meteen aan het lezen. Anderen hoopten er snel in te kunnen beginnen. Iedereen had er in ieder geval veel zin in. Zeker vijf deelnemers hebben al eerder een of meer boeken van Grandes gelezen, maar voor de meeste was het een eerste kennismaking.
Het verhaal
In 2008 bereikte de crisis zijn hoogtepunt en ook de bewoners van een volkswijk in Madrid ontkomen niet aan de gevolgen daarvan. Of ze nu rijk zijn of arm, jong of oud, single, samenwonend of met een gezin, maakt daarbij niet uit. Ondanks dat ze geen enkele schuld aan deze crisis hebben, krijgen ze er wel allemaal mee te maken. Moeten ze rond zien te komen met de verminderde middelen en dat doen ze allemaal op hun eigen manier. Net als ze ook anders met de momenten van eensgezindheid, verontwaardiging en woede, maar ook doorzettingsvermogen en genegenheid omgaan. Toch is er één ding dat hen verbindt, en dat is dat ze samen hun wijk nieuw leven in proberen te blazen.
Ontvangst en verwachting
Om elkaar wat beter te leren kennen, stelt iedereen zich voor en, zoals al eerder opgemerkt, hadden de deelnemers erg veel zin om aan het boek te beginnen. De omslag, met de mooie kleur en het zonnige en zomerse karakter, is het eerste dat een aantal van hen opvalt. De eerste indruk van Angele Steentjes is dat het boek zich richt op een hoger opgeleid en sociaal voelend publiek. Dat is vooral ingegeven door de verwijzing naar Piketty en het citaat van The Huffington Post. Over de verwachting van het boek waren de meningen verdeeld. De ene deelnemer had op meer diepgang gehoopt, de ander dacht vooraf dat het een menselijk boek over de crisis zou worden.
Tijdens en na het lezen
Een van de eerste reacties over het boek is van Paul. Hij heeft een voorlopige indruk dat Grandes in heldere, relatief korte zinnen en op krachtige wijze een mooi sfeerbeeld geeft van mensen die er alles aan doen om wat van het leven te maken, ondanks de armoede waar ze mee te maken hebben. Al vrij snel hadden alle deelnemers in de gaten dat het aantal personages in het boek vrij groot is en sommigen hadden daardoor moeite het overzicht te bewaren. Het maken van een relatieschema (een tip van Paul) is een oplossing om de onderlinge verbanden goed inzichtelijk te krijgen. Door dit grote aantal, en omdat ieder personage een eigen verhaal heeft, vond Petra dat het boek meer wegheeft van een verhalenbundel. Een aantal van die verhalen heeft haar wel geraakt. Iedereen is het er over eens dat er geen duidelijk plot in het verhaal zit en zijn van mening dat het voor dit boek ook niet nodig is. Sarita verwoordt dit door aan te geven dat het vooral gaat om het gewone leven van gewone mensen. Ze ontdekt echter wel een ontwikkeling in de afzonderlijke verhalen en dat de personages in het verhaal van andere terechtkomen. Het viel Peter de Wolff op dat de lezer rechtstreeks wordt aangesproken. Hij geeft hierbij een voorbeeld, de laatste zin uit het deel 'Eerst': 'Kom mee, dan gaan we er een kijkje nemen.'. Dit komt op hem over alsof er een rondleiding door de wijk gegeven wordt. De schrijfstijl van het boek wordt als prettig ervaren. Het boek is vlot en in een vrij eenvoudige stijl geschreven. Jan Klink vertelt dat hij dit passend vindt bij de verhalen die worden verteld en is nu nieuwsgierig geworden naar andere boeken van de auteur. De deelnemers zijn van mening dat het boek enkele boodschappen bevat. Enkele daarvan zijn solidariteit, positiviteit en saamhorigheid. MariaA denkt dat ook de kracht van de Spanjaarden wordt benadrukt. Ze komen met z'n allen uit een crisissituatie. Niet iedereen was geraakt door het boek, maar over het algemeen is het met plezier gelezen. Nessa vond echter dat het op een zakelijke, afstandelijke manier geschreven is en voelde daardoor geen betrokkenheid met de personages. Ajakkes geeft aan dat de herinneringen van de oudere generatie aan een eerdere crisis een mooie brug vormen naar de huidige. Dit, maar ook een aantal andere tegenstellingen, schept volgens hem een spanningsveld tussen deze generaties. Die spanning zit volgens Esther van der Ham in de emotie, de vraag of de mensen het wel of niet zullen redden.
Eindoordeel
De twaalf á dertien actieve deelnemers aan de leesclub Kleine helden hebben het boek beloond met een gemiddelde waardering. Het hoogste aantal sterren dat gegeven werd was vier (door vier deelnemers), het laagste twee (door twee deelnemers). Alles bij elkaar genomen, komt het eindoordeel uit op 3,2 ster (dat uiteindelijk naar beneden zal worden afgerond tot drie). In haar eindconclusie geeft AdaW aan dat de roman haar duidelijk maakt hoe veerkrachtig mensen zijn bij tegenslagen en dat iedereen daardoor in haar ogen een 'kleine held' is. Volgens Eeke is de kracht tevens de zwakte van het boek. De vele personages en perspectieven maken het boek afwisselend en leuk, maar zorgen ook voor veel verwarring. Volgens Kees van Duyn is de boodschap die Almudena Grandes in haar boek meegeeft dat mensen in een steeds individualistischer wordende wereld meer om elkaar zouden moeten geven en dat dit met z'n allen kan worden bereikt.