Op 10 januari kregen Guido, Lucia, Wim, Jeanine, Miranda, Katja, Sandra, Alfred, Jan, Tea, Dorien, Vera, Dina en Harriet te horen dat ze uitverkoren waren om aan de leesclub van Krimp, de nieuwste roman van Justine Le Clercq, mee te doen. Toch moesten we vervolgens allemaal nog een tijdlang geduld uitoefenen, want het boek plofte pas op 19 januari bij Tea - die het boek als eerste in handen had - op de vloer in de gang. En toch hadden we toen al - als een uitgebreid voorgerecht - uitgebreid met elkaar van gedachten gewisseld over Krimp....
 

INHOUD BOEK
Lina Hersenvoort bereidt zich voor op de tachtigste verjaardag van haar vader, die in Den Haag een befaamd Frans restaurant runt. Hoewel ze al op vijftienjarige leeftijd zelfstandig werd verklaard door haar vader, met als gevolg dat ze het ouderlijk huis moest verlaten en vervolgens een aantal jaar het criminele pad heeft bewandeld, kan ze nu weer prima overweg met het leven. Terwijl ze bezig is met de feestelijkheden, dringen herinneringen aan vroeger zich zo heftig bij haar op dat ze een uitweg voor al die woede en schuldgevoelens moet vinden. Hij moet boeten.

LEESCLUB
Motto
Hoewel vrijwel iedereen aangaf vrijwel niets of niets van poëzie te weten, kwamen er prima suggesties op de vraag naar de bedoeling van het opnemen van het gedicht van Mustafa Stitou. Guido veronderstelde onder andere dat "de zwaan representatief [is] voor het goede dat zij [Lina] toch nog in zich heeft. De duivel anderzijds de vertegenwoordiging van het kwade.' Sandra dacht dat de overeenkomst een 'duister verleden' bij de personage in het gedicht én in Krimp zou kunnen zijn. 

Na het lezen van Krimp herkent vrijwel iedereen de duivel bij de vijver, nog eens extra benadrukt door de Rolling Stones...

Hoofdpersonen en hun ontwikkeling
Iedereen was het er over eens dan Lina boos was, zich in de steek gelaten voelde door haar vader en dat vooral het feit dat hij haar op vijftienjarige leeftijd overplantte naar een kamer in de stad, haar vanaf dan zelfstandig verklarend haar geen goed heeft gedaan. Tea wist nog niet of ze Lina nu een held of aan antiheld moest vinden en benadrukt het feit dat Lina ook in de jaren dat ze samen met Rick, haar vriend, overvallen pleegt, compleet bij zinnen is en blijft.

Katja beschrijft Lina uitgebreid en komt tot de conclusie dat het Lina niet gelukt is om een 'normale' volwassene te zijn: 'Geweld als enige instrument dat de boel bij elkaar houdt, heel triest vond ik dat...' Vera meent, net als Wim, dat Lina als gevolg van haar opvoeding aan bindingsangst lijdt. Over Lina's vader lopen de meningen wat uiteen, omdat niet iedereen er zeker van is zijn goede bedoelingen met Lina. Zo meldt Wim: 'Gek genoeg denk ik dat haar vader haar ook lief heeft op zn eigen onbeholpen manier. Maar zn te grote ego en misschien zelfs wel narcisme maken hem blind voor de kwetsbare broosheid van zn dochter die daardoor beschadigd decwereld betreed '.

Radiointerview
Tijdens de leesclub was Justine Le Clercq onder andere te gast bij het radioprogramma Nooit meer slapen (hier te beluisteren) en daarin werd haar gebruik van ironie vergeleken met dat van Mulisch, Hermans en Grunberg. Gevraagd naar de mening van de deelnemers reageerde (niet alleen) Alfred nogal verrast: 'Le Clercq schrijft kort en krachtig, zoals we eerder hebben vastgesteld, en gebruikt af en toe ironie in een observatie. Het werk van Hermans en Reve is doordrenkt van ironie, en scherp geformuleerde waarnemingen. De vergelijking gaat dus voor mij echt te ver.' Miranda vond weinig ironie terug in Krimp en vertelde dat ze eerder aan arrogantie dacht dan aan ironie. Dorien wilde nog nadenken over het Le Clercq's gebruik van ironie, maar wees ons op een ander  mooi onderdeel van het interview, namelijk het deel waarin Le Clercq vertelt over ''... je ademt als een sluipschutter'. Ten eerste vind ik dat net als Justine heel mooi omschreven en ten tweede vind ik het leuk te horen hoe zij daarin de literatuur zag.'

Lucia zag de vergelijking met de andere schrijvers niet zo zitten, omdat Le Clercq doodgewoon haar geheel eigen stijl heeft en zo meldde ze: 'Ik vond haar cynische, ironische toon wel erg fijn. Heel scherp.'

Schrijfstijl
Guido benadrukt in zijn uitgebreide én van voorbeelden voorziene reactie onder andere het gebruik van korte, krachtige zinnen van de auteur, het schitterende woordgebruik en het toepassen van flash backs 'om de verhaallijnen duidelijker te schetsen; het is nodig om als lezer aandachtig te blijven'. Dina ondersteunde deze analyse en voegde daar aan toe dat de pagina's mooi ingedeeld waren en dat er een aangenaam lettertype was gebruikt. Ze eindigt haar complimenteuze beschrijving met een klein minpuntje: 'wordt verteld vanuit het perspectief van Lina. Wat het tegelijk ook heel eenzijdig maakt.' Jan vertelt dat hij Krimp in een lange avond uitgelezen heeft, omdat het zo goed leesbaar is. ' Om te vervolgen met ' Maar ik heb daar achteraf spijt van. Ik had de tekst beter tot me moeten laten doordringen.'

Harriet vindt dat Le Clercq een prettige schrijfstijl heeft en maar weinig woorden nodig heeft om veel te zeggen. Bovendien heeft zij opgemerkt dat Le Clercq in het begin 'steeds kleine aanwijzingen [geeft] over wat er nog gaat komen in het verdere verhaal, het lukt zo om een spanningsboog op te bouwen.'

Thema's
Lucia roept als eerste dat agressie en criminaliteit als thema's in het oog springen, maar dat de eenzaamheid en de onderdrukking van Lina haar het meest aanspraken. Ze vroeg zich af hoe het toch in vredesnaam mogelijk was dat Lina, als vijftienjarige, in staat bleek zichzelf te onderhouden... Harriet voegde woede als thema toe, Sandra macht en geweld, Dina onmacht van de personages, goed/kwaad en ouder/kind relaties, Katja ziet (vooral door Lina's vader) emotionele verwaarlozing (in plaats van onderdrukking) en ziet Rick niet als onderdrukker van Lina, maar eerder als 'een tragisch figuur.' Alfred voegt er nog gebrek aan liefde aan toe, terwijl Miranda (juist ook) onvoorwaardelijke liefde als thema oppikt. Onvoorwaardelijke liefde van Rick voor Lina, bedoelt ze, maar ook die van Lina voor haar vader. Dorien geeft aan dat zij weinig liefde heeft gezien bij de mannen in het leven van Lina. Noch bij haar vader, noch bij Rick. Wat zij wel als thema heeft opgepikt is wraak. Wraakgevoelens opgewekt door onderdrukking. Tea, maar ook Jeanine en anderen zien wraak als een belangrijk thema. Jeanine voegt eraan toe 'Het blijft lastig om te kunnen bedenken hoe andere mensen zo egoitisch kunnen zijn dat ze anderen kunnen onderdrukken en naar beneden kunnen halen. Je moet stevig in je schoenen staan wil je niet onderdrukt worden.' 

Voor Wim was falend ouderschap het thema dat hem het meest aansprak, want '[a]ls vader van twee dochters vraag je je bijna dagelijks af of je het goed doet. Of je niet te veel eist, ze voldoende vrijheid geeft zonder ze het gevoel te geven dat ze verloren in de wereld staan. Of jouw obsessies niet de hunne worden.' Jan sluitzich daarbij aan: 'Falend ouderschap, paedagogische onmacht van de vader en de ongewilde gevolgen daarvan voor de dochter is voor mij het hoofdthema van het boek. Een van de gevolgen is dat de dochter problemen heeft met empathie en zich dat ook zeer bewust is en zich daarover schuldig voelt.' Vera en Guido benoemen gebrek aan opvoeding als hoofdthema van het boek, maar denken beiden anders over Lina als slachtoffer...

Verwachtingen
Lucia had wat meer tekenen van agressie bij Lina verwacht. Le Clercq heeft - wat haar betreft - daarvan te weinig voorbeelden gegeven waardoor het haar moeilijk werd gemaakt om 'mee [te] gaan in de actie van de agressie, haar agressie [te] voelen, naast haar [te] staan, in plaats van het ervaren in flashbacks en korte fragmenten.' Dorien en Harriet gaven toe dat ze het boek in de boekwinkel nooit zouden hebben opgepakt vanwege oa de foeilelijke cover en zijn het er, net als Tea, nog niet over eens of het aantal onbeantwoorde vragen niet wat al te veel was. Harriet sloot zich vervolgens bij Lina aan vwb het thema vrouwen/geweld, net als onder andere Jeanine.

Omdat alles door Lina wordt verteld, zijn alle andere personages wat plat en eenzijdig belicht. Daar hebben niet alleen de hiervoor genoemde deelnemers hun bedenkingen bij, maar de vlotte wijze waarop het verhaal van Lina verteld wordt maakt bij de meesten veel goed. Die vlotheid heeft echter ook de keerzijde dat je Krimp wel eens te snel leest, zoals Jan eerder al had aangegven. Dina vat het als volgt samen: 'Ik heb lang geaarzeld om me in te schrijven voor een leesclub rond dit boek. Het is beter meegevallen dan gedacht. Mede door de gelaagdheid erin, die me ongetwijfeld zou ontgaan zijn zonder leesclub. Het boek zelf mwah, op zich goed maar wat eenzijdig belicht...'

BEOORDELING
De gemiddelde waardering is op 3,4 sterren uitgekomen.

Lees hier de recensies van, onder andere, de leesclubdeelnemers.

TOT SLOT
Het was me weer een waar genoegen, dames en heren! Tot een volgende keer :)