April is LEWA maand bij Hebban, De maand bij uitstek om eens wat te lezen wat buiten je comfortzone valt, of om eens wat lezen wat je weer enthousiast maakt over een genre waar je niet zulke positieve gedachten over had.
Met zijn tienen begonnen we aan deze leesclub.

Over het boek

In prachtige, wervelende taal brengt Milouska Meulens verschillende culturen en tijden, Nederland en Curaçao, tot leven en legt ze trefzeker maar subtiel steeds de vinger op de zere plek

Wanneer op Hemelvaartsdag 2017 haar vader overlijdt, belandt Milouska Meulens in een depressie. De daar­opvolgende jaren strandt haar tweede huwelijk en raakt ze haar baan kwijt. Als ook nog de pandemie toeslaat, besluit ze haar kinderen bij hun vader te laten en naar haar moeder te gaan. Ze kan niet meer.

Bij haar moeder mag ze schuilen, zonder schaamte voor het Grote Falen. Haar moeder, die een onbarmhartig verleden meetorst. Haar moeder, van wie ze leerde om zich groot te houden. ‘Laat ze nooit je pijn zien, Uka,’ zei ze altijd, ‘dan kunnen ze niet van je winnen.’ Haar moeder, die gebleven was toen haar vader het gezin in de steek liet en terugging naar Curaçao. Haar moeder, die voor het eerst echt in staat is om voor haar kind te zorgen.

In negen maanden kruipt Meulens uit het donker naar het licht. Haar moeder en zij praten voor het eerst over de depressie die ze beiden kennen, over hun afkomst, over opgroeien zonder vader, over religie, over wie ze allebei zijn, en wie ze voor elkaar zijn en waren. Ze legt de puzzelstukjes van het verleden bij elkaar en leert beetje bij beetje haar eigen familiegeschiedenis kennen – ook de periodes die onder het tapijt zijn geschoven.

Moederland is de zoektocht van een vrouw die alles kwijt is en die in de donkerste periode van haar leven wil weten wie ze echt is en waar ze thuis is: vaderland of moederland? Die vragen kan Meulens alleen beantwoorden als ze weet waar ze vandaan komt, waar haar moeder en vader vandaan komen, als ze stopt met vluchten, eindelijk de façade afbreekt en de schaamte trotseert. Met de antwoorden die ze vindt, begint het herstel.

Over de Leesclub

Met een leuke club lezeressen hadden wij ons opgegeven voor de literatuur leesclub.
De meeste van ons lazen na de middelbare school geen literatuur meer, omdat dat genre toch wel een beetje verpest was door het verplichte lezen van in onze ogen zware literatuur.
Nu is het literatuur genre natuurlijk heel breed en gingen wij het weer een kans geven, ook al wisten we nog niet wat het boek was.

Het boek dat wij gingen lezen was Moederland van Milouska Meulens, een boek dat ons nieuwsgierig maakte, en het was ook niet erg dik dat was voor een nieuwe kennismaking met het literatuurgenre wel fijn.
Een boek waar best veel in zat, er kwamen tal van onderwerpen voorbij die we gezamelijk bespraken.

Schrijfstijl
De schrijfstijl werd fijn gevonden, mede ook door de relatief korte hoofdstukken, hierdoor was het ook goed te volgen.
Dat er gedichten in het verhaal zaten werd ook als een positief punt ervaren
In het begin moesten sommige van ons wennen aan de langere zinnen, maar gaandeweg waren we er aan gewend en genoten we ook van de soms bloemrijke omschrijvingen,.

Dees In het begin vond ik de zinnen wat lang, vol met veel bloemrijke omschrijvingen, maar ik denk dat dit vooral in de eerste hoofdstukken opviel. Hoe verder in het boek ik kwam, hoe meer het me meeviel. De lange omschrijvingen waren er uiteraard nog steeds wel, maar ik denk dat ik er meer gewend aan was geraakt. Ik moest wel mijn hoofd er bij blijven houden, af en toe heb ik stukjes opnieuw moeten lezen, maar dit ligt heel waarschijnlijk vooral aan mijn concentratie.

Marlous Die afwisseling met whatsapp en gedichtjes ed heb ik ook zeker als prettig ervaren. Dat gaf mij stof tot nadenken soms

Yffriebel Ik vind de schrijfstijl over het algemeen wel prettig lezen. Soms waren de zinnen te lang door de overmatige opsomming van gevoelens e.d. wat mij betreft “less is more”

Femmelief Het is voor mij een hele beschrijvende en bloemrijke schrijfstijl. Overwegend mooi, soms misschien wat overdreven of gemaakt. Dan gebruikt ze zoveel bijvoeglijke naamwoorden of vergelijkingen dat het iets 'te' kan overkomen. Aan de andere kant helpt de beschrijvende stijl wel in het overbrengen van emoties.

Heleen Ik vond het een erg prettige schrijfstijl. Ik moest geen moeite doen om mijn aandacht erbij te houden. De zinnen waren niet te lang of te moeilijk. Het was ook prettig dat het soms afwisselde met een whatsapp gesprek, een gedichtje. Ik vond het vertellend. Ze vertelde wat in haar opkwam ten aanzien van wat ze had meegemaakt, had gezien, had gedacht of had ervaren. Dat was op zich prima te lezen en te volgen. Het las vloeiend. Soms kwam er een prachtige na-denker voorbij, iets van reflectie, iets van scherpe observatie of iets maatschappijkritisch. Daar vond ik het taalgebruik net wat pakkender, maar dat kan ook komen omdat ik dat soort dingen erg waardeer en vindt toevoegen bij mijn leeservaring.

Boodschap

Moederland is een boek waar veel inzit, maar ook is het een boek waar je een boodschap ook kunt halen, een boodschap die misschien bedoeld is, of een die je zelf in het verhaal zit.
Of Milouska Meulens ons ook echt een boodschap heeft mee willen geven, daar komen we natuurlijk nooit achter, maar zo met zijn allen zijn er tal van boodschappen uit dit boek gehaald.

Anna Boodschap, je moet aan jezelf werken om psychisch sterker uit de strijd te komen als het leven je neergehaald heeft ongeacht wiens schuld dat is.

Dees Ik denk dat de boodschap is dat het heel belangrijk is om te weten wie jij zelf bent, en waar je precies vandaan komt, zodat je op die manier jouw eigen plek in de wereld kunt innemen. Dit verklaart de hele zoektocht die ze aan gaat. Niet alleen psychisch, maar ook qua achtergrond, haar familiegeschiedenis. En vooral bij dat laatste punt wordt het haar niet gemakkelijk gemaakt, doordat haar stamboom niet zo gemakkelijk vele generaties terug te volgen is zoals bij Europeanen, zoals ze zelf beschrijft in het eerste hoofdstuk.

MarieJose De boodschap zou kunnen zijn dat je vaderland en je moederland beiden net zo belangrijk zijn voor de persoon die je zult worden. Je wortels zijn belangrijk en door ze te onderzoeken, leer je te begrijpen wie je bent en waar je vandaan komt. Het wordt dan duidelijk waarom je op bepaalde zaken reageert zoals je doet.
De boodschap zou ook kunnen zijn dat je misschien niet verantwoordelijk bent voor alles wat je meemaakt en je kunt buiten je eigen schuld beschadigd raken. Het is echter wel volledig aan jou zelf hoe je omgaat met de zaken die je vormen. Of je een slachtoffer bent of een overlever, dat bepaal je helemaal zelf. Wanneer je het gevecht aan gaat, kom je er sterker uit.

Heleen Wat ik vooral uit de boodschap haal is: de buitenkant is niet wat het lijkt, wortels spelen een grotere rol dan je aan de buitenkant ziet, hoe de maatschappij (wij?) teveel zorgen voor een wij/zij/diversiteit en dat teruggaan naar je roots/wortels kan helen.

Ria Als er een boodschap in zit, is deze denk ik hierboven al beschreven. Welke impact kan je jeugd en afkomst hebben op je leven als volwassene, bijvoorbeeld. Hoe belangrijk is het dat er naar je geluisterd wordt, wanneer je je niet goed voelt. Ook door mensen, die je helpen. Daarnaast hoe belangrijk het is om jezelf te 'kennen' binnen en buiten het kader van opvoeding en afkomst De invloed van de slavernij, die nog steeds voortleeft in de huidige generatie nakomelingen, zou ook een boodschap kunnen zijn. Dit kan op verschillende manieren, denk ik. Niet iedereen zal zich ervan bewust zijn. Er wordt vaak gezegd "het is al zolang geleden", maar Milouska laat zien, dat die invloed er zeker nog is. Niet alleen qua invloed van de slavernij en wat dat voor haar familie betekende, maar toch ook de discriminatie, waarmee zij te maken had. (er is al een donkere vrouw bij de redactie, er hoeft niet nog 1... dat wordt waarschijnlijk nooit gedacht over een witte man)

Thema's

In Moederland komen er echt tal van thema's voorbij zoals rascisme, discriminatie, depressie, maar ondanks dat er veel verschillende ook wel zware thema's inzitten, wordt het boek nooit heel erg zwaar.
Het is wel een verhaal wat je laat nadenken over hoe het voor haar geweest moet zijn, om op deze manier op te groeien.
Het is mooi dat Milouska Meulens op deze manier haar verhaal heeft kunnen vertellen, en daar vooral zelf hopelijk een hoop aan heeft gehad.

Kimberley Depressie, verslaving, cultuurverschillen, rascisme en discriminatie. Ze geeft veel voorbeelden waarin ze laat merken dat ze zich vaak niet welkom heeft gevoeld in Nederland mede door haar huidskleur. En ze verteld ook dat haar eigen cultuur het ook niet eens is met het feit dat ze een blanke man heeft.
Haar verslaving komt duidelijk naar voren door het continue willen verdoven en dat ze verteld hoevaak ze drank haalde en hoe ze dat allemaal voor haar zelf hield.

MarieJose Familie, cultuur(verschillen), zoektocht naar identiteit, depressie, groei/ontwikkeling. Deze hoofdthema's omvatten ook andere thema's als huiselijk geweld, discriminatie, racisme, slavernijverleden wat nog altijd doorwerkt enz. Het een veroorzaakt of verergert het ander en zij heeft geprobeerd er haar weg in te vinden, het te begrijpen en het te verwerken.
De thema's komen dus aan bod omdat ze vertelt over haar leven, hoe zaken haar beïnvloed hebben en hoe ze het een plek probeert te geven. Ze vertelt het vanuit haar ervaring als opgroeiend meisje, ze probeert er wijs uit te raken en daarom komt het soms wat hak op de tak over, maar dat voorkomt dan ook wel meteen dat het boek niet alleen heel zwaar is, maar ook luchtigheid en humor bevat.

Marlous Ik lees thema's als discriminatie, de gevolgen van slavernij, depressie en familie terug in het verhaal. Maar ook het moederschap.
Ik ben onder de indruk van haar verhaal. Ik vond haar altijd een warme uitstraling hebben. Ik heb bewondering voor hoe ze hier is uitgekomen.

Anna Hoofdthema's Culturele verschillen, Huishoudelijk geweld en de maatschappelijke zorg er rondom, Depressie
Die wordt verteld door de ogen van een opgroeiend meisje die volwassen wordt en hoe zij dat interpreteerde.

Het oordeel

Met 2 keer 5 sterren, 5 keer 4 sterren, 2  keer 3 sterren is het boek prima beoordeeld met 4,0 sterren.
Het was een leuke leesclub waar iedereen kon zijn mening goed geven en daar naar werd geluisterd.

5 sterren

Kimberley: Ze omschrijft haar leven alsof je samen met haar aan de keukentafel een gesprek voert over hoe haar leven tot nu toe is verlopen.

4 sterren

Dees: Milouska neemt de lezer mee op haar zoektocht door heden en verleden, om erachter te komen waar zij precies vandaan komt en waar zij nu staat in de wereld.
Heleen: Moederland gaat daarmee niet over Curaçao maar over haar leven in verbinding met haar moeder, met haar eigen vrouw- en moeder-zijn

3 sterren

Anna: In een prettige schijfstijl wordt er een persoonlijk relaas ontvouwd die de lezer een blik geeft in de verschillende culturen waar iemand tussen gevangen kan zitten.

Bedankt voor jullie leuke reacties en de inzichten die jullie gaven.