Eindverslag van een Poëtisch LEWA-avontuur
Toen in april de LEWA maand werd gestart moesten we op zoek naar een genre, een leesvorm, die we niet gewend waren. Voor enkelen was dat poëzie. Dat was niet zomaaar iets anders maar echt iets anders voor de meesten. Met een clubje van vijf, startten we dit project. Drie deelnemers met eigen exemplaar sloten aan. Uiteindelijk sluiten we het project af met vier poëzie-lezers. Sommigen met ervaring, sommigen met een ervaring rijker.
De bundel die ons toebedeeld is, ligt al snel op de mat en draagt de luchtige titel: De dansvloer is van iedereen. Dat klinkt feestelijk en vrolijk. Toch moeten we zoeken naar die luchtigheid in de poëzie van Maaike De Wolf. Die zit er zeker in maar we krijgen het niet voor niets.
Om aan te geven hoe lastig ik, als leesclubcoördinator, deze poëzie vind, grijp ik even terug naar een anekdote. Bij het openslaan van de bundel, ontdek je in eerste instantie de inhoudsopgave. Zoals veel andere deelnemers scrol ik daar snel doorheen (lees: sla ik dit stuk over...) en ik begin enthousiast aan het eerste gedicht. Het klamme zweet breekt me uit omdat ik merk dat ik er totaal niets van snap, totdat ik me realiseer dat ik niet het eerste gedicht lees maar dat ik de laatste bladzijde van de inhoudsopgave lees! Dat was ook niet te begrijpen als een gedicht. Opgelucht en met goede moed lees ik verder. De schrik slaat opnieuw om het hart want ook van de eerste twee gedichten begrijp ik niet zo veel. Ze zijn iets logischer opgebouwd dan de inhoudsopgave, dat wel.
Tijdens het lezen
In het leescafé kwam al snel naar voren dat de gedichten in niets leken op wat we gedacht hadden. Geen rijm, metrum of andere kenmerken van wat wij vroeger leerden. De poëzie werd afgewisseld met korte verhaaltjes die wel iets van poëzie hadden, vooral als je ze hardop voorlas, maar waarbij de witregels afwezig waren. Enkel een ruime bladspiegel was daarbij zichtbaar.
Vooral Annet bleef luchtig doorlezen en liet haar hart springen. Marja hobbelde er achteraan omdat ze veel meer gedichten begreep. Ria, die best veel ervaring had met gedichten, moest afhaken vanwege andere verplichtingen en Els had het gevoel niets te kunnen toevoegen. Marjolein, Marijke en ik ploeterden door en liftten mee op het enthousiasme en de kennis en kunde van Annet en Marja.
De bespreking
We zochten onze favorieten en ook de meest ingewikkelde exemplaren en gingen die analyseren. Op dat moment begon het leesclubfeest pas echt. De gedichten vinden hun weg naar de dansvloer, met Dirty Dancing, een Party en ook het liggen in het gras langs de rivier. Door samen de teksten te bekijken stopte het wervelende en duizelingwekkende dansen van woorden en letters en kregen zinnen betekenis. Tenminste, van die gedichten die we daar onder de lope namen.
Op het moment dat we de meest onbegrijpelijke poëzie naar voren schoven lukte het een beetje om te analyseren maar op dat moment bleef veel van de betekenis voor ons verborgen. Dat maakte onze ervaring met deze bundel wisselend. Uiteindelijk hebben we de leesclub met z'n vieren afgerond en kwamen we tot een gemiddelde waardering van drie sterren.
Onze waardering
Omdat sterren vaak niet echt zeggen wat je van een boek vindt hebben we ook een dichterlijke recensie geschreven. Deze waarderingen waren te mooi om er zo aan voorbij te gaan, vandaar dat ik deze hier integraal opneem.
Marja
In woorden dansen mijn gedachten op papier,
Gigi vraagt een recensie, een oordeel en dat met plezier.
Het is schrijven en schrappen
Wikken en wegen
Hoe ga ik vertellen
aan al mijn metgezellen
dat ik jarenlang niet heb gedicht
noch mijn woorden poëtisch toegelicht.
Uit ontzag voor ware woordkunstenaars
verborg ik mijn woorden en zinnen,
gedichten... ik wil ze graag beminnen.
Een dansvloer voor een ieder hier,
kom, luister toe en heb plezier.
Lees wat er staat
als de sleutel ontbreekt,
wees niet van streek
maar luister naar goede raad,
Er is genoeg moois hier te vinden,
zonder je aan een oordeel te binden.
Zoek, lees, proef en ervaar
schrijf het op, dan is je recensie klaar.
Marije
Eerste een proloog
Je snapt natuurlijk wel
Dat dit even broeien moet
Zweet druipt langs mijn vel
Terwijl deze opdracht zijn intrede doet
Daarna haar ware kunstwerk
Ik begin aan dit avontuur met enige vrees
het eerste gedicht bevestigt wat ik dacht
Ik lees en lees en lees
eerst in mezelf, dan hardop,
eerst hard, dan zacht
Ik zoek naar betekenis
ik zoek naar ritme
ik zoek naar overeenkomsten
ik zoek naar verschillen
ik zoek naar metaforen
maar het antwoord laat zich niet horen
De mist trekt niet weg
ik snap er geen pepernoot van
ik ben als een kip van de leg
misschien dat een lotgenoot het uitleggen kan
Ook al vind ik het lastig, ik krabbel niet terug
Deze leesclub is een enorme steun in de rug
Marjolein
Torenhoog opzien,
Uitgedaagd worden,
Lezen nog eens
lezen
Patronen kunnen zien
Nadenken, openstaan,
leren van een andere blik
Puzzelen wordt waardering,
Een kleine irritatie onderhuids:
Navelstaren
Hoe zouden gedichten over een terras klinken, meer licht?
Annet
Lezen, hardop voor mijn eigen oren,
mijn hart huilt soms, maakt dan weer sprongetjes
Of blijft lauw met opgetrokken wenkbrauwen,
vraagtekens.
Ik hou wel van de grote stad, al begrijp ik er soms niks van.
Gigi
Valse start
Niet gehinderd door enige kennis van zaken
Stortte ik mij op de gedichten
Niet dat ik na de eerste bladzijden veel verder zou geraken
De inhoudstabel moest voor mijn oordeel zwichten
Ik snapte veel niet
Ik puzzelde lang
De dansvloer is pittig
Ik zocht en ik worstelde, ploeterde, pruttelde
Baggerde, modderde, sappelde en sloof
Weet je waar ik van geniet?
Dat ik toch iets vond wat ik begreep
Door analyses en pluizen, beulen en pezen
Doorzag en doorgrondde ik hier en daar iets
Elk gedicht moest ik veel vaker lezen
Met de tips van de ander, zag ik veel meer dan niets
Een ster voor de dansvloer
Een ster voor de dans
Een ster voor de vrolijkheid, blijheid en glans
Vooruit ik doe er een halve ster bij
Dat mag niet bij leesclubs, maar zeker wel van mij.
Dank jullie allemaal voor het samen ontdekken en beleven van dit Lees-eens-wat-anders avontuur.
Jullie leesclubcoördinator,
Gigi Leestgraag