DE LEESCLUB EN HUN VERWACHTING

Het is een bijzondere leesclub, want in het kader van LEWA weten de deelnemers alleen dat ze een Young Adult gaan lezen. Een genre dat volkomen buiten hun comfort zone ligt. De leesclub bestaat uit tien lezers, waarvan Hugo van der Wildt de enige man en met zijn leeftijd van 74 jaar de oudste deelnemer is: “Hugo, grootvader, zal het een en het ander aan zijn kleindochters, Ziva 14 jaar en Luna 12, moeten uitleggen wanneer ze zien dat hun grootvader dergelijk boek gaat lezen.”

VERWACHTINGEN

Als het boek op de mat valt en de titel bekend is, spreken de deelnemers hun verwachting uit: actie, liefde, leuke plottwists, stoere meiden en een belangrijke rol voor social media en pestgedrag.
Ingrid Loef: “Ik verwacht in dit verhaal een reëel beeld over hoe het pesten via sociale media plaatsvindt.
Wil Veltkamp: “Ik verwacht toch ook wel een beetje een soort van cosy crime”.
Priscilla1987: “Ik verwacht een actueel verhaal in verband met social media. En verder denk ik aan een verhaal over scholieren die een mysterie gaan oplossen.”
NataschaBoxsem: “Ik hou er wel van als meiden de hoofdrol spelen in een boek waarbij ze achter de waarheid willen komen en willen onderzoeken wie denkt anoniem dit soort dingen te kunnen doen.

DE COVER en de TITEL

Over de cover zijn de mening verdeeld. Niet iedereen houdt van de knalroze omslag. Shanastocki: “Ik was toch wel even geschrokken toen ik mijn bookmail pakketje open deed en die kleuren zag, vond ze echt lelijk. Harde zwarte letters op hard roze achterkant.” Ingrid Loef vindt het “echt van deze tijd”, maar is niet gecharmeerd van de pentekening op de cover in tegenstelling tot Maxime Lokhorst: “Ik zie een roze achtergrond waarin ik volgens mij een gang met kluisjes weet te herkennen. De lijntekeningen daarvoor vind ik leuk, goed geplaatst ook want het lijkt alsof ze samen door de gang lopen.”

Enkele deelnemers vragen zich af waarom er niet gekozen is voor een Nederlandse vertaling van de Zweedse tekst. Na een korte discussie is de conclusie dat een Engelstalige titel eerder de aandacht van de Young Adult doelgroep zal trekken, mede omdat in die leeftijdsgroep veel Engelstalige boeken worden gelezen.

OPBOUW en PERSPECTIEF

Vanuit hun perspectief van de drie hoofdpersonen (Tilde, Jasmine en Eleni) werkt de auteur naar het eindplot waarin de dader ontmaskerd wordt. Een opbouw die door de meeste lezers wordt gewaardeerd.  Ingrid Loef: “Ik vind dit een meerwaarde in het verhaal omdat je zo duidelijk de gedachtegang en beleving van verschillende karakters in beeld krijgt.” Ook NataschaBoxsem is tevreden over deze keuze van de auteurs: “Het geeft meerdere lezers de kans om zich met een hoofdpersoon te identificeren. Ook lees je verschillende kanten van een verhaal en hoe dit invloed heeft op verschillende karakters. Heel mooi om die verschillen ook te lezen.” De voorkeur van Hugo van der Wildt gaat uit naar een of meerdere ik-personages, waardoor het verhaal meer zou prijsgeven over de innerlijke gevoelens dan nu het geval is.

PERSONAGES

De eerste drie hoofdstukken zijn voorzien van een illustratie van het meisje dat aan het woord is. Saskia: “Ik vind het leuk om te zien wat de schrijver heeft bedoeld maar merk dat gedurende het boek ik toch een eigen beeld vorm in mijn hoofd.” Voor Priscilla1987 hadden de illustraties bij alle hoofdstukken mogen staan: “Ik vond de illustraties erg leuk bij het hoofdstuk. Maar jammer dat het niet het gehele boek door was. Want ik merkte zelf dat ik na een tijdje toch een eigen beeld kreeg bij de personages.”

De lezers zijn unaniem van mening dat ze een goed beeld van de drie hoofdpersonen hebben gekregen: Jasmine, het populaire meisje van de drie, Eleni de slimme van de drie die eigenlijk de leiding is van het groepje en Tilde die er eigenlijk een beetje tussenin valt maar wel graag vrienden wil hebben. De lezers voelden zich echter persoonlijk niet bijzonder aangetrokken tot het drietal zoals Shanastocki, hoewel ze de dynamiek die tussen de drie meiden heerst wel kon waarderen: “De verschillende persoonlijkheden van Tilde, Jasmine en Eleni vullen elkaar mooi aan en vormen een harmonieuze groep met minder kans op conflicten. Dit maakt de interacties tussen hen interessant en boeiend om te volgen.”

De overige personages leren de lezers door de ogen van de drie meisjes kennen, waardoor ze een divers beeld van hen krijgen. Het is een weerspiegeling van hoe mensen in het echte leven ook verschillende percepties kunnen hebben van dezelfde persoon. Hugo van der Wildt: “Drie verschillende karakters die kijken naar één zelfde punt, het account, hebben alzo een verschillend beeld. Jasmine heeft een oogje op Amir en dus kan hij geen dader zijn alhoewel Eleni een reeks namen voorstelt. Eleni heeft het dan weer moeilijk met Abbe als kandidaat dader.”

De lezers zijn het erover eens dat vooral Amir en Abbe een belangrijke rol in het verhaal spelen. Wil Veltkamp: “Maar ook leraar Sebbe komt goed uit de verf. Deze drie zijn zeer duidelijk aanwezig met het logische gevolg dat zij een belangrijke rol spelen.” Over de houding van leraar Sebbe zijn de lezers het eens. Ze kunnen weinig waardering opbrengen over de manier waarop hij de jongens voortrekt en weinig kan hebben van de meisjes.

SCHRIJFSTIJL

Het boek is geschreven door drie auteurs. De lezers zien geen verschil in schrijfstijl, anders dan dat de drie meiden hun eigen ‘tone of voice’ hebben. Wil Veltkamp: “Ze zijn goed op elkaar ingespeeld, daardoor merk je geen verschil in schrijfstijl, tenminste mij is het niet opgevallen.” Priscilla1987: “Ik denk dat elke auteur een personage heeft geschreven. Dit is niet opgevallen qua schrijfstijl maar eerder aan de verschillende types personages.”

De lezers vinden het een gemakkelijk te lezen en toegankelijke schrijfstijl met korte hoofdstukken, jeugdtaal waardoor het verhaal makkelijk te volgen is en passend bij de doelgroep van jongeren tussen 13-15 jaar. NataschaBoxsem: “Tegenwoordig merk je dat jongeren wat vaker geen aandacht hebben voor lange hoofdstukken. Door het schrijven met korte hoofdstukken en steeds vanuit een ander perspectief kom je denk ik heel erg tegemoet aan wat redelijk wat jeugd nu als prettig ervaart.” Lesya88: “Het is een perfecte keuze voor de tieners: die willen meestal korte, duidelijke verhalen lezen met moderne tint.” De Engelse woorden die veelvuldig voorkomen in het verhaal worden niet door iedereen gewaardeerd.

THEMA’s

Er worden meerdere thema’s genoemd. Als hoofdthema zien de lezers pesten via social media en de impact die dat heeft. Daarnaast worden de volgende thema’s genoemd: vriendschap en verschillende soorten onderlinge relaties, schoolleven, body-positive, zelfacceptatie, eenzaamheid, verliefdheid, onzekerheid, identiteit, hunkering naar connectie en de kracht van samenwerking. Shanastocki: “Deze thema's voegen diepte en complexiteit toe aan het verhaal en bieden lezers de mogelijkheid om na te denken over verschillende aspecten van hun eigen leven en de wereld om hen heen.”

De lezers vinden niet alle thema’s even goed of helemaal logisch uitgewerkt. Hugo van der Wildt vraagt zich af waarom de meisjes zo passief reageren als er een foto van Amanda op het Ugly Girls account wordt geplaatst: “Lachen of opmerkingen maken over Amanda is een no go zone wat zelfs van hoger hand/leerkrachten is meegegeven.” Hij had graag gelezen waarom de dader van het account juist haar heeft gekozen als ugly girl terwijl hij weet dat dit een no go zone is.

De lezers hopen dat het boek terecht komt bij daders zodat ze de gevolgen van hun pestgedrag bij de slachtoffers onder ogen zien. Hoewel het in het boek misschien iets te gemakkelijk gaat, hopen ze dat het verhaal de getuigen van het pestgedrag zullen aanzetten om in actie te komen om het pestgedrag te stoppen in plaats van lijdzaam toe te kijken. Shanastocki: “Door te zien hoe de personages in het boek omgaan met pestgedrag en de gevolgen daarvan, kunnen jongeren reflecteren op hun eigen keuzes en gedragingen.” NataschaBoxsem: “Ik denk dat het zeker jongeren kan helpen om pestgedrag te herkennen. Of ze ook de moed krijgen om anderen hier zelf op aan te spreken weet ik niet. Hopelijk leren ze wel dat ze om hulp kunnen vragen en dat ze dit ook gaan doen.”

DE MEISJES VERSUS DE JONGENS

Door het Ugly Girls account verandert de dynamiek tussen de jongens en de meisjes. De jongens snappen niet helemaal waar de meisjes zich druk om maken, waardoor de meisjes zich niet gesteund voelen. Ingrid Loef heeft daar de volgende verklaring voor: “De jongens zijn hier minder emotioneel bij betrokken, omdat zij geen slachtoffer zijn. Zij zien het misschien daardoor als minder ernstig.” Wil Veltkamp: “Hier zie je toch het verschil tussen jongens en de meisjes. De jongens krijgen bijval op bepaald gedrag en de meisjes kritiek. Waarschijnlijk vinden sommige jongens dat de meisjes zich ‘aanstellen’.” Hugo van der Wildt merkt op dat de tegenstelling meisjes/jongens al voelbaar is voor het ontstaan van het account: “Namelijk de leerkracht Sebbe heeft reeds voor spanning gezorgd door zijn houding ten opzichte van de meisjes.”

De meisjes stoppen met zich natuurlijk te gedragen omdat ze als de dood zijn dat er een onflatteuze foto op het account verschijnt. De lezers snappen deze reactie wel. Lesya88: “Dit zijn tieners en voor tieners is uiterlijk heel belangrijk. Niemand wil op de voorpagina van het Ugly Girls account staan. Daarom beginnen ze heel goed op te letten hoe ze uitzien, hoe ze lopen, hou hun gezichtsuitdrukking is. Dat is begrijpelijk, want als jonge meid wil je populair zijn, wil je er knap uitzien en geliefd worden.”

DE PESTER ONTMASKERD

Door als groep op te treden wordt uiteindelijk de pester ontmaskerd. Aan de ene kant kunnen de lezers begrip opbrengen voor de dader (hij is ook zelf vaak het mikpunt van zogenaamde grapjes van zijn vriend), maar aan de andere kant snappen ze niet waarom hij zich wreekt op de meisjes. Saskia: “Ja ik snap dat Abbe iets heeft gedaan om zijn eigen positie minder vervelend te maken. Hij doet wel stoer maar ondertussen werd hij ook gepest. Daar heeft hij alleen een verkeerde en radicale oplossing voor gezocht.”

De manier waarop de meisjes Abbe ontmaskeren en eigen rechter spelen valt niet bij iedereen in goede aarde. De meeste lezers hadden hierin toch liever een rol van de schoolleiding gezien. Lesya88 is de enige die de aanpak die die meisjes gekozen hebben goedkeurt: “Aandacht is alles voor jonge mensen dus publiek ontmaskeren werkt heel goed in deze situatie. Alleen op deze manier kan Abbe echt stoppen en zal hij niet meer durven om zulke accounts te beginnen.”

LEWA: BEVALLEN OF NIET?

De lezers vonden het een leuke ervaring om eens een ander genre te lezen. De meeste lezers melden dat ze na deze ervaring best vaker een YA willen oppakken. Hugo van der Wildt zegt dat hij wel vaker YA leest, maar dan vooral jeugdthrillers omdat dat hem het meest aanspreekt. Wil Veltkamp: “Ik zal best nog eens een ander YA boek willen lezen, sterker nog is wil wel weten hoe het met de meisjes verder gaat en houd in de gaten wanneer het vervolg komt. Ook oudere, die buiten de doelgroep vallen, kunnen wat opsteken over de denkwijze van de jeugd.” Puur uit nieuwsgierigheid zou Lesya88 de vervolgdelen ook willen lezen, hoewel ze YA te eenvoudig vindt: “Ik hou van meer van ingewikkelde boeken met diepgang.” Voor Ingrid Loef is het een eenmalig uitstapje: “Ik zou niet zo snel nogmaals een young adult boek pakken. Voelde me niet zo betrokken bij de leeftijdsgroep van de personages.” Ook Maxime Lokhorst laat het YA-genre voor wat het is: “Ik kon me niet goed verbinden met de karakters.”

WAARDERING

De leesclub is met een gemiddelde score van 3,4 sterren afgesloten

Van de tien lezers, waardeerden zes lezers het boek met 3***:

Priscilla1987: “Een toegankelijk, vlot en herkenbaar YA boek met actuele thema's.”
Saskia: “Drie tieners die vechten voor gerechtigheid en een bodypositief schooltijd.”
Ingrid Loef: “Drie tieners nemen heft in eigen hand tegen digitaal pesten.”
MaximeLokhorst: “Een boek met belangrijke thema’s voor een middelbare scholier; pesten, vriendschappen, body positivity.”
Shanastocki: “Een krachtig verhaal over pesten en zelfontdekking.”
Helma: “Ontmaskering van de pester zorgt voor saamhorigheid en nieuwe vriendschappen.”

Vier lezers hadden 4**** voor het boek over:

Hugo van der Wildt: “Een thriller die een belangrijk maatschappelijk probleem als thema heeft.”
Lesya88: “YA boek over gevolgen van online pestgedrag op school.”
NataschaBoxsem: “Drie meiden pakken onrecht verspreid via social media aan.”
Wil Veltkamp: “Hoe drie verschillende meisjes samenwerken om een pester te ontmaskeren.”