Meisje, vrouw, eindverslag maar dan anders

Plaats van handeling: het Leescafé, Hebbanplein 16

Marina

Marina
zit te wippen van enthousiasme op haar stoel in het nog lege leescafé. De andere aanwezigen zijn duidelijk geen deelnemers dus ze wacht even af totdat er iemand binnenkomt die ze wel als echte lezer zal herkennen. Ze was vanmiddag ook al even binnengelopen om de omgeving even te verkennen maar ze moest snel nog naar huis voor een verhuisopdracht. Nu is ze er helemaal klaar voor. Ze ziet dat de coördinator nog niet aanwezig is maar die zal spoedig wel verschijnen. Langzaam druppelen er deelnemers binnen. Uit ervaring weet ze dat het niet lang meer zal duren voordat de leesclub van start kan gaan. Ze heeft genoten van het boek, vooral vanwege de latente en uitbundige humor. Al snel ziet ze andere deelnemers binnenkomen en voor ze het goed en wel in de gaten heeft kan ze zich buigen over de eerste vraag van deze leesclub over de motivatie voor het lezen van dit boek. Marina geeft aan dat het schrijven van een vrouwelijke auteur over vrouwen haar aandacht trok. Het feit dat een non-binair personage beschreven wordt en genderidentiteit in het verhaal voor komt, vond zij ook interessant. Dit is een van de belangrijkste maatschappelijke evoluties van de laatste jaren. Ondanks dat dit onderwerp 'hot' is, blijft het ingewikkeld om de verschillende begrippen, labels en benamingen goed uit elkaar te houden.
Ze zwengelt de discussie flink aan door zich af te vragen hoe men dit boek over dertig jaar zal lezen. Zal het dan nog actueel zijn en literaire waarde hebben? Of grijpen we dan weer terug naar 1984 van George Orwell?

Bernardine

Bernardine 
Evaristo, geboren in 1959, schreef al acht romans en ook vele essays, toneelstukken en korte verhalen, voordat ze in 2020 echt doorbrak met de roman Girl, Woman, Other (Meisje, vrouw, anders). Dit bijzondere boek werd bekroond met de bekende Booker Prize en verscheen in 35 talen. 

Uschi

Uschi 
ziet dat er nog maar een andere deelnemer voor haar is binnengekomen. Dat had ze wel al verwacht want ze is speciaal vroeg gekomen om de rest van de deelnemers te zien aanschuiven. Ze heeft veel zin in de discussie over dit fantastische boek van Evaristo. Terwijl ze andere deelnemers herkent als ze binnendruppelen overdenkt ze dat deze roman, door die opvallende schrijfstijl, haar het bijzondere gevoel gaf dat ze in de trein gesprekken afluisterde van anderen. Het voelde zo dichtbij, het maakte haar enorm enthousiast over het boek. Ze steunt Grafie, de jongste deelnemer van de leesclub die iets later binnenkomt en steekt haar een hart onder de riem.
Door veel beslommeringen in de privésfeer raakt ze even afgeleid als de tweede vraag over de schrijfstijl gesteld wordt. Ze laat de antwoorden van andere deelnemers eerst even op zich inwerken voordat ze zelf haar antwoord formuleert. Uschi, herkent dat het boek, ondanks de bijzondere schrijfstijl en de heftige passages in het boek, prettig leesbaar was en ze vergelijkt de stijl met spoken word artiest Amanda Gorman. Na haar antwoord leunt ze even achterover en volgt met plezier de rest van de discussie.

Ine

Ine
is een doorgewinterde leesclub-deelnemer. Ze verheugt zich op een pittige, doch gezellige leesclub. Ze is vroeg aanwezig en ziet de ene na de andere bekende deelnemer binnenkomen. De afgelopen weken genoot ze volop van deze prachtige mozaïekroman. Ze bedenkt dat ze straks moet benoemen dat de opvallende opbouw die de verwevenheid en verbondenheid van de personages, het onderliggende onderwerp, versterkt. Bij de tweede vraag van de discussie beschrijft ze dat de lay-out het ritme van het boek bepaalt en de inhoud ondersteunt. Ondanks het weglaten van de leestekens blijft de auteur natuurlijk in haar schrijven. Het merendeel van de deelnemers kan dit gevoel over de schrijfstijl beamen. Hoewel het voor enkelen wel wennen was, deze manier van schrijven, voelde het voor Ine als een bonus. 

Yvie

Yvie
loopt binnen en zoekt direct een goed plekje aan de leesclubtafel. Ook zij herkent veel andere trouwe leesclubdeelnemers. Maanden geleden las zij het boek al in het Engels en nu doet zij mee om de vertaling van het boek te kunnen vergelijken met het oorspronkelijke boek. Als gevraagd wordt naar een favoriet personage geeft zij aan dat ze moeilijk kan kiezen. Alle twaalf hebben ze wel iets speciaals en zijn ze goed uitgewerkt door Evaristo. Ook vond ze het plezierig dat de personages, die elk een eigen deel in het boek hebben, toch weer bij andere delen terug bleken te komen. 
Ze genoot van het opnieuw lezen van deze roman in de Nederlandse vertaling. Het gaf haar een prestigieuze kijk in de hoofden van de personages waardoor ze de roman waardeerde. De roman bevatte naar haar smaak teveel clichés om perfect te kunnen zijn. 

Linda Marie 

Linda Marie
roept direct bij binnenkomst in het café dat ze enorm blij is dat ze mag deelnemen aan deze leesclub en nieuwsgierig is naar deze (bijna) klepper, een roman die genomineerd is voor de Europese literatuurprijs. Zij is wel gevoelig voor boeken die genomineerd worden of prijzen winnen. Toch moet het verhaal haar ook aantrekken voordat ze in zo’n roman start. Dat was bij dit boek zeker het geval. Ze gaat opgetogen de discussie in.
De vraag over personages maakt haar enthousiasme duidelijk. Linda Marie beschrijft vol lof over de ijzersterk uitgewerkte personages. Ze had het gevoel in de hoofden van de personages rond te dwalen en genoot van het perspectief vanuit deze hoofden. Ze bewonderde Amma en Hattie het meest. Hoewel ze de verbanden tussen de personages knap beschreven vond, was haar hier en daar wel een verband ontgaan. 

Wendyvd

Wendy
heeft dit boek al een jaar lang in het vizier op het moment dat ze ingeloot wordt voor de leesclub. Omdat het boek opgebouwd is met losse delen per personage vraagt ze zich af of het haar wel zal bevallen omdat dit soort romans een beetje buiten haar comfortzone ligt. Toch geniet ze van het lezen van dit boek, dat zoveel relevante, maatschappelijke thema’s omvat. Tijdens de discussie geeft ze aan dat ze na het lezen anders aankijkt tegen boeken met verschillende verhalen. Ondanks de afzonderlijke episodes per personage zitten er vele verbanden onderling die de roman interessant maken. Soms zijn de verbanden overduidelijk door een familierelatie. Andere keren zijn de personages op een minder opvallende manier aan elkaar gelinkt. Dat zorgt voor een knappe constructie en mooie verwevenheid tussen de verhalen.

Annemarie

Annemarie
jubelde toen ze hoorde dat ze mee mocht doen aan deze leesclub. Ze komt vrolijk het café binnen en verheugt zich op de discussie. Tijdens het lezen kwam ze tot de ontdekking dat ze soms te snel oordeelde over de personages. Dat werd haar duidelijk doordat de auteur telkens meerdere kanten van het verhaal liet zien waardoor haar beeld van een personage bijgesteld moest worden. Dit vond ze heel mooi aan deze roman en dat was een van de redenen om het boek met vijf sterren te beoordelen. 
“Ik zou dit boek mannen niet durven aanraden. Of het moet iemand zijn die alles leest en overal voor open staat.”, antwoord ze op de vraag van een van de andere deelnemers of dit een vrouwenboek is. Deze mening wordt door meerderen gedeeld. Er zullen niet veel mannen zijn die dit boek oppakken, al is de leesgroep het er ook over eens dat dit misschien toch wel zou moeten.

Evaristo

Evaristo 
valt op door telkens te kiezen voor een bijzondere en gedurfde schrijfstijl. Vaak kiest ze voor de verschillende aspecten van de Afrikaanse diaspora als onderwerp voor haar boeken.

Gigi

Gigi
merkt direct dat de deelnemers staan te trappelen om te starten met de leesclub als ze binnenkomt. Dit is niet haar eerste coördinatieklus maar ze weet dat ze hier een bijzonder boek, een pareltje, mag bespreken. Ze raakt een beetje overdonderd door het grote aantal deelnemers dat al aanwezig is. Ze groet iedereen afzonderlijk en zoekt snel op wie er nog moet arriveren. Binnen de kortste keren is het gezelschap compleet. Er zijn heel wat deelnemers die met een eigen exemplaar mee doen. Dat maakt het extra dynamisch, hoopt ze. Ze wordt niet teleurgesteld. De discussie loopt vanzelf, daar hoeft ze niet veel aan toe te voegen. Het boek straalt levenslust uit, zit vol bijzondere onderwerpen en raakt diverse thema’s aan die voer zijn voor de bespreking.
Het blijkt een fijne groep lezers te zijn die deelneemt. Iedereen leeft ook intens mee met de deelnemers die tijdens de discussie moeten afhaken door persoonlijke omstandigheden. 
Aan het einde van die discussieavond kijkt ze tevreden terug op de bespreking en de gehele leesclub. Het is fijn dat het boek enorm gewaardeerd werd met een mooi gemiddelde van 4,5 sterren.

Wil

Wil
die zelf ook nog met een coördinatieklus bezig is, gaat met veel enthousiasme het café binnen en kijkt eens genietend rond. Ze vond het een mooie roman en heeft ook een favoriet personage, of eigenlijk een favoriet verhaal. Het levensverhaal van Hattie met haar mooie uitspraken, mocht van haar wel langer duren. Ze heeft wel enkele punten die ze graag ter discussie stelt maar overall kon ze de roman erg waarderen.
Op de vraag of dit een klassieker zal worden geeft ze aan dat het actuele tijdsbeeld, historisch gezien, van waarde blijft. Toch zal het boek over dertig jaar niet meer zo gelezen worden omdat de beschreven onderwerpen nu actueel zijn maar tegen die tijd zal het geen opzien meer baren. Ook zij heeft het idee dat dit boek 100% voor vrouwen geschreven is en daardoor minder aantrekkelijk zal zijn voor mannen. Ondanks dat ze het ook druk heeft met haar andere leesclub is ze inspirerend tijdens de discussie en prikkelt ze andere deelnemers met haar reacties. 

Grafie

Grafie
ook wel Sophie of Fieke genoemd krijg direct bij binnenkomst veel reacties over haar enthousiasme voor lezen op haar jeugdige leeftijd. En het klopt, ze is ook enthousiast en leest graag. Ook deze unieke roman, over twaalf kleurrijke personages ziet ze als een zoektocht naar “onszelf zijn”. Ze straalt uit dat ze geniet van het boek en de discussie waar ze opgetogen aan meedoet.
Als de titel besproken wordt geeft ze aan dat deze niet te veel verklapt maar na het lezen van de roman heel passend blijkt. Ze vindt het leuk om, ondanks dat de titel goed past, een nieuwe titel te bedenken voor dit boek. Ze kiest voor Ik, wij, samen als alternatief en de andere deelnemers geven aan dat dit een heel mooie en passende alternatieve titel is voor deze roman.

Riet

Riet
schrijft zich niet snel in voor een leesclub. Ze wacht af totdat er een boek is waarover goed te discussiëren valt en bij Meisje, vrouw, anders weet ze zeker dat dit het geval is. Ondanks dat ze niet vaak inschrijft herkent ze wel degelijk een groot deel van de andere deelnemers. Dat is fijn binnenkomen in dit leescafé, ze voelt zich direct op haar gemak. Tijdens het lezen van de roman verveelde ze zich geen moment. Elk hoofdstuk dat ze las voelde als een cadeautje. Dit komt tot uiting bij de vraag of de auteur heeft kunnen raken met haar boek. Ze geeft aan dat dit zeker is gelukt, de auteur heeft haar enorm geraakt. Het lezen voelde als een soort roes waarbij ze het idee heeft dat de schrijfstijl daar debet aan is. Riet werd ook geraakt door het gedrag van een van de bijpersonages. Die persoon maakte haar zelfs boos. De meeste deelnemers kunnen beamen, dat dit bijpersonage veel emoties opriep. 

Bernadine

Bernardine 
kiest ervoor, in deze gelauwerde roman, om twaalf personages, als een mozaïek, te bundelen in evenzoveel verhalen. Hoewel enkele personages in eerste instantie niet verbonden lijken met de anderen, blijkt gaandeweg dat er toch telkens een link is. 

Margreet

Margreet
meldt direct bij binnenkomst dat ze mee wil doen met een eigen exemplaar. Ze weet uit ervaring dat dit geen probleem is en schuift dus gezellig aan in het café waar al vrolijk gebabbeld wordt. Haar leeservaring zou ze beschrijven als een caleidoscopisch beeld van de hedendaagse samenleving. 
Ze besluit om de vraag over de gebruikte symbolen in het boek, die bij haar opkwam tijdens het lezen, voor te leggen aan de groep. Enkelen gaan hierdoor naarstig op zoek naar deze symbolen. Zij vinden op internet dat elk symbool een specifieke betekenis heeft die goed past bij het beschreven personage. Margreet geniet van de discussie en niet enkel van deze vraag. Geestdriftig beschrijft ze dat ze kan genieten van intertekstualiteit en dat deze vooral als functie had het tijdsbeeld te schetsen. Het merendeel van de beschreven werken herkende ze direct. Een artiest die ze niet kende zocht ze op en tijdens het lezen van het boek genoot ze van zijn muziek. 

Laura

Laura
had veel zin in de bespreking van het kleurrijke leesclubboek dat haar geraakt heeft. Het is ook niet schroom maar een Covid-besmetting die maakt dat ze later aanschuift aan de leesclubtafel. Het kost haar behoorlijk wat energie om de discussie bij te houden maar ze zet door. Haar geestdrift komt naar voren als ze vraag beantwoord of het de auteur gelukt is om telkens meerdere kanten van het verhaal te beschrijven. Zo beschrijft Laura dat het verhaal heel geloofwaardig werd doordat je als lezer vaak beide kanten van het verhaal las. Ook onverwachte wendingen in het boek, zoals die opvallende relatie tussen moeder en schoonzoon, werden knap beschreven. 
Aan het einde van de discussie voelt zij zich al stukken beter en verlaat het café met het gevoel al weer wat opgeknapt te zijn.

Tea

Tea
had zich stellig voorgenomen om niet niet te veel boeken tegelijk te lezen en zeker niet aan teveel leesclubs mee te doen. Toch vond zij deze roman te aantrekkelijk om te laten liggen. Zij loopt alsnog het al gezellige leescafé binnen om aan te sluiten bij de discussie. Door haar jarenlange ervaring met leesclubs en vooral ook het lezen van vele romans, weet ze vaak mooie thema’s op te werpen in de bespreking. Zo stuurt zij aan op het bespreken van de vraag of deze roman als vrouwenboek gezien moet worden. Uitbundig gaan de deelnemers. In gesprek over dit onderwerp. 
De verschillende decors die de auteur schetste hielden haar scherp tijdens het lezen. Alsof ze zich telkens in een andere omgeving bevond. Met andere woorden, ze genoot van het boek. Dat maakt wel dat ze zich afvraagt of ze wel eerder werk van Evaristo zou willen lezen omdat het misschien tegen zou vallen na deze mooie roman. Tea kijkt tevreden terug op haar deelname als zij na afloop van de discussie op huis aan gaat.

ChantalH

ChantalH
kijkt uit naar de bespreking van de roman van Evaristo. Zij deed al eerder mee aan leesclubs en vond ze telkens weer leuk en leerzaam. Toen ze dit kunstzinnig en boeiend geschreven boek las, verheugde zij zich op de discussie en vanavond is het dan zover. De manier waarop de verhalen met elkaar verweven werden hebben haar omver geblazen. Als ze Bernardine Evaristo ooit zou ontmoeten wist ze wel wat ze haar zou vragen. Chantal zou willen weten hoe de auteur te werk zou gaan in het schrijfproces gezien de vele personages. Ze zou willen weten of de verschillende plots van te voren al helemaal uitgewerkt zijn of dat die juist gaandeweg ontstaan. 
Deze auteur wist haar te boeien door de fijne beschrijvingen van gedachtes, van de levensloop en door de detaillistische omschrijvingen van diverse gebeurtenissen en ze weet nu al dat ze nog meer boeken van haar wil gaan lezen.

Marjolein

Marjolein 
loopt het café binnen als iedereen zich al met een versnapering gesetteld heeft aan de leesclubtafel. Ze heeft een Engelstalig exemplaar kunnen bemachtigen en geniet telkens zo van leesclubs dat ze ook deze keer graag wil aanschuiven. Zij wordt van harte welkom geheten door andere deelnemers. Marjolein las de roman met veel plezier maar net als in het echte leven sprak het ene personage haar meer aan dan het andere. Bij een van de verhalen vond ze het personage onvoldoende origineel neergezet. Daar was meer uit te halen en dat gebeurde niet. Enkele andere deelnemers hadden dezelfde leeservaring bij dat onderdeel van de roman. Uiteindelijk krijgt het boek vier sterren van haar.

Evaristo

Evaristo
heeft de meeste deelnemers van de leesclub enorm weten te raken met haar bijzondere verhaal. Doordat het boek speciaal was van opbouw en qua schrijfstijl, werden de deelnemers enthousiast en dat zweepte de discussie op.

Als toegift krijgen de deelnemers nog een link naar een informatief artikel over het boek de de auteur mee naar huis. Daar kunnen ze nog even genieten van Evaristo-informatie.