Een leesclub met een boek waar een van de Nederlandse meesterwerken op staat, daar schrijven veel lezers zich natuurlijk voor in.

15 geluksvogels mochten meedoen met de leesclub Melkmeisje van Matthias Rozemond, maar het bleef niet bij deze 15 lezeressen, er sloten nog 6 lezeressen met hun eigen exemplaar aan.
Wat volgde was een gezellige leesclub waarvan bij ieder van ons zijn mailbox wel ontplofte na elke nieuwe vraag van de reacties die dan weer binnenkwamen.
Een leesclub vol verschillende meningen volgden.

Over het boek 

De jonge schilder Johannes Vermeer heeft zich danig in de nesten gewerkt met een scabreus doek waarvan half Delft schande spreekt. Ook zijn eigen katholieke schoonfamilie lijkt het vertrouwen in hem op te zeggen.

Hoe krijgt Johannes zijn carrière weer op de rit? Hoe herwint hij liefde en steun van zijn echtgenote Catharina? Hij moet nu echt een doek maken dat alle critici in een keer de mond snoert. Gelukkig is er nog één Delftenaar die de ongepolijste jonge kunstschilder wil steunen, mits hij zich overgeeft aan de regels van de Hollandse genrekunst. Bijvoorbeeld dienstbode Tanneke bezig zien in haar keuken, maar krijgt hij haar zover om voor hem te poseren?

Schrijfstijl
De schrijfstijl werd door de meeste van ons als prettig leesbaar ervaren, wel moesten sommige van ons juist ook door de schrijfstijl even in het verhaal komen, iets waar we met zijn allen niet duidelijk onze vinger op konden leggen, net als dat Rozemond ook korte zinnen gebruikt en ons soms ook verwend met echt mooie zinnen.
Ook werd het taalgebruik te modern gevonden als je kijkt naar de tijd waar het verhaal van het melkmeisje zich afspeelt.

Ineke van Vonno: De schrijfstijl was bijzonder. Ik moest er even aan wennen, maar vond het tenslotte prettig en leesbaar. Het was geschreven vanuit de binnenwereld van de persoon, die op dat moment de hoofdpersoon was. Er werd wel gebruik gemaakt van dialogen, maar nooit direct. Altijd als een weergave binnen de gedachten.
Deze schrijfstijl ben ik nog nooit tegengekomen.
Vond je het bijvoorbeeld passen bij dit verhaal? Waarom wel of waarom niet?
Ik vond het een perfecte vondst. Het verhaal gaat vooral over de zoektocht naar het juiste perspectief. Hoe toepasselijk is het dan om het verhaal ook vanuit verschillende perspectieven te benaderen. Als op een palet lagen de personages Tanneke, Johannes en Catharina. Zij waren de kleuren van het verhaal. Bravo!

Willy van Boven: De schrijfstijl is wat mij betreft zo dat het lekker wegleest. Ik had wat personages door elkaar gehaald in het begin, blz 33, maar mijn concentratievermogen liet toen ook echt even te wensen over, dus daar kan ik niet over oordelen. Daarna liep het ook lekker. En daarmee bedoel ik dat je in het boek kan verdwijnen zonder op de schrijfstijl te letten.
Wat me opviel is het gemak waarop ik van de ene op de andere personage overstapte. Het is alsof je de personen goed genoeg kent om in de huid te kunnen kruipen. Door de hoofdstukindeling was dat ook extra duidelijk. Hoeveel tijd er voorbij ging, was iets minder duidelijk (als in ‘niet hinderlijk’).
Ohja.. het katholiek en porotestants. Rooms en katholiek (toch een verschil) werden door elkaar gebruikt, waardoor ik even niet goed wist wie waar stond. Johannes heeft “protestantse familie” (blz 32). Johannes stapt over naar het katholieke geloof (blz 33). Maar er werd ook over Rooms gesproken. Logisch omdat in die tijd het nogal uitmaakte of je de paus wel of niet trouw bleef. Ik ben er snel vanuit gegaan dat de familie Thins Rooms was, maar zeker niet meteen.

Nicoline: Ik vond het een makkelijk te lezen boek. Er stonden soms prachtige zinnen in die ik dan graag even voor wil lezen zoals: “Een lege mand is mooier dan een volle, een lege heeft alle mogelijkheden nog in zich” en “als je verliefd bent, heeft elke regendruppel een andere kleur” en “wie rent heeft geen tijd om gade te slaan”. Van zulke zinnen kan ik echt genieten.
Ik vond de schrijfstijl prima passen bij het boek. Het is ook geen ingewikkeld hoogdravend boek. Ik vond het jammer dat er weinig spanning in het boek zat. Ik heb geen moment getwijfeld dat het schilderij af zou komen. Het hoogte punt van het boek vond ik dat Catharina en Johannes samenwerkte om Willem op te laten pakken. Dit werd niet expliciet omschreven maar las je tussen de regels door.

Eschermer: Ik moest er even in komen, even doorkrijgen hoe de verschillende personen zich tot elkaar verhouden. En dat het vanuit steeds een andere persoon is geschreven, maar daarna las het vlot en snel. Het boek in een dag of drie van kaft tot kaft gelezen. Geen onnodig lange zinnen of wollig taalgebruik. Op zich passend bij het (op zich simpele) verhaal

Suzannevd: Ik moest eerlijk gezegd wel echt even in het boek komen. Ik moest erg wennen aan de schrijfstijl en het duurde even voordat ik eraan gewend was. Uiteindelijk was het wel fijn lezen, maar omdat er zoveel beschreven werd duurde dus eventjes voor mij.

Sarah de Groot: Ik had moeite met de schrijfstijl en het is mij helaas niet gelukt om er aan te wennen. Ik vond het hierdoor lastig om goed door het verhaal heen te komen. De hoofdstukken zijn kort en daardoor wel makkelijk te lezen. Sommige zinnen waren mooi omschreven.
De schrijfstijl en het taalgebruik (op sommige woorden na) passen bij het boek en tijd waarin het verhaal zich afspeelt. Het verhaal werd heel beschrijvend vertelt. Ik miste een bepaalde dimensie bij de personages, waardoor het verhaal voor mij soms een monotoon geheel werd.

Setting
Een verhaal over Johannes Vermeer dat zich in Delft afspeelt ten tijde van dat hij bezig of aan het begin staat om te beginnen aan het Melkmeisje.
Deze setting is goed neergezet door Rozemond, je kunt tijdens het lezen je goed voorstellen hoe de stad Delft of eigenlijk het gebied rond de markt waar Vermeer zich het meeste bevond eruit zag in die tijd.
Wel hadden de meeste van ons verwacht meer te leren over hoe het leven in die tijd was, alleen dit is klein gehouden door de schrijver.
Al heeft hij wel met het weinige wat van Vermeer bekend is ons een kijkje in zijn leven gegeven, net als dat hij een klein beetje stilstond bij de kruitramp die toen in Delft plaatsvond, waar niet ieder van ons al iets van wist

Vm van Erp- van Dijk: De setting is klein gehouden. Veel verder dan herberg Mechelen aan de ene kant van de Markt en het huis van Maria Thins aan de andere kant komt het niet. Alles speelt zich tussen de muren van deze gebouwen af en dat is soms best wel een beetje benauwend. Af en toe gaan de personages wel naar buiten, Delft in maar verder komt het eigenlijk niet. Het versterkt overigens wel het gevoel dat de problemen waar Johannes Vermeer mee worstelt heel dicht in zijn persoonlijke omgeving liggen.
Een dergelijke kleine setting laat niet echt een grote inmenging van de geschiedenis toe. Toch is de auteur er heel goed ingeslaagd om op dat kleine oppervlak de tegenstellingen tussen katholieken en protestanten te verwerken. En de verwijzingen naar de ontploffing van het Delftse kruitmagazijn in 1654 waarbij Vermeers leermeester Carel Fabritius omkwam zet het verhaal in de juiste tijd, net als het bezoekje aan Rembrandt. Voor de rest wordt de geschiedenis verwerkt in sfeerbeelden door het woordgebruik. Maar wanneer je die sfeerbeelden weghaalt blijft er een verhaal over dat moeiteloos in een andere tijd geplaatst kan worden, al zou de Johannes anno nu geen schilderij meer gebruiken maar een andere vorm van social media.

Jolanda Wouters: De diverse plekjes in Delft zijn mooi beschreven. Ik heb ze opgezocht om een beeld te krijgen. Ik heb b.v. de apotheek Portegies opgezocht, maar die vond ik nergens terug. Wel een mooie toevoeging, die m.i. nog wat vaker en uitgebreider beschreven had mogen worden. Ik stel me dan zo'n kast met veel planken en Delftsblauwe potten voor. Mooie oude toonbank......
Vroeger speelde alles zich dichtbij af. Dat maakt het verhaal mooi, klein en eenvoudig.
Ik ga zeker de stadswandeling maken met de werken van de deelnemers van het programma De nieuwe Vermeer die door Delft ophangen. Dan hoop ik ook de in dit boek beschreven plaatsen te bezoeken. Ook de 2 schilderijen van Delft, Het straatje en Stadsgezicht van Delft, die in de tentoonstelling van Vermeer in het Rijksmuseum te zien zijn hebben voor mij bijgedragen aan de sfeer in dit boek

MadMarie: Er is al veel gezegd. Ik krijg een beetje karig beeld van het leven in Delft toen. Weinig over hoe men leefde en hoe het er uitzag, rook en kleurde.
De schrijver heeft wel goed onderzoek gedaan naar de feiten over het leven van Johannes en wat er bekend is. Die feiten heeft hij zo ook verwerkt krijg ik de indruk.

Famkelaliseuse: De locaties in Delft - zowel in de straten als in de huizen / vertrekken zijn goed en beeldend beschreven; zowel herberg Mechelen als het huis van Maria Thins aan de overkant van de markt kon ik me goed voor de geest halen. Als ‘occasional visitor’ van Delft voor Prinsenhof, Paagman, bios, theater, antiquariaten (ook voor Ikea en uitwedstrijden bij Ring Pass en Hudito maar die liggen niet in het oude stadsdeel ) herkende ik ook wel sommige beschrijvingen van de stad / dorp.
Wat betreft de historie rond Vermeer had Rozemond wat mij betreft wat uitgebreider en creatiever/fictiever mogen zijn. Elementen als de relatie met Fabritius, de ontploffing van het Kruithuis, de geloofstwisten in de Republiek hadden wat mij betreft uitgebreider en dieper uitgewerkt mogen worden. Ook de theorie van de camera obscura wordt kort aangetipt (en als idee bij Fabritius gelegd) maar niet verder uitgewerkt. Misschien dat theorieën over dat laatste ( in verband gebracht met tijd- en stadsgenoot Van Leeuwenhoek en/of contacten met de Jezuïeten) nog achter de horizon lag en zodoende niet in het verhaal hoort?
Wat betreft de opbouw van de karakters van Johannes, Catharina en Tanneke had Rozemond best wat meer vrijheid mogen permitteren. Nu lijkt hij dicht bij de bekende feiten te blijven. Door de personages wat vrijer/losser aan te kleden, waren ze wat levendiger geworden. Nu blijven ze wat flets.

E.W: Ik vond het wisselen. Soms wordt de omgeving (redelijk) goed beschreven, maar vaak lijkt de auteur zich dan weer te verliezen in de gedachtenwereld van de persoon op dat moment aan het woord. En dan mis ik enige omschrijving van kleuren, geluiden, geuren enz. Maar dat is heel persoonlijk. Ik ken de stad helaas nog niet. Heb boeken gelezen waar de desbetreffende setting vele malen beter werd omschreven , maar nogmaals : een kwestie van smaak.

Redelijk gedaan, maar ik had meer verwacht. En dit is weer persoonlijk hè. Misschien is het niet fair van me. Ik vond het wat simpel uitgewerkt. Of misschien moet ik ‘voorzichtig’ gebruiken ipv ‘simpel’. En niet dat ik meer lef heb hoor. Maar zo voelt het voor mij op dit moment. De kruitramp had ik al vaker over gelezen en ook over Vermeer, misschien dat ik daarom ergens op ‘nieuwe info’ hoopte. Dat is een contradictio in terminis hè, haha. en info dan ook tussen haakjes eigenlijk, want ja, wil ik dan nieuwe feiten (voor zover dat kan) of gewoon (nog) meer voor de hand liggende fantasie. Goede vraag eigenlijk. Daar zal ik eens over gaan peinzen.

Opgevallen
Wat is ons het meeste is opgevallen in dit verhaal de manier waarop Johannes Vermeer de familiegeschiedenis van zijn vrouw in het schilderij de Koppelaarster heeft verwerkt, maar ook dat de personages niet echt met elkaar praten, maar erg langs elkaar heen leefden.
MadMarie: Een paar elementen eigenlijk wel:
1.Dat Johannes toch de grote Lapis Lazuli-steen mee kon nemen bij de apotheek. Volgens mij kon hij die nog niet betalen, want hij wist nog steeds niet hoeveel en wanneer hij geld zou krijgen van van Ruijven. hfd 6 en8.
2. de interpretatie van de melkkan door de mannen in de herberg. blz. 232 en 233. heel verrassend!
3. De gelatenheid van moedrr Thins en docht Cat inzake de incest.

Sylvia ten Hove: Het schilderij de Koppelaarster en wat en wie Johannes hier heeft afgebeeld. Hij mocht er niet over spreken, maar op deze manier maakte hij het dus wel bekend.

IkkebenhetDiana: Volgens mij is dat de vraag waarom Johannes De koppelaarster heeft geschilderd. Waarom heeft hij zich moedwillig zo in de nesten gewerkt?

Marjolein Schrage: Het is niet meer origineel, maar ik vind het inderdaad opvallend en een briljant idee om zoiets als misbruik aan de kaak te stellen door het weer te geven in een schilderij. Kom er maar op!
En wat ik zelf een leuk detail vond, was de tochtdoek die voordat hij het raam bij Tanneke schilderde, nog even uit het gat in het raam gehaald moest worden. Op het schilderij zie je inderdaad het gat in het raam, en dat kan ik nu niet meer zien zonder aan die doek te denken die daar zat tegen de tocht.

Jolanda Wouters: Ook voor mij is het toch wel de afstandelijkheid. Met name ook tussen Johannes en Catharina. Gehuwd, maar ze hadden niets samen leek het wel. Geen vertrouwelijkheid...... ook konden ze niet echt tot een gesprek komen met haar moeder om iets uit te spreken, iets te veranderen in hun onderlinge relatie waardoor ze weer zouden kunnen samenworden en Johannes door kon in zijn ontwikkeling samenwonend met zijn vrouw en schoonmoeder.

Karin Bennink: Het is hierboven al voor een deel benoemd door te wijzen op het vele denkwerk dat de personages verrichten. Voor mij zit het in het observerende karakter van nagenoeg alle personages. Het is niet eens zo dat alle personages veel denken, maar het is vooral zo dat personages, op Tanneke na, slechts weinig handelen.
En wat me dan het meeste opvalt, is de combinatie van de reactie van de auteur (Hij geeft aan dit afstandelijk observerende aspect bewust te hebben ingezet bij het personage Johannes.) en de ervaringen van ons als lezers. Ik heb dus nog niet helder: zou het een bewuste keuze zijn geweest om het perspectief zo uit te werken dat je als lezer een observator blijft oftewel dat je als lezer eigenlijk de Vermeer wordt die de auteur voor ogen had?

TinekeG: Het opvallendste element in dit verhaal vond ik het verhaal achter De Koppelaarster. Een schokkend verhaal waarvan ik eigenlijk hoop dat het niet waar is, maar vrees dat het zo maar eens waar zou kunnen zijn.
Verder viel me het gebrek aan artistieke vrijheid op, hetgeen ik ook al bij vraag 6 noemde. Mensen als Van Ruijven die zich met inhoud en kleur bemoeiden, ik vind dat nogal wat. Dat is bij hedendaagse kunstenaars volgens mij niet het geval en ik heb me nooit eerder gerealiseerd dat dit in die tijd zo was.
Een derde ding was het gebrek aan communicatie tussen de personages; er wordt zo veel meer gedacht, ingevuld en over mensen gesproken dan met elkaar uitgesproken! Terwijl dat toch echt wel wat problemen had kunnen voorkomen.

Verwachtingen
Sommige van ons hadden al eens iets van Matthias Rozemond gelezen en hadden op basis daarvan verwachtingen, Ook waren er die de verwachting hadden dat de stad Delft tot leven zou komen in dit verhaal.
Maar ook dat er veel historische feiten werden besproken, dat we echt een geschiedenisles kregen, daar waren de meningen wel wat over verdeeld, de aan vond het qua geschiedenis voldoende maar andere hadden verwacht nog veel meer over Johannes Vermeer te leren.

Petra Renaud: "Meer weten over het Delft van toen, over Vermeer en wie waren de mensen die hij gebruikte voor zijn schilderijen"
Wat dat betreft zijn mijn verwachtingen wel uitgekomen maar toch heb ik een dubbel gevoel bij deze vraag.
De personages blijven vlak (ja ik val in herhaling) waardoor ik Vermeer en de andere personages niet kan duiden en er geen gevoel bij heb

Cora: Ik verwachtte een wat serieuzer boek over het leven van Vermeer en hoe het Melkmeisje tot stand kwam. Ik was daarom verrast toen het om een informatief boek in romanvorm bleek te gaan. Vooral ook het ontrafelen van het geheim rondom De Koppelaarster sprak mij erg aan en ook hoe Willem uiteindelijk werd opgepakt. Ik vond het ook mooi om te lezen hoe het Melkmeisje tot stand kwam en me meer in te kunnen leven in Tanneke en Johannes. Dit is toch weer iets wat je meeneemt wanneer je de schilderijen in het echt gaat bezichtigen. Je hebt er dan meer een beeld / gevoel bij.

Sarah de Groot: Het was voor mij een eerste kennismaking met de auteur. Ik had door het lezen van de achterflap tekst wel een andere verwachting van het taalgebruik in het boek. Ik had gehoopt op meer diepgang bij de personages. Ik had geschreven dat ik had gehoopt dat het schilderij tot leven zou komen in het boek, maar voor mij is het helaas bij een stilleven gebleven.

Willy van Boven: Het werd wel een boek voor mij, maar spekkie voor het bekkie is iets teveel gezegd. De verwachting ‘met enige spanning’ is ook minder geworden dan ik in gedachten had. Met Tanneke zat ik wel goed; zo graag wilde ze niet op het schilderij, maar ze deed het wel. Had zij kunnen weten hoe we daar eeuwen later een leesclub over zouden houden…Haar verwachting moet haast wel een onderschatting zijn geweest.

Eschermer: Mijn verwachting van het boek zoals ik bij vraag 1 had verwoord was is uitgekomen: geschiedenis van Delft was het decor van het boek. Verder hoopte ik dat de schrijver in dit verhaal net als Vermeer ook de kunst verstaat om met licht en donker te spelen. Ook dat is uitgekomen. Een groot deel van het verhaal was 'licht en luchtig'. aan het einde werd de sfeer wat grimmiger en werd ook de donkere kant van 'belicht' (sorry...).
Hoewel ik geen torenhoge verwachtingen had en er neutraal aan begon had ik wel iets meer inkleuring met 17e eeuwse geschiedenis verwacht. Het verhaal bleef op dat vlak een beetje beperkt. Verder bleven de personages ook wat vlak uitgewerkt.

Het oordeel
Met 2 keer 5 sterren, 3 keer 4 sterren, 4 keer 2 sterren en 12 keer 3 sterren is het boek prima beoordeeld met 3,1 sterren.
Je hebt niet heel vaak dat er bij een leesclub zoveel verschillende sterren worden gegeven, maar bij deze leesclub was dit wel het geval.
Het was een leuke leesclub, soms lagen onze verwachtingen en meningen erg uiteen, maar iedereen kon zijn mening goed geven en daar werd naar geluisterd.
Een leesclub die onmogelijk samen te vatten valt, er waren zoveel reacties steeds, zelfs nadat alle vragen gesteld en beantwoord zijn worden er nog allerlei linkjes in het cafe gedeeld die iets met Vermeer te maken hebben.
Bedankt allemaal voor deze leuke, drukke en vooral leerzame leesclub

Hieronder wat lezerquotes

 5 sterren
Ineke van Vonno Wat een leuke vondst, om een verhaal te schrijven over een schilder, die zoekt naar het juiste perspectief voor zijn schilderij, ook vanuit wisselende perspectieven te vertellen en door observaties. 

4 sterren
10ke Ik gaf het boek 4 sterren omdat ik het een prettig te lezen boek vind en over het leven van Johannes Vermeer heb geleerd.
Vm van erp-van Dijk  Met 'Melkmeisje' heeft Matthias Rozemond wederom een prettig leesbare en sfeervolle roman afgeleverd. Een prima aanvulling op de grote Vermeer-tentoonstelling waarmee deze Hollandse meester dit jaar in internationale belangstelling staat. '

3 sterren
Famke Laliseuse “ Door de opbouw en uitwerking is een vluchtig inkijkje in het werk en leven van Vermeer in 1657 ontstaan. Er blijft genoeg ruimte om zelf verder te fantaseren. ‘Melkmeisje’ leest makkelijk en is een leuke (eerste) kennismaking met de wereldberoemde schilder, zijn vroege werk en Delft in de zeventiende eeuw.”

2 sterren
Sylvia "Jammer genoeg valt het verhaal tegen doordat het te afstandelijk en te beknopt bleef om de lezer te raken. "