Annie, Saskia, Gigi, Karin, Evy, Inne, Marianne, Maria, Ada, Suzanne en Annette begonnen op 19 augustus aan dit avontuur. Samen naar Suriname, onder de leiding van Chris Polanen. We waren met zijn allen super-enthousiast en dat leverde genoeg drive op voor een aangename leesclub. Met toch heel veel verschillende meningen…

Het boek

Suriname, begin jaren negentig. Student Gili heeft het gevoel dat zijn leven stilstaat. Hij ziet de immense problemen waar Suriname mee kampt en droomt van een betere toekomst in Nederland. Zijn vader, een populaire politicus en playboy die niet omkijkt naar zijn kinderen, lijkt niet van plan om hem daarbij te helpen en zelf heeft Gili geen geld. Zijn enige kans: als springruiter met zijn oude paard Norbert meedoen aan een wedstrijd om met het prijzengeld in Nederland te kunnen studeren. Ondertussen droomt hij van een grote liefde. Dan ontmoet hij niet één, maar twee meisjes die zijn leven op zijn kop zetten en wordt zijn vader gearresteerd na een bomaanslag op het regime.

De auteur

De leesclub bood de deelnemers ook de kans om een vraag te stellen aan auteur Chris Polanen.

De autobiografische elementen die in het boek te vinden zijn, komen daarbij ook aan bod. Vooral het feit dat het de auteur zelf is, op de cover van Centaur, maakt het toch weer een stukje specialer. Ook de naam Gili is uit eigen bron geput, aangezien het één van de voornamen van Chris is. We kregen ook te horen dat de hengst Norbert bestaan heeft, maar vanaf daar neemt fictie het ook weer over van feit, want Chris reed de hengst nooit in Suriname.

Het lezen en de discussie

Het lezen ging bij alle deelnemers heel vlot en we waren dan ook allemaal op tijd helemaal klaar om aan vraag 1 te beginnen.

De auteur is tijdens het beantwoorden van de vragen al ingegaan op de cover. Zowel dit als het lezen van het boek maakte de cover interessanter voor veel deelnemers. Niet iedereen die zich voor deze leesclub inschreef was een fanatiek paardenpersoon en koos daarom voor dit boek, maar het was eerder de korte inhoud en het decor dat de meesten over de streep trok. Dus, marketing technisch, om veel lezers aan te spreken in de boekhandel had er eerder een andere cover gekozen kunnen worden, maar langs de andere kant is het een prachtig verhaal om een persoonlijke foto op je boek te hebben prijken.
De titel komt voor in het verhaal en dat is altijd een mooi moment voor de lezer. En dat was ook hier het geval.

De start van een boek is erg belangrijk en de vraag was of de lezers direct in het verhaal gezogen werden. Daarover waren de meningen verdeeld, maar de eerste zin was er wel eentje die, in combinatie met de cover, goed gekozen was. Sommige lezers moesten even in het verhaal komen, wennen aan de personages, maar anderen werden direct gegrepen en konden het boek niet meer wegleggen.

We vonden Gili een overlever, een doorzetter, een dromer, een waarnemer, een volhouder, flexibel, koppig, onzeker, zacht, vasthoudend en met invoelingsvermogen. Veel mooie woorden, want ze beschrijven (bijna allemaal) een goede eigenschap.
Doorheen het verhaal is er bij Gili zeker een ontwikkeling te merken. Er is een groei naar volwassenheid en de manier waarop hij naar zijn omgeving (misschien in het bijzonder ‘vrouwen’) kijkt te zien. Hoe groot die groei is en of het genoeg is om voldoening te schenken, daar is geen unaniem oordeel over geveld.
Er zijn verschillende zaken waar we hem mee willen complimenteren, maar de positie van de vrouw in Suriname ten tijde van het verhaal, is toch een groot punt waar we met Gili over in discussie zouden willen gaan. Heel benieuwd hoe die discussie zou verlopen…

Naast Gili waren onze favoriete personages van het boek: Maaike, Louise, Norbert en Hugo. Er waren heel veel personages om een keuze uit te maken, toch waren ze niet allemaal even sterk uitgewerkt en sommige werden er zelfs volgens een paar lezers een beetje met de haren bijgesleurd. Om een paar voorbeelden te geven: Kenny en Joan. Waarbij Joan in eerste instantie wel nog veelbelovend leek, maar dat lijntje na een tijdje toch doodbloedde.

Centaur is een sfeerrijk boek. Polanen probeert de droogte van het seizoen weer te geven, eigenlijk al aan de start van zijn verhaal. Als de lezers de sfeer van het boek moeten koppelen aan een kleur, wat kiezen ze dan? Geel, bruin en oranje worden meerdere malen genoemd en worden geassocieerd met de droogte en de hitte. Toch komen ook groen en turquoise naar voren als antwoorden, vanwege de rust en de mogelijkheden tot groei, of omdat het de lezers deed terugdenken aan een plant die ze vroeger hadden.

Bepaalde aspecten van Suriname kwamen zeker naar voren in Centaur, maar toch bleven veel lezers ook op hun honger zitten en hadden ze méér beschrijvingen van het land verwacht voor de deelname aan de leesclub. Een enkeling heeft inspiratie opgedaan en Suriname misschien wat hoger gezet op de lijst met te-bezoeken-landen, maar het merendeel vindt het prima om er gewoon meer over te lezen. Bepaalde aspecten zoals de armoede en de maatschappelijke plek van de vrouw komen uitgebreider aan bod en daar nemen de lezers iets van mee, maar vooral de natuur en geschiedenis zijn beperkt gebleven.
Als voormalige kolonie is de band tussen Nederland en Suriname toch bijzonder en mede doordat Gili in Nederland wil studeren, komt dat naar voren. Sommige deelnemers aan de leesclub herkenden dit feit uit hun eigen studententijd.

De thema’s die het sterkst naar voren komen tijdens het verhaal zijn: Zelfontdekking/volwassen worden/eigen keuzes maken. Liefde en vriendschap vormen ook een belangrijk onderdeel, maar toch kozen de meeste deelnemers voor de zoektocht van Gili naar zichzelf. Een goede uitwerking? Ja, maar voor de meesten had er toch nóg meer ingezeten. Er werden enkele mooie passages gedeeld waarin de thematiek goed naar voren kwam.

Bij het opnoemen van een favoriete passage was het heel bijzonder om te zien dat eigenlijk iedereen een andere passage koos. Dat maakt maar weer duidelijk hoe verschillend we het boek ervaren hebben en dat we er allemaal op onze eigen manier van genoten hebben.

Als de uitgeverij nog om ideeën verlegen zit, Karin heeft nog een goede aanbeveling voor op de cover: Een snelle sprong naar volwassenheid in een stilstaand Suriname

Zijn de verwachtingen van de deelnemers uitgekomen? Eigenlijk de belangrijkste vraag, maar zoals al een beetje te voorspellen was tijdens de leesclub komt hier geen eensgezind antwoord op. Bij sommige deelnemers was het prima - kwamen de verwachtingen uit, bij anderen werden de verwachtingen niet ingelost en met name Suzanne kreeg volledig (meer dan?) ze verwachtte, wat ook te zien was aan haar vijf sterren waardering.

Het oordeel

Karin vind de kracht van Centaur, dat door de ogen van Gili het Paramaribo van de jaren negentig tot leven komt en dat je met doorzettingsvermogen (en een portie geluk) je dromen waar kunt maken ondanks slechte omstandigheden. Annie ziet ook voornamelijk deze kant van Gili, waarin hij zijn droom niet opgeeft. Inne heeft ook oog voor Gili, zij vindt het fijn om te zien hoe hij groeit in het verhaal: “Van een onstuimige jongen op ontdekking naar iemand die meer begrijpt dat het niet allemaal perfect is, en niet iedereen alles voor elkaar heeft”. Annette ziet de mooie uitwerking van het personage, waarin zijn ontdekkingstocht doorheen leven en liefde duidelijk een plek heeft gekregen.

Het Suriname waarin het verhaal zich afspeelt, heeft de lezers ook beziggehouden. Ada benoemt de realistische beschrijvingen van de klassenverschillen, de grote verschillen tussen arm en rijk, de uitzichtloze situatie van het land en een groot deel van de bevolking. Ook Marianne benoemt het extra stukje Suriname dat de lezer erbij krijgt, maar ook het feit dat het boek perfect bij de belevingswereld van scholieren past. Suzanne beaamt dat en vindt dat het boek geen moment saai wordt. Mede door de treffend beschreven scènes en personages, én de inkijk in ongewone situaties.

Maria vindt dat het boek uit diverse lagen bestaat. Dat maakt dat het boek je niet loslaat, de verhaallijnen maken dat je verder wilt lezen. Maar Gigi plaatst daar wel een kanttekening bij en zegt dat ondanks het gebruik van mooie, diepgaande thema’s, Centaur toch op de oppervlakte blijft.

En de hengst Norbert dan? Volgens Evy sluit elke lezer die in zijn hart.

Gemiddeld waardeerden de deelnemers de leesclub met 3,7 sterren.