Eindoordeel - Bijzonder stukje geschiedenis

op 02 maart 2016 door Moresnet

+3 niet meer leuk × vind ik ook leuk

Met veel plezier heeft de hebban leesclub zich sinds de Boekenweek 2016 gericht op Moresnet, Opkomst en ondergang van een vergeten buurlandje geschreven door Philip Dröge. Dit kleine staatje grenzend aan Nederland was voor menig lezer onbekend. Na leuke weken hebben wij nieuwe historie geleerd waar we ons over verbaasd hebben. Wat er zo bijzonder was en hoe we het vonden lezen jullie in dit verslag.

Over Moresnet
Het is dit jaar 200 jaar geleden dat het ministaatje Moresnet is ontstaan. Ruim één eeuw was het een buurland van Nederland. Nederland had bij Vaals een vierlanden in plaats van een drielandenpunt. Philip Dröge neemt ons in Moresnet mee in de geschiedenis over het ontstaan, de gevolgen en de ondergang van dit kleine staatje. Hij laat je op een leuke boeiende manier geschiedenis ontdekken. Philip Dröge bespreekt in elke hoofdstuk een onderdeel of probleem van Moresnet. Het ontstaan van Moresnet is een boeiend hoofdstuk. De staatshoofden of een afgevaardigde is in Wenen om hun land te vertegenwoordigen. Met feestje waarbij de gasten niets te kort komen wordt er gelobbyd voor een stukje Europa. De landsgrenzen worden getekend op een stukje papier of beschreven in tekst. Je kan wachten op problemen. In deze omstandigheden en met de middelen die ze toen hadden is het nog bijzonder dat het alleen fout gaat bij Moresnet. Na twaalf hoofdstukken heb je 100 jaar geschiedenis doorgenomen. De grote nieuws feiten die wij in deze eeuw hebben meegemaakt slaat hij niet over. Het begint met het verslaan van Napoleon en loopt door tot en met de Eerste Wereldoorlog. Deze verhalen vormen een rode draad door het boek.

In het begin….
Het boek wordt enthousiast ontvangen en het uitgesneden gedeelte in de omslag is bijzonder en origineel. De vorm van Moresnet is heel recht getekend. De landen die voorin het boek gedrukt zijn geven de grootte van Moresnet mooi weer. Voor het lezen wordt er al gepraat over dit boek. We hebben het dan nog niet mogen ontvangen. Het boek maakt bij onze lezers veel los. De geschiedenis is onbekend en ineens zijn er twee boeken over Moresnet. Het Boekenweekessay Zink gaat over de Zinkmijnen in Moresnet. De lezers vragen zich af of dit bewust is en of beide auteurs van elkaar wisten dat ze een boek over Moresnet aan het schrijven waren. De meeste leesclubdeelnemers kennen de regio waar Moresnet ligt en vragen zich dan al zaken af.

Kwekje benoemd de wereldtaal Esperanto, haar opa sprak deze taal en er is geprobeerd deze taal in Moresnet in te voeren. Dit is niet gelukt maar een leuk onderdeel van de geschiedenis. De leesclubdeelnemers zijn allemaal heel erg benieuwd naar de geschiedenis in het algemeen en kunnen niet wachten om te beginnen.

Saskia vraagt zich af of de brug bij Moresnet besproken wordt. Ze heeft gehoord dat er een verhaal bij hoort over oorlog en tewerkstelling. De brug wordt inderdaad besproken en is een apart stukje in de geschiedenis.

Iedereen is verbaast over de styling van het boek. Tessa reageert spontaan, Hardcover nog wel, wat een luxe. Moresnet is  een mooie hardcover uitgave. De Nederlandse en Belgische vlag en de Duitse adelaar prijken op de omslag. De uitsnede van Moresnet is zoals eerdere aangegeven een bijzonder detail. Na de reacties van de leesclubdeelnemers heb ik mijn rol als coördinator in de praktijk gebracht door in de boekwinkel op zoek te gaan naar het boek. Verbaast keek ik naar de mooie stapel hardcovers. De uitgever heeft hier een mooie keuze gemaakt.

Machtbelust
De rode draad van Moresnet is toch wel de macht die iedereen wil hebben.

Eline Huls zegt hierover: Hoe machtsbelust landen zijn. Moresnet heeft kunnen ontstaan omdat geen van de landen het aan een ander land gunde. Ook daarna is er op veel punten ruzie gemaakt door omliggende landen over wie welke macht kon uitoefenen. Aan de inwoners zelf werd niks gevraagd.  De beslissingen werden voor hen gemaakt en daar hadden ze het maar mee te doen.

Mede hierdoor is Moresnet 100 jaar neutraal gebleven. De bewoners komen nog wel een beetje in opstand. Toch krijgen ze geen enkele keer spreekrecht en worden niet gehoord door de leiders van de omringende landen. Deze leiders zorgen ervoor dat Moresnet blijft bestaan. Doordat Moresnet Neutraal blijft hebben de bewoners geen Nationaliteit en is er geen grondwet. Dit zorgt voor problemen bij trouwerijen als niet beide woonachtig zijn in Neutraal Moresnet. De burgemeesters moeten toestemming geven en dit betekend dat het lang duurt voor een huwelijk kan worden voltrokken.

Omdat Moresnet Neutraal is geldt de Code van Napoleon als er gestraft moet worden of als de gezaghebbers een wet willen handhaven. Na de opkomst van het gokken wil men in Moresnet en tweede Monaco maken. Hier steken de handhavers op een doortastende manier een stokje voor. Ze raadplegen de Code van Napoleon en hierin vinden ze een samenscholingsverbod. Er mogen maar maximaal 20 personen in één ruimte zijn. Dit zorgt ervoor dat de plannen gedwarsboomd worden en Moresnet geen beroemde plaats voor casino’s wordt.

Na 100 jaar….

Tea: Philip Dröge geeft de feiten een gezicht doordat er personen met naam genoemd en beschreven zodat deze mensen gaan leven, daardoor wordt het geen opsomming van feiten, maar een verhalend geheel. 

Moresnet is innemend geschreven in een prettige stijl. Heel vertellend waardoor de hoofdrolspelers tot leven komen. Zeker de dame, Fanny Mosselman, zorgt voor een lach op ons gezicht. Ze wordt als zakenvrouw voor diplomatie ingezet. Naast haar kennis wordt haar vrouwelijkheden ook gebruikt. Ze heeft hier volgens ons weinig problemen mee. Philip Dröge brengt geschiedenis op een fijne beeldende manier. Toch is er na elk hoofdstuk het gevoel van weer niet. Geen eigen taal, geen casino’s, geen eigen postzegel en zo kunnen we nog wel even doorgaan. Moresnet is een aan één schakeling van ideeën en probeersels zonder dat er iets doorgaat of veranderd. Na 100 jaar is er dan ook niets veranderd voor de inwoners.

Tot dat de Eerste Wereld Oorlog uitbreekt en er voor Moresnet echt iets gaat veranderen. In de oorlog is er de bouw van een burg voor het vervoeren van materiaal uit Duitsland naar de loopgraven. Na de oorlog wordt Moresnet Belgisch. Dit gegeven zorgt weer voor andere problemen. Ineens hebben alle inwoners de Belgische Nationaliteit en zijn ze in oorlog met de Duitsland. Er wonen ook veel Duitsers wonen in Moresnet en bij wie horen ze nu. De Nederlandse overheid is neutraal in deze oorlog en de Nederlands die in Moresnet wonen zijn dit dan ook. Er moet weer belasting worden betaald en iedereen heeft een paspoort nodig.

Harriet: Net bij hoofdstuk 3 aanbeland. Ik vind het een onderhoudend boek. Erg beeldend beschreven. Het maakt het lezen over de geschiedenis erg aantrekkelijk.

Chantal van Luytelaar: Ik heb hem uit en me erg vermaakt met dit boek, ondanks dat het een boek was dat ik normaal waarschijnlijk zou laten liggen. Even laten bezinken!

Voor de meesten van onze club is het lezen van Non-fictie geen dagelijkse bezigheid. We lezen allemaal liever een ander genre. Wat me opvalt aan de beoordelingen is dat bijna iedereen het leuk vond om te lezen en het geen saai boek heeft gevonden. Philip Dröge heeft een boek geschreven dat voor iedereen toegankelijk is.

Met twintig enthousiaste lezers hebben wij een fijne leesclub gehad. Het was prettig om dit samen met jullie te mogen doen. Wij geven dit boek samen 4 sterren.